استفاده از تجهیزات مدرن و به روز در حوزه‌های راداری، شناوری، موشکی و پروازی در انجام ماموریتها در کنار ساخت انواع یگانهای مورد نیاز به خصوص شناورهای سنگین و زیرسطحی‌های سبک و نیمه سنگین، سامانه‌های موشکی و تعمیر و اورهال زیرسطحی‌های سنگین ازجمله مهمترین دستاوردهایی بوده که نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران را به عنوان یکی از نیروهای قدرتمند و موثر منطقه معرفی کرده است.
در همین راستا امیر دریادار دوم سیاوش جره معاون عملیات نداجا در گفتگویی ضمن تشریح وظایف و ارائه گزارشی از عملکرد این نیرو در سالهای اخیر، به برخی دستاوردهای جدید در حوزه دریایی نیز اشاره کرده است.
امیر سیاوش جره که خود یکی از افسران با سابقه یگانهای زیرسطحی است، پیش از این مسئولیت، فرماندهی منطقه سوم دریایی ارتش در «چابهار» را نیز برعهده داشته است.
***
دریادار جره در ابتدای این گفتگو با اشاره به تاکید مقام معظم رهبری مبنی بر اینکه نیروی دریایی باید در آبهای دور دست حضور داشته باشد، گفت: ما از سال 88 و با توجه به پدیده شوم دزدان دریایی و وضعیت خلیج عدن، شروع به اعزام ناوگروه‌ها کردیم و از آن سال تاکنون، 29 ناوگروه اعزام شده‌اند که ناوگروه 28 به زودی به کشور بازمی‌گردد.
* توان اعزام همزمان 2 ناوگروه را داریم
وی افزود: وقتی 2 یا 3 ناو به دریا می‌روند و فاصله زیادی از سواحل کشور می‌گیرند، باید آن قدر آمادگی فنی، تجهیزاتی و پرسنلی داشته باشند که اگر اشکال و موردی پیش آمد، بتوانند آن را برطرف کنند، زیرا در آن فاصله، کسی نیست که کمکشان کند، لذا باید کاملا خودکفا باشند.
وی ادامه داد: ناوگروه‌های ما با صد در صد آمادگی اعزام می‌شوند. به عنوان مثال ناوگروه 28 که تا هندوستان و سریلانکا رفته، زیردریایی و بالگرد به همراه داشت و ناوگروه بسیار مجهز و کاملی بود.
معاون عملیات نیروی دریایی ارتش تاکید کرد: ما این امکان را داریم که اگر نیاز باشد، به صورت همزمان 2 ناوگروه را هم به شرق اقیانوس هند و هم غرب اقیانوس هند اعزام کنیم و قبلا هم این کار را کرده‌ایم و از نظر فنی آمادگی‌اش را داریم.
جره درخصوص سامانه‌های ارتباطی ناوگروه‌ها در آبهای دوردست نیز اظهار داشت: سامانه‌های در اختیار ما تاکنون به هیچ عنوان مشکلی نداشتند و ناوگروهایمان از نظر تجهیزاتی به قدری مجهز شده و سامانه‌های لازم را در اختیار دارند که حتی تا وقتی چین هم رفتند از نظر برقراری تماس مشکلی نداشتیم.
* تجهیز شناورهای به سامانه موشکی «رعد»/ نصب «صیاد» بر روی یگانهای جدید
معاون عملیات نیروی دریایی ارتش با بیان اینکه موشکهای پدافندی روی شناورهای نداجا نصب شده است، گفت: بعنوان مثال امروز برخی یگانهای شناوری ما به موشکهای «رعد» مجهز شده‌اند.
وی همچنین با اشاره به موشک پدافندی «صیاد» اظهار داشت: صیاد یک موشک زمین پایه است و وقتی بخواهیم آن را روی واحد شناوری استفاده کنیم مستلزم تغییراتی است که این کار در برنامه‌های آتی ماست تا از موشک صیاد بر روی شناورهای در حال ساخت مثل موج 2- 3 -4 و 5 استفاده کنیم.
جره با بیان اینکه همه نوع تهدید برای یگانی که به آبهای دوردست می‌رود، متصور است، گفت: درخصوص یگانهای نیروی دریایی ممکن است تهدید از هرطرف اتفاق بیفتد، ممکن است از هوا، سطح و زیر سطح باشد. لذا یگانهای دریایی باید آمادگی داشته باشند تا با تهدید در هر جهتی مقابله کنند که یک بخش آن دفاع هوایی است.
