به گزارش مشرق، ششمین عصرانه ادبی فارس به پاسداشت نویسنده ادبیات انقلاب اسلامی اکبر خلیلی اختصاص داشت که این مراسم با حضور سیدنظامالدین موسوی مدیرعامل خبرگزاری فارس، محمد حسنی مدیر بنیاد ادبیات داستانی ایرانیان، رضا اسماعیلی، محمدعلی گودینی، حجتالاسلام محمدرضا زائری، مجتبی رحماندوست، نعمتالله سعیدی، حسین قرایی و جمعی از اهالی فرهنگ و ادب در سالن اجتماعات خبرگزاری فارس برگزار شد.
* حسنی: «خلیلی» جزء نیروهای خلاق جامعه در حوزه فرهنگ و هنر است
در ابتدای این مراسم، محمد حسنی مدیر مستعفی بنیاد ادبیات داستانی ایرانیان، بیان داشت: بهتر است برای برپایی برنامههای پاسداشت شاعران و نویسندگان انقلابی وقت بیشتری گذاشت تا افراد بسیاری از آن بهرهمند شوند.
وی برپایی بزرگداشتهای شاعران و نویسندگان انقلابی را یک کار نو و لازم دانست، اضافه کرد: برای آقای خلیلی به چندین دلیل احترام قائل هستم که یک دلیل آن عمومی است یعنی معتقدم این فرد انسانی مسلمان و شیعه ایرانی عصر حضرت روحالله که وفادار به انقلاب اسلامی در دهههای مختلف بوده است.
حسنی ادامه داد: متأسفانه درددلی است که خیلی زمان نیاز دارد به تشریح آن بپردازم، اما برخی از مجامع، افراد و روحیات به گونهای است که به دنبال افتراق میگردند، به گونهای که دنبال نکات منفی میگردند، اما این موضوع برخلاف شیوه خدا و رسول اکرم و ائمه علیهالسلام بوده است و ادعای مسلمانی میکنند، به خصوص در حوزه فرهنگ ما خیلی ضربه خوردهایم، کاش روزی شود تا ما در این حوزه به شفافیت برسیم.
وی افزود: خدا مرحوم فردی را رحمت کند که در این عرصه مظهر اعتدال بود و بنده نیز بسیار به این نویسنده انقلابی علاقمند بودم چرا که به دنبال نقاط مثبت و جذب حداکثری بود به گونهای که اگر لازم بود با غیرت دینی وارد عرصه شود با همان غیرت حضور مییافت و با کسی نیز تعارف نداشت.
به گفته حسنی، چند روز پیش جایزه ادبی شهید غنیپور برگزار شد که در آن مراسم همه افراد از طیفها و گرایشهای سیاسی و علائق مختلف حضور داشتند که معتقدم این اخلاق است که همه را گرد هم جمع میکند.
وی اضافه کرد: آقای خلیلی جزو نیروهای خلاق جامعه در حوزه فرهنگ و هنر به شمار میرود، همچنین ما در جامعهای زندگی میکنیم که 5 کتاب خوب نوشته و 50 جایزه ادبی برگزار میکنیم، اما باید گفت جایزه ادبی شهید غنیپور واقعاً خوب و فوقالعاده بود، اما برخی جایزهها و جشنوارههای خصوصی تا عمومی و دولتی به برپایی جشنوارههایی میپردازند که بعضی از آنها خوب و برخیها بیفایده هستند و بعضی از جشنوارهها نیز جواب عکس دادهاند که باید همه این موارد در مکانی آسیبشناسی شود.
حسنی ادامه داد: عدهای هستند که حیاتشان بسته به نیروهای خلاقه جامعه در حوزه فرهنگ و هنر است، به همین منظور گاهی آدم احساس میکند که به آن عرصه برخی اوقات بهای بیشتری داده میشود، به طور مثال؛ یک فیلمنامهنویس عالمی را خلق میکند که در آن کارگردان، بازیگر، تکنسین، لوکیشن، طراح صحنه آویزان ذهن نویسنده هستند، یعنی او است که عالمی را خلق میکند آن هم با کمترین امکانات و بیشترین عمق، به گونهای که حوزه خلاقیت راهبردی است، او است که عالمی را خلق میکند و بقیه افراد به آن تجسم هنری میدهند.
