خبرنگار اعزامی مشرق به ژنو – اولین ساعات صبح روز پنج‌شنبه به وقت ژنو، به همراه تیم خبرنگاران داخلی از فرودگاه مستقیم به محل استقرار خبرنگاران برای پوشش مذاکرات ایران و1+5 منتقل شدیم.
مطابق معمول چند دور اخیر، محلی در سالن برای خبرنگاران ایرانی توسط سفارت ایران در نظر گرفته شده بود که مسؤولین وزارت خارجه آن را به منظور برگزاری جلسات میان مقامات مذاکرهکننده ایرانی و خبرنگاران داخلی در نظر گرفته بودندکه البته باعث می‌شد که فضایی امن برای خبرنگاران داخلی که تعداد آنها هم به بیش از 30 نفر می‌رسید فراهم شود.
طبق روال معمول مذاکرات، خبرنگاران داخلی جزو اولین نفراتی بودند که در سالن محل استقرار خبرنگاران حاضر میشدند و همیشه حدود دو ساعت تا پیدا شدن سر و کله خبرنگاران رسانه‌های خارجی زمان می‌برد. گویا اشتیاق داخلی‌ها برای انعکاس اخبار بیش‌تر از رسانه‌های خارجی است. یا شاید هم در جلسات توجیهی آنها با مقامات آمریکایی اطلاعاتی به آنها داده شده است که تا حدودی ضرورت حضور از اولین دقایق را برایشان کم رنگ کرده است. چه اینکه، همیشه اولین جزئیات از مذاکرات در عین محرمانه بودن را همین خبرنگاران خارجی منتشر می‌کنند.
یکی از تفاوت‌های این دور از مذاکرات با نشست قبلی ژنو، تعداد خبرنگاران است که در مذاکرات قبلی حدود 250 خبرنگار برای حضور در برنامه ها در وزارت خارجه سوئیس ثبت نام کرده بودند و اینبار این تعداد به بیش از 300 نفر رسیده بود و تقریبا تمام رسانه‌های مطرح دنیا حضور داشتند.خبرنگاران مشهوری مانند«اسکات پیترسون» از کریستین ساینس مانیتور و «لورا روزن» از المانیتور و سایر خبرنگاران مشهور رسانه‌های مهم دنیا.
با وجود تجربه مشکلات اینترنت در داخل کشور، اما همانند دور گذشته مشکل اینترنت در سالن بسیار آزار دهنده بود و گویی که مشکل اینترنت تبدیل به معضلی جدایی ناپذیر برای خبرنگار ایرانی – چه در ایران و چه در قلب اروپا - شده است. خیلی از خبرنگاران بیم این داشتند که در صورت برگزاری دور بعد مذاکرات در ژنو شاید حتی برخی از سایت‌ها نیز فیلتر شود.
سؤال خبرنگاران خارجی درباره 13 آبان
خبرنگاران خارجی پس از ورود به سالن شروع به مراجعه به خبرنگاران ایرانی می‌کردند و یا سوال‌های خود را که ناشی از شایعات و یا اظهارنظر مقامات ایرانی بود می‌پرسیدند و یا سراغ مسؤولین تیم ایرانی را می گرفتند و می دانستند که او با حوصله به حرف‌های آنها گوش می دهد و به آنها پاسخ می دهد.
یکی از سوال های آنها در باره این بود که آیا ایران قصد دارد که در ازای برداشته شدن بخشی از تحریم ها غنی سازی خود را به مدت 6 ما ه تعلیق کند و سوال دیگر آنها در خصوص مراسم 13 آبان بود. می خواستند بدانند که آیا تصمیمات دولت در خصوص برنامه هسته ای پشتوانه مردمی دارد یا خیر.
مذاکرات روز اول با صبحانه کاری مشترک ظریف و اشتون آغاز شد و با پیوستن بقیه اعضای مذاکره کننده ادامه پیدا کرد.
در پایان بخش اول مذاکرات در روز اول، مایکل مان برخلاف روال معمول که دقایقی پس از آغاز مذاکرات برای صحبت و پاسخ به سوالات خبرنگاران به میان آنها می آمد اینبار صبر کرد تا مذاکرات دور اول تمام شود و بعد در مورد آن قضاوت، تحلیل و پاسخ ارائه کند. مایکل مان تغییر محسوس دیگری هم کرده بود که بسیاری از خبرنگاران خارجی هم آن را به فال نیک گرفتند.
