به گزارش مشرق به نقل از مرکز اسناد انقلاب اسلامی، مروری گذرا بر اخبار چند هفته اخیر رسانه های مطرح غربی خبر از تحولی عمیق در رویکرد این رسانه ها درقبال بحران سوریه را می دهد. این رسانه ها با چرخشی غیرمنتظره و در عین حال آشکار انعکاس اخبار پیرامون سوریه را بایکوت نموده اند.

در همین رابطه بسیاری از دولتهای غربی که تا پیش از این عنوان مدافعین اصلی جبهه معارضین سوریه را یدک می کشیدند نیز در چرخشی آشکار کمکهای مالی و تسلیحاتی گسترده به جبهه معارضین سوری را به حداقل رسانده اند. تمام این فکتها خبر از وقوع رویدادی تاثیرگذار بر روند تعیین سیاستهای دول غربی در قبال موضوع سوریه را دارد.

مروری گذرا بر اخبار چند هفته اخیر رسانه های مطرح غربی خبر از تحولی عمیق در رویکرد این رسانه ها درقبال بحران سوریه را می دهد. این رسانه ها با چرخشی غیرمنتظره و در عین حال آشکار انعکاس اخبار پیرامون سوریه را یا به کلی بایکوت نموده اند و یا در خوشبینانه ترین حالت تنها به اشاره ای گذرا اکتفا کرده اند.

در همین رابطه بسیاری از دولتهای غربی ازجمله فرانسه و انگلستان که تا پیش از این عنوان مدافعین اصلی جبهه معارضین سوریه را یدک می کشیدند نیز در چرخشی آشکار در سیاستهای خود کمکهای مالی و تسلیحاتی گسترده به جبهه معارضین سوری را به حداقل رسانده اند. تمام این فکتها خبر از وقوع رویدادی تاثیرگذار بر روند تعیین سیاستهای دول غربی در قبال موضوع سوریه را دارد. پیرامون این چرخش مواضع تاکنون گمانه زنی هایی صورت پذیرفته است.

برخی ناظرین با اشاره به گسترش شکافها در میان جبهه معارضین سوری، فقدان جبهه ای مشترک در تقابل با رژیم بشار اسد را عامل دلسردی دول غربی از حمایتهای آشکار خود از جبهه متشتت معارضین دانسته اند. برخی دیگر که معمولاً تحلیلگران وابسته به رسانه های دولتی ای چون چون بی بی سی اند با تاکید بر رفتارهای ضد حقوق بشری معارضین در سوریه این نوع رفتار را عاملی برای تحریم معارضین ازسوی دولتهای غربی دانسته اند. برخی دیگر با اشاره به پیشروی های گسترده ارتش سوریه در ماه های اخیر و موضع بالادستی اسد این امر را اصلی ترین عامل برای چرخش سیاستهای رسانه ای، تسلیحاتی و سیاسی دولتهای غربی در قبال بحران سوریه دانسته اند.

فارغ از درستی یا نادرستی گمانه زنی های فوق نکته ای که دارای اهمیت است وزن پایاپای دو سوی این معادله است. هرچند هرکدام از استدلاهای مطرح شده در جای خود از اهمیت برخوردارند لکن هیچکدام وزنی برابر با این چرخش گسترده در سیاست دولتهای غربی در قبال موضوع سوریه را ندارند. با اینحال نکته ای که واضح و مبرهن است آنست که این چرخش بی دلیل نیست.

برای یافتن علت این چرخش با اعتقاد بر آنکه در سپهر سیاست بین الملل هیچ عددی جز صفر خنثی نیست [1] و به تبع هیچ حرکتی ازسوی دولتها فارغ از منافع ملی آنها به مرحله اجرا در نمی آید مهمترین اخبار این روزهای جهان که می تواند به نوعی به موضوع سوریه در ارتباط باشد را مرور می کنیم. بر این اساس تنها اخباری برای تحلیل ما مفید خواهند بود که به شکل توامان چند ویژگی ذیل را داشته باشند:

اول) ارتباطی مستقیم و یا غیر مستقیم با دولت سوریه یا معارضین سوری داشته باشد.

دوم) ارتباطی مستقیم و یا غیرمستقیم با طرفهای درگیر در بحران سوریه اعم از قدرتهای منطقه ای(نظیر ایران، ترکیه، عربستان و . . . ) و فرامنطقه ای (آمریکا، انگلیس، فرانسه، چین، روسیه و . . . ) داشته باشد.

سوم) از وزنی کافی برای تاثیر گذاردن اینچنینی بر سیاستهای دولتهای غربی و هم پیمانان اصلی معارضین سوری نظیر آمریکا، فرانسه و انگلستان برخوردار باشد.

چهارم) فراگیری موضوع به گونه ای باشد که بتواند چند دولت مختلف طرفدار معارضین سوری را که هرکدام منافع خاصی را در سوریه دنبال می کنند برای اتخاذ موضعی هم آهنگ مجاب نماید.

پنجم) از همزمانی تاریخی با این چرخش مواضع دولتهای غربی برخوردار باشد.

