* علی‌پور: زنده یاد عمرانی در حوزه کار با زور و تزویر مبارزه می‌کرد

بر اساس این گزارش، منوچهر علی‌پور شاعر، ناشر و از دوستان مرحوم عمرانی اظهار داشت: ‌بسیار خرسندم که در محفلی به یاد خلیل شعر ایران حضور دارم. او برای من از برادر نزدیک‌تر بود. بیش از دو دهه با این شاعر آشنایی داشتیم و یک دهه نیز در آموزش و پرورش جشنواره‌هایی دانش‌آموزی را برگزار می‌کردیم. جشنواره‌هایی چون در «طواف حریم شهادت» که در شملچه برگزار می‌شد.

وی افزود: آقای عمرانی خود را فدای آموزش کرد، شاید اگر بجای اینکه به پرورش دانش‌آموزان می‌پرداخت که هدفش بود، به شعر پرداخته بود، از یک نظر شاید خیلی مظلوم واقع نمی‌شد. اما فرصتی را که می‌توانست برای خود بگذارد، صرف نسل جوان کرد و معلمی‌اش به شاعری چربید.

علی‌پور تصریح کرد: از منظر زبان شعر جسارت‌هایی در کارهای آقای عمرانی دیده می‌شود که اگرچه ممکن است خطرهایی به زبان شعر وارد کند، اما قابل تقدیر است. عمرانی در حوزه کار با زور و تزویر مبارزه می‌کرد و اگر می‌دید به دانش‌آموز هنرمندی جفا می‌شود، تا حد توان در پی حل مشکل او برمی‌آمد تا این دانش‌آموز به حوزه نویسندگی برگردد. این شاعر متعهد برای معلمان نیز کنگره‌های متعدد برگزار کرد و در پس پشت هر یک از کنگره‌ها خلیل عمرانی حضور داشت. به یاد دارم چند سال پیش سه دوره کتاب سال دانش‌آموزی برگزار کردیم و مرحوم عمرانی تلاش بسیار کرد تا آنگونه که شایسته دانش‌آموزان مؤلف است از آنها تقدیر شود.

وی در ادامه به روحیه زنده‌یاد خلیل عمرانی اشاره و نگاه و زبان او را حسینی خواند و گفت: او در نگاه، زبان و مباحث شعری حسینی بود. در شعر او عاشورا، حضرت علی(ع) و فاطمه زهرا (س) تجلی یافته‌اند. این موارد دیدگاه‌های خلیل عمرانی است. از این رو تلاش داریم جای شعرهای عمرانی را که در کتب درسی خالی است با مشورت گروه مؤلفان پر کنیم. زیرا آقای عمرانی تا به امروز این سهم را در کتاب‌های درسی نداشت، اما پس از مشورت با گروه تألیف درسی آنها کوتاهی را پذیرفته‌اند و قرار است در دوره تألیف جدید کتاب‌ها اشعار زنده‌یاد عمرانی را ببینیم.

علی‌پور در خاتمه سخنان خود به کتابی اشاره کرد که به زودی رونمایی می‌شود و بیان کرد: در این کتاب به زندگی، اشعار، ویژگی‌های زبانی، بن مایه‌ها، جسارت‌های او در حوزه شعر و چهره انقلابیش اشاره شده است. عمرانی شاعر انقلابی بود و همواره با جرأت حرف های خود را در اشعارش عنوان می‌کرد، تلاش کنیم با یادداشت‌های خود درباره شعر و اندیشه عمرانی این چهره را برای نسل جوان معرفی نماییم. عمرانی شاعری بزرگ بود که علاقمند به معرفی دیگران بود و اکنون وظیفه ماست که او را به جامعه بشناسانیم.

در ادامه این مراسم عباس کلهر از شاگردان مرحوم عمرانی اشعاری درباره خلیل ادبیات انقلاب خواند.

