مشرق؛ زمان زیادی از ورود تلفن همراه به زندگی انسان نمی گذرد، کمتر از نیم قرن است که تلفن همراه به زندگی مردم راه پیدا کرده و به صورتی با زندگی روزمره افراد عجین شده که گویی زندگی بدون آن غیر ممکن است. اغلب افراد معتقدند اگر تلفن همراه شان را در منزل جا بگذارند، آن روز قادر به انجام بسیاری از فعالیت های خود نیستند؛ حتی اگر استفاده خاصی هم از این وسیله نداشته باشند و تنها ضرورت آن تماسها و یا پیامهایی باشد که دریافت و ارسال می کنند اما با بودنش احساس امنیت می کنند.

این وسیله ارتباطی توانسته پیوندی ناگسستنی با زندگی ها ایجاد کند. به قدری که افراد با وجود آگاهی از فرکانس هایی که از این دستگاه منتشر می شود، حاضر نیستند در ساعات پایانی شب و هنگام خواب آن را خاموش و دور از خود نگه دارند. جوامع مختلف اندکی پس از نفوذ تلفن همراه به آن ها چهره ی مشابهی به خود می گیرند، تصویر مشترک این جوامع به این شکل است:

 
افرادی که از سنین مختلف، پیر و جوان، زن و مرد در خیابان، تاکسی، اتوبوس و محل کار با تلفن همراه مشغول صحبت و یا کارهای جانبی هستند، گاهی آنقدر غرق در این وسیله جادویی اند که حتی متوجه نمی شوند به مقصد رسیده اند، عده ای دیگر بدون توجه به اطرافشان آنچنان بلند با تلفن مشغول به صحبت اند، گویا هیچ فرد دیگری در آن محل قرار ندارد و سایرین ناخواسته مجبور می شوند حتی خصوصی ترین مسائل زندگی وی را بشنوند. اغلب سکوت حاکم بر تاکسی و مترو در ساعات پس از کار روزانه و یا تمرکز صورت گرفته در تماشای فیلم در سینما و یا آرامش نماز جماعتی را صدای زنگ تلفن همراهی می شکند.

 
در واقع امروز تلفن همراه اهرم زندگی روزمره را بدست گرفته، خط مشی افراد را تعیین می کند و هویت و شخصیت شان را شکل می دهد.

امروز سِت کردن لباسها مختص کیف، کفش، پیراهن و ساعت نیست، بلکه طراحان مد به دنبال طراحی لباسهایی هستند که بیشتر با تلفن های همراه هم خوانی دارد تا از این طریق هماهنگی بصری ایجاد کنند، از سوی دیگر تنوع و رنگ بندی قاب های گوشی بسیار زیاد شده که این موضوع خود در رسیدن به هدف فوق کمک می کند.

 
عده ای معتقدند با وجود تلفن همراه، افراد بیشتر و بهتر می توانند از حال یکدیگر با خبر شوند، برای این کار تنها کافیست یک پیام داده و دوستان و نزدیکان خود را از اینکه به یادشان هستند، مطلع کنند، بدین ترتیب صله ارحام را هم بجای آورده اند! دلیل بیان این مطلب این است که این فناوری از زمان فراگیر شدن به گسترش ارتباطات و سرعت یافتن فرایندها بسیار کمک کرده است. با نگاه به دوران نامه نگاری می توان پی برد که این وسیله چه نقش عظیمی را در سرعت بخشیدن به امر ارتباطات داشته است. همچنین تلفن همراه بر اقتصاد کشورها و گسترش کسب و کار نیز تأثیر فراوانی داشته است.

تلفن های اولیه تنها امکان ارتباطات صوتی و ارسال و دریافت پیام را فراهم می کردند، ولی در بستر زمان کم کم قابلیت های عکاسی، فیلمرداری، ضبط صدا، گوش دادن به موزیک و ... به آن ها اضافه شد تا جایی که در سال های اخیر تلفن های هوشمند وارد بازار شدند، این تلفن ها با مجهز شدن به سیستم عامل قابلیت اجرای انواع برنامه های کاربردی را فراهم کرده اند. این دسته از تلفن ها بسیار پیشرفته تر از نسل های گذشته شان هستند و امکان دسترسی به اینترنت را از طریق شبکه های سلولی و وای فای میسر کرده اند.

