اگرچه سابقه جهاد برای برقراری امنیت در مناطق کردنشین در انقلاب اسلامی به ماه‌های اول پیروزی انقلاب بر می‌گردد اما این بار با وجود گذشت بیش از سه دهه از آن سال‌ها، یک بار دیگر پاسداران انقلاب باید خون خود را برای امنیت هموطنان کُرد می‌دادند.
فتح قله‌های امنیت در شمالغرب البته به راحتی نبود چراکه گروهک‌های ضدانقلاب با حمایت‌های همه جانبه اطلاعاتی و حتی لجستیکی غرب (به سردمداری آمریکا) این بار با تمام توان آمده بودند تا خاک بخشی از ایران را به توبره بکشند.
این عملیاتها که در نیمه اول سال 90 انجام شد، تا اواخر شهریور به طول انجامید تا نهایتا با تقدیم ده‌ها شهید و جانباز در این عملیاتها، بار دیگر امنیت به منطقه بازگشت و گروهک‌های ضدانقلاب مجبور به ترک خاک ایران شدند.
در دومین سالگرد این عملیات در نظر دارد تا طی سلسله مطالبی تحت عنوان «فتح قله‌های امنیت» به بررسی جنبه‌های مختلف و اقدامات صورت گرفته در جهت ایجاد امنیت در این مناطق شمالغرب بپردازد؛ امنیتی که نه با زور اسلحه، بلکه با رویکرد بکارگیری توان مردم منطقه و سازندگی و آبادانی مناطق، بومی شده است.
یگان ویژه نیروی زمینی سپاه که یگان «صابرین» نامیده می شود ازجمله یگانهایی است که عضویت در آن نیازمند پشت سر گذاشتن مراحلی دشواری است که از عهده کمتر کسی بر می‌آید و در واقع هرآنچه از سختی یگانهای ویژه در فیلم‌ها دیده‌اید در صابرین عینیت می‌یابد.
یگانی که می‌توان آن را هم‌رده یگانهای ویژه در ارتش‌های مجهز دنیا دانست اما با یک وجه تماتیز مهم و آن هم روحیه ایمان و شهادت طلبی که نظیری در ارتش های دنیا ندارد. صابرین با شهدایی که در شمالغرب فدای امنیت کشور کرد، کارنامه درخشانی که از خود به جای گذاشت.
آنچه در ادامه آمده است گفتگو با سردار مرتضی میریان فرمانده یگان ویژه صابرین در عملیات شمالغرب و جانشین فعلی معاونت عملیات نیروی زمینی سپاه است که به بررسی نقش این یگان در برخورد با پژاک پرداخته است.
*****
سردار میریان در ابتدا با اشاره به نامگذاری یگان صابرین گفت: نام صابرین برگرفته از آیه 65 سوره انفال است که خداوند در این آیه یک مقایسه کمى کرده و توان صابرین را در برابر دشمن، یک به 10 مشخص مى‌کند، البته خداوند در اینجا قید مى‌کند به شرطى که ایمانشان قوى باشد.
وی افزود: در نیروى صابرین هم مهمترین مشخصه ایمان و اعتقاد است. دو مشخصه مهم دیگر براى این نیرو نظر گرفته شده است، یعنى یک نیروى صابرین، فردى 3 بعدى است. بعد دوم و سوم، علم و تخصص و دیگر توان بالاى جسمى است. همه اینها از آموزهاى دینى گرفته شده و در آیین‌نامه صابرین هم آورده شده است.
* بسیج امکانات و فدراسیون‌های کشور برای تشکیل صابرین
جانشین معاون عملیات نیروی زمینی سپاه ادامه داد: وقتی قرار بود یک نیروى ویژه تشکیل شود، آموزش‌هایش هم باید خاص و متناسب با تعریف نیرو باشد. در ابتدا یک بحثى بود که این آموزش در خارج از کشور صورت بگیرد یا داخل و آیا داخل توان چنین آموزشهایى را دارد یا ندارد؟ در آن زمان جلسات مکررى در آموزش نیروى زمینى در این خصوص برگزار شد. نهایتاً بحث بر این شد که شاید ما به تنهایى توان آموزش کامل را نداشته باشیم اما با بسیج امکانات کشور مثل فدراسیونهاى مختلف مى‌توانیم به هدفمان برسیم.
میریان تصریح کرد: ما در طول دوره یکم و دوم از 300 مربى استفاده کردیم که بخش زیادى از آن بیرون از سپاه بود. فدراسیونهاى کوهنوردى، صخره نوردى، رزمى، تیراندازى و خیلى فدراسیونهاى دیگر را آوردیم پاى کار و از مربیان آنها استفاده کردیم. یعنى تمام کشور را بسیج کرده و پاى کار آوردیم تا امروز با گذشت قریب به 12 سال از تشکیل صابرین، مربیان متخصص خودمان را داشته باشیم.
