به گزارش مشرق، شبکه ايران نوشت: در اواسط سال 69 براساس مصوبه هيأت وزيران ساخت آزادراه تهران- ساوه بطور 112 کيلومتر با مجموع اعتبار 192 ميليارد ريال مد نظر قرار گرفت که سرانجام تحويل و بهره برداري کامل پروژه طي سال‌هاي 82- 78 صورت گرفت که تاکنون نيز منابع رسمي از ميزان اعتباري که براي اتمام اين پروژه هزينه شد گزارشي ارائه نکرده‌اند.

از آن جا که پروژه مذکور بستر اوليه را براي ايجاد آزاد راه تهران- کربلا به‌وجود آورده بود اما در کنار اين‌مسائل طي سال 1381 توسط دولت هشتم کلنگ احداث آزادراه ساوه- همدان به طول 175 کيلومتر با پيش‌بيني تأمين اعتبار اوليه 250 ميليارد توماني به زمين زده شد. همچنين نکته قابل توجه اين بود که رحمان دادمان وزير راه وترابري دولت اصلاحات با توجه به بيانات مقام معظم رهبري، اتمام و بهره‌برداري پروژه مذکور حداکثر در مدت چهار سال را مورد تأکيد قرار داد. با توجه به اين‌که دادمان در کمتر از چند هفته بعد از کلنگ‌زني آزاد راه ساوه - همدان در يک مأموريت کاري به ديارباقي شتافت و بحث اتمام پروژه مذکور در مدت چهار سال به فراموشي سپرده شود. البته در 21 آبان 86 حداد عادل رئيس مجلس هفتم به همراه محمد رحمتي وزير راه و جمعي از مقامات ملي- منطقه‌اي باند شمالي اين آزاد راه به‌طول 52 کيلومتر حد فاصل (کيلومتر 175-123) را افتتاح کرد.

* بهره‌برداري 60 کيلومتري در پايان سال 89

اگر چه اول دي‌ماه سال گذشته با حضور محمد رحيمي معاون اول رئيس‌جمهور، حميد بهبهاني وزير راه و جمعي از مقامات، 60‌کيلومتر از باند رفت آزاد راه ساوه - همدان (عوارضي ساوه- غرق‌آباد) به بهره‌برداري رسيد، اما اين در حالي بود که قرارداد ساخت اين قطعه (باند جنوبي حد فاصل ساوه - گردنه دخان) به‌طول 90 کيلومتر با مجموع اعتبار 160 ميليارد تومان در سال 85 بسته و قرار شد که پروژه مذکور حداکثر طي 52 ماه به اتمام برسد.

همچنين از مجموع 90 کيلومتري باند اول بخش جنوبي آزاد راه ساوه - همدان (چهار خط عبوري در قالب دو باند رفت- برگشت) در مسير غرق‌آباد- گردنه دخان حدود 20کيلومتر و يک بخش 10 کيلومتري از مواردي بود که در دي‌ماه سال گذشته اقدامي براي آن نشده بود که در اين رابطه چندي‌پيش مسئولان مرتبط پروژه مذکور از بهره‌برداري اين بخش تا پايان سال جاري خبر دادند.

البته در حاشيه مسائل مذکور در 29 آذر 88 هيأت دولت تأمين 50‌درصد منابع مالي لازم براي احداث بخش اول آزادراه ساوه- همدان به همراه تأسيسات جانبي آن از محل اعتبارات عمراني وزارت راه، 17 درصد از منابع داخلي سازمان راهداري و حمل و نقل جاده‌اي و سرانجام 33 درصد باقي‌مانده را توسط طرف مشارکت پروژه (شرکت آزاد راه ساوه - همدان) مد نظر قرار داد.

