«مناظره» کاری از گروه اقتصاد شبکه یک سیماست که به تهیه‌کنندگی سعید نبی و با اجرای مرتضی حیدری، روزهای جمعه ساعت 16:30 از شبکه یک سیما پخش می‌شود.
مردم از وعده مسئولان خسته شده‌اند
محمدهادی حیدرزاده دبیر کمیته ملی کاهش آلودگی هوا با بیان اینکه مردم از صحبت و دادن وعده مسئولان درباره کاهش آلودگی هوا خسته شده‌اند اظهار داشت: موضوع آلودگی هوا برای اولین بار در سال 1355 توسط روزنامه کیهان مطرح شد و نشان داد که آلودگی هوا در کلانشهرها بخصوص شهر تهران جدی است.
وی با بیان اینکه متاسفانه آلودگی هوا از چالش‌های اصلی ملی محسوب می‌شود اظهار داشت: بسیاری از کلانشهرهای کشور با این معضل مواجه هستند و باید در نظر داشت که این آسیب اجتماعی مشکلات ریشه‌ای دارد که مهمترین آن فقدان آمایش سرزمینی است که موجب بحران زیست‌محیطی از جمله آلودگی هوا شده است.
حیدرزاده با بیان اینکه توزیع ناعادلانه ثروت و مشکلات مدیریتی از علل دیگر مشکلات ریشه‌ای الودگی هواست تصریح کرد: در ساختار مدیریت کشور عدم مشارکت معنادار همه ذینفعان در موضوع مرتبط با آلودگی هوا دیده می‌شود که در این خصوص دولت، مجلس و قوه قضائیه هر کدام وظایفی بر عهده دارند.
وی اضافه کرد: در ابتدا دولت باید تکلیف خود را با توسعه مشخص کند و اگر می‌خواهد به کاهش آلودگی هوا برسد حتما باید اختیارات متناسب با آن را به سازمان محیط‌زیست بدهد از طرف دیگر مجلس باید در قانون‌گذاری خود دقت کند در حالی که با وجود مشکلات زیاد در آلودگی هوا تاکنون ندیدیم حتی یک وزیر برای پاسخگویی به مجلس برود.
دبیر کمیته کاهش آلودگی هوا خاطرنشان کرد: عدم رای‌آوری کاهش آلودگی هوا در کلانشهرها و موضوع 5 ساله شدن معاینه فنی از مهمترین مشکلات موجود بین مجلس و دولت است. همچنین قوه قضائیه باید با متخلفان این موضوع برخورد جدی داشته باشد.
وی اضافه کرد: مشکلات آلودگی هوا باید براساس سند راهبردی حل شود و در این بین هماهنگی بین بخشی و مشارکت مردم کلید حل مشکلات است البته هماهنگی بین بخشی مقدم بر مشارکت مردم است همچنین متولی حاکمیتی کاهش آلودگی هوا سازمان حفاظت از محیط زیست است ولی همه دستگاه وظایفی در این زمینه دارد.
سیستم کنترل آلودگی ناشی از دیزل در ایران وجود ندارد
یوسف رشیدی مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران گفت: بحث آلودگی هوا یکی از مسائلی است که سلامت مردم را تحت تاثیر قرار می‌دهد و در محافل بین‌المللی همیشه در مورد آن بحث می‌شود. در رابطه با آلودگی هوا 3 مورد مرتبط را که دانشمندان دنیا در مورد آن به نتیجه رسیده‌اند ذکر می‌کنم. سال گذشته آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان دود دیزل را به عنوان یک عامل سرطان‌زا معرفی کرد که این دود حاصل گازهای ناشی از احتراق مستقیم خودروهای دیزلی است اما متاسفانه در کشور ما سیستم کنترلی آلودگی ناشی از دیزل وجود ندارد.
وی ادامه داد: گزارش دیگری آلودگی هوا را سرطان‌زا می‌داند و نکته قابل تامین اینجاست که هیچ گزارشی تا به حال به این صراحت آلودگی هوا را سرطان‌زا معرفی نکرده بود. گزارش سوم آمار ناشی از بیماریها و مرگ و میر را در میان سالهای 2008 تا 2011 در 12 کشور و 25 شهر اروپایی در میان 39 میلیون نفر جمعیت اعلام کرده که طبق آن 19 میلیون نفر از تعداد مذکور مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا داشتند. این نشان می‌دهد بحث آلودگی جدی است و بحث‌های حاشیه‌ای در کشور ما که تاکنون کسی بر اثر آلودگی فوت نکرده را باید کنار گذاشت.
مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران افزود: باید ببینیم در کشور ما در این زمینه چه تجارب موفقی وجود داشته است. بعد از اینکه از سال 82 سرب را از بنزین حذف کردیم نتیجه آن پایین آمدن میزان سرب در هوای تهران بود که نتیجه مطلوبی بود. بحث دیگر گاز مونواکسید کردن است که در مناطق پرترافیک با غلظت بالا بود اما طبق کارهای انجام شده در تهران حتی در زمان پایداری هوا میزان گاز مونواکسید کربن بالا نرفته و این نشان می‌دهد جایی که کارهای لازم صورت گرفته نتیجه خوبی نیز حاصل شده است.
رشیدی تصریح کرد: استانداردهای بهداشتی در مورد آلودگی هوا در سراسر دنیا بازنگری می‌شود و سطوح آن دائما پایین آورده می‌شود و این نشان می‌دهد با توجه به کارهای انجام شده ممکن است در 7 یا 8 سال دیگر طبق استانداردها همچنان در شرایط ناسالم قرار بگیریم.
پیگیری قوانین و تأثیرگذاری آن در محیط زیست به تأخیر افتاده است
وی با اشاره به بحث‌های حقوقی در برنامه سوم، چهارم و پنجم توسعه در مورد آلودگی هوا افزود: رساندن شرایط به حد استاندارد در این برنامه‌ها یک تکلیف اعلام شده است اما متاسفانه پیگیری این قوانین و تاثیرگذاری آن در محیط‌زیست به تاخیر افتاده است. یک اصل کلی در مورد آلودگی هوا این است که باید از منبع کنترل شود وگرنه بعد از پخش شدن آلودگی در هوا تقریبا نمی‌توان در مورد آن کاری کرد.
مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران در پاسخ به سوال مجری برنامه در مورد سوال نظرسنجی موافقت خود را اعلام کرد.
