به گزارش مشرق، هرساله با فرا رسیدن عید و مسافرتهای نوروزی یکی از دلمشغولی‌های مسافران و گردشگران سالم بودن غذای رستوران‌ها و محل‌های پذیرایی است، اگر چه این اماکن در سال‌های اخیر مورد رسیدگی و بررسی مداوم قرار می‌گیرند اما به نظر می‌رسد هنوز از نظر کیفیت غذا و نظافت محیط تا نقطه ایده آل فاصله دارند.
سرویس دهی این مکان‌ها در تعطیلات بویژه ایام نوروز و تابستان که مسافران زیادی درجاده‌ها تردد می‌کنند از دیدگاه بسیاری کارشناسان و مسافران رضایتبخش نیست و این در حالی است که بیشترین شکایت‌های مسافران از رستوران‌های بین‌راهی کیفیت نامطلوب غذا و نبود بهداشت مناسب است.
برگزاری برنامه بسیج نوروزی
دکتر علی اکبر سیاری معاون بهداشتی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی چندی پیش از برگزاری برنامه بسیج نوروزی سال 1393 از اول اسفند 92 به منظور ضرورت تشدید نظارتهای بهداشتی بر اماکن عمومی خبر داد و گفت برنامه بسیج نوروزی با توجه به نزدیکی فصل بهار و ایام تعطیل نوروزی به منظور ضرورت تشدید نظارتهای بهداشتی هدفمند بر فعالیت مراکز و اماکن عمومی خاص مانند مراکز تهیه، توزیع، عرضه و فروش مواد غذایی، مراکز اقامتی، تفریحی و گردشی و تاریخی اجرا می‌شود.
وی با بیان این مطلب که وزارت بهداشت به منظور حفظ سلامت مسافران نوروزی و پیشگیری از بروز اپیدمی‌های منتقله از آب و غذا، برنامه بسیج سلامت نوروزی را برگزار می‌کند عنوان کرد: «دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور با استفاده حداکثری از توان کارشناسی و امکانات تحت مسئولیت خویش با حضور فعال بر اجرای این طرح و همچنین هماهنگ بودن این برنامه در سراسر کشور باید نظارت کامل داشته باشند و همه کارشناسان بهداشت محیط نسبت به تهیه و تدوین برنامه عملیاتی و اجرایی طبق دستورالعمل اقدام کنند.»
سیاری با اشاره به اهمیت موضوع سلامت و رسالت سنگین وزارت بهداشت در زمینه نظارت بر اماکن عمومی یاد‌آوری کرده انتظار می‌رود هم نسبت به پوشش نظارت بر مراکز تهیه، توزیع، عرضه و فروش مواد غذایی و اماکن حساس و همچنین پوشش نظارتی بر اماکن اقامتی و اماکن بین راهی اقدام شود.
نظارت بر اماکن بهداشتی
مهندس سیدرضا غلامی، رئیس اداره بهداشت اماکن وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در مورد طرح بسیج سلامت نوروزی می‌گوید: این طرح از اول اسفند ماه سال‌جاری تا 15 فروردین 93 با حضور همه بازرسان بهداشت محیط سراسرکشور که نزدیک به 5000 نفر هستند عملیاتی می‌شود.
وی با اشاره به این مطلب که حدود 750 اکیپ بازرسی در هر روز در سراسر کشور بازرسی می‌شوند می‌افزاید: این اکیپ‌ها از 8 صبح تا 8 شب بر تمام اماکن بهداشتی نظارت دارند و بیشترین اولویت آنان اماکن بین راهی، مراکز اقامتی، پایانه‌های مسافری، هتل‌ها، رستوران‌های داخل شهری، قنادی‌ها، آجیل فروشی‌ها، آرایشگاه‌های زنانه و مدارسی است که محل اسکان موقت مسافران در ایام نوروز است.