وی افزود: اصل و مهم نیروی خلاقه است، یعنی گاهی کسانی که محصولات آنها استفاده میکنند و ویترینی را درست میکنند و دارای ثمراتی هستند، بسیار بیشتر به آنها پرداخته میشود تا خود آن آدمهای خلاقه. به همین منظور است که سینمای ما ضعیف است. در اینجا این سؤال مطرح است که چرا کتاب، رمان و اثر خوب در کشور کمتر تولید میشود، به خاطر این است که ما مگر چقدر به این حوزه بها دادهایم؟
مدیر مستعفی بنیاد ادبیات داستانی ایرانیان گفت: معتقدم فعالیت فرهنگی که به کنش فرهنگی منجر نشود و همه آن نماد و نمادین باشد، چه فایدهای دارد که در جامعهای که این همه تشنه است اثر داشته باشد. برخی اوقات بعضی از فعالیتها در کشور با هزینههای 2 میلیاردی برگزار میشود، اما دستاورد و بازخوردی ندارد و وقتی جویای آن میشویم میگویند کار فرهنگی انجام دادهایم.
وی اضافه کرد: اکبر خلیلی با طمأنینه و با اطمینان و با گامهای آهسته به کار نگارش میپردازند، همچنین معتقدم آدمهایی که بارهای روی زمین را برمیدارند بسیار محترم و دوستداشتنی هستند به خصوص در حوزه انقلاب.
حسنی ادامه داد: زمانی که آقای خلیلی کتاب «ترکههای درخت آلبالو» را نوشتند که مهمترین اثر این نویسنده است، تعداد اندکی کتاب درباره ارتش جمهوری اسلامی ایران وجود داشت به گونهای که نویسندگان حوزه جنگ تحمیلی ما داوطلبانی بودند که از طریق بسیج و سپاه به جنگ رفته و بعد از فراغت از جنگ شروع به نگارش کتاب کردند و پس از نگارش خاطراتشان آرام آرام به نویسندگان حرفهای در این عرصه تبدیل شدند.
وی افزود: کتاب «کعبه هفتاد» بسیار ساده و روان است و اگر براساس مقتضیات ساده و فنی داستاننویسی به آن بپردازیم باید گفت این اثر ساده و دلنشین به نگارش درآمده است و فضا را کاملاً مستقیم منتقل میکند.
این مقام مسئول گفت: کتاب کعبه هفتاد بعد از سالها سفر این نویسنده به خانه خدا به چاپ رسید اما انگار خیلی از مسائل هنوز زنده است، مسائلی که دغدغههای جانبازان را بیان میکند، حتی مسئله سیاسی و برخورد وهابیون را در این اثر به خوبی میخوانید که بسیار تازه و بسیار صمیمی است در صورتی که این وقایع در دهه هفتاد رخ میدهد.
وی درباره بنیاد ادبیات داستانی بیان کرد: از همان ابتدا در این بنیاد به دنبال کمیت نبودیم بلکه کیفیت را دنبال کردیم تا با الگوسازی در حوزه داستاننویسی بتوانیم کتابهای باکیفیتی را منتشر کنیم.
* اسماعیلی: ادبیات انقلاب اسلامی باید مردمی شود
در این مراسم رضا اسماعیلی، شاعر ادبیات انقلاب اسلامی، بیان داشت: آقای اکبر خلیلی، نامشان در ادبیات انقلاب، نامی بلند، ارجمند و قابل احترامی است.
وی اضافه کرد: ما برای اینکه ادبیات انقلاب را به مردم و جامعه معرفی کنیم، باید به دنبال الگوهایی باشیم که این ادبیات، مردمی شود؛ الگوهایی همانند شبهای شعر شیراز یا میلاد آفتاب که در اصفهان برگزار میشد که متجاوز از 5 هزار نفر در این برنامه شرکت میکردند، آن هم مردم عادی کوچه و بازار.
اسماعیلی ادامه داد: ما گاهی مردم را متهم میکنیم که به طور مثال با ادبیات آشنا نیستند و یا از ادبیات قهر کردهاند و شعر نمیخوانند که اتفاقاً این طور نیست، این مهم که ما خودمان را در سالنها و محافلی محدود کردیم، درست نیست، به نوعی در یک مجامعی خود را محدود کردیم که پای مردم به این محافل و مجامع باز نمیشود که باید شرکت مردم در این محافل را آسان کنیم.