محسن صالحی‌نیا معاون امور صنایع و اقتصادی وزارت صنعت، معدن و تجارت به عنوان نماینده وزیر در بحث تقدم و تاخر در موضوع آلودگی هوا به سند راهبردی اشاره کرد و گفت: بایستی کسانی که طبق این سند ملزم به انجام وظایف خود هستند باید به موقع وظایف خود را انجام دهند و مردم به عنوان بخش دیگری از این موضوع لازم است مشارکت لازم را در این موضوع داشته باشند.
استانداردهای منسوخ اروپایی امروز در ایران اجرا می‌شود
وی در بخش دیگری از سخنانش افزود: با وجود اجرایی شدن تمام این فرآیندها و با توجه به افزایش جمعیت نیازمند ارتقاء در سطوح استاندارد و استفاده از این فرآیندها هستیم. چرا که با توجه به سطح بالایی از آلایندگی موجود در تولید خودروها شاهدیم که استانداردهای امروز حتی 12 سال گذشته نیز در سطح اروپا مطرح نبوده و این استانداردها حدود 9 سال است که در اروپا پایه‌گذاری شده است. لذا ما نیازمند ارتقاء استانداردها با گذشت زمان هستیم.
معاون امور صنایع و اقتصادی وزارت صنعت، معدن و تجارت، وارونگی هوا را نیازمند مدیریت شهری دانست و کیفیت بنزین، مولدهای کاتالیستی و استفاده از سوخت مازوت را بخشی از عوامل تولیدکننده آلودگی هوا دانست و گفت: با توجه به اینکه در سالهای اخیر سوخت‌های جایگزین و پاک جایگزین سوخت مازوت در برخی از نیروگاه‌ها و کارخانجات شده است ولی در فصل سرما و همزمان با قطع گاز این کارخانجات آنها ملزم به استفاده سوخت مازوت می‌شوند.
اثبات می‌کنم دولت، شهرداری و محیط‌زیست از آلودگی هوا سود می‌برند
ناصر کرمی سردبیر خبرگزاری محیط زیست ایران در این مناظره اظهار داشت: پروژه کاهش آلودگی هوا پروژه‌ای است که افرادی که دور یک میز برای حل این مشکل جمع شده‌اند خودشان ذینفع هستند و با چشمان بسته و یا فروخفته ایستاده‌اند. بطوری که می‌توانم اثبات کنم وزارت صنعت، وزارت نفت، شهرداری و محیط زیست در آلوده بودن شهرها ذینفع هستند و سود می‌برند.
وی افزود: جالب است آنچه که این سازمانها به مردم به عنوان راه حل ارائه می‌دهند غلط است و البته شاهدیم که روی این غلط خود اصرار هم دارند.
آلودگی هوای اهواز 50 برابر حد مجاز/92 درصد اهوازی‌ها در فکر مهاجرت
کرمی تصریح کرد: این همه آلودگی هوا در استانهای کشور که دیده می‌شود اینگونه است که شاخص آنها هنوز به دو برابر استاندارد مجاز هم نرسیده است اما شاهدیم که 20 تا 30 درصد روزهای سال در اهواز میزان آلودگی هوا 50 برابر حد مجاز است. لذا این شهر غیرقابل سکونت شده است و 97 درصد مردم اهواز طی نظرسنجی شهرداری می‌خواهند از این شهر بیرون بروند.
وی گفت: در این شهر کارخانه‌های بسیار فرسوده، فعالیت‌های نفتی بسیار آلاینده که حتی محیط زیست را هم به این فعالیت‌ها راه نمی‌دهند و خودروهای بسیار مستعمل وجود دارند که مجموعه این عوامل موجب شده است مردم اهواز مجبور باشند هوایی را استنشاق کنند که بسیار آلوده است.
مردم برای فرار از آلودگی هوا باید خود را به باد بسپارند
در ادامه این برنامه، سیدهادی هاشمی، رئیس اسبق راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ اظهار داشت: رشد روزافزون جمعیت، روند رو به رشد شهرها، صنعتی شدن شهرها و نیاز به حمل و نقل موجب افزایش استفاده مردم از حمل و نقل عمومی شده است. لذا آلودگی‌ها افزایش یافته است و حیات انسانها را تحت تاثیر قرار داده است.
هاشمی ادامه داد: عدم تهیه و اجرای طرح جامع حمل و نقل، ناکارآمدی حمل و نقل عمومی، لجام‌گسیختگی عملکرد دستگاه‌ها، عدم ارتقای کیفی انرژی سوختی و صنعتی، ترک فعل مدیران عرصه زیست‌محیطی و دلایل دیگر عرصه را بر مردم تنگ کرده است و کار به جایی رسیده که انگار متولی برای کاهش آلودگی هوا وجود ندارد و هر کس هر تصمیمی را بخواهد می‌گیرد و به هر شکلی بخواهد عمل می‌کند.
وی اضافه کرد: احمدی‌نژاد می‌خواست نمایشگاه بین‌المللی را از تهران بیرون ببرد لذا شهر آفتاب در نظر گرفته شد اما وقتی رئیس جمهور شد موضوع راکد ماند. لذا شاهدیم پایین نمایشگاه بین‌المللی را که یک نمایشگاه بسیار پرمخاطب است صدا و سیما بسته، ضلع جنوبی آن را ورزشگاه انقلاب و ضلع شمالی آن را هم خود نمایشگاه بسته است.
هاشمی گفت: استفاده از هوای پاک حق هر موجود زنده است که مردم از آن محروم هستند و باید در انتظار باد یا باران باشند. به عبارت دیگر مردم باید خود را به باد بسپارند.
رئیس اسبق راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ اظهار داشت: در بحث اسناد راهبردی و انجام وظیفه دستگاه‌ها باید بررسی شود که آیا دستگاه‌ها وظایف خود را انجام می‌دهند یا نه.