* داوطلب و شهادت‌طلب بودن اولین ویژگی‌های صابرین
وی در خصوص نحوه انتخاب نیروهاى اولیه صابرین، گفت: فراخوان دادیم و شرط اولیه هم این بود که داوطلبین، نیروى رسمى سپاه باشند. در اولین مرحله تعدادى داوطلب شدند. افراد باید دو ویژگى مى‌داشتند تا وارد مراحل بعدى شوند، اول داوطلب بودن و دوم شهادت طلب بودن.
فرمانده یگان ویژه صابرین در عملیات شمالغرب اظهار داشت: اولین تستى که گرفتیم این بود که 54 کیلومتر راهپیمایى مداوم و با تجهیزات داشتیم که چند نفر ریزش کردند. انواع و اقسام تست‌ها را از این افراد گرفتیم، از تستهاى بدنى تا روانى و هوش. بحث هوش و آمادگى ذهنى فاکتور خیلى مهمى است. نیروهاى ویژه در شرایط سخت قرار مى گیرند و خودشان باید تصمیم بگیرند، طرح ریزى کنند و عملیات انجام دهند. لذا باید از هوش بالایى برخوردار باشند. همچنین صعودهاى بالاى 4000 متر، حدود 300 کیلومتر جنگل نوردى، 500 کیلومتر کویرنوردى و بالاى 1200 متر صخره نوردى از دیگر آزمایش‌هاى ما بود.
* تکاور، نیروى مخصوص و نیروى ویژه؛ سه سطح صابرین
میریان با بیان اینکه سطوح تکاور، نیروى مخصوص و نیروى ویژه براى صابرین تعریف شده است، خاطرنشان کرد: در هنگام تشکیل صابرین، متون و اطلاعات مربوط به 11 نیروى ویژه در دنیا ترجمه و مطالعه شد بخصوص نیروهاى ویژه انگلیس که حدود 400 سال قدمت دارد و تقریباً پایه و الگوى همه نیروهاى ویژه در دنیاست و اغلب کشورها از آن الگو گرفته‌اند. ما هم از تجارب دیگران حتى اگر دشمن باشد نگذشتیم.
جانشین معاون عملیات نیروی زمینی سپاه افزود: ما زیربنا و پشتوانه‌اى بسیار قوى داریم که بسیارى از آن آموزه‌هاى قرآنى است و سیره اهل بیت(ع) و پیامبر اکرم(ص) که مى‌تواند بسیار کارساز باشد. بنیادى‌ترین بحثهاى ما و ویژگى عمده ما یعنى ایمان، علم و تخصص و توان جسمى برگرفته از قرآن است.
* جنگ شمالغرب، جنگ اراده‌ها بود
فرمانده یگان ویژه صابرین در عملیات شمالغرب تاکید کرد: در نبرد اخیر در شمالغرب هم همین بود. اگر اراده نیروها قوى نبود، شکست مى‌خوردیم. این اراده ما را پیروز کرد. در حقیقت جنگ، جنگ اراده‌ها بود. اساس صابرین هم همین است. یعنى اگر ما آن صبر و تحمل و استقامت را داشته باشیم، پیروز هستیم. اگر اراده ضعیف باشد با دو شکست به اصطلاح جزئى کار ما تمام است. لذا این نکته خیلى مهم است که اراده قوى پیروز کننده جنگ است.
* تک تیراندازها نقش تاثیرگذاری در عملیات شمالغرب داشتند
وی با اشاره به نقش تک‌تیراندازها در عملیات شمالغرب، تصریح کرد: تک تیراندازها نقش تاثیرگذاری داشتند و باید روى تک تیرانداز حساب ویژه‌اى باز کرد. گاهى یک تیر ممکن است ورق جنگ را برگرداند. در دوران دفاع مقدس، تلفاتى که دشمن با تک‌تیراندازش از ما مى‌گرفت با تانکش نمى‌توانست بگیرد. در این عملیات تک‌تیراندازهایمان با استفاده از تجارب و تجهیزات خوبى که داشتند تلفات بالایى از دشمن گرفتند.
میریان در بخش دیگری از سخنانش اظهار داشت: از گذشته در غرب کشور دو گروه عمده داشتیم یکى گروه دموکرات و یکى کومله، که گروه دموکرات 70 سال قدمت دارد. این گروه‌ها همیشه آلت دست بیگانه بودند. یک روزى شوروى، یک روز آمریکا و انگلیس و سایر قدرت‌هاى خارجى دیگر و هیچوقت هم دستاوردى نداشته‌اند و وقتى آن بیگانگان به اهداف خود رسیده‌اند بر سر اینها معامله کرده‌اند.