رئیس اداره بهداشت اماکن وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در پاسخ به این پرسش که بازرسان بیشتر چه موارد بهداشتی را مد نظر دارند خاطرنشان می‌کند: «از مهمترین مواردی که همکاران ما در بازرسی‌ها به آن توجه می‌کنند بهداشت فردی همه افرادی است که در کار ارائه خدمات هستند. مسأله دیگر بهداشت مواد غذایی است که چگونه بسته بندی می‌شوند و از چه فرآیندی برای طبخ این مواد استفاده شده است. بهداشت انبار و نگهداری مواد غذایی و بهداشت محیط هم از نظر نظافت و شست‌و‌شو بخصوص نظافت سرویس‌های عمومی از اهم کارهای بازرسان است.»
وی با بیان این‌که وزارت بهداشت در طرح بسیج سلامت نوروزی دستورالعملی هم به دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور فرستاده یاد‌آوری می‌کند: بازدیدها و نظارت‌ها در قالب اکیپ‌های مشترک اماکن عمومی نیروی انتظامی با همکاری بازرسان اتاق اصناف و مسئولان وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت، اتحادیه‌ها، سازمان تعزیرات، سازمان گردشگری و سازمان دامپزشکی، اکیپ‌های بازرسی مشترک اجرا می‌شود.
مهندس غلامی در مورد آمار تخلفات سال گذشته می‌گوید: سال گذشته 830 مکان بهداشتی بازرسی شد و نزدیک به 838 هزار کیلوگرم هم مواد غذایی فاسد کشف و معدوم شد، یعنی به‌طور متوسط برای هر بازدید یک کیلوگرم مواد غذایی معدوم شد. حدود 14 هزار نمونه‌برداری از مواد غذایی انجام دادیم و 39 هزار مورد هم نمونه‌برداری میکروبی آب داشتیم.
وی با اشاره به این موضوع که طرح بسیج امسال با مانور طرح بسیج سلامت شروع می‌شود می‌افزاید: در سال‌های گذشته به‌طور موردی این بازرسی‌ها انجام می‌شد و این دومین سال مانور است که در تهران با مشارکت وزارت بهداشت،دانشگاه علوم پزشکی تهران و چند دانشگاه دیگر برگزار می‌شود.
رئیس اداره بهداشت اماکن وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشکی در مورد بازرسی‌های سال گذشته یاد‌آوری می‌کند: «سال گذشته این بازدیدها را توسعه دادیم و در 7 نقطه از کشور که دانشگاه داشتند مانور داشتیم. امسال هم مانور را در مراکز شهرهایی که معاونت‌های بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی در آنجا مستقر است و کلیه شهرستان‌های تابعه از ساعت 8 تا 9 صبح برگزار می‌کنیم.»
وی درمورد سامانه ارتباط مردمی می‌گوید: هم‌میهنان عزیز در صورت مشاهده تخلف در ایام نوروز می‌توانند با سامانه مردمی 1490 تماس بگیرند و موارد را به اطلاع بازرسان برسانند.
تغذیه در سفرهای نوروزی
دکتر علی راستی متخصص تغذیه در مورد تغذیه در مسافرتهای نوروزی به ایران می‌گوید: کسانی که در رستوران‌های بین راهی غذا می‌خورند باید در جریان باشند که رستوران‌های غیراستاندارد زیادی وجود دارد که متأسفانه سطح بهداشت در آن‌ها ابتدایی است. چنانچه مجبور به خوردن غذا در رستوران‌های بین راهی شدید، در صورت امکان از اماکن معتبر و مورد اطمینان استفاده کنید.
برای ارزیابی سطح بهداشت در این گونه واحدها باید به وضعیت دستشویی‌ها، لباس کارگران، نظافت میزها، بودن مگس و سایر حشرات، وسایل صرف غذا مانند چنگال، قاشق، لیوان، پارچ آب و... توجه کنید. همچنین در این واحدها برای تشخیص سالم‌بودن غذا باید از حواس خود استفاده کنید؛ حس بینایی برای تشخیص رنگ و کیفیت غذا، حس بویایی برای بوی غذا و حس چشایی برای طعم غذا.