وی ادامه داد: در سال 1359 با تصویب شورای عالی محیط زیست قرار شد که گازهای خروجی اتومبیل‌ها مطابق با استاندارد شود. بعد از گذشت 15 سال در سال 74 سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت صنایع مامور شدند تا سازوکار اجرایی این سند را فراهم کنند. در سال 79 اولین استاندارد ایجاد شد و در سال 81 با 11 سال تاخیر استاندارد یورو یک در سال 82 با 9 سال تاخیر استاندارد یورو 2 ایجاد شدند. استاندارد یورو 3 بنا به دلایلی حذف شد و استاندارد یورو 4 با 2 سال مهلت به صنایع باید انجام می‌شد تا در نهایت در سال 92 تمامی خودروهای تولیدی و وارداتی حائز استاندارد یورو 4 باشند. در حال حاضر اروپا در مرحله استاندارد یورو 5 بوده و سال آینده استاندارد یورو 6 خواهند داشت. اما ما چه زمانی به این استانداردها دست خواهیم یافت؟
رئیس اسبق راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ افزود: ما نه تنها وظایفمان را انجام ندادیم بلکه نظارت از بخش صنایع نیز برداشته شد. طرف صحبت بنده با سازمان محیط زیست است. متاسفانه سازمانهای متناظر با سازمانهای مجری برنامه‌ها خودمانی شده‌اند که این مسئله به مردم آسیب می‌رساند.
هاشمی تصریح کرد: در سال 82 بنا به نظر یک کارشناس در شرکت ایران خودرو کنیستر را از روی خودروها برداشتند که در نتیجه آن گاز بنزن وارد هوا شد ما در مورد این مسئله بسیار پیگیری کردیم و در سال 86 در حضور معاونین وقت اعلام کردیم که باید فکری به حال این مسئله کرد و نهایتا در سال 88 شرکت‌های خودروسازی ملزم شدند تا مجددا کنیستر را بر روی خودروها نصب کنند.
وی افزود: در مسئله حریق دو دستگاه اتوبوس متاسفانه نه مجلس و نه وزارت صنایع به خوبی وارد جریان نشدند و تبعات آن فقط دامنگیر راننده اتوبوس شد.
صالحی‌نیا در پاسخ به صحبت‌های هاشمی اظهار داشت: در بحث الزام به رعایت آیین‌نامه‌ها باید گفت که از سال 79 ملزم به رعایت استانداردهای زیست‌محیطی شدیم تا اینکه در سال 82 استاندارد یورو یک محقق شد و از ابتدای سال 91 خودروها با استاندارد یورو 4 تولید می‌شدند. اگر شرایط را بر اساس امکانات، قابلیت‌ها و فرایندهای تولید طراحی کنیم و به عنوان بخش حاکمیت همه را ملزم به رعایت آنها کنیم در نتیجه چارچوب نظارتی برای عدم رعایت قوانین نیز مشخص می‌شود.
ادامه داد: برای بسیاری از خودروها سطح استاندارد آلایندگی هوا افزایش یافته و برخی خودروها نیز که نمی‌توانستند این شرایط را اجرا کنند از چرخه تولید خارج شدند.
وی تصریح کرد: اینکه یک کارشناس در یک شرکت بتواند تغییراتی در آن سطح ایجاد کند خود قابل بحث است. کشورهای اروپایی در تغییر استاندارد یورو یک به یورو 4، 13 سال طول کشید اما در کشور ما این روند تنها 9 سال بود.
معاون امور صنایع و اقتصادی وزارت صنعت همچنین گفت: اینکه دو اتوبوس آتش گرفته‌اند و کسی مسئولیت آن را نپذیرفت باید بگوییم که در این زمینه کمیته‌ای در دولت با حضور وزارت راه و شهرسازی، وزارت بهداشت، وزارت صنایع و هلال احمر حضور داشتند اما در این برنامه نباید نسبت به آنچه غیر مرتبط است ورود پیدا کنیم.
صالحی‌نیا افزود: تمامی خودروهای تولیدی ما استاندارد یورو 4 با تایید محیط زیست را کسب کرده‌اند و در برخی از خودروها که به دلیل محدودیت این شرایط ایجاد نشد، شرایط تولید انبوه نیز پیگیری نشد. تا انتهای سال 92 تمامی خودروها استاندارد یورو 4 مجهز خواهند شد. در حال حاضر اروپا استاندارد یورو 5 را دارد و از حدود یک سال بعد استاندارد یورو 6 محقق خواهد شد و این نشان می‌دهد در حال حاضر ما نسبت به آنها یک درجه عقب‌تر هستیم.
توجیه ایران‌خودرو برای خودداری از نصب مجدد کنیستر روی خودروها
یوسف رشیدی مدیر عامل کنترل کیفیت هوای شهر تهران در ادامه اظهار داشت: در رابطه با بنزن باید بگوییم که سال 88 متوجه شدیم غلظت بنزن در شهر بالاست که علت آن آلاینده‌های تبخیری بود و وقتی پیگیری کردیم متوجه شدیم که علت این امر نبود کنیستر است. جلسه‌ای با مسئولان ایران خودرو گذاشتیم اما آنها گفتند که اگر بخواهیم این قطعه را قرار دهیم باید باک را عوض کنیم و اتفاقات دیگری بیفتد که از نظر ایمنی امکان‌پذیر نیست که متاسفانه محیط زیست هم پذیرفت.
وی اضافه کرد: ولی مسئولان ایران خودرو اعلام کردند که یک سری ماشین تولید شده در انبار دارند که آنها را کنیستر می‌گذارند و این کار را هم کرد.
در ادامه ناصر کرمی اظهار داشت: هرگز هیچ سازمان دولتی این موضوع را اعلام نکرد که چرا کنیستر حذف شده است بلکه تولیدکننده کنیستر آمد و اعلام کرد که از من دیگر کنیستر نمی‌خرند. پس از آن ناجا دنباله ماجرا را گرفت و آن موقع بود که شهرداری و وزارت صنعت واکنش نشان داد.
رشیدی اظهار داشت: شهرداری وظیفه‌ای در مقابل نشان دادن واکنش در زمینه نبود کنیستر ندارد. متاسفانه مردم فکر می‌کنند مقیاس اتمسفر را باید با مقیاس خانه خودشان مقایسه کنند در حالیکه چنین امری غلط است اینکه گفته می‌شود اگر نیمه غربی تهران را ساختمان‌سازی کنیم ورودی باد تهران بسته می‌شود غلط است چرا که باد از اتمسفر بالا می‌وزد.
وی گفت: بالاخره ساخت و ساز متناظر با افزایش ترافیک و جمعیت است اما اینکه آنجا را بستیم باد کم می‌شود حرف اشتباهی است.