فرمانده یگان ویژه صابرین در عملیات شمالغرب گفت: این دو گروه حدود 25 سال با جمهورى اسلامى معارضه کردند و چیزى هم به دست نیاوردند جز ضربه زدن به منطقه. جمهورى اسلامى به همه استانها نگاه یکسانى داشت اما این گروه‌ها با جنایت‌هاى خود مانع تحقق این نگاه بودند. افرادى که براى خدمت و آبادانى به این مناطق مى‌رفتند با تهدید و شکنجه و کشته شدن روبرو مى‌شدند و به این وسیله پتانسیل‌هاى زیادى از دست رفت.
میریان افزود: با فشارى که از طرف مردم به اینها آمد، فهمیدند باید اسلحه را کنار بگذارند و این راه به جایى نمى‌رسد. امروز می بینیم که در مناطق مرزى و روستایى کردستان به برکت امنیتى که بوجود آمد، عمران و آبادانى بسیار خوبى برقرار است.
* حدود سال 80 مسئولین متوجه عضوگیری پ.ک.ک در ایران شدند
جانشین معاون عملیات نیروی زمینی سپاه با اشاره به شکل‌گیری گروه پ.ک.ک، اظهار داشت: حدود 35 سال پیش در ترکیه یک گروه کردى به نام پ.ک.ک شکل گرفت که در مبارزه و تقابل با نظامیان این کشور بود چون نظامیان ترکیه با تفکر آتاتورکى، ظلم زیادى مى‌کردند. در ترکیه 9 استان کردنشین و 25 میلیون کرد وجود دارد. اینها با ما مشکل خاصى نداشتند و ما هم دشمنى با اینها نداشتیم. تا اینکه در حدود سال 80، مسئولین متوجه شدند اینها در حال عضوگیرى و نفوذ در ایران هستند و دارند تبدیل به یک تهدید مى شوند.
فرمانده یگان ویژه صابرین در عملیات شمالغرب خاطرنشان کرد: به هرحال در اوایل دهه 80 پ.ک.ک چهار شاخه را براى ترکیه، عراق، سوریه و ایران تشکیل داد که شاخه ایرانش «پژاک» نام گرفت. البته اینجا باید بگویم که پژاک و پ.ک.ک هیچ فصل ممیزى ندارند و ما هیچ تفاوتى در ابعاد مختلف میان این دو ندیدیم. چه در تجهیزات، چه آموزش‌ها، مقرها و سایر موارد.
* استفاده از جاذبه‌های جنسی برای جذب در پژاک
میریان در خصوص شیوه‌هاى جذب نیروى این گروه‌ها، گفت: جوانان روحیه هیجانى دارند و این گروه‌هاى مسلح و معاند از این منظر مى‌توانند جذابیت‌هایى داشته باشند. نکته دیگر استفاده از جاذبه‌هاى جنسى است چون دختران را هم جذب مى‌کنند. عمده دخترانى که جذب این گروه مى‌شوند، کسانى هستند که با خانواده‌هاى خود مشکلاتى دارند و از خانه فرار مى‌کنند، مثل ازدواج هاى اجبارى.
وی ادامه داد: موضوع دیگر سوءاستفاده از مشکلات اقتصادى مردم منطقه و معضل بیکارى است. مبالغى که عمدتاً از طریق قاچاق و حامیان خارجى خود مثل آمریکا و رژیم اسرائیل کسب مى‌کنند، به اعضاى خود مى‌پردازند. ارمنستان هم که با ترکیه اختلافات عمیقى دارد از اینها حمایت مى‌کند.
جانشین معاون عملیات نیروی زمینی سپاه با اشاره به نسبت و ارتباط این گروه‌ها با آمریکا، اظهار داشت: رویکرد آمریکا حدوداً از سال 80، تغییراتى کرد و آنها بعد از مطالعاتى که داشتند به این نتیجه رسیدند که باید تهدید اسلام را جایگزین تهدید کمونیسم کنند و بزرگترین اشتباه تاریخى خود را مرتکب شدند چون تهدید خداپرستى را جایگزین تهدید بى‌خدایى کردند.
