به گزارش مشرق به نقل از فارس، در طول جنگ ويتنام و درگيري هاي نظامي اين کشور در سال هاي دهه پنجاه و شصت تا اوايل دهه هفتاد کشورهاي زيادي به طور مستقيم و غير مستقيم در اين جبهه نظامي به طرفداري از دوطرف جبهه حنگ وارد عمل شدند.
به طور مشخص و روشن جمهوري خلق چين و اتحاد جماهير شوروي براي تسليح و حمايت از دولت ويتنام شمالي و چريک هاي ويتنام جنوبي در تمام سال هاي نبرد حضور داشتند.
موشک هاي SAM-2 اتحاد جماهير شوروي در طول دهه 60 ده ها هواپيماي آمريکايي را ساقط کردند و دولت چين نيز تا پايان جنگ حمايت هاي تسليحاتي خود را از نيروهاي ويتنامي ادامه داد.
در اين بين کره شمالي نيز کمک هاي محدودي را براي ترميم خطوط و راه هاي تخريب شده ارائه کرد.
در مقابل متحدان آمريکا در منطقه نيز همانند تايلند، کره جنوبي، فيليپين و تايلند نيز کمک هاي فراواني را به آمريکا و دولت دست نشانده اين کشور در ويتنام جنوبي ارائه کردند.
کره جنوبي نزديک به پنج هزار نفر نيرو و فيليپبن و استراليا نيز بخشي از نيروهاي خود را براي کمک به ويتنام به اين کشور اعزام کردند.
البته بخش اعظم اين نيروها جنبه پشتيباني از نيروهاي آمريکايي را داشتند و نقش موثري مستقيم درعمليات رزمي ايفا نمي کردند.
ايران نيز به عنوان يکي از متحدان آمريکا در جهان نيز بدون شک نمي توانست، در مقابل اين جنگ بي تفاوت بماند و در دورهاي مختلف نقش هاي گوناگوني را در اين واقعه ايفا کرده است.

* فقط بيانيه سياسي

در طول سال هاي دهه هاي پنجاه وشصت ميلادي رژيم پهلوي به دليل درگيري با تحولات داخلي توان چنداني براي پرداختن به مساله اي که هزاران کيلومتر دورتر به وقوع مي پيوست، را نداشت.
ايران با کمبود شديد منابع مالي روبه رو و از سوي ديگر اعتراضات داخلي که از فضاي استبدادي کشور ريشه مي گرفت، ر‍ژيم پهلوي را با مشکلات فراواني روبرو کرده بود.
از سوي ديگر گرچه درپيمان "سيتو " حضور داشت و به همراه عراق، ترکيه و پاکستان کمربند دفاعي غرب را در جنوب اتحاد شوروي را تشکيل مي داد، اما به دليل نزديکي به اين کشور از پذيرفتن موضع خصمانه بر عليه اين رژيم خودداري مي کرد.
البته ايران از جمله کشورهايي بود، که از ابتدا رژيم دست نشانده ويتنام جنوبي را به رسميت شناخت و با آن روابط سياسي برقرار کرد.
همچنين رژيم پهلوي از تمام بيانيه هاي و قطعنامه هايي که در حمايت از آمريکا و ر‍ژيم ويتنام جنوبي صادر مي شد، حمايت مي کرد.

* ثروت ملي ايران در خدمت بيگانگان

با تغيير وضعيت جهان وبه خصوص افزايش قيمت نفت ايالات متحده که با مشکلات فراواني در جهان دست به گريبان بود، تصميم گرفت تا هم پيمانان ثروتمند خود را به عنوان حافظان امنيت در مناطق مختلف جهان معرفي کند.
اهميت استراتژيک ايران و کشورهاي خليج فارس به علت برخورداري از معادن نفت و گاز و اتکاي روز افزون کشورهاي صنعتي به منابع انرژي اين منطقه؛ خروج نيروهاي انگليسي از شرق سوئز و خليج فارس 22 در پي بحران اقتصادي و کاهش ارزش ليره استرلينگ و ملي کردن کانال سوئز از سوي مصر و تضعيف سياسي، نظامي و اقتصادي آمريکا به سبب درگير شدن در جنگ پرهزينه ويتنام عواملي بود که آمريکا را بر آن داشت که براي پر کردن خلاء قدرت در خليج فارس، حفاظت منافع غرب را به ايران واگذار کند. اين تصميم ايالات متحده آمريکا اولين بار رد قالب دکترين نيکسيون از سوي ريچارد نيکسون در 26 ژوئيه 1968 در جزيره گوام اعلام شد.
ايران نيز به دليل برخورداري از منابع وسيع نفت و گازعملا تمام هزينه هاي دپوي اسلحه در منطقه را براي کمک به همپيمانان نظامي منطقه آمريکا را تامين مي کرد.
افزايش چندين برابري فروش سلاح به ايران و دسترسي ايران به تمام زراد خانه غير هسته اي آمريکا نيز در اين راستا بود.
از همين رو بود که رژيم پهلوي با پول ملت ايران کمکهاي وسيعي در اختيار پاکستان، زئير، ويتنام جنوبي و اتيوپي قرار داد.