کرمی گفت: شما بعد از 15 سال در مرکز کنترل هوا میکرواقلیم را که از بدیهیات است چرا انکار می‌کنید؟
اگر تمام تهران هم فضای سبز شود نهایتا 5 درصد آلودگی جذب می‌شود
رشیدی: ما نمی‌خواهیم احساسی صحبت کنیم اینکه منوکسید کربن در تهران هست با چشم و گوش که نمی‌توان آن را سنجید بلکه بر مبنای داده‌ها باید سنجیده شود. در بحث تهران می‌گویند تمام تهران را اگر فضای سبز کنیم آلودگی هوا حل می‌شود در حالیکه هیچ اتفاقی نمی‌افتد شاید فقط 5 درصد جذب آلودگی هوا را داشته باشیم.
وی اضافه کرد: سایت‌های معتبر محیط زیست تمام راهکارهای متمرکز برای کاهش آلودگی هوا را کنترل آلودگی از منبع اعلام کرده‌اند و ما همانطور که توانستیم منوکسید کربن را کاهش دهیم و سرب را حذف کنیم می‌توانیم آلودگی خود را نیز کاهش دهیم.
حیدرزاده در بخش دیگری مناظره با اشاره به سخنان انجام شده پیرامون زندگی مسالمت‌آمیز میان دستگاه‌های اجرایی و نظارتی گفت: این مسئله ممکن است واقعیت داشته باشد ولی برای بررسی آن باید نسبت به این موضوع ریشه‌یابی کرد.
وی تعارف، تبعیض، تبانی و تعریف را از ریشه‌های این موضوع دانست و تاکید کرد: مشکل نظارتی مرتبط با سازمان حفاظت محیط‌زیست نیست بلکه مرتبط با نگاه دولتها به این سازمان است.
لابی صنعت خودرو به سادگی اقتدار محیط‌زیست مقابل صنعت خودروسازی را شکست
دبیر کمیته ملی کاهش آلودگی هوا و نماینده سازمان محیط‌زیست در ادامه افزود: وقتی دستگاه‌های متولی در امر مقابله با آلودگی هوا به خود اجازه می‌دهند به سادگی وظایف خود را نادیده گرفته و به آن عمل نکنند تنها به این دلیل است که برنامه‌های اول و دوم قانون جامعه آلودگی هوای تهران به عنوان قانون در نیامد و به عنوان مثال هر سازمان در زمان خاصی نسبت به شماره‌گذاری خودروها اظهارنظر کرد و به سادگی آن لابی صنعت خودرو توانسته اقتدار سازمان محیط‌زیست در برابر صنعت خودروسازی را بشکند.
حیدرزاده تحریم‌ها را بخشی از علت حمایت از خودروسازان دانست ولی در مقابل تاکید کرد: ما همواره فرش قرمزی را برای صنعت خودرو پهن کرده‌ایم و این مسئله در حال تبدیل شدن به یک بدعت است.
وی خاطرنشان کرد: با تشکیل شورای عالی محیط‌زیست و اختیارات جدید در دولت فعلی امیدواریم بتوانیم موضوع استانداردسازی خودروها را در حد یورو 4 تا پایان سال 92 پیگیری کنیم.
دبیر کمیته ملی کاهش آلودگی هوا و نماینده سازمان محیط‌زیست تاکید کرد: استاندارد یورو 4 واقعی تنها با دارا بودن OBD معنا پیدا می‌کند و از سوی دیگر تکالیف صنعت خودروسازی تنها در بحث ارتقاء استانداردسازی در تولید خودروها نیست بلکه خدمات پس از فروش از جمله نصب کاتالیست‌ها بخش مهمی از این موضوع است.
حیدرزاده در ادامه با اشاره به نقش تعویض کاتالیست‌ها در کنترل آلودگی هوا گفت: در حال حاضر ما تنها 4 میلیون خودرو در شهر تهران نداریم بلکه تعداد زیادی خودروی مجازی داشته که دارای کاتالیست نیستند.
خودروسازان یکبار هم برای نصب کنیستر فراخوان نکردند
وی در بخش دیگری از سخنانش به عدم ارائه فراخوان نسبت به نصب کنیستر توسط خودروسازان اشاره کرد و گفت: در این فاصله‌ای که دوستان ذکر کردند صنعت خودروسازی حتی یکبار نیز فراخوانی برای نصب کنیستر بر روی خودروهای فاقد این قطعه اعلام نکرد.
در این هنگام صالحی‌نیا معاون امور صنایع و اقتصادی وزارت صنعت با انتقاد نسبت به این موضوع مسئله عدم اعلام فراخوان از سوی خودروسازان را رد کرد.
حیدرزاده تاکید کرد: ما در سازمان محیط‌زیست به دنبال آن هستیم که در دوره جدید 4 عاملی که باعث زندگی مسالمت‌آمیز میان دستگاه‌های اجرایی و ناظر در بحث صنعت خودروسازی می‌شود حذف کنیم.
در ادامه مناظره کرمی سردبیر خبرگزاری محیط‌زیست در تشریح ذینفع بودن بسیاری از سازمانها و ارگانها از آلودگی هوا گفت: ایران‌خودرو در یک دوره طولانی نسبت به عدم نصب کنیستر هرگز عذرخواهی نکرد و ما نیز هرگز کسی را نسبت به این موضوع محاکمه نکردیم و فراخوانی نیز در این زمینه اعلام نشد.
صالح‌نیا مجددا نسبت به سخنان کرمی موضع گرفت و از خودروسازان خواست که در صورت اعتراض با این برنامه تماس بگیرند.
سلامت مردم ایران به گروگان گرفته شده است
کرمی در ادامه گفت: قطعه کنیستر تنها 60 هزار تومان هزینه داشت که خودروسازان برای صرفه‌جویی این هزینه در خودروهای 14 میلیونی خود آن را حذف کردند ولی در مجموع من معتقد هستم که حل آلودگی هوای تهران بزرگ در عین حال که بسیار دشوار و ناممکن به نظر می‌رسد ولی بسیار ساده است چرا که در تمامی نقاط دنیا شهرداری بنا به وظایف خود می‌تواند مجوز تردد یا عدم تردد را نسبت به هر یک از خودروها ارائه دهد ولی در ایران مطلقا چنین موضوعی وجود ندارد و ما سلامت مردم را در ایران به گروگان گرفته‌ایم.