* 11 سپتامبر بهانه‌ای در راستای ابرقدرت شدن آمریکا بود
میریان تاکید کرد: پس باید بهانه‌اى براى اقدام علیه این تهدید فرضى درست مى‌کردند. وزیر دفاع آمریکا دو سه سال پیش از 11 سپتامبر مى‌گوید ما باید در آمریکا ضربه‌اى بخوریم تا این ضربه بهانه لشگرکشى ما به خاورمیانه شود. 70 نفر از استراتژیست‌ها و متفکرین آمریکا نامه‌اى براى بوش پدر مى‌نویسند و مى گویند بعد از فروپاشى شوروى تا 10 سال دنیا گیج است. این یک فرصت تاریخى براى آمریکاست و باید میخ خودش را به عنوان ابرقدرت دنیا بکوبد و اگر نکوبد این فرصت براى همیشه از بین مى‌رود و ما دیگر نمى‌توانیم ابرقدرت باشیم.
وی افزود: بر همین اساس مى‌بینیم که ماجراى 11 سپتامبر اتفاق مى‌افتد. اگر نگوییم خودشان این حرکت را کردند اما به آن کمک کردند. آمریکایى‌ها یک خصوصیتى که دارند این است که مى‌گویند جلوى هیچ کارى را نگیرید و بگذارید اتفاق بیافتد. سعى کنید موضعى بگیرید که از هر اتفاقى بیشترین بهره را ببرید.
* «کیک 200 میلیون دلارى» اعراب برای آمریکا
جانشین معاون عملیات نیروی زمینی سپاه تصریح کرد: در ماجراى حمله عراق به کویت، پیش از حمله، وزیرخارجه آمریکا اعلام کرد اگر بین دو کشور عربى جنگى باشد موضع ما بى‌طرفى است، در حالیکه داشتند طراحى‌هاى جنگى مى‌کردند. اسم این جنگ را هم گذاشتند «کیک 200 میلیون دلارى» چون پول جنگ را از حکام عرب گرفتند و تمام تجهیزات جنگى خود را با پول اعراب نوسازى کردند. آمریکایى ها با چنین تفکر و رویکردى وارد منطقه شدند و نیاز به مزدورانى هم داشتند. امثال ریگى و پژاک را مى‌توان سرباز بى‌جیره و مواجب آمریکا دانست. روى اینها سرمایه گذارى کردند و مشغول تقویت اینها شدند.
* هرلحظه باید آماده و گوش به زنگ باشیم
فرمانده یگان ویژه صابرین در عملیات شمالغرب با بیان اینکه برخى‌ها شاید فکر کنند اینها چهارتا قاچاقچى ساده هستند، گفت: حضرت آقا عبارتى دارند به این مضمون که اگر شما در سنگرهایتان خوابید، دلیلى ندارد دشمنتان هم خواب باشد. او بیدار است و کار خودش را مى کند. ما هرگز نباید دشمنمان را دست کم بگیریم. هرچند بزرگنمایى هم درست نیست و نمى‌کنیم. الان هم همینطور است و نباید فکر کنیم چون پیروز شدیم، دیگر همه چیز تمام شد. هرلحظه باید آماده و گوش به زنگ باشیم.
میریان با اشاره به بخشی از اقدامات در عملیات شمالغرب، اظهار داشت: در ابتدای کار، اقدامات اولیه از جمله شناسایى و طرح‌ریزى در منطقه شمالغرب آغاز شد. جاده سازى و مهندسى که شروع شد، حساسیت آنها هم زیاد شد و درگیر شدند و مزاحمت‌هایى را براى کار مهندسى آغاز کردند.
* کاشت 14 مین در یک جاده توسط پژاک
وی خاطرنشان کرد: ما در خاک خودمان مشغول کار عمرانى بودیم و به نوعى آنها بودند که با ایجاد مزاحمت جنگ را شروع کردند. بعضاً تا 14 مین در یک جاده مى گذاشتند که تقریباً تمام مین‌هاى آنها کشف شد. مثلاً ما شروع کردیم به جاده زدن در بورالان که براى آنها بسیار گران آمد و به شدت با ما درگیر شدند و 10 تا 20 کشته در این قضیه دادند تا جلوگیرى کنند که البته موفق هم نشدند و ما کار خودمان را کردیم.
جانشین معاون عملیات نیروی زمینی سپاه با بیان اینکه دشمن به دو چیز اعتراف کرد؛ نخست اینکه شما به هر جایى حمله مى‌کنید آنجا را مى‌گیرید و دوم هم اینکه ما توانایى پس گرفتن این مناطق را از شما نداریم، گفت: مثلاً با قوى‌ترین نیروهایشان حمله کردند براى گرفتن قله حاج ابراهیم و 17 کشته هم دادند اما موفق نشدند. در یک جمع بندى مى توان گفت با جانفشانى و شجاعت نیروها که ناشى از ایمانشان بود، ما روى قله‌هاى عزت قرار گرفتیم و دشمن به دره هاى ذلت رفت.