مشرق- در تصور خیلی از جوانان ایرانی، حتی اگر پیگیری هم نشود، کماندو و تکاور شدن وجود دارد؛ هیجانی وصف ناشدنی در کنار خدمتی بزرگ به کشور. افتخارش کم و پنهان نیست رسیدن به چنین جایگاهی و صد البته جور هندوستان کشیدن برای این موضوع، تنها از عهده اندکی بر می آید.

سال 1332 بود که براي اولين بار 10 نفر از كاركنان نيروي زميني ارتش براي طي دوره چتربازي به كشور فرانسه اعزام شدند و پس از طي دوره­ هاي زميني و هوايي مختلف به كشور مراجعت كرده و واحد چتربازي را در سال 1334 پايه­ گذاري کردند. اين واحد در سال 1338 گردان چتربازي ناميده شد. در همان سال تيپ ويژه هوابرد با شماره 23 به نام تيپ نيروهاي مخصوص با سازماندهي پنج گردان عملياتي، يك گردان پشتيباني، يك دسته مخابرات و گروهان قرارگاه و آموزشگاه جنگ‌هاي نامنظم تشكيل شد.

در سال 1349، رسماً عنوان آن به تيپ 23 نيروهاي ويژه هوابرد تغيير يافت. يك سال پس از آن بود كه با انجام تغييراتي در ساختار تشكيلاتي تيپ و پيچيده شدن عمليات‌هاي تروريستي و جايگزيني تكنيك‌ها و تاكتيك‌هاي نوين، دو یگان ديگر به نام های «رهايي گروگان» و گروهان «عمليات رواني» نیز به ساختار تيپ 23 اضافه شد.

در سال 1370 و پس از احساس نياز به يك يگان واكنش سريع، تيپ 3 نوهد از لشكر 23 جدا شد و با سه گردان عملياتي نوهد (نيروهاي ويژه هوابرد) و آموزشگاه جنگ‌هاي نامنظم، گروهان عمليات رواني، يكان رهايي گروگان، گردان پشتيباني، دسته مخابرات و گروهان قرارگاه در پادگان افسريه تشكيل و تحت عنوان تيپ 65 شناخته شد.

امیر خسرو خسروی فرمانده تيپ 65 نيروهاي ويژه هوابرد نيروي زميني در گفتگویی تفصیلی با گروه دفاع و امنیت مشرق به شرح وظایف و افتخار آفرینی‌های این تیپ در دوران دفاع مقدس و سیر تحولات آن در سالهای اخیر پرداخته است.

امیر خسروی در ابتدا با تشریح عملیات‌های انجام شده توسط نیروهای مخصوص نیروی زمینی ارتش در زمان جنگ تحمیلی گفت: باشروع جنگ تحمیلی تیپ فعلی 65 که آن زمان تیپ 23 نیروهای مخصوص نام داشت مانند سایر نیروها و ارگان‌ها بر حسب وظیفه در مناطق جنوب و کردستان با توجه به آموزش‌‌هایی که این تیپ در جنگ‌های نامنظم و عملیا‌ت‌های ویژه دیده بود، به همراه شهید چمران وارد عمل شد. نیروهای مخصوص با توجه به آموزش‌های جنگ چریکی که دیده بودند، در تمام دوران جنگ رشادت‌های مثال زدنی از خود نشان داد و شهدای گرانقدری را تقدیم نظام کرد.

وی با اشاره به رشادت‌های  برخی شهدا مانند شهید شهرام‌فر اضافه کرد: شهید شهرام‌فر و تعداد دیگری از عزیزان به همراه شهید چمران در مناطق جنوب جنگ‌های چریکی و نامنظم را شکل دادند. تیپ 23 بعد از سامان دادن به مناطق جنوب، در شمال غرب کشور نیز جنگ‌های چریکی مختلفی را انجام داد. پس از آن این تیپ با واگذاری امکانات به لشکر 23 مبدل شد که کم و بیش در عملیات‌هایی در جنوب شرکت داشت تا اینکه این واحد به طور کل در مناطق کردستان مستقر شد و در آنجا جنگ خودش را با گروهک‌ها و همچنین دشمن بعثی شروع کرد.


انتقال تجربیات جنگ به افسران جوان

امیر خسروی انتقال تجربیات فوق به نیروهای جدید را یکی از تاکیدات مهم فرماندهان ارتش توصیف کرد و با تشریح سیر تغییرات و رشد در تیپ 65 پس از دوران دفاع مقدس تأکید کرد: آموزش نیروهای مخصوص همیشه باید به صورت تئوری و عملی عجین باشد. لازم بود که ما تجربیاتی که در دفاع مقدس داشتیم را به افسران و درجه دارانی که بعد از جنگ وارد عرصه نظام شده بودند، منتقل کنیم.

