این یکی از زیباترین و قوی‌ترین یادداشت‌های جنگ است. متن و ترجمه هر دو قوی است. این سند، مکمل سندهایی است که از نوک قلم بسیجیان روشندل و باصفا و مظلوم و شجاع به یادگار مانده است

گروه فرهنگی مشرق - هدایت‌الله بهبودی کلهری 29 اردیبهشت 1339 در تبريز به دنيا آمد و در سال 1343 همراه خانواده از تبریز راهی تهران شد. وی در سال 1371 در مقطع کارشناسی در رشته تاریخ از دانشگاه تهران فارغ‌التحصیل شد. با آغاز جنگ تحمیلی بهبودی در مقام خبرنگار به فعالیت پرداخت. پیش از آن در واحد امور خارجه‌ی دفتر مرکزی حزب جمهوری اسلامی اشتغال داشت. او در سال 1362 خبرنگار روزنامه تهران تایمز شد و سه سال بعد (1365) به دفتر روزنامه‌ی جمهوری اسلامی‌ رفت و مسئول صفحه‌ی «جبهه و جنگ» شد.
بهبودی سرانجام در پاییز سال 1367، همراه مرتضی سرهنگی، به حوزه‌ی‌هنری رفت و این دو دفتر "ادبیات و هنر مقاومت" را تأسیس کردند. بهبودی مدتی نیز سردبیر سرویس فرهنگی روزنامه ایران (سال اول تأسيس) بود.

پس از پنج سال بهبودی از دفتر "ادبیات و هنر مقاومت" جدا شد و در سال 1372 دفتر "ادبیات انقلاب اسلامی" ‌را در حوزه‌ی‌هنری تأسیس کرد. بهبودی در زمستان 1382 سردبیر فصلنامه‌ی مطالعات تاریخی شد و تاکنون (1389) سردبیری این فصلنامه را به عهده دارد.
مهم‌ترین فعاليت‌هاي بهبودی تاكنون مدیریت دفتر ادبيات انقلاب اسلامی‌حوزه‌ی‌هنري، داوري در جشنواره‌هاي مطبوعات و انتخاب كتاب برتر دفاع مقدس، صاحب امتيازي و مديرمسئولي 200 شماره‌ی دوهفته نامه‌ی ادب و هنر پايداري كمان و سردبیری فصلنامه تخصصي مطالعات تاریخی، عضویت در شورای علمی گروه "ادبیات انقلاب اسلامی" فرهنگستان ادب و زبان فارسی و عضویت در هیئت مدیره و شورای تولید انتشارات سوره‌ی مهر بوده است.



هدایت‌الله بهبودی در طول سه دهه فعالیت فرهنگی افتخاراتی به دست آورده است. او در تابستان 1367 برگزیده‌ی مجتمع "هنر و ادبیات دفاع مقدس" شد و لوح زرین، دیپلم افتخار و مدال ‌یادبود خود را از دست آیت‌الله خامنه‌ای (رئیس‌جمهور وقت) در تالار رودکی دریافت کرد. بهبودی در جشنواره‌هاي‌ چهارم (بخش دفاع مقدس)، پنجم (نقد فرهنگی، ستون اول)، هشتم (در رشته يادداشت) و نهم (در رشته‌ی سرمقاله مطبوعات)برنده شد. او جایزه‌ی شهید آوینی را نیز کسب کرد و در جشنواره ربع قرن کتاب دفاع مقدس در حوزه‌هاي مطبوعات، پژوهش و نشر کتاب دفاع مقدس برگزيده و از او تجلیل شده است.همچنین در سی‌امین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی‌،در سال 1387،به منزله‌ی هنرمند برجسته سی سال تاریخ انقلاب اسلامی، از سوی حوزه‌‌ی هنری معرفی و از او تجلیل شد.

مدال و مرخصی
كتاب "مدال و مرخصی" مجموعه خاطرات روايي داستاني يك اسير عراقي است كه در يازده خاطره، چشم ديدهاي خويش را از سالهاي جنگ بين ايران و عراق به تصوير كشيده است. سالهاي پر از خاطره‌هاي تلخ و شيرين مقاومت‌ها، رشادتها، سرانجام يك تنه لشكري را هزيمت وا داشتن و شربت شيرين شهادت را لاجرعه سر كشيدن. به راستي چقدر زيباست، شنيدن خاطرات رزمندگان خودي را از زبان كساني كه به ناچار به صف غير خودي قرار داشته و به چشم سر مي‌ديده است وعده الهي را كه محقق مي‌شده و سربازانش پله‌هاي رشادت و شهادت را يكي پس از ديگري مي‌پيموده‌اند. در سالهاي جنگ و دفاع مقدس بسيار بودند اسيران عراقي كه يا خود به اردوگاه دوست آمده يا اسير شده بودند، پس آنگاه كه چشم بر حقيقت گشوده بودند، لب به اعتراف گشوده و خاطراتي را بازگو نموده‌اند كه مدال و مرخصي يكي از آن خاطراتهاست.