وی با اشاره به این مطلب که در طول سفر آب را فقط از منابع مطمئن تهیه کرده یا از آب‌های معدنی استفاده کنید، می‌افزاید: اگر در کنار جوی آبی توقف کرده‌اید تا غذا را در آن جا میل کنید، به هیچ وجه به فکر استفاده از آب جوی نیفتید. مصرف آب رودخانه‌ها، چشمه‌ها و دریاچه‌ها به هیچ وجه توصیه نمی‌شود. در مواردی هم که به سلامت آب مشکوک هستید یا می‌خواهید برای کودکان غذا تهیه کنید، جوشاندن آب به مدت ۵ دقیقه یا استفاده از قرص‌های هالوژن (ماده ضدعفونی‌کننده آب) طبق دستورالعمل آن، به سالم‌سازی آب کمک می‌کند و همچنین یخ را از مراکز مطمئن تهیه کنید و از مصرف یخ‌هایی که در شرایط غیربهداشتی و روی زمین نگهداری یا خرد می‌شوند، خودداری کنید.
این متخصص تغذیه با بیان این مطلب که در ایام سفر تا حد امکان از خوردن انواع خورش، کباب کوبیده، سالاد الویه و همبرگر خودداری کنید می‌گوید: خورش‌ها از جمله غذاهایی هستند که می‌توان آن را چند بار گرم کرد و این در حالی است که ماندگی آن به سختی قابل تشخیص است. از مصرف کباب کوبیده و همبرگر به دلیل بی‌اطلاعی از کیفیت گوشت و ماندگی چند روزه گوشت چرخ‌شده و به کار بردن موادی مانند خرده نان، ادویه‌جات و... باید خودداری کرد.
وی در مورد مهمترین نکات در پیشگیری از مسمومیت غذایی می‌افزاید: «پختن غذا و خوردن آن در همان روز مهمترین راه پیشگیری از مسمومیت است و در سفرها برای حمل مواد غذایی فاسدشدنی، از فلاکس‌های یخ مناسب استفاده کنید. هرگز غذاهای پخته شده را بیش از دو ساعت در دمای محیط رها نکنید و اگر هوای اتاق گرم است، غذا را بیش از یک ساعت نگه ندارید. برای دوباره گرم کردن غذاها باقیمانده، آن‌ها را تا ۷۴درجه سانتیگراد گرما دهید و همچنین غذاهایی را که بیش از سه روز، حتی در یخچال باقی مانده‌اند مصرف نکنید.»
سرویس دهی این مکان‌ها در تعطیلات بویژه ایام نوروز و تابستان که مسافران زیادی درجاده‌ها تردد می‌کنند از دیدگاه بسیاری کارشناسان و مسافران رضایتبخش نیست و این در حالی است که بیشترین شکایت‌های مسافران از رستوران‌های بین‌راهی کیفیت نامطلوب غذا و نبود بهداشت مناسب است.
برگزاری برنامه بسیج نوروزی
دکتر علی اکبر سیاری معاون بهداشتی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی چندی پیش از برگزاری برنامه بسیج نوروزی سال 1393 از اول اسفند 92 به منظور ضرورت تشدید نظارتهای بهداشتی بر اماکن عمومی خبر داد و گفت برنامه بسیج نوروزی با توجه به نزدیکی فصل بهار و ایام تعطیل نوروزی به منظور ضرورت تشدید نظارتهای بهداشتی هدفمند بر فعالیت مراکز و اماکن عمومی خاص مانند مراکز تهیه، توزیع، عرضه و فروش مواد غذایی، مراکز اقامتی، تفریحی و گردشی و تاریخی اجرا می‌شود.
وی با بیان این مطلب که وزارت بهداشت به منظور حفظ سلامت مسافران نوروزی و پیشگیری از بروز اپیدمی‌های منتقله از آب و غذا، برنامه بسیج سلامت نوروزی را برگزار می‌کند عنوان کرد: «دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور با استفاده حداکثری از توان کارشناسی و امکانات تحت مسئولیت خویش با حضور فعال بر اجرای این طرح و همچنین هماهنگ بودن این برنامه در سراسر کشور باید نظارت کامل داشته باشند و همه کارشناسان بهداشت محیط نسبت به تهیه و تدوین برنامه عملیاتی و اجرایی طبق دستورالعمل اقدام کنند.»
