به گزارش گروه دفاع و امنیت مشرق، از ابتدای طراحی گلوله ها به شکل امروزی، مهمات با کالیبرهای مختلفی به بازار عرضه و در نقاط مختلف جهان مورد استفاده واقع شده است. کالیبرهایی مثل 39*7.62 برای سلاح تهاجمی کلاشینکف و یا گلوله 19*9 که از بسیاری از سلاح کمری شلیک می شوند از جمله گلوله ها و یا به عبارتی دیگر کالیبرهای شناخته شده برای بسیاری از افراد به حساب می آیند. در این مطلب در پی آن هستیم تا شما را با 10 کالیبر که احتمالا هرگز چیزی درباره آن نشنیده اید آشنا کنیم.

43 *6.8

در حقیقت می توان گفت رسیدن به یک کالیبر مناسب برای سلاح های هجومی یکی از چالشی ترین مباحث در حوزه طراحی گلوله ها در سالهای جنگ سرد و پس از آن بوده است. کالیبرهایی مثل 7.62 و یا 5.56 در این سالها به عنوان کالیبرهای عمده در سلاح های هجومی گوناگون وارد خدمت شدند. هر کدام از این کالیبرها دارای نقاط مثبت و منفی خاص خود هستند.

یکی از مشکلات بزرگ در کالیبر 5.56 که در سلاح های غربی به کار می رود بحث عدم قدرت بازدارندگی کافی است. از طرف دیگر گلوله ای مثل 7.62 میلی متر که از قدرت بازدارندگی بالا برخوردار است وزن بیشتری داشته و نیروی عقب نشینی حاصل از شلیک آنها نیز بالا است. کارشناسان شرکت آمریکایی ریمینگتون گونه جدیدی از فشنگ را در اندازه ای در میان این دو کالیبر طراحی کردند.

کالیبر 6.8 میلی متر سنگینی و عقب نشینی کمتری نسبت به 7.62 داشته و در عین حال قدرت تخریب آن به نسبت 5.56 میلی متر بیشتر است. این گلوله با سرعتی در حدود 800 متر بر ثانیه حرکت کرده و می تواند به راحتی با اهدافی تا فاصله 300 متری درگیر شود. در حال حاضر تعدادی از سلاح ها مثل نمونه " M6 " از شرکت LWRC از این کالیبر بهره می برند.

500 S&W

قدرت تخریب بالا تنها واژه ای است که می توان برای این کالیبر به کار برد. کالیبر 500 از شرکت اسمیت اند وسوون برای رولورهای مدل 500 این شرکت طراحی شده و در حال حاضر به عنوان قدرتمند ترین سلاح های کمری تولید انبوه شده در جهان شناخته می شود. اندازه این گلوله به میلی متر 40*12.7 میلی متر است و می تواند با سرعتی در بازه 450 تا 500 متر بر ثانیه حرکت کرده و انرژی در حد 3 هزار ژول را نیز می تواند در زمان برخورد آزاد کند.

اما ذکر یک نکته در مورد این کالیبر و ساحل مورد نظر آن لازم است. در نگاه اول شاید بسیاری از افراد عادی تصور کنند که این سلاح برترین اسلحه کمری موجود در دنیا بوده و به خاطر این قدرت تخریب بالا این سلاح برترین در کلاس خود است. باید گفت که این تصور اشتباه است. این گونه از کالیبرها و سلاح ها عمدتا برای کاربران غیرنظامی و بیشتر به عنوان رکورد شکنی و یا با انگیزه های تبلیغاتی تولید می شوند. کافی است تا یک جستجو کوچک در فضای مجازی انجام دهید تا متوجه شوید که این سلاح با این کالیبر تقریبا در هیچ کدام از نیروهای نظامی و یا امنیتی جهان وارد خدمت نشده و بیشتر بازار غیر نظامی مشتری این سلاح است.

47*6.5

در ادامه این گزارش به کشور فنلاند می رویم تا با یک گونه از مهمات که به صورت اختصاصی برای سلاح های تک تیرانداز و شکاری ساخته شده است آشنا شویم. کالیبر 47*6.5 لاپوا به عنوان یک جایگزین برای فشنگهای کالیبر 51*7.62 طراحی شده و به دلیل شباهت های طراحی پوکه در این دو مدل می توان در سلاح های 7.62 بدون تغییر  خاصی از این گلوله های جدید بهره برد. نوع باروت بکار رفته در فشنگ جدید به همراه طراحی بهتر مرمی به این فشنگ کمک می کند تا فواصلی تا حدود 1000 متری را به راحتی پوشش دهد.