برخی خودروها در لحظه تحویل فرسوده هستند
وی در ادامه افزود: خودرویی که تنها 3 هزار دلار ارزش دارد و به صورت مستعمل آکبند است که در لحظه ابتدایی تولید نیز یک خودرو فرسوده محسوب می‌شود به شهروندان تحمیل می‌کنیم.
صالحی‌نیا در این بخش مناظره با مخالفت با کرمی و خطاب به او گفت: شما از آنچه اطلاع ندارید می‌گویید و نماینده سازمان محیط‌زیست به عنوان متولی وجود استاندارد یورو 4 در این مناظره حاضر است و می‌تواند اعلام کند که آیا خودروهای تولیدی دارای استاندارد یورو 4 هستند یا خیر؟ ما بر اساس هماهنگی‌های انجام شده باک چند لایه، کاتالیست و ECU را در خودروها تعبیه کرده‌ایم و شما نباید صنعت خودروی ملی را به این شکل زیرسوال ببرید چرا که بحث قیمت خودرو در اینجا نمی‌بایست مطرح شود.
تولید وانت پیکان با تکنولوژی دهه 40
کرمی خطاب به صالح‌نیا گفت: خودروهای وانت از جمله نیسان و وانت پیکان دارای تکنولوژی دهه 40 هستند و خودروی زانتیا و پژو به ترتیب در سالهای 89 و 86 تولید آنها در اروپا ممنوع شد. لذا با توجه به این مسئله من قضاوت را به عهده بینندگان می‌گذارم چرا که مردم ناچارند از این خودروها استفاده کنند.
صالح‌نیا مجددا با انتقاد از کرمی نسبت به ناچار بودن مردم از استفاده از خودروهای داخلی انتقاد کرد و گفت: مردم به هیچ‌وجه ناچار به استفاده از خودروهای داخلی نیستند چرا که ورود خودرو به کشور آزاد است و در سال جاری 30 هزار خودرو و سالهای گذشته نیز به ترتیب 40 تا 45 خودرو به کشور وارد شده‌اند لذا تولید خودرو در ایران انحصاری نیست.
در این بخش از مناظره کرمی خطاب به صالحی‌نیا گفت: با توجه به اینکه شما می‌گویید واردات خودرو آزاد است چرا تنها 30 هزار خودرو در سالجاری وارد شده است.
صالح‌نیا با بیان اینکه این مسئله به این دلیل است که قیمت خودرو در سایر کشورها بسیار بالاست، 70 تا 80 درصد علت آلودگی هوا ناشی از تردد خودروها دانست و سهم صنایع را در این مسئله 10 تا 15 درصد عنوان کرد و افزود: مسئله اینورژن یا وارونگی هوا یک مسئله طبیعی است و در تمام مناطق طبیعی نیز اتفاق می‌افتد لذا آلودگی هوا تنها به دلیل منابع آلاینده ما در شهرها است.
شهرداری در ارائه مجوز انبوه سازی مجبور بود یا ذینفع؟
وی با انتقاد از شهرداری نسبت به مجوز ساخت برج‌ها و انبوه‌سازی در مسیر بادهای تهران این سازمان را در آلودگی هوا ذینفع دانست و گفت:تهران تنها یک مسیر قالب باد دارد لذا شهرداری نباید مجوز بلندمرتبه‌سازی و انبوه‌سازی در مسیر بادهای تهران را صادر می‌کرد چرا که انبوه‌سازی‌های انجام گرفته در منطقه 22 تهران ممنوع و مغایر طرح تفصیلی این شهر بوده است.
صالحی‌نیا این سوال را مطرح کرد که آیا شهرداری در ارائه مجوز به بلندمرتبه‌سازان و انبوه‌سازان ناچار به تمکین بوده یا دارای منافعی است؟
وی در ادامه افزود: در گذشته شاهد بودیم که در صورت نزول باران یک تا 2 روز هوای شهر تهران پاک بود ولی در حال حاضر تنها چند ساعت پس از نزول باران وضعیت هوای تهران در مرحله آلوده قرار می‌گیرد چرا که با توجه به وضعیت فعلی خودپالایشی‌های شهر تهران به حداقل ممکن رسیده است.
صالحی‌نیا با بیان اینکه دیگر نمی‌توان به وسیله بلدوزر انبوه‌سازی‌های انجام شده در تهران را تخریب کرد، گفت: این مجتمع‌ها تا انتهای تاریخ در تهران وجود خواهند داشت و وضعیت آلودگی هوای تهران هیچگاه مرتفع نخواهد شد مگر اینکه سوخت فسیلی عوض شود لذا تا زمانی که بنزین مصرف می‌شود این آلودگی‌ها نیز پابرجاست.
ضعف نظارتی محیط‌زیست مقابل خودروسازان همیشه وجود دارد
وی در ادامه با انتقاد از سازمان محیط‌زیست گفت: متاسفانه محیط‌زیست به صورت قانونی نسبت به وظایف نظارتی خود در برابر خودروسازان انجام وظیفه نکرده است و همیشه مدیرانی در این سازمان وجود داشتند که وظایف خود را به درستی انجام ندادند.
در ادامه حیدرزاده اظهار داشت: زمانی که بخواهیم کاری را انجام دهیم موفق می‌شویم به طور مثال توقف تولید پیکان یکی از اتفاقاتی بود که در زمان خود بسیار مناسب بود. ما انتظار داریم خودروهایی که بیشترین رفت و آمد در سطح شهر را دارند استاندارد یورو 4 داشته باشند.
آمار شفافی از تعداد خودروها و موتورسیکلت‌ها وجود ندارد
وی با انتقاد از شفاف نبودن آمارهای گزارش شده از سوی سازمانهای مختلف تصریح کرد: قبلا اعلام شده که 70 تا 80 درصد آلودگی هوا از منابع متحرک است اما هنوز در مورد تعداد خودروها و موتورسیکلت‌ها ابهام وجود دارد و آمار شفافی در دست نیست.
دبیر کمیته ملی کاهش آلودگی هوا ادامه داد: سهم منابع ثابت در افزایش آلودگی هوا بالا رفته. در آمارها آمده است یک موتورسیکلت معادل 9 دستگاه خودرو 206 آلودگی ایجاد می‌کند اما همان خودرو 206 اگر کاتالیست نداشته باشد 5 برابر بیشتر ایجاد آلودگی می‌کند. این نشان می‌دهد باید در اعلام اعداد و آمارها به عدله برسیم.