وی ادامه داد: یگان‌هایی که به مأموریت می‌فرستیم این آمادگی را دارند که تهدیدات را کشف و شناسایی و در مواقع لزوم با آنها برخورد کنند.
معاون عملیات نیروی دریایی ارتش تصریح کرد: البته تاکنون موردی نداشتیم که ناوگروهمان تهدید هوایی شده باشد هرچند گاهی پرنده‌های بیگانه برای شناسایی می‌آیند و ما نیز توجه ویژه‌ای به تجهیزات ضدهوایی یگانهای که اعزام می‌شوند، داریم.
* اقدامات مناسب برای منحرف کردن موشک از طریق جنگال
معاون عملیات نیروی دریایی ارتش در ادامه گفتگو با فارس، درخصوص نحوه منحرف کردن موشکهای دشمن تصریح کرد: موشکهای پیشرفته موجود را دیگر نمی‌شود با سیستم‌های قدیمی منحرف کرد چون سیستم‌های هدایت‌لیزری دارند و به صورت Fire And Forget هستند. یعنی به صورت مکانیکی نمی‌توان منتظر ماند تا موشک را دید بعد اقدام کرد بلکه باید قبل از دیدن موشک، سیگنال را کشف و مسیر آن را مشخص و نقطه برخورد را محاسبه کرد تا بتوان اقدام مناسب را علیه آن انجام داد.
وی خاطرنشان کرد: تکیه ما در سیستم‌های جدید برای انحراف این موشک‌ها بحث جنگال (جنگ الکترونیک) است که حضرت آقا هم تاکید زیادی بر روی آن داشتند و فرمودند که بحث جنگال را جدی بگیرید. ما الان به شدت در این حوزه کار میکنیم و در این خصوص اقدامات بسیار خوبی انجام شده و ما این توانایی را داریم که در دریا در مقابل هر نوع تهدیدی از خود دفاع کنیم.
* فیلمبرداری پهپادهای ارتش از ناوهای آمریکایی
جره در ادامه درخصوص توان پهپادی نداجا گفت: نیروی دریایی یکی از نیروهایی است که سالها پیش و حتی قبل از انقلاب، از پهپاد استفاده می‌کرده و در تمام رزمایش‌ها نیز از آنها به عنوان هدف بهره می‌برده است. الان هم که بحث کشف و شناسایی در عمق مطرح است و با توجه به سلاح‌های موجود در دنیا، تأکید زیادی بر حوزه پهپادی کرده‌ایم و خوشبختانه دستاوردهای خوبی نیز داریم و از پهپاد بیشتر در حوزه کشف و شناسایی استفاده خواهیم کرد.
وی افزود: با توجه به اینکه تهدیدات ما تهدیدات دریاپایه است و ما در سواحل مکران مستقر هستیم لذا اگر تهدیدی متوجه ما شود از ناحیه اقیانوس هند است، پس ما باید بتوانیم در عمق، قبل از اینکه دشمن بتواند خطری متوجه ما کند، آن را شناسایی کنیم.
معاون عملیات نیروی دریایی ارتش با بیان اینکه به طور وسیع از پهپادها استفاده میکنیم، گفت: موارد زیادی داشتیم که پهپادهای ما بالای ناوهای آمریکایی رفته‌اند و فیلمبرداری و عکس‌برداری و شناسایی کرده‌اند، بدون اینکه آنها بفهمند که فیلم‌های آنها هم موجود است.
جره خاطرنشان کرد: بحث پهپاد در نیروی دریایی، نقشه راه دارد و پهپادهایی که الان استفاده میکنیم و آنهایی که قرار است در آینده استفاده کنیم، مشخص شده است.
* شلیک اژدر ضد زیردریایی از بالگردها و هواپیماهای نداجا
وی در بخش دیگری از این گفتگو به نقش بالگردها در عملیات ضد زیردریایی اشاره و تصریح کرد: بالگردهای SH نداجا نوع مأموریتشان ضد زیردریایی است. برای عملیات ضد زیردریایی اول باید هدف شناسایی و زیردریایی کشف شود که بالگردهای ما سونار عمق متغیر دارند که در آب قرار می‌گیرد.
جره تاکید کرد: اژدری که از روی بالگرد پرتاب می‌شود همان اژدری است که از واحد سطحی پرتاب می‌شود، این اژدرها این قابلیت را دارند که از روی هواپیما هم پرتاب شوند و هواپیماهای P3F نداجا، مأموریت اصلی‌شان ضدزیردریایی است.