بر همین اساس امکان ارسال و دریافت ایمیل، دانلود موسیقی، بازی و تماشا کردن فیلم به صورت آنلاین، رادیو اینترنتی، وب گردی، نقشه آنلاین، دسترسی به اطلاعات و اخبار، عضویت در شبکه های اجتماعی و چک کردن صفحات شخصی، اشتراک گذاریی فایل های ویدئویی، اشتراگذاری اپلیکیشن-های مختلف(برنامه های کاربردی که کاربر از آن ها استفاده می کند)، بانکداری تلفن همراه و ... نیز موضوعیت پیدا کرده است. پیشرفته شدن تلفن همراه و ارائه قابلیت های گوناگون باعث شده افراد کمتر به استفاده از کامپیوتر-های شخصی نیاز داشته باشند. همچنین استفاده از اپلیکیشن های متنوع امکان انجام فعالیت های مختلف همچون ویرایش فایل های آفیس در گوشی را فراهم می آورد، در نتیجه بسیاری از کارهای شخصی که قبلا با رایانه انجام می شد با تلفن همراه قابل انجام است.

این وسیله ارتباطی در گسترش راه های بازاریابی، تبلیغات و تجارت بی تاثیر نبوده است. امروزه تبلیغات که اساسی ترین رکن یک تجارت موفق محسوب می شود به یکی از ابزارهای بازاریابی سازمانها برای جذب مشتری از طریق تلفن همراه در آمده است. مباحث متعددی درباره میزان اثربخشی این نوع تبلیغات مطرح شده است، بسیاری از این تبلیغات به صورت رندومی برای شماره تلفن های مختلف فرستاده می شود که در اکثر آنها مخاطب افرادی هستند که نیازی به آن اطلاعات ندارد بعنوان مثال ارسال تبلیغات برای دریافت مدرک تحصیلی به فردی که داری دکتری می باشد. غیر تخصصی بودن و طبقه بندی نشدن این نوع تبلیغات اثر بسیار مخربی بر سیمای آن سازمان خواهد داشت و بعضاً باعث نارضایتی افراد هم می شود تا جایی که مخابرات برای قطع تبلیغات تلفن همراه تمهیداتی را اندیشیده است.

از طرف دیگر بسیاری از سازمانها برای آن دسته از مشتریانی که قبلا از محصولاتشان استفاده کرده اند این کار را انجام می دهند چه بسا قبلا هم از آنها کسب اجازه کرده باشند، مثلا از مشتری می خواهند که در صورت تمایل برای اطلاع رسانی در خصوص محصولات جدید یا زمان های حراج شماره تماسشان را بدهند، بسیاری از سازمانها برای تقدیر و تشکر و یا ارائه خدمات جانبی از این دسته تبلیغات برای جلب رضایت مشتری و تداوم ارتباطشان استفاده می کنند که معمولا مورد پسندتر و قابل قبول تر می باشد.

 
بدین ترتیب بانکها نیز می توانند خدمات بیشتری را به مشتریان ارائه بدهند و نه تنها از فعالیتهایی که بسیار زمان بر بود جلوگیری کنند بلکه با تعداد نیروی انسانی کمتر قابلیت های ارائه خدماتشان را افزایش بدهند. در گذشته افراد برای انجام هر نوع دریافت و پرداختی به بانک مراجعه می کردند درحالی که امروزه بسیاری از کارهای بانکی از طریق همراه بانک تلفن همراه قابل انجام است. افراد می توانند در هر زمان و مکانی پرداخت های خودشان را انجام داده و از گردش حسابشان اطلاع پیدا کنند که در کشورهای توسعه یافته این قابلیت ها بسیار بیشتر است. این کار به کمک یک SMS و یا استفاده از تلفن همراه با قابلیت WAP (سرویس WAP یا پروتکل برنامه‌های کاربردی بی‌سیم(Wireless Application Protocol) امکان دسترسی تلفن‌های همراه به اینترنت را فراهم می کند.) قابل اجراست.

امروزه تجارت از طریق تلفن همراه روز به روز درحال گسترش یافتن است، چرا که افراد از طریق تلفن های با قابلیت اتصال به اینترنت امکان گشت و گذار در بسیاری از فروشگاه های مجازی را دارند، و قابلیت امکان سفارش کالا بر روی دستگاه تلفن همراه، امکان دسترسی مشتری برای خرید کالا و یا دریافت خدماتی خاص را در هر زمان و مکانی فراهم آورده است. بر همین اساس شرکت های بزرگ نهایت تلاش خود را جهت استفاده حداکثری از این کانال ارتباطی می کنند. تلفن های همراهی که قابلیت GPS دارند این امکان را فراهم می آورند که مناطق تردد کاربر جستجو شده و براساس آن سرویس های مختلفی ارائه داده شود مانند نزدیکترین کافی شاپ ها، مراکز خرید، سینما و ... . هنگامی که گوشی جدیدی تولید می شود برای آن قاب های محافظتی، انواع کیف، وسائل تزئینی و... تولید می شود که به نوبه خود نوعی فعالیت اقتصادی و کسب درآمد است.