سیاری با اشاره به اهمیت موضوع سلامت و رسالت سنگین وزارت بهداشت در زمینه نظارت بر اماکن عمومی یاد‌آوری کرده انتظار می‌رود هم نسبت به پوشش نظارت بر مراکز تهیه، توزیع، عرضه و فروش مواد غذایی و اماکن حساس و همچنین پوشش نظارتی بر اماکن اقامتی و اماکن بین راهی اقدام شود.
نظارت بر اماکن بهداشتی
مهندس سیدرضا غلامی، رئیس اداره بهداشت اماکن وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در مورد طرح بسیج سلامت نوروزی می‌گوید: این طرح از اول اسفند ماه سال‌جاری تا 15 فروردین 93 با حضور همه بازرسان بهداشت محیط سراسرکشور که نزدیک به 5000 نفر هستند عملیاتی می‌شود.
وی با اشاره به این مطلب که حدود 750 اکیپ بازرسی در هر روز در سراسر کشور بازرسی می‌شوند می‌افزاید: این اکیپ‌ها از 8 صبح تا 8 شب بر تمام اماکن بهداشتی نظارت دارند و بیشترین اولویت آنان اماکن بین راهی، مراکز اقامتی، پایانه‌های مسافری، هتل‌ها، رستوران‌های داخل شهری، قنادی‌ها، آجیل فروشی‌ها، آرایشگاه‌های زنانه و مدارسی است که محل اسکان موقت مسافران در ایام نوروز است.
رئیس اداره بهداشت اماکن وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در پاسخ به این پرسش که بازرسان بیشتر چه موارد بهداشتی را مد نظر دارند خاطرنشان می‌کند: «از مهمترین مواردی که همکاران ما در بازرسی‌ها به آن توجه می‌کنند بهداشت فردی همه افرادی است که در کار ارائه خدمات هستند. مسأله دیگر بهداشت مواد غذایی است که چگونه بسته بندی می‌شوند و از چه فرآیندی برای طبخ این مواد استفاده شده است. بهداشت انبار و نگهداری مواد غذایی و بهداشت محیط هم از نظر نظافت و شست‌و‌شو بخصوص نظافت سرویس‌های عمومی از اهم کارهای بازرسان است.»
وی با بیان این‌که وزارت بهداشت در طرح بسیج سلامت نوروزی دستورالعملی هم به دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور فرستاده یاد‌آوری می‌کند: بازدیدها و نظارت‌ها در قالب اکیپ‌های مشترک اماکن عمومی نیروی انتظامی با همکاری بازرسان اتاق اصناف و مسئولان وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت، اتحادیه‌ها، سازمان تعزیرات، سازمان گردشگری و سازمان دامپزشکی، اکیپ‌های بازرسی مشترک اجرا می‌شود.
مهندس غلامی در مورد آمار تخلفات سال گذشته می‌گوید: سال گذشته 830 مکان بهداشتی بازرسی شد و نزدیک به 838 هزار کیلوگرم هم مواد غذایی فاسد کشف و معدوم شد، یعنی به‌طور متوسط برای هر بازدید یک کیلوگرم مواد غذایی معدوم شد. حدود 14 هزار نمونه‌برداری از مواد غذایی انجام دادیم و 39 هزار مورد هم نمونه‌برداری میکروبی آب داشتیم.
وی با اشاره به این موضوع که طرح بسیج امسال با مانور طرح بسیج سلامت شروع می‌شود می‌افزاید: در سال‌های گذشته به‌طور موردی این بازرسی‌ها انجام می‌شد و این دومین سال مانور است که در تهران با مشارکت وزارت بهداشت،دانشگاه علوم پزشکی تهران و چند دانشگاه دیگر برگزار می‌شود.
رئیس اداره بهداشت اماکن وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشکی در مورد بازرسی‌های سال گذشته یاد‌آوری می‌کند: «سال گذشته این بازدیدها را توسعه دادیم و در 7 نقطه از کشور که دانشگاه داشتند مانور داشتیم. امسال هم مانور را در مراکز شهرهایی که معاونت‌های بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی در آنجا مستقر است و کلیه شهرستان‌های تابعه از ساعت 8 تا 9 صبح برگزار می‌کنیم.»
