به گزارش مشرق به نقل از تسنیم، سهام عدالت، یکی از وعده های رئیس دولت قبل بود که البته تا حدود زیادی هم محقق شد، یعنی میتوان گفت که عده زیادی از مردم موفق به دریافت برگه سهام عدالت شدند. هر چند که شواهد نشان دهنده آن است که هدف اصلی در توزیع سهام عدالت تأمین عدالت اجتماعی بوده که محقق نشده و بخشی از سهام به کسانی که باید میرسید، نرسیده است. به طور مثالی یکی از نقدهایی که بارها از سوی نمایندگان کارگران مطرح شده است نرسیدن سهام عدالت به کارگران ساختمانی است.
بسیاری معتقدند این سهام با این هدف در میان مردم توزیع شد که افراد نیازمند از سود آن بهرهمند شود اما این سهام در بین افرادی توزیع شد که دارای توان مالی بوده و با دریافت سهام عدالت به دارایی های خود افزوده اند. همین امر موجبات اعتراض عدهای را نسبت به سهام عدالت ایجاد کرد. در واقع سهام عدالت زمانی مورد تیر نقد قرار گرفت که تنها در مدت کوتاهی بین مردم توزیع شد.
این سهام در حالی توزیع شد که بسیاری از کارشناسان اقتصادی معتقدند کارکرد سهام عدالت نباید صرفاً تبلیغاتی باشد بلکه باید جنبه معاملاتی آن بر تبلیغاتیاش بچربد تا بتواند بخشی از اهداف مقام معظم رهبری درباره توضیح این سهام را محقق کند. یعنی به این صورت که این سهام به مالکیت افراد در آید و افراد بتوانند آن را خرید و فروش کنند.
از آنجا که بیش از دوماه از شایعات معامله سهام عدالت میگذرد و تا کنون خبر موثقی دراین زمینه شنیده نشده است به سراغ داریوش پاکبین،رئیس اتحادیه تعاونیهای سهام عدالت کشور رفتیم تا جزئیات این موضوع را از زبان او بشنویم.
داریوش پاکبین،رئیس اتحادیه تعاونیهای سهام عدالت کشور در این باره گفت: سهام عدالت در ابتدا با هدف سهامدار کردن مردم در دارایی شرکتهای بزرگ دولتی و سهیم کردن مردم در بیتالمال طراحی شد و بر این اساس مشمولان دریافت این سهام طبق زمانبندی و شناسایی سازمان خصوصیسازی موفق به دریافت سهام با ارزش اسمی یک میلیون تومانی شدند؛ اما اکنون در حقیقت ارزش سهام عدالت حدود 3 برابر رقم اسمی آن است بنابراین مردمان باید با دقت بیشتری در این زمینه تصمیمگیری کنند.
*هدف اصلی در توزیع سهام عدالت تامین عدالت اجتماعی بود
رئیس اتحادیه تعاونیهای سهام عدالت کشور ادامه داد: توزیع متعادل ثروت ملی و گسترش مالکیت در سطح عموم به منظور تأمین عدالت اجتماعی ، متکی به خود کردن خانواده های نیازمند و کاهش وابستگی آنان به کمک های دولت از طریق نهادهای حمایتی ، ایجاد درآمد دراز مدت برای خانواده های کم درآمد، تشویق به پس انداز و سرمایه گذاری منجر به بهبود درآمد خانوارها ، کاهش اندازه بخش دولتی و افزایش سهم بخش خصوصی و تعاونی در اقتصاد کشور از طریق واگذاری سهام شرکت های دولتی، ارتقاء کارایی بنگاه ها و بهره وری منابع اقتصادی ، انسانی و فناوری افزایش رقابت پذیری در اقتصاد ملی و شتاب بخشیدن به رشد آن از جمله اهداف سهام عدالت به شمار می رود.
وی بیان کرد:متاسفانه این اهدف به طور کامل محقق نشد، مردم اکنون از سهام دلخور هستند چرا که سودی به مردم تعلق نمیگیرد. در دوسال اول این سود به مردم پرداخت شد اما پس از آن ماده 100 قانون برنامه پنجم موجب شد که این سود به مردم پرداخت نشود.