اگر چه وزير راه و ترابري بعد از افتتاح 60‌کيلومتر باند رفت آزاد راه ساوه - همدان (حد فاصل ساوه- گردنه دخان) در اوايل زمستان سال گذشته از بهره‌برداري 90 کيلومتري باند جنوبي آزاد راه مذکور در پائيز 89 خبر داد اما اين مسئله همزمان با روز عرفه 25 آبان‌سال جاري با افتتاح 60‌کيلومتر محقق شد که وي زمان بهره‌برداري 30‌کيلومتر باقي مانده فاز اول اين پروژه آزاد راهي را پايان امسال اعلام کرد. همچنين بهبهاني بااشاره به اين‌که تاکنون 2 هزار ميليارد ريال براي ساخت اين آزادراه هزينه شده است، نياز اعتباري اتمام اين پروژه را اختصاص 2 هزار ميليارد ريال ديگر برشمرد.

البته بنابه نظر محمد ابوطالبي سرمايه‌گذار آزاد راه ساوه- همدان براي اين پروژه 160 ميليارد تومان اعتبار در نظر گرفته شده بود که از اين ميزان 100 ميليارد تومان طي سه سال هزينه شد و مابقي نيز براي اتمام 30‌کيلومتر باقي‌مانده از مسير مذکور هزينه مي‌شود.

* افتتاح رسمي قطعه ساوه - همدان آخر سال 90

اين مسائل در حالي مطرح است که مسعود رهنما مديرعامل شرکت ساخت و توسعه زيربناهاي حمل‌ونقل کشور نيز از فراهم شدن بستر‌هاي اوليه براي بهره‌برداري کيلو‌متر 175- 90 (حد فاصل گردنه دخان- همدان به‌طول 85 کيلومتر) آزادراه ساوه- همدان حداکثر تا پايان سال 1390 خبر داد و افزود: در قانون بودجه سال آينده نيز رديف اعتباري براي اين پروژه در نظر گرفته شده است.

رهنما با اشاره به انجام مطالعات اوليه قطعه همدان- کرمانشاه به‌عنوان بخشي ديگر از آزادراه کربلا، انتشار اوراق مشارکت، استفاده از فاينانس و مشارکت سرمايه‌گذاران بخشي خصوصي را مد نظر قرار داد و گفت: براي تسريع در تأمين اعتبار پروژه مذکور حد فاصل همدان- کرمانشاه- خسروي علاوه بر روش‌هاي فوق مي‌توان از اعتبارات سازمان دهياري و سفرداري‌هاي استان کرمانشاه، استفاده از سرمايه‌گذاري محلي و 2 درصد منابع درآمدي وزارت نفت از مناطق نفت خيز در منطقه کرمانشاه استفاده کرد چرا که بخشي از اين روش‌ها در قطعه ساوه - همدان براي تأمين منابع به کارگرفته شد و دستاورد مطلوبي به همراه داشت.

همچنين در اين رابطه مهدي ملکي راد مجري پروژه آزاد راه ساوه- همدان بحث 50‌درصد مشارکت منابع دولتي، 20‌درصد سرمايه‌گذاري سازمان همياري‌هاي شهرداري استان همدان و 30 درصد شرکت آزادراه کربلا براي ساخت کيلومتر 175-90 پروژه مذکور را به‌عنوان بخشي از مصوبات دور سوم سفر هيأت دولت به همدان برشمرد و افزود: از آن جا که براي ساخت اين بخش از پروژه حداقل 140 ميليارد تومان اعتبار مورد نياز است در صورت تأمين منابع مذکور مي‌توان تا پايان آذرماه سال 90، شاهد بهره‌برداري باند رفت- برگشت پروژه مذکور بود. ملکي راد تأکيد کرد: براساس آخرين رايزني‌هاي انجام شده، بنابه نظر مديريت ارشد شرکت ساخت و توسعه زيربناهاي حمل و نقل کشور، نمايندگان منطقه و مسئولان استان همدان در قانون بودجه سال آينده منابع قابل توجهي براي اين پروژه لحاظ شده است.