به اشاره دفتر ادبيات و هنر مقاومت، نويسندة خاطره‌ها، فقط يكبار رخ كشيده و همان يكبار كافي بوده است كه اين خاطرات زيبا را مرقوم دارد و به درخواست دفتر جواب مثبت دهد. «مدال و مرخصي» از ميان عناوين مطالب اين كتاب انتخاب شده كه مي‌تواند، مشاهدات،‌چشم‌ديدهاي اسيران عراقي و خاطرات چاپ شده در خود عراق، همپاي خاطرات رزمندگان ايران اسلامي، تصوير كامل‌تري از دفاع پرشكوه ملت ما را به تصوير كشيده و پرده از ناگفته هاي آن بردارد.



در اين كتاب سرباز اسير عراقي از رزمندگان اسلامي مي‌گويد كه دور از چشم دشمن شبانه به درون آنان رخنه كرده و دهها مأموريت پنهاني دشمن را كشف كرده و به رزمندگان اسلام گزارش داده و يا ميان دشمن رفته و حملات آنان را به تعويق انداخته است. رزمندگاني كه لباس كارگران شهرداري مي‌پوشد و در يك غافلگيري، رازهاي پنهان دشمن را بر ملا نموده و پلهاي عبوري را بمب‌گذاري مي‌كند، دشمني كه به اميد دست يافتن به غذاي سربازان اسلام تن به كشتن يا اسارت مي‌دهد و هيچگاه هدفي را دنبال نمي‌كند. سرباز عراقي كه وعده‌هاي تحقق نيافتة الهي را محقق مي‌بيند و به چشم سر مي‌بيند كه چگونه برف و بوران، و سرماي كشنده باعث شكست دشمن مي‌شود و تصميم حمله آنان را عقب مي‌اندازد گويا طبيعت نيز به حكم الهي در تحقيق اين وعده‌ها كمك مي‌كند.

نويسندة عراقي پس از مشاهدات اين وعده‌ها و بيهودگي در مبارزاتشان به نفع حزب بعث با پاي خود به رزمندگان اسلام مي‌پيوندد كه تمام اين ماجراها را در مدال و مرخصي مي‌خوانيم.

تقریظ رهبر انقلاب برای کتاب مدال و مرخصی
«این یکی از زیباترین و قوی‌ترین یادداشت‌های جنگ است. متن و ترجمه هر دو قوی است. این سند، مکمل سندهایی است که از نوک قلم بسیجیان روشندل و باصفا و مظلوم و شجاع به یادگار مانده است.» (19/9/70)


نظر رهبر انقلاب درباره هدایت الله بهبودی

 در مدح شما قصیده می‌ساختم
اگر بنده شاعر بودم، يقيناً در مدح شماها، در مدح آقاى سرهنگى، در مدح آقاى بهبودى، در مدح آقاى قدمى، در مدح همين خاطره‌سازان و خاطره‌انگيزان قصيده مى‌ساختم؛ حقيقتاً جا دارد؛ چون كارِ بسيار بزرگ و بااهميتى است..... اخيراً از آقاى بهبودى و آقاى سرهنگى مصاحبه‌يى مى‌خواندم، كه واقعاً هم همين‌طور است. اين آقايان معتقدند كه قضاياى دوره‌ى دفاع مقدس را بايستى مستند كرد، تبيين كرد، مستدل كرد تا بر اساس اينها آثار هنرى به‌وجود بيايد، كه كاملاً درست است. اعتقاد من اين است كه ما هرچه براى دوره‌ى دفاع مقدس سرمايه‌گذارى و كار كنيم، زياد نيست؛ چون ظرفيت هنرى و ادبى كشور براى تبيين اين دوره، خيلى گسترده، وسيع و عميق است و از اين ظرفيت تاكنون استفاده‌ى خوب و درخورى نشده. البته كتاب‌هاى خوبى نوشته شده، ليكن اين رشته بايد استمرار پيدا كند. بيانات در ديدار جمعى از پيشكسوتان جهاد و شهادت و خاطره‌گويان دفتر ادبيات و هنر مقاومت 31/06/1384

درود بر سرهنگی‌ها و بهبودی‌ها!
همین آقای سرهنگی و آقای بهبودی كتابی [پا به پای باران] نوشته‌اند كه من دو سه خطی پشت جلد آن نوشته‌ام -من معمولا بر هر كتابی تقریظی می‌نویسم - اینها از روی احساس من است؛ یعنی آن وقتی كه اینها را نوشتم با احساس صادقی نوشتم. پایین صفحه نوشتم: درود بر سرهنگی‌ها و بهبودی‌ها! اعتقاد من این است. چرا من چنین چیزی را بنویسم؟ این چه علتی دارد؟ مگر من با آقای سرهنگی و بهبودی خویشاوندی نزدیكی دارم؟ مگر با هم رفاقت قدیمی داریم؟ نه من فقط دو سه مرتبه آقایان را دیده‌ام. این كتاب، كتاب خوبی است. نوشته موثر و كار بسیار مفیدی است. بیانات در دیدار با اعضای مجمع نویسندگان مسلمان 1371.06.14


