اعضای 31 نفره پارلمان شهری در هفته های آتی درصدد خواهند بود به یکی از وظایف اصلی خود که همان انتخاب شهردار توانمند و کارا و مجرب است جامه عمل بپوشانند. تاکنون گزینه‌های محتمل زیادی برای سکانداری اداره پایتخت در فضای رسانه‌ای مطرح نشده و شاید با مستقر شدن شورای چهارم اسامی بیشتری مطرح شود.
آنچه که مشخص است محمدباقر قالیباف، شهردار کنونی تهران بعنوان یکی از جدی ترین گزینه ها محسوب می شود و نگاهی به مجموعه عوامل و شرایط مختلف گواه از این دارد که دکتر قالیباف از ابعاد مختلف و مجموعه معیارها و شاخصه های مدیریتی- شهری شایستگی بیشتری برای تصدی مدیریت پایتخت را دارا است. در این نوشتار درصدد بررسی شایستگی‌ها و توانمندی‌ها و مرور تحولات سالهای اخیر در تهران نیستیم اما از چند زاویه مدیریتی می توان به شکل واقع بینانه به موضوع نگریست.
1- یکی از دلایلی که دکتر قالیباف را به جدی ترین و محتمل ترین گزینه شهرداری تهران سوق داده و مجاب می کند این است که بیشترین دلایل و براهین قانع کننده برای ماندن و تداوم کاری وجود دارد و نه تغییر او. بعبارتی مجموعه معیارهای عقلانی و منطقی رای به ماندن ایشان در سمت شهردار آینده تهران از نگاه هر جناح یا حزب و صنف می دهد و کلیت شورای چهارم نیز به خوبی این توانمندی‌ها و شایستگی های مدیریتی را می‌شناسد.
2- تغییر یک مدیر دلایل محکم‌تری نسبت به ابقای او می‌خواهد؛ در مسیر انتخاب شهردار بعدی دو رویکرد می توان داشت. نخست اینکه ترکیب شورا تغییر کرده بنابراین شهردار نیز باید تغییر کند. این البته استدلالی است که با وجود فضای کنونی کشور و اینکه صحبت از رویکردهای فراجناحی و میانه روی می شود کمتر مورد تایید کسی قرار می گیرد.
رویکرد دیگر اما این است که بررسی کنیم و ببینیم کارنامه مدیر مستقر چه بوده و اگر دلایل محکمی برای تغییر وجود داشت در تغییر مدیر درنگ نکنیم. صرف‌نظر از اینکه ترکیب شورای شهر تهران چگونه است، کدام گروه ها و نیروهای سیاسی اجتماعی در حال نمایندگی سلایق و مطالبات مردم در شورای شهر هستند، این مهم باید مدنظر اعضا قرار گیرد که بنا بر کدام دلایل می توان رای به تغییر روندهای کنونی داد. برای ابقا دلیل کمتری لازم است، اما برای تغییر حتما باید دلایل محکم تری داشت. آیا شورای چهارم دلایل توجیه پذیر و متقن برای تغییر را دارد؟
3- نکته دیگری که رای بر تایید و تداوم روند موجود می دهد این است که تقریبا همگان جهت گیری ها و رویکردهای دنبال شده توسط مدیریت شهری در 8 ساله اخیر اعتقاد داشته و تداوم چنین روندی را خواستار هستند.
نگاهی به تحولات تهران در حوزه های حمل و نقلی، بزرگراهی، زیست محیطی، فرهنگی، ورزشی و... نشان از یک تغییر در سطح کلانشهر داشته و اتفاقا این اجماع در تحولات مثبت تهران، اعضای شورای چهارم را در اتخاذ تصمیم گیری برای انتخاب شهردار، محتاط تر و دقیق تر و به سمت و سوی حفظ روند موجود سوق می‌دهد.
4- تغییر بایستی مبتنی بر واقعیت ها باشد و نه فضای احساسی و حزبی. برای انتخاب شهردار نمی توان واقعیت ها را نادیده انگاشت و صِرف تغییر در ترکیب شورا و افزایش اعضاء و ورود نیروهای سیاسی مختلف، دست به تغییر زد. درست است که گروهها و جناح های مختلف سیاسی و مستقل ها و ورزشکاران و هنرمندان در شورای چهارم حضور دارند اما این تفاوت و تفکیک در جهت رسیدگی به امور مختلف شهری است و نه تصمیم گیری و اجماع بر روی انتخاب شهردار. برای انتخاب درست نیازمند مرور تجربیات گذشته و شناخت اولویت های شهر و انتخاب مدیری لایق و توانمند در عرصه مدیریت شهری هستیم.
5- نگاه مدیریتی شهردار کنونی تهران در سالهای اخیر بیشتر عملگرا و با تفکر خدمت رسانی و کار تلاش گسترده بوده است. چنین روحیه ای در خط کشی ها و مرزبندی های جناح های سیاسی نمی گنجد و مورد تایید هر نوع نگاه حزبی و صنفی است. چنین دیدگاه مدیریتی شایسته ارج نهادن است و لزوم نهادینه شدن چنین تفکری در عرصه مدیریت احساس می شود. وارد دعواهای سیاسی نشدن و تلاش مجدانه و خدمت بدون منت بعنوان یک وجه مشخصه مدیریتی دکتر قالیباف بوده و شهروندان تهرانی به جزء رسانه‌ای شدن گلایه های شهردار در خصوص تعهدات دولت در قبال شهروندان در حوزه های حمل ونقل عمومی، تقریبا فضای کار و خدمت در جای جای شهر را لمس کرده اند. چنین تفکر و روحیه ای که بدنبال کار و خدمت بدون حاشیه سازی است، بسیار ارزشمند بوده و بایستی تداوم داشته باشد.
نتیجه گیری ...
شورای شهر چهارم در یک آزمون بزرگ برای انتخاب شهردار پایتخت قرار داشته و تصمیمات آنان بر روند توسعه ای کلانشهر تاثیرگذار خواهد بود. شهروندان انتظار تصمیمات سنجیده و بدور از جنجال و صف بندی سیاسی را دارند؛ تصمیماتی که به نفع پایتخت و ساکنانش باشد و آیندگان بر تصمیم گرفته شده صحه گذاشته و تاییدش کنند. یک اصل مدیریتی شناخته شده می گوید برای تغییر یک مدیر باید دلایل محکم تری نسبت به ابقای او وجود داشته باشد. در مورد انتخاب شهردار بعدی تهران نیز این نکته باید مدنظر قرار گیرد.
آیا شهروندان ناراضی‌اند؟ عملکرد شهردار ضعیف بوده است؟ زیرساخت های حمل ونقلی گسترش نیافته،فضای سبز و سرانه های فرهنگی و ورزشی و تفریحی نسبت به قبل بهبود نیافته؟ اهداف مدیریت شهری در سال های اخیر محقق نشده ؟ و... . چه استدلال ها و براهین قانع کننده ای برای این تغییر می توان ارائه کرد؟ به نظر می رسد نه تنها هیچکدام از دلایل و استدلال های مشابه آنچه گفته شد وجود ندارد بلکه همه معادلات رای به تداوم جهت گیری های موجود می دهند و نه تغییر.
* منبع: الف