گروه بینالملل مشرق - با آغاز رایزنیها بین گروههای لبنانی بویژه در مورد قانون انتخابات و موضوع برگزاری انتخابات در زمان مقرر خود، بروز برخی اختلافات جزئی در اهداف و برنامههای راهبردی حزب الله لبنان و فراکسیون تغییر و اصلاح در پارلمان این کشور به ریاست میشل عون باعث بروز برخی شایعات در رسانههای لبنانی مبنی بر تیرگی روابط این دو گروه مهم در جریان 8 مارس شد، این خط خبری بیش از آنکه مبتنی بر واقعیت باشد در مرحله بعد با بزرگنمایی رسانههای معاند محور مقاومت و جریان 8 مارس همراه شد.
این گمانه زنیها که بیش از مخاطبان عمومی این برداشت های غلط را در راهبردهای اصحاب این سناریو عمق بخشید، باعث اتخاذ برخی مواضع انفعالی و عجولانه از سوی برخی کشورها از جمله ریاض شد. ناکامیهای مکرر جبهه منطقهای وابسته به غرب و روزنه امیدی برای نفوذ به خط بازدارندگی و مقاومت، بستر خوبی برای پذیرش این دیدگاه ایجاد کرد تا شاید ضربهای هر چند کوچک در انتقام شکستهای راهبردی از حزبالله به این حزب وارد کند.
روزنامه الاخبار در این راستا می نویسد که اخیراً سه شخصیت مورد وثوق سعودیها در لبنان نشستی را در قاهره برگزار کردند که یکی از مشاوران سلمان بن عبدالعزیز، ولیعهد عربستان سعودی نیز در آن حضور داشت، این نشست برای ارزیابی مواضع ریاض در قبال لبنان بود. بر اساس اطلاعاتی که از این نشست درز کرد، حاضران معتقد بودند که ریاض موضع روشنی در قبال لبنان ندارد و اولویت آن همچنان سوریه است. آنها معتقد بودند که هیچ سیاست بلند مدت خاصی از سوی ریاض در لبنان دنبال نمیشود.
با این حال، سعودیها این روزها روی گشاده خود را به برخی گروههای سیاسی لبنان نشان میدهند؛ آنها معتقدند باید از طریق برقراری روابط دوستانه با گروه های سیاسی لبنان حقوق از دست رفته هم پیمانان خود در جریان المستقبل را باز پس گیرند، این همان خطی بود که در صحنه سازی سعودیها و ولید جنبلاط در همگرایی با نجیب میقاتی و در نهایت فریب وی و استعفایش از نخست وزیری دنبال شد.
ریاض در همین راستا معتقد است که باید مانع روی کار آمدن یک شخصیت قوی سیاسی از مارونی های لبنان برای تصدی پست ریاست جمهوری شود، این موضوع نیز تنها با همگرایی با احزاب لبنانی امکانپذیر خواهد بود، این هدف علاوه بر اینکه میتواند اهداف عربستان را در شخص اول این کشور تامین کند، چندین منصب وزارتی انتخابی از سوی رئیس جمهور را نیز به صورت خودکار به سبد ریاض خواهد ریخت. مقامات سعودی در این راستا گزینه هایی نیز برای خود دارند که «سمیر جعجع» مهم ترین اولویت آنها برای تصدی این منصب است.
اولویت ریاض در استمرار این سیاست به حدی است که تنها علی عواض العسیری سفیر عربستان سعودی در لبنان مأمور به اجرای آن نشده و همسر وی نیز در همین راستا ضیافت ناهاری را برای همسران سیاستمداران لبنانی از جمله همسر میشل سلیمان و همسران رؤسای جمهور سابق لبنان و همسران رؤسای سابق و کنونی پارلمان و همسران نخست وزیران لبنان برگزار کرد.