در ادامه هادی هاشمی رئیس اسبق راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ با ارائه گزارشی به عنوان یک سند اظهار داشت: خودرویی که دارای کاتالیست است 3 صدم درصد حجمی منوکسیدکربن تولید می‌کند در مراکز معاینه فنی خودرو که از سازمان حفاظت محیط زیست مجوز رسمی دارند خودروهای با تولید 2.5 درصد حجمی منوکسیدکربن برگه معاینه فنی می‌گیرند. در سال 91، 500 هزار خودرو به مراکز معاینه فنی مراجعه کردند که 14 درصد آنها از تولید گازهای آلاینده رد شدند که این رقم معادل 70 هزار دستگاه خودرو بود.
محسن صالحی‌نیا معاون امور صنایع و اقتصادی وزارت صنعت پاسخ داد: طبق قانون خودروها تا 5 سال نیاز به معاینه فنی ندارند پس خودرویی که به مرکز معاینه فنی مراجعه کرده یعنی 5 سال از تولید آن گذشته است. پس باید استانداردی که خودرو طبق آن از کارخانه خارج شده بررسی شود.
وی ادامه داد: تمام سیاست‌های ابلاغی در مورد آلاینده‌ها خواسته ما نیز هست اما باید شرایط خودروی تازه تولید شده را تا 5 سال بعد در نظر گرفت.
هاشمی اظهار داشت: میانگین تردد خودروهای ما 50 هزار کیلومتر است یعنی بعد از 2 سال کاتالیست پر می‌شود.
صالحی‌نیا پاسخ داد: شما دو مسئله کیفیت سوخت و زمان پر شدن کاتالیست را مطرح کردید که هیچ‌کدام در ارتباط با شرکت خودروساز نیست. یک شرکت خودروسازی برای تعویض کاتالیست خودروها سود منطقی در نظر گرفته و آن را رایگان عوض نمی‌کند.
هاشمی پاسخ داد: در مراکز معاینه فنی داشتن کاتالیست و کنیستر جزو وظایف نیست.
در ادامه حیدرزاده گفت: این مسئله طبق مصوبه هیئت وزیران جزو وظایفی است که باید انجام شود ولی نمی‌شود.
هاشمی گفت: در این بحث‌ها اینکه ما کجای مملکت هستیم و رسالت ما چه چیزی است متفاوت است مردم باید از عملکرد ما راضی باشند. در بحث خودروهای آلوده اگر همان 70 هزار خودرو کاتالیست داشتند تنها 3 صدم درصد هوا را آلوده می‌کردند.
محسن صالحی‌نیا معاون وزیر صنعت با بیان اینکه باید مصرف کننده سوخت سالم داشته باشد اظهار کرد: خودروساز در برابر رسالت خود باید عهد خود را عمل کند و خودرویی در حد استاندارد بسازد که دارد انجام می‌دهد. در بحث خودرو فرسوده باید گفت که در طی سالهای گذشته یک میلیون و 200 هزار خودرو خارج شده است و بسیاری خودرو نیز گازسوز شده است.
سال گذشته فقط 17 هزار خودرو خارج شد
حیدرزاده در پاسخ به صالحی‌نیا گفت: این را باید در نظر داشت که سال گذشته فقط 17 هزار خودرو خارج شد در حالیکه سالی یک میلیون خودرو طبق قانون باید خارج شود
صالحی‌نیا: متاسفانه منابعی که باید در این زمینه اختصاص داده می‌شد اختصاص نیافت پیش‌بینی ما برای خروج خودرو فرسوده حداقل 400 هزار خودرو در سال است. هر چه بتوانیم خودرو فرسوده بیشتری را خارج کنیم بازار بیشتری برای عرضه خودرو داریم
هاشمی گفت: البته بازار شما همیشه برقرار است.
صالحی‌نیا: تولید بیشتر مگر چه اشکالی دارد می‌تواند فناوری بالاتری را ایجاد کند و اشتغال بیشتری فراهم کند.
هاشمی ادامه داد: این موضوع اگر با کیفیت تولید شود عالی است اما متاسفانه وقتی دبیر کمیته تصادفات بودم اگر بگویم این سیستم خودروهای کشور که راننده پشت آن می‌نشیند چه وضعیتی دارد...
وی اضافه کرد: کمیته تحقیق و تفحص مجلس این موضوع را پیگیری کرد و وزیر صنعت آن را پذیرفت که خودروها استانداردهای مناسبی را ندارند و من خودم آن را گزارش کردم.
صالحی‌نیا گفت: اینگونه نیست.
حیدرزاده گفت: در حال حاضر 18 میلیون لیتر سوخت یورو 4 در کشور تولید می‌شود در حالیکه این میزان فقط 20 درصد سوخت کشور است. لذا به نظر می‌رسد همه باید به وظایف خود عمل کنند. در حال حاضر در حوزه سوخت در حال تحریم هستیم ولی آن فردی که در وزارت نفت وقتی در شرف تصمیم‌گیری بود چرا تعهد کرد که از امسال باید یورو 5 ارائه دهد.
وی اضافه کرد: از طرفی در معاینه فنی اتفاق بدی افتاد و مجلس بر خلاف سیستم کاهش آلودگی هوا رای داد لذا در حال حاضر برای معاینه فنی یورو 2 هم داشته باشید کفایت می‌کند. آنها صورت مسئله را پاک کردند لذا مجلس باید همکاری کند و قانون کاهش آلودگی هوا را تصویب کند.
حیدرزاده اضافه کرد: سیاست‌های تشویقی هم مهم است و از همان ابتدا خوب امکان‌سنجی نشده بود ولی ابتدا باید مشخص کنیم که در خودرو نیز باید حمایت‌های کافی صورت بگیرد از طرفی هم مسئولیت‌های اجتماعی شهروندان هم مهم است.
مرگ روزانه 20 نفر بر اثر آلودگی هوا
کرمی اظهار داشت: آمارها درباره مرگ و میر سالانه بر اثر آلودگی هوا متناقض است. یکی از آمارها، آمارهای متوسط این است که روزی 20 نفر بر اثر آلودگی می‌میرند مبنای این تحقیق دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی است.
رشیدی درباره این آمارها گفت: این آمار قابل استناد نیست.