* اف-5 هاي ايراي در ويتنام چه مي کرد

با افزايش تلفات نيروهاي آمريکايي در جنگ ويتنام، کيسنجر وزير امور خارجه آمريکا تصميم گرفت تا با انتقال بار جنگ به دولت ويتنام جنوبي هم زمينه خروج نيروهاي آمريکايي را از اين کشور فراهم کند هم اجازه پيشروي بيشتر به دلت ويتنام جنوبي را ندهد.
اما به دليل ضعف تسليحاتي ارتش ويتنام جنوبي، ايالات متحده از متحدان خود خواست تا به هرنحو ممکن به تسليح دولت ويتنام جنوبي بپردازند.
در اين بين دولت ايران در سال دهه 40 و اوايل دهه 50 شمسي تعداد فراواني جنگنده F-5 A خريداري کرده بود، آمادگي خود را براي کمک به رژيم "وان تيو " اعلام کرد.
در کنار اين ايران آمادگي خود را براي اعزام تکنسين هاي خود براي تعمير جنگنده هاي ايراني در ويتنام اعلام کرد.
در نهايت از اويل 1973 تحويل جنگنده هاي F-5 ايراني به ويتنام جنوبي آغاز شد و اولين اسکادران ازهواپيماها در پايگاه هوايي دانانگ فرود آمده و تحويل نيروي هوايي ويتنام جنوبي شدند.
در کل 126 فروند F-5A از کشور هاي دوست آمريکا به نيروي هوايي ويتنام تحويل شد که شماري از اين جنگنده ها را جنگنده هاي نيروي هوايي ايران تشکيل مي داد.
به نظر مي رسد که از اين ميان نزديک به 34 فروند هواپيماي F-5 A از سوي ايران به ويتنام تحويل داده شد.
البته در اين بين تنها ويتنام نبود که از اين کمک ها برخوردار شد بلکه دولت ايران تعدادي از F-5 هاي خود را به دولت اتيوپي تحويل داد.

* سرنوشت هواپيماهاي ايراني در ويتنام

با وجود کمک هاي گسترده آمريکا و ساير کشورها به ويتنام جنوبي با اين حال اين ر‍ژيم توانايي ايستادگي در مقابل فشارهاي ويتنام جنوبي رابه دست نياورد و درسال 1975 سقوط کرد.
بسياري از اين جنگنده نيز به هيچ عنوان فرصت عمليات نظامي را پيدا نکردند چرا که دولت ويتنام جنوبي در بحبوحه بحران نفت که در اثرجنگ اعراب و اسراييل به وجود آمدخ بود به هيچ عنوان توانايي تامين سوخت اين هواپيما ها نداشت.
در ايران نيز ر‍ژيم پهلوي که سال ها يا استبداد در ايران حکومت کرده بود، با انقلاب اسلامي مردم ايران به رهبري امام خميني سقوط کرد و دو کشور انقلابي ايران و ويتنام روابط دوستانه اي با يکديگر برقرار کردند.
در نهايت تعداي از جنگنده هاي F-5 که به دست نيروهاي ويتنام شمالي افتاده بود، با مساعدت دولت ويتنام به کشور بازگشت و در جبهه هاي جنگ حق عليه باطل به ايفاي نقش پرداختند.
البته يکي از هواپيماهاي F-5 ايراني اهدايي به ويتنام جنوبي نيز در موزه نيروي هوايي انقلابي در معرض نمايش عمومي مردم است.

حضور صلح بانان ايراني درويتنام

با آغاز مذاکرات صلح در سال 1973 بين ويتنام شمالي و جنوبي صلح بانان سازمان ملل در مناطق درگيري به عنوان نيروهاي حافظ صلح حضور پيدا کردند.
از ايران نيز شهيد جواد فکوري به عنوان نماينده جمهوري اسلامي ايران در تيم صلح بانان حضور پيدا کرد.
وي از سال 1351 تا اواسط سال 1353 وي با درجه سرهنگ دوم به همراه گروهي از افسران ايراني به عنوان ناظر صلح سازمان ملل در آتش بس ويتنام، به آن کشور اعزام شد و در کنارديگر نمايندگان کشورهاي اندونزي، لهستان و مجارستان، به عنوان فرمانده ايراني مقيم يکي از ايالات ويتنام ماموريتش را آغاز کرد.
شهيد فکوري سالها بعد به سمت وزير دفاع منصوب ودر فاجعه سقوط هواپيماي C-130 به همراه تني چند از فرماندهان ارتش به شهادت رسيد.