مایکل مان دیگر در ارائه نظرات خود منفی‌بافی نمی‌کرد و این جمله معروف خود را تکرار نمی کرد: "توپ در زمین ایران است و ایران باید به تعهدات خود عمل کند." جمله ای که حتی با دیدن عکس مایکل مان نیز در ذهن تداعی میشود. مایکل مان در عوض در ابتدای صحبت‌های خود خطاب به خبرنگاران رسانه‌های غیر ایرانی گفت لطفا به نقل از من اخبار کذب منتشر نکنید و در پاسخ به برخی سوال‌ها که در خصوص محتوای مذاکرات بود اعلام کرد که مذاکرات کاملا محرمانه است و درباره آن صحبت نخواهم کرد.
مصاحبه مطبوعاتی مایکل مان هنوز تمام نشده بود که با خبر شدیم آقای عراقچی قرار است تا دقایقی دیگر برای صحبت با خبرنگاران رسانه‌های دخالی به محل استقرار خبرنگاران ایرانی بیاید. به سرعت سالن خالی از خبرنگاران داخلی شد و همه به سرعت خود را به درب اصلی ساختمان رسانده بودند تا بیرون از ساختمان و به محض پیاده شدن عراقجی از ماشین از وی اسقبال کنند و سوالات خود را از وی بپرسند. علاوه بر خبرنگاران رسانه های داخلی خبرنگاران کنجکاو خارجی هم حضور داشتند زیرا می دانستند که اگر سوال خود را قبل از رسیدن او به سالن محل استقرار خبرنگاران ایرانی نپرسند باید صبر کنند تا دوباره او را زمان سوار شدن ماشین ملاقات کنند.
به محض ترمز ماشین عراقچی مقابل ورودی ساختمان همه به سمت ماشین هجوم بردند و آقای عراقچی هم با قدم‌هایی محکم و سریع سعی می کرد خود را در معرض سوالاتی که در آن شرایط مشخص نبود سوال‌کننده آن چه کسی و از کجاست قرار ندهد. مسئله‌ای که در نشست قبلی و با سؤال خبرنگاران اسرائیلی می‌رفت که به سوژه‌ای برای رسانه‌های صهیونیست تبدیل شود.
آقای عراقچی در محل استقرار خبرنگاران رسانه‌های داخلی حاضر شد و حدود نیم ساعت صحبت کرد و بعد به سوالات خبرنگاران پاسخ داد.
اصلی‌ترین بخش صحبت‌های او این بود که دو طرف مذاکره‌کنننده به توافق رسیده‌اندکه رسیدن به جمع‌بندی میان ایران شش کشور دیگر کار خیلی سختی است و باید شش کشور به گروه‌های کوچکتر تقسیم شوند. عراقچی گفته که جلسه ای را در ابتدا با سه کشور اروپایی برگزار خواهند کرد و بعد دیدارهای دو جانبه‌ای را با سایر کشورهای باقی مانده خواهند داشت و در آخر هم در جلسه‌ای با حضور آقای ظریف و خانم اشتون و معاونینشان به جمع بندی مذاکرات خواهند پرداخت که البته به امروز موکول شد. اعلام این خبر نشان می‌داد که دو طرف مذاکره‌کنند بنا دارند که مذاکرات از بن بست خارج شود و برای این کار تصمیم گرفتند روال اشتباه گذشته را تغییر دهند و ببینند که آیا این روش موثرتر خواهد بود یا خیر.
به نظر می‌رسد که این اولین باری است که دو طرف مذاکرهکننده به همراه اکثر رسانه‌های غربی نسبت به روند مذاکرات خوش‌بین هستند. یک خبرنگار ایتالیایی می‌گفت به اندازه‌ای به مذاکرات ژنو بدبین بودم که نمی خواستم در آن شرکت کنم ولی در جلسه‌ای که با مقامات دیپلماتیک ایتالیا داشتم گفتند که اطلاع دارندکه مذاکره‌کنندگان غربی قصد دارند که در مذاکرات مصمم تر حاضر شوند و همین باعث شده بود که وی نیز به این اجلاس بیاید.
چشم همه به مذاکرات امروز است تا ببینند که تیم مذاکرهکننده ایرانی که خستگی و فشار را می‌توان به طور خاص در چهره آقای عراقچی دید، چگونه خواهد بود و فرزندان ایران اینبار در عرصه مذاکرات چگونه به میدان می‌روند و مدافع حقوق مظلوم در مقابل ظالم می‌شوند.