معاون عملیات نیروی دریایی ارتش ادامه داد: اژدرهای ضد زیرسطحی و ضد سطحی که نیاز داریم به صورت کامل در صنایع داخلی در حال تولید و اژدرهای کاملا به‌روزی است.
* «فاتح» در مرحله تست نهایی/ تکمیل بدنه و نصب تجهیزات
دریادار جره همچنین با اشاره به ساخت زیردریایی‌های جدید گفت: زیردریایی فاتح مراحل تست‌های نهایی را طی می‌کند و کارهای بدنه و نصب تجهیزات آن کاملا انجام شده است.
وی ادامه داد: به هر حال محصولی که برای اولین بار می‌آید، مراحل تست زیادی را باید طی کند که این مراحل تست با همکاری صنایع داخلی در حال طی شدن است و انشاء‌الله این زیردریایی بزودی تحویل می‌شود.
* طراحی‌های «بعثت» انجام شده است
معاون عملیات نیروی دریایی ارتش همچنین به زیردریایی «بعثت» اشاره کرد و گفت: طراحی‌های زیردریایی بعثت انجام شده و این یک زیردریایی سنگین است که صنایع در حال ساخت آن هستند.
جره اظهار داشت: زیردریایی‌ها در کلاس‌های مختلف در جهان ساخته می‌شود و آنها که در یک کلاس قرار می‌گیرند از نظر تجهیزات تفاوت زیاد و اساسی با هم ندارند. پارامترهایی که برای یک زیردریایی مهم است عمق قوس، سرعت در زیر آب و تعداد سلاح‌ها است.
وی تاکید کرد: آنچه که در ایران طراحی شده خواسته‌های ما را کاملا برآورده می‌کند و از نظر تکنیکی و تجهیزاتی چیزی از زیردریایی‌های هم نوعش در دنیا کم ندارد.
* تعداد مورد نظر زیردریایی «غدیر» تولید و عملیاتی شده است
جره با اشاره به زیردریایی‌های غدیر نیز خاطرنشان کرد: زیردریایی‌های غدیر، زیردریایی‌های سبک محسوب می‌شوند و به دلیل حجم کوچک و تناژ کم، مأموریتشان با زیردریایی‌های سنگین فرق می‌کند.
وی تصریح کرد: تعدادی که قرار بود از زیردریایی غدیر در صنایع ساخته شود تولید و تحویل نیروی دریایی شده و مأموریت‌های خود را انجام می‌دهند.
* خلیج فارس برای عملیات زیردریایی‌ها مناسب نیست
جره با بیان اینکه عمیق‌ترین نقطه خلیج فارس 80 متر است، اظهار داشت: وقتی زیردریایی قوس می‌کند، یا باید در عمق پریسکوپ باشد یا در عمق 50 متری برود. به عنوان مثال اگر زیردریایی در عمق 30 متری قرار بگیرد، یک سوپر تانکر که آبخور آن 35 متر است با آن برخورد می‌کند. لذا یک عمق ایمن در نظر گرفته شده و هیچ زیردریایی مابین این عمق‌ها دریانوردی نمی‌کند، چون نه آن قدر بالاست که بتواند اطرافش را ببیند و نه آن قدر پایین است که با کشتی‌ها برخورد نکند.
وی افزود: از طرف دیگر وقتی زیردریایی در عمق 50 متری می‌رود باید 20- 30 متر زیرش آب باشد که خلیج فارس این امکان را نمی‌دهد و به دلیل عمق کمش اصلا مناسب عملیات زیردریایی نیست.
معاون عملیات نیروی دریایی ارتش خاطرنشان کرد: چندی پیش زیردریایی آمریکایی با یک نفتکش ژاپنی برخورد کرد که به دلیل رعایت نکردن این قواعد بود و اشتباهی بود که آمریکایی‌ها کرده بودند.
* امکان نصب رادار «عصر» بر روی شناورهای لجستیک
جره با اشاره بهدستاوردهای جدید در حوزه راداری، با تاکید بر اینکه امکان نصب راداری مثل رادار «عصر» بر روی تمام واحدهای شناور وجود دارد، اظهار داشت: رادار عصر یک رادار هوایی برای گرفتن هدف‌های هوایی است و علاوه بر اینکه ناوشکن‌ها باید به آن مجهز شوند که شده‌اند، یگانهای لجستیک هم این قابلیت را دارند.