همچنین از آنجا که امروزه تلفن های همراه توسط سیستم عامل های مختلف پشتیبانی می شوند، امکان استفاده از اپلیکیشن های گوناگون نیز بوجود آمده که این موضوع خود باعث نوع جدیدی از فعالیت ها شده بطوریکه برخی شرکتها در پی طراحی اپلیکیشن های مختلف برای کابران این نوع تلفن های همراه هستند که باعت روانه شدن سودهای هنگفتی به جیب این سازمان ها می شود. استفاده از این اپلیکیشن های مختلف به دلیل ارتقاء قابلیت های تلفن همراه بسیار مورد استقبال قرار می گیرد به عنوان مثلا TV Show Time ، اپلیکیشنی برای افرادی است که بطور حرفه ای فیلم نگاه می کنند، با نصب این اپلیکیشن برروی تلفن همراه، فرد می تواند طبقه ای از فیلم ها و سریال های مورد علاقه خود را انتخاب و به سبد خود بیافزاید، بر همین اساس اپلیکیشن زمان و تاریخ پخش آن را به فرد اطلاع می دهد. و یا اپلیکیشن هایی برای مترو تهیه شده است که با استفاده از آن فرد به راحتی امکان تماشای تمام خطوط و ایستگاه ها را در نقشه دارد و به سادگی می تواند ایستگاه مورد دلخواه خود را انتخاب کند. Food spotting  نوع دیگر از اپلیکیشن است که یک شبکه اجتماعی غذایی بوجود آورده و قابلیت اشتراک گذاری عکسها و اطلاعاتی از غذاهای رستوران های مختلف را به کاربر می دهد.

قابلیت دیگری که تلفن های همراه هوشمند دارند امکان دسترسی به شبکه های اجتماعی است، این شبکه ها، سایت هایی هستند که امکان اشتراک گذاری را برای کاربران خود فراهم کرده و افراد می توانند متن، ویدئوکلیپ، تصاویر مختلف و ... را به اشتراک گذاشته و از علایق دیگران نیز باخبر شده و با آن ها تبادل اطلاعات داشته باشند. شبکه های اجتماعی هر نوع مرز سیاسی، اقتصادی، فرهنگی اجتماعی را شکانده تا بتواند عده ای را دور هم جمع کند تا ساعت ها مشغول خواندن اطلاعات دوستان و یا سایر افراد باشند. برهمین اساس بنیانگذاران این شبکه ها روز به روز خدمات بیشتری را برای کاربرانشان ایجاد می کنند. بسیاری از سازمانها از این نوع اطلاعات جهت ارائه خدماتی منطبق تر با خواسته افراد استفاده می کنند و به شکلی روزافزون در جهت شخصی سازی محصولاتشان پیش می روند، به عنوان مثال کتاب و یا سرگرمی هایی معرفی می کنند که فرد قبلاً در استفاده نمونه مشابه آن ابراز علاقه کرده است.

 
همگانی شدن استفاده از تلفن های همراه فاز بعدی نیازها یعنی دیتا را رقم زد لذا طی سال های 2001 به بعد نسل سوم موبایل یا G3 (Third Generation) جای خود را در بین مصرف کنندگان باز کرده و دسترسی به اینترنت و استفاده وسیع تر از تلفن های هوشمند تبدیل به واقعیت موجود شده است. فناوری G3 که برای نسل سوم تلفن های بی سیم به کار برده می شود برای اولین بار درسال 2001 توسط کشور ژاپن مورد استفاده قرار گرفت. این فناوری قابلیت پوشش دهی سطح وسیعی از مناطق را دارد و اندیشمندان معتقدند که ضریب امنیت در این شبکه ها بسیار بیشتر از نسل قبلی یعنی G2 می باشد چرا که می توان قبل از اتصال به یک شبکه خاص از اعتبار و هویت آن مطمئن شد. با معرفی این فناوری بسیاری از سرویس های جدید موبایل که به برخی از آنها را قبلاً اشاره شد، به زندگی روزانه مردم راه یافتند و برای استفاده از آن کافیست که از گوشی هایی استفاده کرد که این فناوری را پشتیبانی می کنند بعنوان مثال این گوشی ها مجهز به دو دوربین هستند که با یکی از آنها کاربر می تواند عکاسی و فیلمبرداری خود را انجام دهد و دیگری امکان ویدئو کنفرانس را برای کاربر مهیا می کند.