کرمی در ادامه اظهارات خود گفت: این وسط آدمی که فردا جانش را از دست می‌دهد یا سال پیش از دست داده است آیا مدعی‌العمومی وجود دارد که حقوق شهروندی را پیگیری کند که وزارت صنایع با نفت هماهنگ نشده است و نتیجه آن این شد که فردی جانش را از دست بدهد. سال 74 خودروسازها گفتند 5 سال مهلت بدهید درست می‌کنیم و از آن موقع تا الان 5 سال، 5 سال مهلت گرفتند در این سالها چقدر نزدیک شدیم.
در ادامه برنامه و در پاسخگویی به سوالات مردمی از آقای حیدرزاده پرسیده شد با توجه به اینکه شما سازمان حفاظت‌محیط‌زیست مسئول رسیدگی به آلودگی هوا اعلام می‌کنید مسئولیت شما در برابر کسانی که به علت آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند چیست؟
حیدرزاده پاسخ داد: مسئولیت با سازمان محیط‌زیست است. ما تعهد می‌دهیم که در دوره جدید این سازمان تمام تلاشمان را به کار بگیریم تا ضعف‌ها به پایان برسد.
مجری برنامه از وی پرسید آیا شما ضمانت اجرایی دارید، آیا در صورت عدم رعایت دستگاه‌های مرتبط به سراغ مدعی‌العموم می‌روید که وی پاسخ داد: ما به عنوان متولی حاکمیتی پیگیری وظایف دستگاه‌ها را نیز در برنامه خود داریم و اولویت ما با اجرای محورهای برنامه جامعه است.
هرکس پول بدهد اجازه آلوده کردن هوا را دارد؟
از آقای رشیدی پرسیده شد که چرا شهرداری با وجود آلودگی هوا آرم ترافیک روزانه می‌فروشد آیا هر کسی که پول بدهد اجازه می‌دهند هوا را آلوده‌تر کند که وی پاسخ داد: فروش تعداد آرم‌های ترافیک روزانه براساس مصوبه شورای عالی ترافیک است و زمانی که کمیته مواقع اضطرار آلودگی هوا اعلام کند ما فروش آرم ترافیک را متوقف می‌کنیم.
وی ادامه داد: از سوی دیگر یکی از اولویت‌های ما اجازه خودروهای کم‌آلاینده به منطقه طرح ترافیک است و در این راستا حتی برای اتوبوس‌های حمل و نقل عمومی نیز با نصب فیلتر دوده تصمیم داریم تا آنها را به استانداردهای یورو 6 نزدیک کنیم.
صالحی‌نیا در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه مسئولیت شما در قبال کمبود کاتالیست در خودروهای ساخت سالهای قبل چیست و تعهد شرکت‌های خودروساز در این زمینه چه می‌شود، اظهار داشت: این اقدامات در 3 هزار مرکز خدمات پس از فروش در سراسر کشور انجام می‌شود و در خارج از این قاعده نیز تعمیرگاه‌های مختلف نسبت به این امر اقدام می‌کنند.
کرمی در پاسخ به سوالی در این خصوص که مسئولان و خانواده‌هایشان که خود در شهرهای آلوده زندگی می‌کنند چگونه ممکن است از این موضوع سود ببرند که وی پاسخ داد: باید دید که همان مسئول در کدام منطقه شهر ساکن است آیا پنت‌هاوس‌های شمال شهر نیز به اندازه مناطق دیگر آلوده هستند.
وی ادامه داد: متاسفانه بنده در این برنامه متوجه شدم مسئولان سازمان حفاظت محیط‌زیست دانش مورپلوژی و تاثیر میکرواقلیم‌ها را منکر می‌شوند. طبق گزارشات در 2 هفته گذشته 4 نوبت باران اسیدی در اهواز بارید اما حتی یک گزارش از هیچ نهادی منتشر نشد که در مورد اینکه آیا این باران اسیدی بوده یا خیر، اسیدی بودن یعنی چه، چه آلاینده‌ای باعث اسیدی شدن این باران شده منتشر نشد و مدیران مربوط در آن استان نیز هر یک پاسخ متفاوت با دیگری به مردم ارائه کرد.
گاهی زور پلیس به خودروسازان نمی‌رسد
در ادامه هاشمی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه زور پلیس به خودروسازان نمی‌رسد پس چه نهادی از پس آنها بر می‌آید اظهار داشت: پلیس براساس دستورالعمل‌های مؤسسه استاندارد و سازمان حفاظت محیط‌زیست خودروها را پلاک می‌کند و تا حدی می‌تواند در این حوزه مقاومت کند. متاسفانه گاهی زور پلیس هم نمی‌رسد مگر اینکه دل صنایع بسوزد.
در این بخش از مناظره حیدرزاده در پاسخ به پرسش یکی از خبرنگاران که از برنامه نظارتی سازمان محیط زیست نسبت به نوسازی صنایع آلاینده همچون کارخانه آلومنیوم اراک، صنایع سرب‌سازی زنجان و همچنین صنایع خوزستان جویا شده بود گفت: قطعا سهم بسیاری از آلودگی هوا بر دوش صنایع است لذا ما برای برخورد با صنایع آلاینده بخش پالایش آنلاین را در صنایع بزرگ راه‌اندازی کرده‌ایم و با صنایع آلاینده‌ای همچون کارخانه آلومینیوم اراک و سیمان تهران برخورد کرده‌ایم.
صالحی نیز در پاسخ به این سوال و نسبت به برنامه‌های وزارت صنعت، معدن و تجارت گفت: برنامه پالایش آنلاین در حال انجام است به عنوان مثال ما کارخانه‌های سیمان را ملزم به نصب فیلترهای خاص کرده‌ایم که در صورت عدم توجه به فرصت ایجاد شده برای آنها در صورت عدم اصلاح با تعطیلی و جریمه‌های سنگین روبرو خواهند شد.
حیدرزاده همچنین در واکنش به پرسش یکی از خبرنگاران که از نتیجه دستگاه‌های یونیزاسیون و هزینه‌های میلیاردی آن پرسیده بود اظهار داشت: این مسئله در دولت قبلی انجام شده است ولی رئیس جدید سازمان محیط زیست کارگروهی را برای بررسی این موضوع تشکیل داده است و این کارگروه گزارش‌هایی را نسبت به این مسئله ارائه کرده‌اند.