در نگاه اول به مهمترین اخباری که در چند هفته اخیر بوسیله رسانه های مختلف دنیا مخابره شده است تنها یک خبر و یک رویداد تمام ویژگیهای مطروحه را در خود جای داده است. خبری با این تیتر:

«شوک کاخ سفید از افشاگری اسنودن»

این خبر اما به همینجا ختم نشد و در ادامه تیترهای دیگری را نیز به همراه داشته است:

دولت آمریکا اسنودن را رسما به جاسوسی متهم کرد

اسنودن از روسیه تقاضای پناهندگی کرد

پوتین:‌ اسنودن در روسیه است/ او را به آمریکا تحویل نمی‌دهیم

کاخ سفید: مسکو فورا «اسنودن» را به آمریکا تحویل دهد

جولیان آسانژ: افشاگری اسنودن ادامه خواهد داشت

رییس جمهور اکوادور: سرنوشت اسنودن در دستان روسیه است

ولادیمیر پوتین: اسنودن در فرودگاه مسکو است

روسیه از موضع خود در قبال اسنودن کوتاه آمد

و . . .

"ادوارد اسنودن" عامل افشای اسناد دولتی امریکا، این روزها در صدر اخبار دنیا قرار گرفته است. وی متولد 21 ژوئن 1983 در ایالت کارولینای شمالی است. او یکی از پیمانکاران آژانس امنیت ملی ایالات متحده و قبل از آن در استخدام سازمان اطلاعات مرکزی امریکا (سیا) بوده است. اسنودن اولین مدارک خود را درباره جاسوسی ایالات متحده از اینترنت و شنود مکالمات شهروندان دیگر کشورها، برای اولین بار در نشریه گاردین انگلیس به انتشار رساند. وی این اسناد را به خبرنگار این روزنامه به نام "گلن گرینوالد" تحویل داده و سپس متعاقب گریز او از هاوایی به هنگ کنگ، این اسناد منتشر شد.

اسنودن در این مدارک، از برنامه های مخفی دولت امریکا برای جاسوسی از اینترنت و شنود مکالمات تلفنی پرده برداشته و جزئیات پروژه محرمانه آژانس امنیت ملی ایالات متحده را با نام "پریزم" افشا کرد. همزمان با این افشاگری ها، مقامات کاخ سفید واکنش سختی نشان داده و خواستار تعقیب قضایی وی شدند. در 14 ژوئن 2013، دادستان کل امریکا با ارائه شکایتی، اسنودن را به سرقت اموال دولت ایالات متحده و افشای غیر مجاز اسناد محرمانه دولتی متهم کرد.

دولت امریکا از دیگر کشورها خواست تا وی را به این کشور مسترد نمایند اما اسنودن با مشورت وکلای ویکی لیکس، تصمیم به ترک هنگ کنگ گرفته و به روسیه سفر کرد. وی در حال حاضر در روسیه به سر می برد و درست چند روز پیش نیز از طریق نشریه اشپیگل آلمان، اسناد دیگری درباره جاسوسی دولت امریکا از اروپاییان را منتشر ساخت.

در کنار هم قرار دادن تمام این گزاره ها خبر از بده بستان سیاسی میان دولتمردان ایالات متحده و روسیه می دهد. روسیه به ازای عقب نشینی دولت آمریکا و هم پیمانانش در موضوع سوریه(این عقب نشینی می تواند میان مدت یا بلند مدت باشد) سیاست نه چندان آشکار و غیرخصمانه ای را در قبال موضوع پناهندگی ادوارد اسنودن اتخاذ کرده است به گونه ای که امروز به رغم حضور چند روزه اسنودن در فرودگاه مسکو همچنین اجازه ورود وی به خاک روسیه داده نشده است.

شاید بسیاری این سوال را مطرح نمایند که آیا صرف داشتن مجموعه ای از اطلاعات محرمانه ازسوی اسنودن برای معامله بر سر موضوع به ظاهر بسیار با اهمیت تر سوریه کفایت می کند. پاسخ به این سوال به نکته اساسی ای بازمی گردد که چندان در تحلیل تحلیلگران نیز بدان توجه خاصی نشده است.

اسنودن تنها دارنده یک سری از اطلاعات خام محرمانه نیست بلکه وی به حسب نوع خدمات خود در آژانس امنیت ملی ایالات متحده و قبل از آن در سازمان اطلاعات مرکزی امریکا (سیا) به عنوان مدیر سیستم فقط دسترسی به اطلاعات خام نداشته بلکه وی با اشکال گوناگون دسترسی به اطلاعات شهروندان آمریکایی و مردمان دیگر کشورهای دنیا که ارزشش به مراتب بیش از مجموعه ای از اطلاعات خام می باشد آشنایی کامل داشته است. این امر به همراه قرابت زمانی این دو واقعه(چرخش غرب در قبال موضوع سوریه و موضع غیرشفاف و غیرهجومی دولت روسیه در موضوع اسنودن) و نیز دخیل بودن مشترک آمریکا و روسیه در بحران سوریه امکان وجود هرگونه بده بستان میان دولتهای اوباما و پوتین را دوچندان ساخته است.

پی نوشت:

[1] - البته تا زمانیکه عدد صفر به تنهایی به کار رود و مثلاً جلوی اعداد دیگر فرار نگیرد.