* حسن نژاد: زنده یاد عمرانی جانانه از حریم ولایت دفاع می‌کرد

سردار حسن‌نژاد از دوستان زنده‌یاد خلیل عمرانی در سخنانی کوتاه ابراز داشت، آنچه که در همه جلسات و برنامه‌ها شاهد بودیم، روحیه انقلابی و بسیجی مرحوم عمرانی بود. این روحیه در تمام رفتارهای آن شاعر تجلی داشت. در مسائل و مباحث هیچگاه به تشریفات قائل نبود و آنچه واقعیت داشت با نگاه ولایی مطرح می‌کرد.

وی افزود: در جریانات سال 88 به صراحت و بدون پیراهه ایده خود را بیان می‌کرد که شاید این موارد در ذائقه خیلی از افراد خوش نیامد، اما روحیه انقلابی و ولایی او که نشان از خط فکری‌اش را داشت بارز بود. او جانانه از حریم ولایت دفاع می‌کرد. بدون هرگونه وابستگی حزبی و جناحی در راه ولایت استوار بود.

* قاسمی: زلالی شفافی، تعهد و پایبندی به اصول و ارزش‌ها در زندگی شاعرانه و شخصی زنده یاد عمرانی به کرات دیده می‌شد

در این مراسم حمید قاسمی کارشناس ارشد الهیات و از شاگردان مرحوم عمرانی ضمن بیان خاطره‌ای گفت: گاهی عنوان می‌شود که یک شاعر چه نسبتی به اثر پیدا می‌کند آیا به واقع باید این همانی اتفاق بیفتد و ...؛ درباره زنده‌یاد عمرانی واقعا این مطلب و پیوند با اثرش مشهود بود که ناگسستنی است، زلالی شفافی، تعهد و پایبندی به اصول و ارزش‌هایی که باور داشت در زندگی شاعرانه و شخصی‌اش به کرات دیده می‌شد.

وی گفت: بنده در جریان زندگی آقای عمرانی بودم، ایشان به معنای واقعی کلمه متعهد بود چه خوب است که اگر کسی حرفی را می‌گوید یا کاری را می‌کند آن را باور داشته و در خودش عیان کند. به این معنا استاد عمرانی را اینگونه می‌بینم، در مراسم مختلف از انسانیت مرحوم عمرانی بسیار شنیده‌ام، حتی یک راننده تاکسی که همکلاسی دوران کودکی مرحوم عمرانی بود، از تفاوت این شاعر در دوران تحصیل و انسانیتش سخن گفت.

* حشمتیان: خلیل عمرانی یک انسان کاملا وارسته بود

در پایان این مراسم فرشته حشمتیان معاون رییس سازمان نشر آثار و ارزش‌های مشارکت زنان در دفاع مقدس در جملاتی ابراز داشت: حدفاصل و مرز وابستگی و وارستگی باید مشخص شود. خلیل عمرانی یک انسان کاملا وارسته بود.

وی با اشاره به اینکه عمرانی حد فاصل بین وارستگی و وابستگی بود افزود: عمرانی انسانی وارسته بود. در طول 8 سالی که با عمرانی توفیق همکاری مدیریتی را داشتم هرگز برایش مهم نبود که در کجا و پشت چه میزی بنشیند؛ زمانی مدیر کل استان هرمزگان بود و زمانی هم که سمت مشاور معاون وزیر به او پیشنهاد شد پذیرفت. 

رئیس سازمان نشر آثار و ارزش های زنان و دفاع مقدس ادامه داد: زمانی که عمرانی در این سازمان بود بیشتر مشاور معنوی ما بود و من از مشورت های معنوی ایشان بهره زیادی بردم. 

حشمتیان به زمانی که عمرانی در بیمارستان بود اشاره و اظهار کرد: شاگردان استاد با چشمانی نگران برای وی دعا می کردند که بسیار ارزشمند است؛ حاصل کار استاد شاگردانی هستند که به مسیر او وفادارند.

وی تصریح کرد: بسیاری از خانواده ها در رفاه کامل هستند اما عارضه ای همچون بیماری یا مشکل اخلاقی و... سبب می شود که آسایش نداشته باشند و در مقابل افرادی هم هستند که هیچ ندارند اما همه چیز دارند.