* تأمين نياز 1500 ميليارد توماني شرط بهره‌برداري

اگر چه سرآغاز پروژه آزادراه کربلا از دولت هشتم مد نظر قرار گرفت اما با بررسي روند عمليات انجام شده طي ساليان اخير با توجه به تخصيص منابع و روند پيشرفت کار دولت کنوني به گونه‌اي تمام عزم خود را به کار گرفته تا حداکثر در پايان دولت دهم اين پروژه ملي را پس از يک دهه رکود به بهره برداري برساند. بر اين اساس حميد بهبهاني وزير راه و ترابري اگر چه حضور و اعلام آمادگي يک سرمايه‌گذار خصوصي- نيمه خصوصي را براي ادامه اين آزاد راه در مسير همدان- کرمانشاه- خسروي به‌عنوان يک پيش‌شرط براي ادامه عمليات پروژه مذکور برشمرد اما گفت دولت در تخصيص و تأمين سهم مشارکت مشکلي نخواهد داشت.

وزير راه وترابري برآورد اعتباري ادامه ساخت آزادراه ساوه- همدان تا سنندج- مرز خسروي به عنوان بخش انتهايي آزادراه کربلا را، حدود 1500 ميليارد تومان برآورد کرد و افزود: براي تسريع در روند کار گزينه‌هاي مختلفي نظير انتشار اوراق مشارکت و در نظر گرفتن رديف اعتباري در منابع بودجه مد نظر قرار خواهد گرفت. بهبهاني تصريح کرد: با به صحنه آمدن سرمايه‌گذار، تأمين اعتبار مشارکت دولت و اتمام مطالعات ساخت پروژه در مسير همدان تا خسروي، حداکثر سه سال زمان نياز است که بتوان اتمام کامل پروژه آزاد راه کربلا را شاهد بود.

وزير راه با تأکيد بر اين مطلب که تمامي مسئولان به تسريع در اتمام پروژه مذکور تأکيد دارند، اظهار داشت: با توجه به ارادت ملت به حضرت امام حسين(ع) مي‌توان اين انتظار را داشت که با انتشار اوراق مشارکت بتوان بخش قابل توجهي از منابع اعتباري پروژه مذکور را تأمين کرد. البته در شرايط کنوني پيشنهاد انتشار 1500 ميليارد تومان اوراق مشارکت در سال آينده براي آزاد راه حرم تا حرم و اختصاص 350 ميليارد تومان از محل فروش 5 هزار ميلياردتوماني سهام شرکت‌هاي دولتي براي توسعه شبکه آزاد راهي بخشي از برنامه‌هاي برجسته در اين زمينه به شمار مي‌آيد که به‌نظر مي‌آيد در نظر گرفتن رديف اعتباري در بودجه 90و عملياتي شدن انتشار اوراق مشارکت براي آزاد راه تهران- کربلا در سال آينده، بتوان شاهد پايان رکود بيش از 10 سال در پروژه مذکور توسط دولت دهم بود.

* کاهش 400 کيلومتر مسير تهران- کربلا

اگر چه در حال حاضر فاصله مسير جاده قديم تهران- ساوه 130 کيلومتر برآورد مي‌شود اما با ساخت آزادراه مسير مذکور به 5/112 کيلومتر کاهش يافت. همچنين در شرايط کنوني فاصله ساوه- همدان حدود 300 کيلومتر است که با باز گشايي آزادراه ساوه- همدان زمان سفر از 240 به 180 دقيقه و طول مسير نيز به 175 کيلومتر خواهد رسيد. البته در حال حاضر فاصله همدان- کرمانشاه 180 کيلومتر، کرمانشاه- خسروي 250 کيلومتر و خسروي- کربلا 120 کيلومتر است که با تبديل شدن مسير همدان- خسروي به آزادراه و در مجموع تکميل پروژه آزادراه کربلا براساس نظر کارشناسي مي‌توان حداقل کاهش مسافت 400 کيلومتري، زمان سفر و صرفه‌جويي قابل توجه در منابع سوخت خودروهاي تردد کننده در کل مسير را شاهد بود. البته با بهره برداري کامل پروژه مذکور علاوه بر آن مسير جديد براي اتصال قلب ايران به کربلاي‌ معلي و افزايش خدمات به زائران عتبات عاليات به‌وجود مي‌آيد، اين مسئله فرصت‌هاي اقتصادي مطلوبي را نيز براي بخش حمل‌ونقل ناوگان جاده‌اي ايجاد خواهد کرد.