فناوری G3 توانسته پهنای باند لازم برای دسترسی به اینترنت پرسرعت را به صورت سیار در اختیار کاربران بگذارد که بر این اساس امکان انتقال حجم وسیعی از اطلاعات شامل ارسال ویدئو کلیپ، موسیقی، بازی و ... را میسر می کند، هر چه میزان پهنای باند بیشتر باشد به تبع مجموعه برنامه های پیشرفته تر و کاربردی تری به گوشی کاربران راه می یابد و شرایط لازم برای افزایش بازده و قابلیت های گوشی های کنونی را فراهم می کند بطوری که افراد احساس می کنند که با رایانه شخصی شان درحال فعالیت هستند.

این فناوری با اتکا به استاندارد WCDMA (یکی از استانداردهای تائید شده برای نسل سوم تلفن‌های همراه) توانسته سرعت انتقال داده ها را تا 2مگابیت درثانیه فراهم کند. این شبکه امکان سرعت بالا برای اجرای WAP & WEB، پشتیبانی از IPTV (Internet Protocol Television فناوري پخش برنامه هاي تلويزيوني بر بستر شبکه کامپيوتري) و همچنین پشتیبانی مناسب از ویدئو کنفرانس را فراهم می کند. امکان تشکیل ویدئو کنفرانس ها که ارتباط صوتی و تصویری افراد را از فواصل دور فراهم می کند و از طریق آن بسیاری از اسناد و مدارک و حتی تصاویر و ... قابل تبادل است، برای آن دسته از افراد سیار که تجهیزات کافی برای تشکیل ویدئو کنفرانس های بزرگ را ندارند بسیار کمک کننده است. این ویدئو کنفرانسها برای جلسات مدیریتی در شرکت های چند ملیتی که امکان دسترسی به تمام مدیران در یک زمان و مکان وجود ندارد بسیار اثربخش است.

      
مدت زمان زیادی از معرفی این نسل از تلفن های همراه در ایران نمی گذرد، در سال 1390 این نسل از تلفن های همراه وارد بازار شد و نام تجاری رایتل را برای خود برگزید. رایتل مدعی معرفی دو سرویس می باشد: اینترنت پرسرعت و مکالمه تصویری. به طور کلی پیشرفت در تلفن های همراه همانند سایر فناوری ها امری غیرقابل اجتناب است که جامعه از آن استقبال می کند، چرا که نه تنها تسهیل کننده ارتباطات است بلکه از طریق آن افراد قادرند بسیاری از فعالیت های روزمره شان را انجام دهند و همچنین به عنوان یک وسیله برای سرگرمی و تفریح استفاده کنند اما بطور واقع این وسیله همان قدر که اثرات خوبی به جا گذاشته، پیامدهای منفی جبران ناپذیری هم برجای گذشته است که مهمترین آن غفلت است.

هنگام استفاده از تلفن همراه افراد با حجم عظیمی از پیامک ها و تماس های غیر ضروری مواجه اند، و محکوم به دریافت و یا پاسخ آنها هستند. ابتدا گفته می شد که از این ابزار به گسترش روابط و باخبر بودن حال یکدیگر کمک می کند اما این حرف تا چه حد عملی شده است؟ واقعیت متفاوت است، با پیشرفته تر شدن تلفن های همراه و ورود برنامه های مختلف کاربردی، اتصال به اینترنت و مانند اینها افراد را به قدری درگیر شده اند که برخی به ندرت از آن برای ارتباط استفاده می کنند و به عنوان مثال اگر پیامکی بخواهند بزنند بیشتر مطالب آمیخته با طنز است. در واقع بیشتر زمان استفاده از گوشی های هوشمند صرف بازی، تماشای ویدئو، گشت و گذار در اینترنت و ... می شود به جای آن که صرف ارتباط دوسویه گردد، حال آن که اگر ارتباطی هم شکل بگیرد، تاثیر این ارتباط پیامکی قابل مقایسه با اثر دیدارهای حضوری و در جمع قرار گرفتن بر سلامت روح انسان نیست.


ادامه دارد...