این فشنگ با سرعتی در حدود 900 متر بر ثانیه حرکت کرده و در هنگام برخورد انرژی در حدود 3 هزار ژول را آزاد می کند. از زمان شروع تولید این سلاح در سال 2005 تا به امروز بیشتر از این گلوله در مسابقات تیراندازی و شکار استفاده می شود.

.408 CheyTac

اما گلوله بعدی مربوط به یک شرکت آمریکایی است که به صورت اختصاصی برای اسلحه تک تیرانداز M200 طراحی شده است. گلوله مورد نظر که در بازار جهانی اسلحه به عنوان 408 CheyTac شناخته می شود گلوله ای با کالیبر 10.36 است و در حقیقت به منظور پر کردن شکاف بین دو کالیبر 338 لاپوا مگنوم و 12.7 طراحی شده و می تواند در هنگام استفاده صدا خفه کن بر روی سلاح اهدافی در فاصله 1500 متری را مورد هدف قرار دهد.

این گلوله با سرعتی در حدود 1100 متر حرکت می کند و بر اساس شرایط جوی موجود می تواند فواصلی بین 1000 تا 2000 متر را پوشش دهد. بر اساس آزمایشات صورت گرفته میزان انرژی جنبشی این گلوله در هنگام برخورد به هدف از گلوله 12.7 میلی متری بیشتر است.

30*4.6

این کالیبر به صورت اختصاصی برای یک نوع سلاح یعنی MP7 از شرکت آلمانی هکلر و کخ طراحی و ساخته شده است. سلاح مورد نظر در حقیقت به عنوان نسلی جدیدی از سلاح ها با عنوان " سلاح های دفاع شخصی " طراحی و ساخته شده است. گلوله مورد نظر به عنوان جایگزین گلوله های 9 میلی متری طراحی شده است. با نگاهی به این گلوله می توان متوجه شد که بر خلاف مهمات 9 میلی متری که از سر گرد بهره می برد ، گلوله های 4.6 میلی متری ظاهری شبیه به گلوله های سلاح های تهاجمی دارد.

این مسئله بیشتر به دلیل بی اثر بودن عمده گلوله های 9 میلی متری در برابر جلیقه های ضد گلوله است. این کالیبر جدید به دلیل شکل و طراحی خود می تواند با موفقیت به جلیقه های ضد گلوله نفوذ کرده و هدف را مورد اثابت قرار دهد. کارشناسانی که ام پی 7 را به همراه این گلوله مورد استفاده قرار دادند همگی آن را سلاحی مناسب با عقب نشینی کم، نواخت تیر بالا و ابعاد مناسب توصیف کرده اند. این گلوله می تواند با سرعتی در حدود 700 متر بر ثانیه حرکت کرده و در هنگام برخورد با اهداف انرژی در حدود 500 ژول نیز آزاد می شود.

28*5.7

اما یکی از گونه های معروف گلوله ها در دنیا که خیلی در کشور ما شناخته شده نیست ، کالیبر 28*5.7 از شرکت بلژیکی " فن هرستال " است. این کالیبر برای سلاح دفاعی P90 طراحی و ساخته شده است و هدف از ساخت آن پوشاندن فاصله بین گلوله های 9 میلی متری سلاح های کمری و فشنگهای سلاح های هجومی به قصد استفاده توسط خدمه خودروهای زرهی و یا وسایل پرنده است.

این فشنگ به گونه ای طراحی شده است که از موردی همچون نفوذ بیش از حد به هدف و عبور از آن و احتمالا ایجاد آسیب جانبی به افرادی که نباید آسیبی ببینند جلوگیری کند. سلاح کمری " Five-Seven " به همراه " P90 " دو سلاحی هستند که از این کالیبر استفاده کرده و امروزه در نزدیک به 40 کشور جهان مشغول به خدمت هستند.این گلوله با سرعتی در حدود 800 متر بر ثانیه حرکت کرده و 500 ژول انرژی در زمان برخورد ایجاد می کند.

.338 Lapua Magnum

اما یکی دیگر از کالیبرهای معروف در دنیا که در کشور ما ناشناخته مانده است ساخت شرکت " نامو لاپوا " در فنلاند بوده و در حال حاضر در نیروهای مسلح نزدیک به 26 کشور جهان و در سلاح های گوناگون استفاده می شود. کالیبر 338 لاپوا مگنوم که اندازه آن 70*8.6 میلی متر است در حقیقت به عنوان یک کالیبر تخصصی برای سلاح های تک تیرانداز طراحی و ساخته شده و در سالهای اخیر در جنگ های عراق و افغانستان ارزش های آن به اثبات رسیده است. این فشنگ به عنوان یک جایگزین سبک برای گلوله های سنگین تر کالیبر 12.7  به کار رفته و می تواند بر ضد نیروها و همچنان در نقش ضد مواد و ضد خودروهای دشمن وارد عمل شود.