وی درمورد سامانه ارتباط مردمی می‌گوید: هم‌میهنان عزیز در صورت مشاهده تخلف در ایام نوروز می‌توانند با سامانه مردمی 1490 تماس بگیرند و موارد را به اطلاع بازرسان برسانند.
تغذیه در سفرهای نوروزی
دکتر علی راستی متخصص تغذیه در مورد تغذیه در مسافرتهای نوروزی به ایران می‌گوید: کسانی که در رستوران‌های بین راهی غذا می‌خورند باید در جریان باشند که رستوران‌های غیراستاندارد زیادی وجود دارد که متأسفانه سطح بهداشت در آن‌ها ابتدایی است. چنانچه مجبور به خوردن غذا در رستوران‌های بین راهی شدید، در صورت امکان از اماکن معتبر و مورد اطمینان استفاده کنید.
برای ارزیابی سطح بهداشت در این گونه واحدها باید به وضعیت دستشویی‌ها، لباس کارگران، نظافت میزها، بودن مگس و سایر حشرات، وسایل صرف غذا مانند چنگال، قاشق، لیوان، پارچ آب و... توجه کنید. همچنین در این واحدها برای تشخیص سالم‌بودن غذا باید از حواس خود استفاده کنید؛ حس بینایی برای تشخیص رنگ و کیفیت غذا، حس بویایی برای بوی غذا و حس چشایی برای طعم غذا.
وی با اشاره به این مطلب که در طول سفر آب را فقط از منابع مطمئن تهیه کرده یا از آب‌های معدنی استفاده کنید، می‌افزاید: اگر در کنار جوی آبی توقف کرده‌اید تا غذا را در آن جا میل کنید، به هیچ وجه به فکر استفاده از آب جوی نیفتید. مصرف آب رودخانه‌ها، چشمه‌ها و دریاچه‌ها به هیچ وجه توصیه نمی‌شود. در مواردی هم که به سلامت آب مشکوک هستید یا می‌خواهید برای کودکان غذا تهیه کنید، جوشاندن آب به مدت ۵ دقیقه یا استفاده از قرص‌های هالوژن (ماده ضدعفونی‌کننده آب) طبق دستورالعمل آن، به سالم‌سازی آب کمک می‌کند و همچنین یخ را از مراکز مطمئن تهیه کنید و از مصرف یخ‌هایی که در شرایط غیربهداشتی و روی زمین نگهداری یا خرد می‌شوند، خودداری کنید.
این متخصص تغذیه با بیان این مطلب که در ایام سفر تا حد امکان از خوردن انواع خورش، کباب کوبیده، سالاد الویه و همبرگر خودداری کنید می‌گوید: خورش‌ها از جمله غذاهایی هستند که می‌توان آن را چند بار گرم کرد و این در حالی است که ماندگی آن به سختی قابل تشخیص است. از مصرف کباب کوبیده و همبرگر به دلیل بی‌اطلاعی از کیفیت گوشت و ماندگی چند روزه گوشت چرخ‌شده و به کار بردن موادی مانند خرده نان، ادویه‌جات و... باید خودداری کرد.
وی در مورد مهمترین نکات در پیشگیری از مسمومیت غذایی می‌افزاید: «پختن غذا و خوردن آن در همان روز مهمترین راه پیشگیری از مسمومیت است و در سفرها برای حمل مواد غذایی فاسدشدنی، از فلاکس‌های یخ مناسب استفاده کنید. هرگز غذاهای پخته شده را بیش از دو ساعت در دمای محیط رها نکنید و اگر هوای اتاق گرم است، غذا را بیش از یک ساعت نگه ندارید. برای دوباره گرم کردن غذاها باقیمانده، آن‌ها را تا ۷۴درجه سانتیگراد گرما دهید و همچنین غذاهایی را که بیش از سه روز، حتی در یخچال باقی مانده‌اند مصرف نکنید.»