وی یادآور شد: این آموزش‌ها به صورت عملی انجام می‌شود و به همین منظور اندوخته‌های جنگ یعنی پرسنلی که در زمان دفاع مقدس حضور داشتند باید به افسران جوان که می‌بایست نیروهایی پوینده و بالنده باشند منتقل می شود و به این منظور ما تجربیات 8 ساله پیشکسوتان جنگ را جمع‌آوری و در آموزشگاه جنگ‌های نامنظم تیپ 65 استفاده می کنیم.


این فرمانده با سابقه نزاجا اضافه کرد: ما در بدو ورود، افسر و درجه داران را برای تیپ 65 انتخاب می‌کنیم. این نیروها باید دوره‌های چتربازی و دیگر دوره های مخصوص را در آموزشگاه جنگ‌های نامنظم طی کنند و ما این آموزش‌ها را نه تنها با تئوری بلکه به صورت عملی و با تاکید بر تجربیات دفاع مقدس و جنگ های نوین، در آموزشگاه جنگ‌های نامنظم و در اردوگاه‌هایی داریم آموزش می‌دهیم.

خسروی درمورده نحوه این آموزش ها نیز گفت: ما در کلیه فصول سال مثلاً در فصل بهار در اردوگاه جنگل، درفصل زمستان در اردوگاه برفی و همچنین در کویر، تجربیات را توأم با اندوخته‌ای که داریم به کار می‌بندیم و اکنون کلیه افسران و درجه داران ما که بعد از دفاع مقدس وارد این عرصه و جزء پرسنل تیپ 65 شدند کلیه این دوره‌ها را طی می‌کنند و از تجربیات استفاده می‌کنند.

وی یادآوری شد: اکنون نیروهای ما در حال طی دوره نوهد در جنگل‌های کلاردشت هستند و همچنین گردان‌های ما از اوایل خردادماه دوره های جنگل را در قالب آمورشهایی که به صورت تئوری دیده‌اند به صورت عملی با دشمن فرضی در جنگل‌های کلاردشت تمرین می‌کنند.

خسروی همچنین اضافه کرد: چون بعضا عملیات‌های نیرو مخصوص خارج از مرز است ما آن چیزی را که قرار است در آینده با آن مواجه بشویم را شبیه سازی می‌کنیم و آن تمرین را انجام می‌دهیم. به فرض مثال سلاح‌های جدیدی که تمرین با آنها احساس می‌شود را به اردوگاه منتقل کرده و با دشمن فرضی به شکلی که توضیح داده شد به صورت عملی تمرین می‌شود.


آموزش نیروها در شرایط سخت کوهستانی

فرمانده تیپ 65 پیرامون دوره‌های کوهستان و برف یگانها نیز گفت: افسران و درجه دارانی که از دانشگاه امام علی (ع) و مرکز آموزش درجه‌داری به نیروی مخصوص تیپ 65 وارد می‌شوند باید دارای تعهد و ایمان لازم، فیزیک بدنی، بی باکی و از همه مهمتر علاقه‌مند به این کار و سختی‌پذیری باشند. بعد از انتخاب برای اولین بار دوره چتربازی اتوماتیک در کمیته چتر بازی مرکز پیاده شیراز برگزار می‌شود. سپس در واحد خودمان تشکیل دوره نیرو مخصوص را می‌دهیم یعنی افسر و چترباز حتماً باید دوره نیرو مخصوص را بعد از دوره چتربازی طی کنند. در این دوره نیرو مخصوص علاوه بر آموزش‌ها، در کارگاه‌های اعتماد به نفس که همان کارگاه‌های کوهستان باشند کار می‌کنند و به اردوگاه‌های جنگل و کوهستان جهت اجرای تمرین عملی اعزام می‌شوند.

وی در ادامه افزود: پس از پایان دوره آموزشی تعدادی از افسران که استعداد داشته باشند به عنوان مربی به صورت عمومی همه دوره را می‌بینند. این دوره در داخل پادگان تمرین می‌شود و همین را در اردوگاه‌هایی مثل سد کرج که اردوگاه تابستانی ماست به صورت عملی تمرین می‌کنند. در فصل زمستان ما پیست اسکی در امامزاده هاشم داریم که مختص تیپ است و دوره‌های رزم و زنده ماندن در شرایط ویژه و سخت و اسکی در برف را آموزش می‌دهیم.