* ویژگی‌های ناوشکن سهند/ عملیاتی شدن در سال 93
وی در ادامه به وضعیت ناوشکن سهند اشاره و تصریح کرد: مراحل بدنه سهند تمام شده و در حال نصب تجهیزات است. این ناوشکن از نمونه‌های قبلی بهتر است و در مدت یک سال بدنه آن ساخته شد.
معاون عملیات نداجا افزود: یکی از تفاوت‌های این ناوشکن از نظر شکل است. سهند طوری طراحی شده که رادارگریز باشد. زوایای بدنه این ناوشکن طوری طراحی شده که کمترین برگشت امواج راداری را داشته باشد.
جره خاطرنشان کرد: همچنین سامانه‌های موشکی سطح به سطح و سطح به هوا بر روی آن نصب شده و از نظر دفاع سطحی و دفاع ضدهوایی تجهیزات بیشتری نسبت به جماران دارد. سیستم‌های کشف و شناسایی و جنگال که برای این ناوشکن طراحی شده نیز بسیار پیشرفته‌تر از جماران است و امیدواریم ناوشکن سهند سال 93 عملیاتی شود.
* نصب موشک و توپ بر روی ناو آموزشی خلیج فارس
معاون عملیات نداجا اظهار داشت: ناو آموزشی خلیج فارس در حال تکمیل شدن قطعات بدنه است و بر روی حوض خشک روی آن کار می‌شود که تا چند ماه آینده کامل و به آب انداخته و نصب تجهیزات آغاز می‌شود.
وی گفت: خلیج فارس یک ناو صرفا آموزشی است و این قابلیت را دارد تعداد زیادی دانشجو را به آبهای دور دست اعزام کند. از سوی دیگر با توجه به اینکه یک ناو آموزشی است اما چون به دریا اعزام می‌شود تجهیزات دفاعی و موشک و توپ و سیستم‌های هدایت آتش هم خواهد داشت.
* شناسایی پهپادهای دشمن توسط رادار عصر
جره با اشاره به توانمندی نداجا در مقابله با پهپادهای دشمن تصریح کرد: شناسایی پهپاد به دلیل جثه کوچکش توسط رادار بسیار سخت است اما رادار عصر که اخیرا رونمایی شد این قابلیت را دارد که پهپادها را هم کشف کند البته تاکنون پهپادی نداشتیم که بخواهد وارد FIR ما شود.
* ناوهای فرامنطقه‌ای جرات وارد شدن به آبهای ما را ندارند
معاون عملیات نداجا گفت: در سالهای اخیر و قبل از آن که در خلیج فارس و دریای عمان بودیم، موردی نداشتیم که ناوهای فرامنطقه‌ای بخواهند وارد آبهای سرزمین ما شوند.
وی ادامه داد: از خط ساحلی تا 12 مایل، آبهای سرزمینی است و جزو محدوده داخلی یک کشور محسوب می‌شود و اگر ناو کشور دیگری بخواهد وارد آن شود تجاوز محسوب می‌شود. از 12 مایل تا 24 مایل، محدوده نظارت است یعنی عبور بی‌ضرر کشتی‌های تجاری و جنگی مانعی ندارد. همچنین از 24 تا 200 مایلی، محدوده فلات قاره است و منطقه انحصاری همان کشور است که فعالیت اقتصادی کند.
* رصد ناوگان فرامنطقه‌ای تا زمان پهلوگیری در کشورهای عربی
امیر جره افزود: ناوهای فرامنطقه‌ای از رأس الحد که وارد محدوده نیروی دریایی می‌شوند تا زمانی که در یکی از کشورهای عربی پهلو می‌گیرند کاملا تحت رصد ما هستند.
* عبور ناوگروه ایرانی از نزدیکی اسرائیل
دریادار جره در بخش دیگری از گفتگو با خبرگزاری فارس، به موضوع برخورد رژیم صهیونیستی با یکی از ناوگرههای نداجا اشاره و تصریح کرد: ناوگروه ما وقتی از کانال سوئز رد و وارد دریای مدیترانه شد و می‌خواست به بندر لازقیه برود، باید از نزدیک سواحل فلسطین اشغالی و البته آبهای بین‌المللی عبور می‌کرد که آنها شروع به صدا کردن ناوهای کردند و ما نیز اصلا توجهی به آنها نکردیم و به مسیرمان ادامه دادیم.
معاون عملیات نداجا تاکید کرد: در طی ماموریت‌های ناوگروه‌های ما موردی نبوده که یگانهای دریایی آمریکایی بخواهند از ناوهای ما سؤال یا ارتباط برقرار کنند.