وی افزود: مشکل در اینجاست که در عرصه شعر و ادبیات، بزرگوارانی همانند استاد اکبر خلیلی را به مردم معرفی کنیم یعنی فضاها و ظرفیتهایی را ایجاد کنیم که مردم در پای منبر ما حضور یابند و در واقع مخاطبان اصلی ما، مردم باشند تا انشاءالله ادبیات انقلاب اسلامی به نحو شایسته معرفی شود.
این شاعر پیشکسوت انقلابی گفت: گامهای نخست از همین مراسم پاسداشتهای نویسندگان و شاعران انقلابی که در محافل اینچنینی برپا میشود، آغاز خواهد شد و توسعه مییابد.
وی در پایان شعری را تقدیم به خالق اثر «گام به گام با انقلاب» نویسنده متعهد «اکبر خلیلی» کرد که در ذیل آن را میخوانید:
در انجمن سپیده، پرچمداری
با شوق، تو مینویسی از بیداری
رأی تو به عشق، تا ابد پابرجاست:
«جمهوری عزت شهیدان»، آری
در ادامه این مراسم «مهدی همتی» شاعر جوان شهر ری به قرائت شعری در حال و هوای زیارت سرزمین وحی توسط جانبازان عزیز پرداخت که در ذیل از خاطرتان میگذرد:
به پاس لحظه آتش به جان خریدن تو
خلیل آمده اینجا به شوق دیدن تو
رسید نوبت کعبه تو را طواف کند
به پاس آن همه زخم و شرر چشیدن تو
به رغم مدعیانی که منع عشق کنند
خوش است در پی جانان به سر دویدن تو
خدا که دردگرانی به جسم و جانت داد
بنا نهاد برای گران خریدن تو
خوشی که چشم نداری به میز و کرسیها
به رغم این همه زخم زبان شنیدن تو
نفس بکش متبرک شوند زائرها
نفس بکش به فدای نفس کشیدن تو
وی در ادامه به قرائت غزلی تقدیم به جانباز عزیز «نجف خارکویی» که احساس میکند زخمها صورتش را زشت کرده، پرداخت که در ذیل میخوانید: طنین نام تو را خود نوشت زیباتر
خدا که آب و گلت را سرشت زیباتر
تو را زمان مدیدی جدا ز یاران کرد
جدا ز باغ گلی از بهشت زیباتر
به زخم جلوه روی تو را دو چندان کرد
شدی ز مزرعه زیر کشت، زیباتر
ولی به چشم غلط بین قدر نشناسان
همیشه بوده کلاغان زشت زیباتر
تو لحظه لحظه شهید صراط حق هستی
شهید زنده! از این سرنوشت زیباتر..؟
* حجتالاسلام زائری: فقدان ارتباط خلاء اصلی در حوزه فرهنگی جبهه انقلاب است
در این مراسم حجتالاسلام زائری نویسنده پیشکسوت ادبیات انقلاب اسلامی، بیان داشت: معتقدم یکی از خلاءهایی که الان در بحث حوزه فرهنگی جبهه انقلاب وجود دارد، خلاء برخی از ارتباطها است.
وی اضافه کرد: متأسفانه جریان غیر انقلابی به دلیل اینکه خودش را در موضع انفعال و اقلیت و ضعف تلقی میکند، همیشه همین جور است یعنی کسی که خودش را در موضع ضعف میبیند، ارتباطش بیشتر و دلبستگیها، همراهیها و روابط عاطفی بیشتری دارد و همین مهم باعث میشود که قدرتهایی به وجود بیاید.
حجتالاسلام زائری ادامه داد: متأسفانه چون ما خیال میکنیم که همه چیز دست خودمان است و البته اشتباه هم میکنیم، تصور میکنیم که بسیار قوت و قدرت داریم که این مهم باعث میشود که خیلی وقتها هوای همدیگر را نداشته باشیم؛ اما جلسات پاسداشتهای شاعران و نویسندگان انقلابی از این جهت موضوعیت دارد.
وی افزود: بنده واقعاً اعتقاد دارم و شک ندارم که پدر حقیقی ما امیرالمؤمنین (ع) از دیدن فرزندان خودش در این گونه جلسات شاد میشود، بر اساس فهم ناقص و کودکانه خود میگویم که اگر پدری باشم که از دنیا بروم و روحم شاهد باشد که فرزندانم دور همدیگر شاد هستند، قطعاً خوشحال میشوم به همین منظور قطعاً حضرت امیر (ع) از اینکه میبینند، بچههای انقلاب دور هم جمع شده و با هم نزدیکتر، مهربانتر و دوستتر هستند، خوشحال میشوند به خصوص در جبهه انقلاب.
