حجاریان معتقد است که سیاسیت خارجی دولت روحانی ادامه سیاست خارجی دولت های سازندگی و اصلاحات خواهد بود.
قسمتی از این گفتوگو را در ادامه میخوانید:
تحليل شما از رفتارهاي دوگانه امريكا در هفتههاي اخير نسبت به سياستي كه در قبال كشورمان بعد از روي كار آمدن دولت جديد پيش گرفته است، چيست؟ بعد از انتخاب شدن آقاي روحاني به رياستجمهوري، 130 عضو كنگره امريكا در نامهيي به اوباما تاكيد كردند كه فرصت گفتوگو با ايران مهيا شده است. بعد از يكي ، دو هفته، مجلس نمايندگان اين كشور طرح جديدي از تحريمها عليه كشورمان به تصويب ميرساند. اين تضاد رفتاري حاكمان امريكا را چطور ميتوان تحليل كرد؟ آيا معناي اين كار تداوم همان سياست چماق و هويج است؟
ببينيد الان در امريكا نميتوان گفت كه مجلسين سنا و نمايندگان، كاملا در اختيار يك حزب است. لذا هيچ كدام از دو حزب اصلي امريكا، به تنهايي درباره موضوعات اينچنيني قادر به تصميمگيري نيستند. به ويژه در قضيه تحريمهايي كه عليه ايران در مجلس نمايندگان و سناي امريكا تصويب ميشوند لابيهاي خارج از مجلسين امريكا به شدت فعال هستند. مثلا لابي اسراييل كه خيلي در امريكا فعال است. همچنين تندروهاي جمهوريخواه مانند آقاي مك كين، كه آنها هم خيلي تحت تاثير لابي اسراييل و لابيهاي متفرقهيي مانند مجاهدين خلق و غيره هستند.
يعني واقعا سازمان مجاهدين خلق و بهاييها ميتوانند در امريكا لابي كنند؟
بله. آنها فعال و اثرگذارند. حتي در جلساتي كه سازمان مجاهدين برگزار ميكنند، بعضي اعضاي كنگره امريكا براي حضور در آنجا دعوت ميشوند. آنها ضمن حضور، عليه جمهوري اسلامي سخنراني هم ميكنند.
شما معتقديد كه از سازمانهايي نظير يونيسف اين انتظار وجود دارد كه به مساله تحريمهاي ايران ورود پيدا كنند و مانع اعمال و تصويب آنها عليه كشورمان شوند؟
اين انتظار از خود سازمان ملل و سازمانهاي وابسته به آن وجود دارد. مثلا از I. L. O (سازمان جهاني كار) اين انتظار وجود دارد كه براي جلوگيري از رشد بيكاري در ايران مانع تصويب و اعمال تحريمهاي بينالمللي عليه ايران شود. همه ميدانند كه تحريمها باعث تعطيلي كارخانهها و بيكاري كارگران خواهد شد. وقتي تحريمها مانع وارد شدن تكنولوژي و مواد اوليه به كشور شوند طبيعي است كه كارخانههاي ما نميتوانند به فعاليتشان ادامه دهند و اين مساله به تعطيلي مراكز توليدي و صنعتي و بيكار شدن نيروي كار خواهد انجاميد. بيكاري هم به فساد، فحشا، فقر و اعتياد منجر خواهد شد. ميخواهم بگويم دنيا نبايد ساكت بنشيند و روشنفكران ايراني هم بايد به اين مساله توجه كنند. آنها بايد مساله عراق و هزينههايي كه به دليل تحريمها بر اين كشور و مردم آن تحميل شد را گوشزد و تحليل كنند. بايد آقاي روحاني با تدبيري كه دارند پيش روند و اين مسائل را حل كنند. من واقعا از امريكاييها تعجب ميكنم. زمان آقاي خاتمي مسائل داشت به نحو خوبي پيش ميرفت تا اينكه يك مرتبه بوش آمد و گفت كه ايران محور شرارت در منطقه است. يعني ما را در كنار سوريه و كره شمالي نشاند. ما چه كار به امريكا و بوش داشتيم؟ ما در جنگ با افغانستان به آنها كمك هم كرده بوديم. البته بوش آدم بنيادگراي عجيب و غريبي بود. الان هم ميخواهند هنوز هيچي نشده يك انگي به آقاي روحاني بچسبانند.
* آقاي دكتر ظريف كه گزينه پيشنهادي آقاي روحاني براي وزارت خارجه است، ديپلمات خيلي قوي و كار كشتهيي است، خود آقاي دكتر روحاني هم فرد مدبري است. لذا اميدوارم بتوانند مسائل ما با همسايهها و امريكاييها و كشورهاي غربي را حل كنند. فراموش نكنيم كه رابطه ما با همسايههايمان خيلي مهم است. بايد دو طرف كمكم به مدلي كه خود آقاي روحاني در دوران دبيري شوراي عالي امنيت ملي پيگيري ميكرد، برگردند. يك تعامل واقعي و دوطرفه.
رويكرد روحاني و احمدينژاد ميتواند آنقدر با يكديگر متفاوت باشد كه حتما تفاوت آثارش را نشان خواهد داد.
حتما تفاوت سياست خارجي دولتها ميتواند موثر باشد. از آقاي روحاني و احمدينژاد هم كه بگذريم حتي رويكرد سعيد جليلي با ولايتي هم ميتواند تفاوتهاي زيادي داشته باشد.
الان تحريمهاي امريكا شديدتر است يا تحريمهايي كه توسط سازمان ملل تصويب شده است؟
هر دوي اينها شديد و مهم هستند اما آثار تحريمهاي سازمان ملل ديرتر پديدار ميشود و لغو آنها هم خيلي دشوار است. تحريمهايي كه در دوران صدام عليه عراق تصويب شد، اخيرا و 13 سال پس از سقوط او پايان يافت. الان هم آقاي روحاني بايد با اروپاييها و امريكا مذاكره را ادامه دهد تا مساله حل شود. او بايد يك آدم كاربلد را به عنوان مسوول پرونده هستهيي انتخاب كند.
نظرتان درباره صحبتهاي اخير آقاي روحاني درباره مساله تحريمها چيست؟ از قبيل اينكه گفتند با زبان تكريم با ايران سخن بگوييد و نه با تحريم؟
اين صحبتها خوب است. طرفين هم از اين حرفها استقبال كردند، مهم اين است كه ببينيم پاي عمل چه اتفاقي ميافتد.
فكر ميكنيد سياست خارجي دولت روحاني ادامه سياست خارجي دولتهاي سازندگي و اصلاحات است؟
حتما همينطور است.