* ماجرای مواجهه ناوشکن ایرانی با ناو آمریکایی
وی افزود: در یک مورد، کشتی تجاری ایرانی در حال حرکت بوده که یک ناو آمریکایی اعلام کرده بود که می‌خواهم از آن بازرسی کنیم که بلافاصله ناوگروهمان به آنجا اعزام شد و ناو جنگی ما کشتی ایرانی را اسکورت کرد. آن ناو آمریکایی نیز وقتی در 24 ساعت دید نمی‌تواند کاری کند از آنجا رفت و ناوشکن ما آن کشتی تجاری ایرانی را تا مقصد اسکورت کرد.
* نصب موشک کروز «غدیر» با بُرد بیش از «نور» و «قادر» بر روی شناورها
دریادار جره همچنین با اشاره به توانمندی موشکی نداجا اظهار داشت: موشکهای کروزی که در نداجا استفاده میکنیم موشک‌هایی از قبیل «نور»، «قادر» و «غدیر» است که هم بر روی واحدهای شناوری و هم یگانهای موشکی ساحل به دریا از آنها استفاده میکنیم.
وی ادامه داد: تفاوت این موشک‌ها در بُردشان است و نور و قادر و غدیر هرکدام در یک مرحله بردشان افزایش یافته است. البته توانایی شناسایی رادارشان نیز پیشرفته‌تر شده است تا هدف را زودتر بگیرند.
معاون عملیات نداجا خاطرنشان کرد: هر نوع موشکی را می‌توانیم بر روی شناورهایمان نصب کنیم، حتی شناورهای لجستیک ما هم این توانایی را دارند.
دریادار جره با بیان اینکه موشک «غدیر» آخرین ورژن موشکهای کروز دریایی است، اعلام کرد: موشک کروز غدیر برد بیشتری نسبت به نور و قادر دارد.
* فعالیت قرارگاه‌های دریایی خاتم تحت نظر ستاد کل نیروهای مسلح
معاون عملیات نداجا با بیان اینکه قرارگاه‌های دریایی خاتم 1 و 2 تحت نظر قرارگاه مرکزی خاتم‌الانبیا(ص) ستادکل نیروهای مسلح هستند، گفت: قرارگاه دریایی خاتم 1 به فرماندهی فرمانده نیروی دریایی ارتش و قرارگاه دریایی خاتم 2 هم در اختیار نیروی دریایی سپاه است و با توجه به خط حدی که تعیین شده در حوزه مسئولیت خلیج فارس و دریای عمان فعالیت می‌کنند.
وی ادامه داد: بین 2 قرارگاه دریایی خاتم، تعامل های زیادی وجود دارد که با هماهنگی ستاد کل انجام می‌شود.
* بار اصلی توسعه شهرهای ساحلی بر دوش نداجاست
دریادار جره با اشاره به اهمیت فرهنگ دریایی گفت: متأسفانه فرهنگ و نگرش دریایی در کشور وجود ندارد و ما در نداجا خیلی روی این موضوع کار کرده‌ایم، حتی خیلی از نظامیان نیز، در این خصوص شناخت کافی ندارند.
وی تصریح کرد: در این راستا جلسه‌ای داشتیم و تفاهم‌نامه‌ای نوشته شده که راجع به دریا بیشتر در کتاب‌های درس ابتدایی و راهنمایی و دبیرستان پرداخته شود. مشکل ما این است که مردم هم با دریا آشنا نیستند لذا نیروی دریایی در این راستا فرهنگ‌سازی می‌کند تا مردم با فرهنگ دریایی آشنا شوند. در تمام دنیا پیشرفته‌ترین شهرها بنادرشان است اما در ایران شهرهای ساحلی از محرومترین شهرها هستند.
جره تاکید کرد: دولتمردان باید همت کنند و دوشادوش نیروی دریایی در توسعه این شهرها نقش داشته باشد. الان بار اصلی بر دوش نداجا است. البته گام‌های خوبی از سوی دولت برداشته شده است اما کند است و باید توجه بیشتری شود تا به توسعه و آبادانی شهرهای ساحلی بیانجامد.
* دماوند تا پایان سال به آب انداخته می‌شود
معاون عملیات نیروی دریایی ارتش در پایان این گفتگو به وضعیت ساخت ناوشکن دماوند در آبهای دریای خزر اشاره و تصریح کرد: مراحل بدنه و نصب موتور و تجهیزات ناوشکن دماوند پایان یافته است و امیدواریم تا پایان امسال به آب انداخته شود.