وی عمرانی را از قشر متوسط جامعه دانست و تصریح کرد: عمرانی از قشر متوسط اما قانع بود؛ در دوران مدیریت خود به جاهای محروم می رفت و با قشر محروم زندگی می کرد به طوری که شاگردان او از مناطق مختلف و حتی از خانواده های مرفه در جلسات مشاعره عمرانی شرکت کنند.

حشمتیان در پایان اظهار داشت: عمرانی شعرهای خوبی می سرود عمرانی حساسیت خاصی در عرصه دفاع مقدس داشت.

وی در پایان خاطره‌ای از زنده یاد عمرانی مطرح کرد.

در این مراسم علیرضا معینی ضمن گرامی‌داشت یاد خلیلی عمرانی غزلی خواند.

* درخواست مودب از شاگردان و دوستان مرحوم عمرانی برای روشن نگاهداشتن حسینیه شعر

علی محمد مؤدب از شاعران کشورمان در مراسم بزرگداشت زنده‌یاد خلیل عمرانی اظهارداشت: برخی‌ها به زنده‌یاد عمرانی «عمو خلیل» لقب داده بودند، او دوستان و شاگردانی داشت که امروز در این مراسم حاضر هستند.

وی در ادامه ضمن بیان اینکه چه خوب است برای شاعران در قید حیات و آنها که درگذشته‌اند یادداشتی بنویسیم، گفت: سنت خوبی است اگر بر شعر شاعران و آیا آثار نویسندگان یادداشت‌هایی نوشته شود زیرا این مهم به ترویج ادبیات کمک می‌کند. البته این موضوع پس از کوچ اهالی ادب نیز باید رعایت شود، از شاگردان و دوستان زنده‌یاد عمرانی بیش از هر چیز انتظار داریم روحیه او را داشته باشند چون تنها آدمیت است که می‌ماند.

مؤدب ضمن بیان اینکه پس از درگذشت قیصر امین‌پور، تمامی روزنامه‌ها از هر جناحی این خبر را منعکس کردند، درباره استاد عمرانی نیز با عزتی بسیار اخبار تشییع پیکرش و حتی درگذشتش در مطبوعات منعکس شد، گفت: خلیل عمرانی فردی بزرگی بود که حتی رئیس جمهور نیز برای درگذشت او پیام تسلیت داد.

این شاعر تصریح کرد: در زمان جنگ در روستای ما دکتر کوثری پزشک پیر و بداخلاقی بود که مادران ما بچه‌های روستایی در هنگام بیماری ما را نزد او می‌بردند اما او هیچگاه پول نمی‌گرفت گاهی هم به دیگران کمک می‌کرد. در عالم ما خلیل عمرانی دکتر کوثری است، آن زمان که دکتر کوثری از دنیا رفت پزشکان شهر همه با هم قرار گذاشتند تا طی یک زمان‌بندی چراغ مطب او را روشن نگاه دارند اما متاسفانه نفسانیات اجازه این مهم را نداد. بنده از عزیزانی که در مکتب زنده‌یاد عمرانی نفس کشیده و بزرگ شده‌اند خواهش می‌کنم، چراغ حسینیه شعر را روشن نگاه دارند تا مدرسه‌ای که مد نظر او بود چراغش خاموش نشود.

در ادامه مراسم مرادی و فاطمه طارمی از دیگر شاگردان مرحوم خلیل عمرانی غزل خواندند.