این فشنگ ها نیروی عقب نشینی کمتر از کالیبر 12.7 ایجاد می کنند و در عین حال می توانند بردهای بلندی حتی تا حدود 2000 متر را نیز پوشش دهند. این گلوله می تواند با سرعتی در حدود 1000 متر بر ثانیه حرکت کرده و در زمان برخورد به هدف انرژی در حدود 6500 ژول آزاد می شود.

25*7.62

بسیاری از علاقمندان به سلاح در کشور ما با شنیدن نام کالیبر 7.62 به یاد سلاح های هجومی مثل کلاشینکف و یا ژ-3 می افتند اما باید بگوییم که در کالیبر مورد نظر ما یعنی 25*7.62 مخصو.ص سلاح های کمری در بلوک شرق بوده است. در حقیقت این گلوله کپی نمونه آلمانی بوده است که در طول جنگ اول جهانی توسط شرکت مازور آلمان تولید می شد و در سالهای پس از جنگ و در جریان روابط نزدیک دولت شوروی و جمهوری وایمر در آلمان به این شوروی منتقل شده و به صورت عمده در سلاح کمری توکاروف TT-33 مورد استفاده قرار گرفت. این سلاح تا دهه 1960 میلادی به عنوان سلاح کمری استاندارد ارتش شوروی استفاده می شد.


این کالیبر در زمان خود به عنوان یکی از گونه های قدرتمند شناخته می شد و بر اساس آزمایشاتی که اخیرا انجام شده است به راحتی می تواند کلاه های آمریکایی از جنس کولار را به راحتی سوراخ کند. امروزه البته این کالیبر و سلاح هایی که از آن بهره می برند عمدتا از رده خارج شده اند و برخی از واحدهای پلیس در پاکستان و یا چین از کاربران آن هستند.

سرعت این گلوله در 500 متر بر ثانیه و انرژی آن در حدود 700 ژول است. به غیر از شوروی سابق این فشنگ در چین ، پاکستان و بلغارستان نیز تولید می شده است.

44 مگنوم

یکی از قوی ترین کالیبرهای موجود در بین رولورها 44 مگنوم است. این فشنگ که کالیبر آن در واحد میلی متر در حدود 32*10 است به صورت اختصاصی برای رولورها طراحی شده است و در حال حاضر در بسیاری از نقاط دنیا به عنوان یک گلوله قدرتمند شناخته می شود. رولور مدل " آناکوندا " از شرکت کلت و یا مدل 629 از شرکت اسمیت و وسون از جمله رولورهایی هستند که توانایی شلیک این گلوله را دارند.


یک نکته جالب در مورد این کالیبر این است که در اکثر موارد کاربران این کالیبر نه نیروهای نظامی و یا انتظامی بلکه شکارچی ها هستند. این گلوله به دلیل قدرت نفوذ بالا برای شکار حیواناتی همچون خرس و یا حتی فیل به کار می رود. البته این قدرت بالا به همراه قدرت عقب نشینی و فشار زیادی را به همراه می آورد که استفاده از این سلاح را برای کاربرانی با دستان کوچک تقریبا غیر ممکن و به عبارتی خطرناک می کند.

گلوله های این کالیبر با سرعتی در حدود 450 متر بر ثانیه سلاح را ترک کرده و انرژی در حدود 1600 ژول را به همراه دارند.

42*5.8

اما آخرین فشنگی که در این مطلب معرفی خواهد می شود ساخت کشور چین است. این گلوله بر اساس نیاز ارتش چین و برای سلاح بومی تایپ 95 چین طراحی شده است. هدف طراحان چینی ساخت گونه از گلوله بود که بتواند چین را از مهماتی مثل گونه های روسی 7.62 و 5.54 و یا گونه غربی 5.56 بی نیاز کند.


ارتش چین مدعی است که مدلی از این کالیبر یعنی DBP7 در بحث نفوذ پذیری از گلوله های آمریکایی روسی بهتر عمل می کند. البته یک نکته جالب در مورد این سلاح وجود دارد و آن این است که با توجه به سرعت تقریبا بالای این گلوله که در حدود 950 متر بر ثانیه بوده و انرژی موجود در آن که در حدود 1800 ژول می باشد از این گلوله در چندین سلاح دیگر مثل سلاح تک تیرانداز تایپ 88 و همچنین تیربار سبک تایپ 88 ساخت چین استفاده می شود.