این انگیزه ها گرچه از مهمترین عوامل همگرایی اخیر ریاض با گروههای سیاسی لبنان از جمله مسیحیان جریان هشت مارس به شمار میرود، اما قطعا مهمترین این عوامل نیست، شکستهای متعدد تفکرات افراطی سلفی از جبهه مقاومت که نمودارترین آن را در معرکه القصیر میتوان دید، میطلبد که ریاض نیز واکنشی هر چند ضعیف در انتقام این شکستها از خود نشان دهد. هدفی که ریاض به دنبال آن است، جدا کردن تکهای از جریان هشت مارس و تضعیف حزبالله لبنان از این طریق در معادلات قانون انتخاباتی و تشکیل دولت آینده است. بر این اساس ریاض دیپلماسی خود را در پشت جبهه سیاسی حزبالله لبنان هلیبرن کرده است تا شاید بتواند از پشت به محور مقاومت ضربه بزند و حزبالله را در عرصه داخلی محاصره کند.
ایده تحریک میشل عون به کناره گیری از هشتمارس البته سالها قبل برای اولین بار توسط جفری فلتمن سفیر سابق آمریکا در لبنان در نشست با عناصر 14 مارس بعد از سقوط کابینه سعد حریری مطرح شد، وی در آن نشست خطاب به نمایندگان جریانهای وابسته به آمریکا گفت که تنها مأموریت شما این است که بتوانید حزب الله را به لحاظ سیاسی در داخل لبنان محاصره کنید، برای این منظور باید ائتلاف داخلی این حزب را به هم بزنید، این کار بویژه با میشل عون باید صورت بگیرد و در این زمینه باید با مطالبات وی همگرایی صورت گیرد.
حال این مأموریت از سوی علی عواض العسیری در نشستهای متعدد دنبال میشود؛ این در حالی است که وی میداند که قانع کردن میشل عون به این کار، ساده نیست و تقریبا نیز غیر ممکن به نظر میرسد؛ به همین علت ریاض که هیچ برگ برندهای برای مقابله با حزب الله در اختیار ندارد، تنها سعی دارد با مذاکرات کش دار با میشل عون حزب الله را به این عقیده برساند که ریاض قادر به آزار دادن این حزب هست.
این همان اعتقادی است که در نشستهای شورای همکاریهای خلیج فارس نیز مطرح شده و این کشورها در تلاشی بیهوده اعلام کردند که تمام منافع حزبالله لبنان را از این کشورها اخراج خواهند کرد، این در حالی است که سید حسن نصرالله دبیرکل حزبالله لبنان در سخنرانی اخیر خود تصریح کرد: «اگر چیزی از ما در کشورهای خود یافتید، آن را بگیرید.»
البته همانطور که پیشبینی میشد تلاشهای ریاض در برگزاری نشست های مکرر به ثمر ننشست و بعد از چندین نشست جبران باسیل وزیر انرژی دولت پیشبرد امور از اعضای فراکسیون عون با سفیر عربستان و دیدار دو و نیم ساعته العسیری در ضیافت نهار با میشل عون، العسیری در اظهاراتی که نشان از شکست این مذاکرات داشت، تنها به این نکته بسنده کرد که مسایل عمومی لبنان و منطقه و مناسبات فیمابین در این دیدار مورد بررسی قرار گرفت.
میشل عون البته در نشست اعضای کمیسیون تغییر اصلاح با صراحت لهجه بیشتری صحبت کرده و در واکنش به شایعاتی که در مورد همگرایی وی با عربستان سعودی علیه حزب الله لبنان مطرح شده، گفت که روابطش با حزب الله لبنان هیچ چالشی ندارد. این اظهارت کوتاه و صریح در حالی بود که رسانههای معاند حزبالله به نقل از «منابع ناشناس و آگاه در جریان آزاد ملی» بارهای ادعای تنش در روابط این جریان با حزبالله را مطرح کرده و مدعی بودند که این اختلافات تا حد شکاف و فک ائتلاف دو گروه پیش رفته است.
