ویژه‌نامه ضیافت مشرق -  پس از پایان پیروزمندانه عملیات «الی بیت المقدس» و آزادسازی «خرمشهر» ، نیروهای مسلح جمهوری اسلامی، راهبرد «تعقیب و تنبیه متجاوز» را در پیش گرفتند. عملیات «رمضان» با هدف تحقق این راهبرد طراحی و اجرا شد. عبور از مرز و داخل شدن در خاک عراق، تامین منابع جدید و تبیین روش های نوینی را می طلبید در حالی که «عملیات رمضان» با همان مقدورات و روش‌های گذشته طراحی شد که برای ماشین جنگی صدام، شناخته شده بود.

هدف نهایی از اجرای این عملیات، آزادسازی «بصره» به عنوان شاهرگ حیاتی جنوب عراق و یا حداقل حضور در ساحل شرقی «اروند رود» و تسلط  جاده های منتهی از شمال عراق به «بصره» بود که موجب جدا شدن جنوب عراق (به عنوان کانون حضور شیعیان) از شمال آن می‌گردید و با فرض تحقق چنین  هدفی، پایان پیروزمندانه ی جنگ، بسیار محتمل و نزدیک به نظر می رسید.

از هفت ماه پیش از آغاز «عملیات رمضان»، اخباری از داخل عراق می رسید مبنی بر تشکیل خطوط پدافندی مستحکم در مناطق استراتژیک، اما در عین حال، اطلاعاتِ به دست آمده از عمق دشمن، کم تر به دست می آمد. زیرا ایران از اطلاعات ماهواره ای به کلی محروم بود و عکس‌برداری هوایی با امکاناتی که در اختیار سپاه و ارتش بود، نیازهای عملیاتی را تامین نمی کرد. تنها اطلاعات خودی، با شناسایی از نزدیک و به وسیله ی نیروی انسانی به دست می آمد که شناخت کافی از آرایش و استحکامات نیروهای دشمن را به دست نمی داد.

در حالی که تغییر آرایش نیروهای بعثی و روش های جدید دفاعی آن ها، حکایت از استراتژی جدید ارتش عراق می کرد که نبود شناخت کافی از این وضعیت تازه ، آثار نامطلوبی بر عملکرد خودی گذاشت.

«عملیات رمضان» با طراحی و فرماندهی مشترک سپاه و ارتش، در چهار محور و در پنج مرحله اجرا شد. گرچه رزمندگان، در خیز ابتدایی، خطوط دفاعی دشمن را در هم شکستند اما به زودی نداشتن شناخت دقیق از وضعیت و استحکامات جدید نیروهای بعثی، به اختلال در اجرای عملیات منجر شد. یگان های تحت امر «قرارگاه فتح» (تیپ 25 کربلا، تیپ14 امام حسین(ع)، تیپ 8 نجف اشرف، تیپ27 محمد رسول‌الله(ص))  توانستند با نفوذ به عمق خاک عراق، تا نهر «کتیبان» پیش بروند و به «قرارگاه فرماندهی تاکتیکی تیپ 10 زرهی عراق»، دست یابند (و منطقه ای به وسعت 250 کیلومتر مربع را از وجود بعثیان پاک نمایند) اما نیروهای پیشتاز که از جناح چپ، با اتکا به «کانال پرورش ماهی» وضعیت قابل دفاعی داشتند، از جناح راست، در برابر هجوم یگان های زرهی عراق آسیب پذیر بودند.

قرارگاه‌های مجاور نیز که با تسلیح زمین و موانع پیچیده عراق روبرو شده بودند، نتوانستند جناح راستِ یگان‌های «قرارگاه فتح» را تأمین کنند. لذا یگان‌های تحت امر «قرارگاه فتح»، راهی برای تثبیت پیشروی های وسیع خود در عمق خاک عراق نداشتند و با هدف جلوگیری از دور خوردن و محاصره شدن توسط  ارتش بعث، اقدام به عقب‌نشینی نمودند و تنها محدوده «پاسگاهِ مرزی زید» در تصرف قوای اسلام باقی ماند. در عین حال، دشمن بعثی، در جریان «عملیات رمضان» متحمل خسارات سنگینی شد که انهدام کامل «لشکر 9 زرهی از سپاه سوم عراق» از آن جمله بود. حجم بالای تانک و نفربرهای عراقی که در این عملیات منهدم شدند (حدود هزار و 100 دستگاه) باعث شد که از آن با عنوان «عملیات شکارتانک» یاد شود.
 
نام عملیات: رمضان
زمان: سه شنبه 22 تیر تا پنجشنبه هفتم مرداد 1361 شمسی
رمز عملیات: یا صاحب الزمان (عج) ادرکنی
نوع تک: گسترده
فرماندهی: مشترک
سازمان: مشترک
تلفات وارده بر عراق: شش هزار و 400 کشته و زخمی و هزار و 315 اسیر