پاکبین با اشاره به موضوع ماده 100 قانون برنامه پنجم توسعه مبنی بر تخفیف و نحوه انتقال سهام به دریافت کنندگان سهام عدالت گفت: قرار شد طی سال هر چه که بدهکار هستیم اگر مازاد آن را پرداخت کردیم، یعنی اگر بدهی پرداخت شد مابه التفاوت سود بین مردم توزیع شود.
رئیس اتحادیه تعاونیهای سهام عدالت کشور درباره اینکه چرا تا کنون سود به مردم داده نشده است افزود: سازمان خصوصی سازی در راستای ماده 100 قانون برنامه معتقد است تا زمانی که سقف بدهی سهام عدالت پر نشده است نمیتواند مازاد آن را توزیع کنید.
وی ادامه داد: تلاش های بسیاری را در این زمینه انجام دادیم که سازمان خصوصی سازی را توجیه کنیم که این سقفی که در در قانون مجلس مصوب شده است برای هر سال است نه برای چند سال.
پاک بین افزود: بر اساس قانون تجارت، شرکتهای تجاری 4ماه مهلت دارند پس از سال مالی مجمع برگزار کنند و 8ماه فرصت دارند سود تقسیم کنند. در این راستا سود امسال را سال بعد دریافت میکنیم. یعنی این پول با تاخیر به سهام عدالت پرداخت میشود و بدهی سهام عدالت هر ساله افزایش یافته است و فرصتی برای پرداخت سود به مردم نیست.
رئیس اتحادیه تعاونیهای سهام عدالت کشور اظهار داشت: پیشنهاد ما در این زمینه این بود همان روزی که مجمع مشخص میشود دولت به صورت تهاتر سود را به عنوان بدهی خود برداشت کند. سازمان خصوصی سازی میگوید تا بدهی انباشته پرداخت نشود سود را نمیتوان برداشت کرد اما ما درخواست داریم مجلس در این زمینه تصمیم گیری کند، به این صورت که دولت با مصوب کردن شرکت سرمایه پذیر در مجمع هرعددی که به عنوان سود تقسیم میشود را از بدهی سهام عدالت کسر ،در این صورت پول مازاد را به عنوان سود دریافت و در بین مردم توزیع میکنیم.
دبیرکل اتاق تعاون مرکزی اظهار داشت: حلقه گمشده این است که عدالت اجتماعی در راستای توزیع سهام عدالت بین مردم ایجاد نشده است. ما مخالف ورود سهام عدالت به بورس نیستم. اما در حال حاضر فرصت مناسبی نیست.
وی در پاسخ به اینکه تکلیف آن دسته از افرادی که به صورت وکالتی سهام خود را به فروش میرسانند چیست؟ تصریح کرد: هر گونه خرید و فروش سهام عدالت غیر قانونی و ممنوع است هیچ شرکت تعاونی سهام عدالت، حق خرید و فروش سهام عدالت ندارد و برای افرادی که با روش های غیرقانونی این سهام را خرید و فروش کنند انتقال سهام صورت نخواهد گرفت و موجب لغو امتیاز سهام عدالت افراد می شود و آنها ضرر میکنند.
وی گفت: این سهام در آینده متناسب با پرداخت اقساط، آزاد و در فرابورس قابل معامله خواهد شد و ابتدا سهام اقساط دو دهک اول جمعیتی یعنی کشاورزان و افراد تحت پوشش نهادهای حمایتی تمام می شود و سهام بقیه دهک ها نیر متناسب با اقساط پرداخت شده آزاد خواهد شد.
پاک بین افزود: بیش از 63 شرکتی که سهام آنها برای طرح سهام عدالت واگذار شده است 34 شرکت در بورس حضور دارد و از بهترین های بنگاه های اقتصادی محسوب می شود که هلدینگ خلیج فارس یکی از این شرکتهاست. ارزش این سهام متناسب با رشد شاخص های بورس افزایش می یابد و اقساط آنها از طریق سود سهام پرداخت می شود.
وی بیان کرد: مقدمات راهاندازی، کارگزاری سهام عدالت در حال انجام است. پس از تشکیل این کارگزاری و اعطای نمایندگی به شرکتهای تعاونی سرمایهگذاری، خرید و فروش سهام عدالت از طریق شرکتهای تعاونی آغاز میشود و مردم می توانند سهام خود را خرید و فروش کنند.