روزنامه السفیر به نقل از منابع ارشد حزبالله نوشت که این حزب اعتقاد دارد که عمق ائتلاف با عون بیشتر از آن است که با برخی اختلافات از بین برود، وی تاکید کرد که در گذشته نیز آزمونهای زیادی در این روند به وجود آمده و این ائتلاف از آن عبور کرده است. این در حالی است که روابط عادی میان عون با کمیته ارتباط و هماهنگیهای حزب الله نیز به صورت مستمر و تقریبا هفتگی در جریان است.
این گمانه زنیها که بیش از مخاطبان عمومی این برداشت های غلط را در راهبردهای اصحاب این سناریو عمق بخشید، باعث اتخاذ برخی مواضع انفعالی و عجولانه از سوی برخی کشورها از جمله ریاض شد. ناکامیهای مکرر جبهه منطقهای وابسته به غرب و روزنه امیدی برای نفوذ به خط بازدارندگی و مقاومت، بستر خوبی برای پذیرش این دیدگاه ایجاد کرد تا شاید ضربهای هر چند کوچک در انتقام شکستهای راهبردی از حزبالله به این حزب وارد کند.
روزنامه الاخبار در این راستا می نویسد که اخیراً سه شخصیت مورد وثوق سعودیها در لبنان نشستی را در قاهره برگزار کردند که یکی از مشاوران سلمان بن عبدالعزیز، ولیعهد عربستان سعودی نیز در آن حضور داشت، این نشست برای ارزیابی مواضع ریاض در قبال لبنان بود. بر اساس اطلاعاتی که از این نشست درز کرد، حاضران معتقد بودند که ریاض موضع روشنی در قبال لبنان ندارد و اولویت آن همچنان سوریه است. آنها معتقد بودند که هیچ سیاست بلند مدت خاصی از سوی ریاض در لبنان دنبال نمیشود.
با این حال، سعودیها این روزها روی گشاده خود را به برخی گروههای سیاسی لبنان نشان میدهند؛ آنها معتقدند باید از طریق برقراری روابط دوستانه با گروه های سیاسی لبنان حقوق از دست رفته هم پیمانان خود در جریان المستقبل را باز پس گیرند، این همان خطی بود که در صحنه سازی سعودیها و ولید جنبلاط در همگرایی با نجیب میقاتی و در نهایت فریب وی و استعفایش از نخست وزیری دنبال شد.
ریاض در همین راستا معتقد است که باید مانع روی کار آمدن یک شخصیت قوی سیاسی از مارونی های لبنان برای تصدی پست ریاست جمهوری شود، این موضوع نیز تنها با همگرایی با احزاب لبنانی امکانپذیر خواهد بود، این هدف علاوه بر اینکه میتواند اهداف عربستان را در شخص اول این کشور تامین کند، چندین منصب وزارتی انتخابی از سوی رئیس جمهور را نیز به صورت خودکار به سبد ریاض خواهد ریخت. مقامات سعودی در این راستا گزینه هایی نیز برای خود دارند که «سمیر جعجع» مهم ترین اولویت آنها برای تصدی این منصب است.
اولویت ریاض در استمرار این سیاست به حدی است که تنها علی عواض العسیری سفیر عربستان سعودی در لبنان مأمور به اجرای آن نشده و همسر وی نیز در همین راستا ضیافت ناهاری را برای همسران سیاستمداران لبنانی از جمله همسر میشل سلیمان و همسران رؤسای جمهور سابق لبنان و همسران رؤسای سابق و کنونی پارلمان و همسران نخست وزیران لبنان برگزار کرد.
این انگیزه ها گرچه از مهمترین عوامل همگرایی اخیر ریاض با گروههای سیاسی لبنان از جمله مسیحیان جریان هشت مارس به شمار میرود، اما قطعا مهمترین این عوامل نیست، شکستهای متعدد تفکرات افراطی سلفی از جبهه مقاومت که نمودارترین آن را در معرکه القصیر میتوان دید، میطلبد که ریاض نیز واکنشی هر چند ضعیف در انتقام این شکستها از خود نشان دهد. هدفی که ریاض به دنبال آن است، جدا کردن تکهای از جریان هشت مارس و تضعیف حزبالله لبنان از این طریق در معادلات قانون انتخاباتی و تشکیل دولت آینده است. بر این اساس ریاض دیپلماسی خود را در پشت جبهه سیاسی حزبالله لبنان هلیبرن کرده است تا شاید بتواند از پشت به محور مقاومت ضربه بزند و حزبالله را در عرصه داخلی محاصره کند.