حجتالاسلام زائری بیان کرد: امروز اگر بخواهیم بگوئیم، جهاد اکبر، این جهاد به معنی جنگ نرم تعبیر میشود، به همین منظور در حوزه جنگ نرم اتفاقاً این روابط بوده که بسیار تعیینکننده است.
وی ادامه داد: متأسفانه ما گاهی وقتها بر خلاف رویه پیامبر اکرم (ص) و امیرالمؤمنین (ع) و در نهایت اهل بیت (ع)، همش جهات منفی را مدنظر میگیریم که اتفاقاً وقتی نگاه میکنیم، میبینیم در این عالم پر آشوب و پر هیاهو، با یکدیگر علیرغم خیلی از اختلافات به هم نزدیکتر هستیم تا با دیگران؛ یعنی در عالم پرآشوبی که تکفیریها، وهابیون و بهاییها از یک طرف و کلیساهای خانگی از سوی دیگر با هم کار میکنند، نگاه میکنید که شهرهایی همانند قم، اصفهان، مشهد و تهران همه مشغول کار هستند الا شیعیان امیرالمؤمنین (ع) که ادعایشان گوش فلک را کر میکند و کمتر از همه هم همت دارند و کار میکنند.
حجتالاسلام زائری عنوان کرد: روز به روز فاصلههایمان دارد، بیشتر میشود اما حیف و اسباب تأسف است که احساس شود، همین افراد با یکدیگر فاصله دارند، ما هر چه بیشتر بر روایات اجتماعی نگاه میکنیم، به این مهم دست مییابیم که بر موضوع صله رحم و دیدار از مریضان بسیار اشاره شده است.
وی افزود: برپایی این گونه جلسات به همت خبرگزاری فارس، بنیاد ادبیات داستانی و همت بلند حسین قرایی قطعاً زیر نظر امام عصر (عج) است از این بابت خوشحالیم و فکر میکنم ما به عنوان عبادت دور همدیگر جمع شدیم که انشاءالله خداوند از همه ما قبول کند و عمر آقای خلیلی طولانی و با عافیت همراه باشد.
* قرایی: «اکبر خلیلی» قلمش را وقف انقلاب کرده و همیشه از عدالت دم میزند
حسین قرایی استاد زبان و ادبیات فارسی در این مراسم بیان داشت: یک روز به خانه «محمود گلابدرهای» در سوهانک رفتم و روی میزش کتاب «نون تافتون» را دیدم از آن جا بود که اکبر خلیلی را شناختم.
وی اضافه کرد: کتاب «نون تافتون» را چندین بار در کلاسهای درسم بردم و دانشجویان با شیفتگی تمام، به واژههای زیبایش گوش میسپردند و جالب بود که کتابهای دیگرش را نیز از من جستوجو میکردند.
قرایی ادامه داد: اکبر خلیلی نویسندهای است که همیشه از عدالت و صداقت دم میزند و قلمش را وقف انقلاب کرده است. چراکه کتاب «یکی شاهزده میشود» این نویسنده، زیباییهایی همانند عدالت را برای مخاطب به خوبی ترسیم کرده است.
وی افزود: آقای خلیلی در کتاب «کعبه هفتاد» به معنی واقعی کلمه، به ترسیم زندگی جانبازان پرداخته است و در حقیقت با قلم اثرگذارش، تصاویر زیبایی از حج جانبازان را آفریده است.
* خلیلی: لزوم تغییر سلیقه استفاده ازکاغذ /هیچگاه اثر سفارشی نمینویسم
در این مراسم اکبر خلیلی نویسنده کتاب «کعبه 70» بیان داشت: هیچ وقت کتاب سفارشی نمینویسم اما باید بگویم که آقای مجتبی رحماندوست در این دنیای وانفسا دائم بنده را هل میدادند تا کتابی را بنویسم.
وی افزود: یک روز آقای رحماندوست بنده را صدا کرد و گفت، میخواهم شما را به ایتالیا بفرستم مسئله ایتالیا چیز جذابی شده بود و گفتم آنجا چطور جایی است آقای رحماندوست گفتند که مگر من شما را جای بدی میفرستم اما گاهی من از زبان رکگوییام به رنج میافتم و یکدفعه به این مرد بزرگوار گفتم که شما برای من چه کار کردهاید او هم گفت شما را به مکه فرستادم گفتم که شما من را به سفر حج فرستادید یا خدا اما بعد از این گفتار بسیار ناراحت شدم چرا که وی در بسیاری از اوقات من را به نوشتن سوق داده است.