* پیشنهاد محقق در راستای تهیه یادنامه برای هنرمندان در قید حیات و کوچ کرده

جواد محقق، نویسنده در ادامه این برنامه ضمن بیان این جملات که زنده‌یاد عمرانی دوست و همکار آموزش و پرورشی‌ام بود، تصریح کرد: یکی از ویژگی‌هایی که خیلی از ما در عرصه ادبیات و هنر از آن غفلت می‌کنیم، ویژگی معلمی است. نه شاعر کم داریم و نه داستان نویس اما افرادی که ضمن این هنر ویژگی معلمی داشته باشند کم هستند، باید وقت و فرصتی که می‌تواند صرف خلاقیت فردی شود در اختیار دیگران قرار گیرد و تعدادی از تازه راه ‌افتاده‌های مسیر را از مسیرهای پر تلاطم و لغزنده عبور داد. اگر دقت کنید در طول همین سال‌ها پس از انقلاب در شهرهای محتلف گاهی مهره‌های زیادی را در عرصه ادبیات و هنر داشته‌ایم، اما در برخی شهرها هسته‌های ادبی تشکیل شد و حدود 50 شاعر بودند که تربیت شدند، اما گاهی حاضر نمی‌شدند وقتشان را برای افراد پائین‌تر صرف کنند.

وی ادامه داد: فردی چون آقای عمرانی در دیر و بوشهر و بعد در تهران این ویژگی‌ را اجرایی کرد و به تعبیر خودم می‌گویم که همه جا دنبال مهره می‌گردند، اما اگر هزار مهره داشته باشیم ولی یک بند برای گردهمایی آنها نداشته باشیم تسبیح بوجود نمی‌آید تا ذکر گفته شود، پس باید به فکر بندهای اتصال گشت زیرا تعداد این افراد زیاد نیست.

محقق گفت: آقای عمرانی دبیر آموزش و پرورش بود و از سال‌های اول انقلاب در اردوهای شعر و قصه و ... با او شرکت کرده و آشنا بودم، او شاگرد پروری می‌کرد، نمی‌گویم مرید پروری، البته کم نیستند افرادی که در پی مرید پروری هستند، ولی آقای عمرانی علاوه بر این ویژگی چند ویژگی دیگر داشت که یکی از آنها مهربانی بود، به ندرت دلخوری از او پیش می‌آمد، این مهربانی در کنار تخصص در عرصه ادبیات در حیطه کاری که می‌کرد باعث برکاتی شده که برخی دوستان امروز از آن حرف می‌زنند.

وی در پایان خاطرنشان کرد: تمام اتفاقاتی که در عرصه ادبیات، هنر و سایر شاخه‌ها افتاده محصول چنین افرادی است که بدون امکانات این فضا را برای رشد دیگران بوجود آوردند. من پیشنهاد می‌کنم و به سهم خودم حاضرم بخشی از کار را بر عهده بگیرم و برای برخی دوستان یادنامه را عهده‌دار شوم، باید کمک کنیم این یادنامه‌ها نه پس از مرگ بلکه در زمان حیات عزیزان نیز منتشر شوم.

* جعفریان: عمرانی هرگز مدعی نبود

محمد حسین جعفریان هم در این مراسم گفت: وقتی آدم‌هایی را که نمی‌شناسید برای اولین بار در کنار شما قرار می‌گیرند در شما نسبت آنها حس مغناطیس یا دافعه ایجاد می‌شود و این حس اولیه برای ادامه ارتباط بسیار تعیین کننده است.

وی ادامه داد: اولین باری که عمرانی را دیدم حس وصف ناشدنی در من ایجاد شد و آرامش و خشنودی در جلسات مختلفی که او را می دیدم در من بوجود می‌آمد.

این مستند ساز با بیان اینکه عمرانی مدعی نبود افزود: افرادی دافعه ایجاد می کنند که بیشتر از لیاقتشان مدعی هستند و یا اینکه حرف از کارهایی می‌زنند که انجام نداده‌اند و شاید کمتر کسی باشد که وقتی در کنارش قرار می گیرید هیچ کدام از این امواج منفی را نداشته باشد اما زمانی که در کنار این مرد قرار می گرفتم نمی توانستم احساس کنم که آدمی منفی است.

این شاعر به تعبیری که قزوه از عمرانی به عنوان "بابا"ی ادبیات  داشته اشاره و اظهار کرد: بی تردید یکی از نام هایی که لایق این عنوان در ادبیات است نام خلیل عمرانی است ، این جریان را امروز به گونه ای شاهد هستیم که شاگردانش به اساتیدی تبدیل شده‌اند.

جعفریان در پایان رباعی خود را به مناسبت بزرگداشت زنده یاد خلیل عمرانی خواند.