ایده تحریک میشل عون به کناره گیری از هشتمارس البته سالها قبل برای اولین بار توسط جفری فلتمن سفیر سابق آمریکا در لبنان در نشست با عناصر 14 مارس بعد از سقوط کابینه سعد حریری مطرح شد، وی در آن نشست خطاب به نمایندگان جریانهای وابسته به آمریکا گفت که تنها مأموریت شما این است که بتوانید حزب الله را به لحاظ سیاسی در داخل لبنان محاصره کنید، برای این منظور باید ائتلاف داخلی این حزب را به هم بزنید، این کار بویژه با میشل عون باید صورت بگیرد و در این زمینه باید با مطالبات وی همگرایی صورت گیرد.
حال این مأموریت از سوی علی عواض العسیری در نشستهای متعدد دنبال میشود؛ این در حالی است که وی میداند که قانع کردن میشل عون به این کار، ساده نیست و تقریبا نیز غیر ممکن به نظر میرسد؛ به همین علت ریاض که هیچ برگ برندهای برای مقابله با حزب الله در اختیار ندارد، تنها سعی دارد با مذاکرات کش دار با میشل عون حزب الله را به این عقیده برساند که ریاض قادر به آزار دادن این حزب هست.
این همان اعتقادی است که در نشستهای شورای همکاریهای خلیج فارس نیز مطرح شده و این کشورها در تلاشی بیهوده اعلام کردند که تمام منافع حزبالله لبنان را از این کشورها اخراج خواهند کرد، این در حالی است که سید حسن نصرالله دبیرکل حزبالله لبنان در سخنرانی اخیر خود تصریح کرد: «اگر چیزی از ما در کشورهای خود یافتید، آن را بگیرید.»
البته همانطور که پیشبینی میشد تلاشهای ریاض در برگزاری نشست های مکرر به ثمر ننشست و بعد از چندین نشست جبران باسیل وزیر انرژی دولت پیشبرد امور از اعضای فراکسیون عون با سفیر عربستان و دیدار دو و نیم ساعته العسیری در ضیافت نهار با میشل عون، العسیری در اظهاراتی که نشان از شکست این مذاکرات داشت، تنها به این نکته بسنده کرد که مسایل عمومی لبنان و منطقه و مناسبات فیمابین در این دیدار مورد بررسی قرار گرفت.
میشل عون البته در نشست اعضای کمیسیون تغییر اصلاح با صراحت لهجه بیشتری صحبت کرده و در واکنش به شایعاتی که در مورد همگرایی وی با عربستان سعودی علیه حزب الله لبنان مطرح شده، گفت که روابطش با حزب الله لبنان هیچ چالشی ندارد. این اظهارت کوتاه و صریح در حالی بود که رسانههای معاند حزبالله به نقل از «منابع ناشناس و آگاه در جریان آزاد ملی» بارهای ادعای تنش در روابط این جریان با حزبالله را مطرح کرده و مدعی بودند که این اختلافات تا حد شکاف و فک ائتلاف دو گروه پیش رفته است.
روزنامه السفیر به نقل از منابع ارشد حزبالله نوشت که این حزب اعتقاد دارد که عمق ائتلاف با عون بیشتر از آن است که با برخی اختلافات از بین برود، وی تاکید کرد که در گذشته نیز آزمونهای زیادی در این روند به وجود آمده و این ائتلاف از آن عبور کرده است. این در حالی است که روابط عادی میان عون با کمیته ارتباط و هماهنگیهای حزب الله نیز به صورت مستمر و تقریبا هفتگی در جریان است.