خلیلی ادامه داد: زمانی که آقای رحماندوست به بنده گفتند که برای جانبازان کتابی بنویسم به خاطر اینکه جانبازان را به خوبی نمیشناختم، بسیار مردد بودم در فضای آن زمان هر کسی قراردادی داشت، امضا میکرد من هم طبق روال، قراردادم را امضا کردم اما بعد از گذشت بیش از یک سال آقای شاکری چندین بار با بنده تماس گرفت و من هم گفتم که فرصت نداشتم جانبازان را بشناسم. این فرد نیز به بنده گفت اگر این کار را شما تحویل ندهید امکان اینکه از شما شکایت شود، وجود دارد در صورتی که من در آن زمان هیچ وجهی را دریافت نکرده بودم.
وی افزود: در همان زمان آقای رحماندوست میانجیگری کرده و به من زنگ زدند، این جانباز دفاع مقدس به بنده گفت به کسی قول دادهاید ولی به آن عمل نکردهاید و من گفتم که باید به حریم جانبازان نزدیکتر شوم که نزدیکی به آنها برای من خیلی خطرناک است؛ تا زمانی که بنده جانباز را نشناسم قادر به نزدیک شدن به او و حریمش نیستم؛ آقای رحماندوست در همان لحظه به بنده گفت، که حاضری در این هفته به مکه بروی؟ گفتم: بله، و آن هم با گروه جانبازان، من هم بلافاصله قبول کردم.
نویسنده کتاب «کعبه هفتاد» گفت: در این راستا در سفر مکه جانبازی را دیدم که دو دستش قطع و صورتش پراز ترکش و دارای قدی بلند و رشیدی بود که در تمام لحظهای که ایشان را میدیدم جرأت نزدیک شدن را نداشتم چرا که حریم این شخص را بسیار مقدس میدانستم. به همین منظور از او میخواستم، بپرسم خواستهات از خدا چیست اما نمیتوانستم.
وی اضافه کرد: تا روز پایانی حج در کنار پای این جانباز مینشستم و با خود میگفتم خدایا او چشم ندارد ولی اشک دارد او دائم با این دستهای بریده رو به خدا میایستاد و من روی زیلو نشسته و به او نگاه میکردم در همان حال به آقای رحماندوست گفتم که من جانبازان را نمیشناسم جانبازانی که وقتی صحبت میکنند، میگویند از من تنها یک دست باقی مانده است عجبم از خدا چرا این یک دست هم برای من نگه داشته است در این حال چگونه باید جانبازان را بشناسم.
این نویسنده با بیان اینکه بدون اینکه آماده باشم به حج اجباری رفتم و در همان حال شروع به نوشتن کردم، گفت: آقای رحماندوست از بنده یک داستان جانباز طلبکار است و من چون نمیتوانستم به او قول دهم، این کتاب «کعبه هفتاد» را سعی کردم به چاپ برسانم.
خلیلی ادامه داد: برکت کتاب «کعبه هفتاد» که در واقع معرفت من نسبت به جانباز همین کتاب است که موجب شد یک شخصی پیدا شود و به من بگوید که من نذری برای حضرت عباس (ع) دارم تو میتوانی این کتاب رمان را که به صورت رمانوار، داستان حضرت عباس (ع) را بنویسی؟ گفتم: نه نمیتوانم اول اینکه این کار بسیار مشکلی است و سپس اینکه اجازه و اذن ورود میخواهم. جوابم به آقای رحماندوست این است که من نگارش این رمان را شروع کردهام تا ببینیم که تا کجا اجازه ورود داریم و این برکت «کعبه هفتاد» است.
وی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آقای خلیلی درباره خودتان بگوئید، افزود: از استادم مرحوم عسگراولادی این را آموختم که هر وقت به او میگفتم که درباره خودتان صحبت کنید، میگفت آنقدر کار زمین مانده که مرا فراموش کن به همین منظور آنقدر از من چیزهایی در ذهنم باقی مانده است که معتقدم از حالم مپرس بلکه دردم را بپرس.