تسلیحات جهادخودکفایی نزاجا در تیپ 65

امیر خسروی درمورد تجهیزات جدید این نیرو گفت: جهاد خودکفایی نزاجا دو نوع سلاح جدید را تحویل ما داده که یکی سلاح تک تیرانداز کالیبر12.7 است و دیگری سلاح 14.5 تک تیرانداز است که اخیراً به ما واگذار شده. این سلاح‌ها دارای کارایی‌ خوبی است و برای آموزش تک‌تیراندازان از این دو سلاح در میادین تیر استفاده می‌کنیم.


وی در مورد تحویل برخی سلاح های بومی دیگر مانند سلاح خیبر به تیپ 65 نیز گفت: بنا بر این است که این سلاح نیز به ما تحویل داده شود و ما در میدان تیر این سلاح را مورد امتحان قرار دهیم تا در صورت نیاز در تیپ 65 مورد استفاده قرار گیرد اما هنوز تاریخی برای تحویل این سلاح مشخص نشده است.

به گفته وی همچنین از طرف وزارت دفاع یک نوع جلیقه ضدگلوله جدید و با قابلیت های بسیار خوب به تیپ 65 تحویل داده شده که از مدتی پیش این جلیقه ضدگلوله مورد آزمایش عملی قرار گرفته است.

توانایی عملیاتی تیپ 65 فراتر از سایر نیروها

فرمانده نيروهاي ويژه هوابرد نيروي زميني درباره برگزاری رزمایش مشترک نزاجا و سپاه پاسداران نیز گفت: اگر نیروی زمینی ارتش همراه سپاه رزمایش مشترکی را داشته باشد در این رزمایش تیپ 65 هم شرکت خواهد کرد اما تاریخ این رزمایش هنوز مشخص نشده است. در صورت شرکت یا عدم شرکت تیپ 65 در رزمایش‌های مختلف ما همیشه آمادگی لازم را داریم و تمرین جزء شرح وظایف ما می‌باشد.


وی با اشاره به شرح وظایف نیروی مخصوص در رزمایش‌ها افزود: شرح وظایف در رزمایش‌های تیپ 65 به صورت عملیات هدف زنی است به این شکل که ما با یک تیپ متشکل از 12 نفر به منطقه‌ای که بعضاً خارج از محدوده‌ای است که سایر نیروها توانایی ورود به آنجا را ندارند به منظور انهدام هدف اعزام می کنیم. سلاح‌هایی که در این تیم حمل می‌شود از سلاح‌های سبک است که هر نفر در هر زمان و در هر مأموریتی که به او محول می‌شود با توجه به آموزش‌ها و تجربیات می‌تواند به بهترین نحو آن ماموریت را انجام دهد.

امیر خسروی با اشاره به آزمون‌های اجرایی بعد از هر دوره آموزشی در این تیپ گفت: در پایان هر 3 ماه دست به خودآزمایی می‌زنیم که این خودآزمایی برای محک زدن میزان آمادگی افسران است که به نیروی مخصوص وارد شده‌اند و رده‌های بالای حاضر شده به منظور آزمایش نیروها امتحانات عملی را طرح ریزی می‌کنند.

آمادگی ویژه یگان رهایی گروگان

وی با تشریح نحوه آموزش نیروهای رهایی گروگان افزود: بعد از آموزش‌های چتر بازی و دوره‌های دیگری که نفرات پس از ورود به نیروی مخصوص می‌بینند ما بهترین‌های این نیروها را که دارای خصوصیاتی از قبیل بالا بودن ضریب هوشی، آمادگی بالای جسمانی و چالاکی و چند فاکتور دیگر هستند را برای یگان رهایی گروگان انتخاب می‌کنیم که آموزش‌ها به روی این نیروها یک سال به طول می‌انجامد. اولین بار که واحد رهایی گروگان در سطح نیروها آموزش داده شد، واحد رهایی گروگان تیپ 65 نوهد بود.

فرمانده تیپ 65 اضافه کرد: ما برای آمادگی هرچه بیشتر و بهتر نیروها این آموزش را به صورت مجزا در اینجا انجام می‌دهیم که در صورت وجود مورد در سطح آجا و نیروی زمینی وارد عمل می‌شویم. به عنوان مثال برخی آموزش‌های ما روی دریا و ناو انجام می‌شود و مربیان ما در این قسمت از عملکرد نیروها در حین تمرین تصویربرداری می‌کنند و اشکالات و نواقص کار را به آنها یادآور می‌شوند.

وی در پایان این گفتگو خاطرنشان کرد: ما به حول و قوه الهی وظیفه‌ای که به دوشمان گذاشته شده است را به صورت 100% انجام می‌دهیم و بر اساس همین آموزش‌ها، تمرینات را تکرار می‌کنیم تا در صورت لزوم و در روز مبادا از اندوخته‌های خود استفاده کنیم چرا که یک نیروی نظامی همیشه باید آماده باشد.