یکی از حاضرین این مناظره پرسید، مافیایی که با جان مردم بازی می‌کنند و در آلودگی هوا هم حضور دارند چرا از بین نمی‌روند. به عنوان مثال در نظر داشتیم یک همایش علمی در دانشگاه تهران با موضوع آلودگی هوا برگزار کنیم اما هم ما و هم همه سازمانهای شرکت کننده در آن را تحریم کردند.
حیدرزاده گفت: به دوران بیداری زیست محیطی رسیدیم و مردم اطلاعات خوبی در این زمینه دارند. هر چه گردش اطلاعات و شفاف‌سازی بین حاکمیت و مردم بیشتر شود که سیاست دولت جدید است به این سمت می‌رویم که مافیا کم شود.
در نهایت سیدهادی هاشمی و محسن صالحی‌نیا به انتخاب حضار به مناظره دو نفره پرداختند.
هاشمی خاطرنشان کرد: از رده خارج شدن خودروهای فرسوده، ناکارآمدی حمل و نقل عمومی و عدم دخالت الکترونیک در شئون زندگی مردم که می‌تواند جلوی 30 درصد جابه‌جایی‌ها را بگیرد از مشکلات مسبب آلودگی هوای ماست.
آزبست موجود در هوای تهران 300 برابر شهرهای دیگر است
وی با بیان اینکه سوال من درباره وضعیت آزبست در حال حاضر است ادامه داد: از سال 79 برابر دستور شورای عالی محیط زیست استفاده از آزبست ممنوع شد و همه صنایع تا سال 86 فرصت داشتند که تمام آزبست خود را حذف کنند. در سال 86، 30 کارخانه داشتیم که 3 شیفته کار می‌کردند و از آزبست هم استفاده می‌کردند. در سال 88 یعنی دو سال بعد از پایان مهلت از دانشگاه علوم پزشکی ایران خواستیم که آزبست را روی نیروهای پلیس مطالعه کنند. آنها طی مطالعه خود اعلام کردند که آزبست موجود در هوای تهران 300 برابر شهرهای دیگر است و آزبست موجود در ریه نیروهای پلیس 4 برابر آزبست موجود در هوای تهران است.
هاشمی افزود: آیا آزبست به صورت واقعی در حال حاضر حذف شده است اگر آری، آیا در لوازم یدکی و قطعات صنعتی وارداتی این موضوع تست می‌شود که آزبست نداشته باشد. برداشت من این است که در واردات قطعات صنعتی و یدکی آزبست استفاده شده است.
صالحی‌نیا در پاسخ به اظهارات هاشمی گفت: براساس ضوابط استاندارد کاربرد آزبست در حال حاضر فرآیند تولید آزبست حذف شده است. چندین کارخانه لوله و ورق‌سازی آزبستی داشتیم که از همان سال طبق مصوبه دولت تغییر کاربری داد. برخی‌ها هم هنوز در فرآیند تعطیلی هستند لذا قطعات و لوازم یدکی تولیدی کشور به هیچ عنوان آزبست ندارد.
وی اضافه کرد: در بحث واردات سازمان استاندارد محصولات مختلف را در هنگام ورود به کشور کنترل می‌کند اما ممکن است به صورت قاچاق این لوازم وارد کشور شوند که آلوده به آزبست هم باشند.
هاشمی گفت: خودروهای فرسوده در آلودگی هوا نقش زیادی دارند و حتی موجب آلایندگی سایر خودروها هم می‌شوند چرا خودروهای فرسوده خارج نمی‌شوند.
صالحی‌نیا اظهار داشت: در اینکه این خودروها باید خارج شوند هم‌نظریم در لحظه تولید یک خودرو آخرین استاندارد موجود در کشور به تایید حفاظت محیط زیست شماره‌گذاری خودرو صورت می‌گیرد. در کشورهای مختلف مکانیزم‌های مختلف انگیزشی برای این کار را در نظر گرفته اند اما ما صرفا منابع اعتباری راداریم که با توجه به حجم بالای خودروهای فرسوده کفاف نمی‌دهد. لذا در طی سالهای گذشته به طور متوسط سالانه 150 هزار خودرو خارج کردیم. در کشورهای دیگر ضریب مالیات خودرو و عوارض آن را افزایش می‌دهند لذا پس از مدتی کار به جایی می‌رسد که نگهداری خودرو برای مالک آن دیگر مقرون به صرفه نیست. از طرف دیگر خودروسازان از منابع دیگر خود انگیزه‌ای به مشتریان می‌دهند و خودرو قبلی را با خودرو جدید عوض می‌کنند. لذا باید این 3 کار را با هم انجام دهیم.
مجری برنامه سوالی کرد که آیا آمار 75 درصد آلودگی هوا مختص خودروها است درست است؟
صالحی‌نیا گفت: در تخصص من نیست.
هاشمی هم در جواب این سوال گفت: آمارها قابل استناد صددرصدی نیست اما قابل اتکاست. در حال حاضر فضای عبوری شهر تهران بسیار محدود و برای 755 هزار دستگاه وسیله نقلیه است در حالی که الان 4 میلیون خودرو در تهران داریم.
مجری برنامه سوال دوم خود را مبنی بر گزارش تصادف اسکانیا و اینکه این گزارش آماده شده یا خیر مطرح کرد.
هاشمی هم در پاسخ گفت: در یک تصادف عوامل به وجود آورنده یک عامل نیست ولی یک عامل، اصلی می‌شود و در آن تصادف عامل اصلی راننده و کارخانه خودروساز بود. البته تنها خودروساز و راننده عامل نبودند بلکه به عنوان مثال در آزادراه تهران - قم فقط سواری عبور نمی‌کند که ما یک رشته گاردریل در این آزادراه قرار دهیم بلکه در آن جاده اتوبوس هم هست. لذا گاردریل هم مشکل داشت و نباید نتیجه خطای راننده کشته شدن 44 نفر باشند. اگر گاردریل جواب نداد باید نیوجرسی بگذاریم.
وی اضافه کرد: هم پلیس و هم سازمان راهداری در این تصادف قصور داشتند چرا که در سازمان راهداری باید مدیر فنی وجود می‌داشت که نداشت و ندارد و از طرف دیگر باید روی شیشه‌ها چکش قرار می‌دادند که نبود و پلیس آن را کنترل نکرد.
صالحی‌نیا گفت: عامل اصلی این تصادف حادثه با سرعت بالا، عدم کنترل راننده و گاردریل بود.
منبع: تسنیم