آثار:
سفر به قله‌ها (پنج گزارش جنگی)[مشترک] ،تهران، انتشارات برگ ، 1367.
یادهای زلال [مشترک] ، تهران، دفتر ادبیات و هنر مقاومت حوزه هنری ، 1369.
پا به پای باران (دو گزارش از خرمشهر)[مشترک]، تهران، دفتر ادبیات و هنر مقاومت حوزه هنری ، 1369.
سفر به قبله (یادداشت‌های حج 1370) ، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری ، 1370.
سفر به روسیه ،تهران، نشر حدیث ، 1373.
شهید صدوقی ، هدایت‌الله بهبودی ، تهران، انتشارات مدرسه ، 1377
خرمشهر، کو جهان‌آرا (گفت‌وگو با صغرا اکبرنژاد، همسر شهید سیدمحمد جهان‌آرا)[مشترک] ، تهران، کمان، 1379.
سفر بر مدار مهتاب (گفت‌وگو با کبرا سیل‌سه‌پور، همسر شهید سیدعلی اندرزگو) [مشترک]، تهران، کمان ، 1379.
خرمشهر، خانه‌ای رو به آفتاب (گفت‌وگو با صدیقه زمانی، همسر سردار شهید عبدالرضا موسوی) [مشترک]، تهران، دفتر ادبیات و هنر مقاومت حوزه هنری ، 1386.
سفر به حلبچه، تهران، دفتر ادبیات و هنر مقاومت ، 1387. ـ سفر به قله‌ها (پنج گزارش جنگی) / انتشارات برگ / 1367.
ـ یادهای زلال / دفتر ادبیات و هنر مقاومت حوزه هنری / 1369.
ـ پا به پای باران (دو گزارش از خرمشهر) / دفتر ادبیات و هنر مقاومت حوزه هنری / 1369.
ـ سفر به قبله (یادداشت‌های حج 1370) / سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری / 1370.
ـ مدال و مرخصی (یازده یادداشت از یک اسیر عراقی) / دفتر ادیبات و هنر مقاومت حوزه هنری / 1370 (این کتاب در همان سال به زبان عربی منتشر شد.)
ـ سیمای حج در سال 70 / نمایندگی ولی‌فقیه در امور حج و زیارت / 1371.
ـ یاران آسمانی (خاطرات فرماندهی لشکر 31 عاشورا) / دفتر ادبیات و هنر مقاومت حوزه هنری / 1372.
ـ ادبیات در جنگ‌های ایران و روس / سازمان تیلیغات اسلامی، حوزه هنری / 1373.
ـ سفر به روسیه 93 / نشر حدیث / 1373.
ـ ادبیات نوین ایران پس از نهضت مشروطه / دفتر ادیبات انقلاب اسلامی حوزه هنری / 1375.
ـ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک (جلد 1) / مرکز بررسی اسناد تاریخی / 1376.
ـ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک (جلد 2 تا 4) / مرکز بررسی اسناد تاریخی / 1377.
ـ شهید صدوقی / هدایت‌الله بهبودی / انتشارات مدرسه / 1377.
ـ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک (جلد 5 و 6) / مرکز بررسی اسناد تاریخی / 1378.
ـ خرمشهر، کو جهان‌آرا (گفت‌وگو با صغرا اکبرنژاد، همسر شهید سیدمحمد جهان‌آرا) / کمان / 1379.
ـ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک (جلد 7) / مرکز بررسی اسناد تاریخی / 1379.
ـ مرتضی آیینه زندگی‌ام بود (گفت‌وگو با مریم امینی، همسر شهید سیدمرتضی آوینی) / کمان / 1379.
ـ سفر بر مدار مهتاب (گفت‌وگو با کبرا سیل‌سه‌پور، همسر شهید سیدعلی اندرزگو) / کمان / 1379.
ـ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک (جلد 8) / مرکز بررسی اسناد تاریخی / 1380.
ـ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک (جلد 9 تا 11) / مرکز بررسی اسناد تاریخی / 1381.
ـ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک (جلد 12و 13) / مرکز بررسی اسناد تاریخی / 1382.
ـ تبریز در انقلاب / موسسه چاپ و نشر عروج / 1383.
ـ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک (جلد 14و 15) / مرکز بررسی اسناد تاریخی / 1383.
ـ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک (جلد 16 تا 19) / مرکز بررسی اسناد تاریخی / 1384.
ـ روزشمار تاریخ معاصر ایران (جلد دوم: 1301 خورشیدی) / موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی / 1385.
ـ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک (جلد 20 تا 22) / مرکز بررسی اسناد تاریخی / 1385.
ـ خرمشهر، خانه‌ای رو به آفتاب (گفت‌وگو با صدیقه زمانی، همسر سردار شهید عبدالرضا موسوی) / دفتر ادبیات و هنر مقاومت حوزه هنری / 1386.
ـ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک (جلد 23 و 24) / مرکز بررسی اسناد تاریخی / 1386.
ـ سفر به حلبچه / دفتر ادبیات و هنر مقاومت / 1387.
ـ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک (جلد 25) / مرکز بررسی اسناد تاریخی / 1387.
ـ روزشمار تاریخ معاصر ایران (جلد سوم: 1302 خورشیدی) / موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی / 1389.
- شرح اسم