* طرح ورود شرکتهای سرمایهگذاری به بورس هفته آینده در کمیسیون اصل 44
وی با اشاره به نهایی شدن دستورالعمل ورود شرکتهای سرمایهگذاری سهام عدالت به بازار سرمایه و معاملاتی شدن آن در آینده نزدیک گفت: هفته آینده طرح فرایند اجرایی ورود شرکتهای سرمایه گذاری به بورس در کمیسسیون ویژه اصل44 بررسی میشود. اما از آنجایی که هنوز قراردادها قطعی نشده است و واگذاری سهام هنوز ادامه دارد امکان ورود آن محقق نیست.
پاک بین با تاکید بر اینکه رویکرد حفظ حقوق سهامداران، ثبات بازار سرمایه، آموزش و ترویج فرهنگ سهامداری و تداوم و رشد ارزش سبد سهام شرکتها باید در خرید و فروش سهام عدالت از سوی مدیران سرمایهگذاری مورد توجه قرار گیرد، تاکید کرد: اگر شورای تخصصی اصل 44 دستورالعمل ورود شرکتهای سرمایهگذاری سهام عدالت به بورس را نهایی کند خرید و فروش این سهام امکان پذیر خواهد بود.
رئیس اتحادیه تعاونیهای سهام عدالت کشور با تاکید بر اینکه انجام این کار نیاز به پیشنیازها و اقدامات مقدماتی در بورس، فرابورس، سازمان خصوصیسازی و شرکتهای سرمایهگذاری دارد عنوان کرد: تا زمانی که مقدمات آزادسازی سهام عدالت انجام نشود امکان خرید و فروش آن وجود ندارد.
پاکبین با بیان اینکه در این مرحله تنها 13.5 درصد از کل سهام عدالت برای خرید و فروش عرضه میشود گفت: این به منظور این است که پس از آزاد سازی مردم تمام سهام خود را نفروشند چرا که در راستای قانون اصل 44 واگذاری سهام با هدف ایجاد اشتغال و ترویج فرهنگ سهامداری بین مردم است.
رئیس اتحادیه تعاونیهای سهام عدالت کشور با تاکید بر اینکه فعالسازی استانها، کارخانهها، ایجاد سد و معاون و فعالیت صنایع مختلف در هر استان باید از قِبل سود سهام عدالت به دست آید افزود: بنابر این مردم باید توجه کنند تا افراد اقدام به جمعآوری و خرید سهام عدالت نکنند.
وی با بیان اینکه اکنون 45 هزار میلیارد تومان سهام عدالت در اختیار مردم است گفت: این میزان حدود 40 درصد شرکتهای بزرگ کشور است. مردم به شرکتهای سرمایهگذاری و تعاونی سهام عدالت اعتماد داشته و اجازه ندهند افرادی مدیریت این بخش را بر عهده بگیرند.
*2.3 میلیون کارگر برای سهام عدالت ثبـتنام کردند
پاک بین در ادامه با اشاره به اینکه حدود 2میلیون و 850 هزار خانوار از کارگران فصلی برای دریافت سهام عدالت ثبتنام کرده بودند گفت:حدود 2 میلیون و 300 هزار خانوار تایید شدند.
رئیس اتحادیه تعاونیهای سهام عدالت کشور در پاسخ به اینکه تکلیف کارگرانی که جا ماندهاند چیست؟ اظهار داشت: حدود 10 درصد از دهکهای هدف از دریافت سهام عدالت جا ماندهاند و اکنون سازمان خصوصی سازی باید تدبیری بیندیشد.
پاک بین گفت: این مهلت فقط برای آن است که کارگران ساختمانی که قبلاً نام نویسی و کد رهگیری دریافت کرده اند و آنهایی که ثبت نام نکرده اند ، مراجعه نکنند.
رئیس اتحادیه تعاونیهای سهام عدالت جزئیات فرایند آزادسازی و خرید و فروش سهام عدالت را تشریح و با توصیه هایی به ۴۵ میلیون سهامدار گفت: نتوانستیم سازمان خصوصی سازی را برای تقسیم سود سهام عدالت متقاعد کنیم.