وی در پاسخ به این سؤال که اقتصاد مقاومتی در کجای ادبیات پایداری جای دارد، عنوان کرد: هماکنون کتابها در تیراژ زیر هزار نسخه منتشر میشود که در اینجا این سؤال مطرح است که دلیل تیراژ کم کتاب در کشور چیست؟ بنده در دو دوره ریاست جمهوری برای معاونان وزیر نامه نوشتم و بسیار حرص و جوش خوردم که چرا مردم ایران برای چاپ کتاب از بهترین نوع کاغذ استفاده میکنند. این را کسی میگوید که بیشترین عمر خود را در لابهلای کاغذها بزرگ شده است.
خلیلی بیان کرد: به معاونان رئیس جمهور طی دو دوره اعلام کردم که سلیقه استفاده و انتخاب کاغذ را در کشور تغییر دهید چرا ما باید بر کتابها، کاغذ سفید داشته باشیم و از این نوع کاغذ استفاده کنیم در صورتی که در تمام دنیا بر روی کاغذ کاهی مینویسند.
این نویسنده پیشکسوت انقلاب اسلامی گفت: برخی از کشورهای کره، ژاپن و جدیداً کشورهای اروپایی با قیمتهای میلیونی از ما سفارش میگیرند در حالی که ما دارای بیش از 50 کارخانه کاغذسازی هستیم که آهنهای آنها پوسیده شدهاند که اکنون میتوان این کارخانهها را راهاندازی کرد.
* رحماندوست: جزئیات پردازی داستانی کتاب «کعبه هفتاد» بینظیر است
در ادامه این مراسم مجتبی رحماندوست نویسنده و عضو مجلس شورای اسلامی، بیان داشت: توفیق داشتم سال 70 خدمت اکبر خلیلی در سفر حج باشم، سال 70 نخستین سالی بود که بعد از حج سال 66 یا همان حج خونین، به سفر خدا خدا رفتیم که در آن زمان اشتیاق به رفتن به خانه خدا بسیار بیشتر از گذشته بود و افراد با نشاط بیشتری در این سفر حضور پیدا کردند به خصوص این توفیق حاصل شده بود که در کاروان جانبازان باشم.
وی اضافه کرد: آقای خلیلی در کتاب «کعبه هفتاد» نیز به این نکته اشاره کردهاند که بنده در آن زمان مسئولیت جانبازان مستقر در سایر کاروانهای حج را داشتم و کمتر در کاروانی که آقای خلیلی حضور داشت، بودم و بیشتر وقتم را در سایر کاروانهایی که جانبازانی در آن حضور داشتند، میگذراندم.
رحماندوست ادامه داد: کتاب «کعبه هفتاد»، کتاب سفرنامه حج است اما کتاب تیپ نیست یعنی کتاب سفرنامه حج در تاریخ کشورمان کم نداریم اما بنده ندیدم که کتاب سفرنامه حجی که در کاروان جانبازان و در جمع این عزیزان نوشته شده باشد که باید گفت این کتاب در نوع خود بینظیر است.
وی افزود: جزئیات پردازی داستانی خیلی زیادی در این کتاب مشاهده میشود، آقای خلیلی یک رماننویس و داستاننویس متبحر هستند و قبلاً هم داستانهای خوبی داشتند به همین منظور همان توانمندی را در کتاب «کعبه هفتاد» به کار بردهاند و واقعاً جزئیات پردازی بسیار خوبی داشتند که از سایر قلمهای غیر داستانی این مهم برنمیآید که از این حیث کتاب «کعبه هفتاد» یک قدم به پیش است.
این نویسنده ادبیات دفاع مقدس گفت: کتاب «کعبه هفتاد» به مخاطبان خود اطلاعات میدهد یعنی این اثر تنها یک سفرنامه حسی نیست بلکه اطلاعات ده است، به گونهای که معمولاً عرف سفرنامهها، ارزششان به این است که وقتی که در مقطع آن را نوشتهاند به خوبی اطلاعات شهر و سایر را از آن دریافت کنید، که خوشبختانه این کتاب از این ویژگی برخوردار است.
وی اضافه کرد: در صفحه 83 کتاب «کعبه هفتاد» نویسنده «اکبر خلیلی» گفته است که «من تمام روز را برای مرتب کردن یادداشتهایم صرف کردم و دیشب تا اذان صبح وقایع شب گذشته را نوشتم» به این گونه نیست که شخصی به سفر حج برود و پس از سفر، چیزهایی که به یادش مانده را بنویسد و کتاب کند بلکه آقای خلیلی، عمدهای از وقت خودش را وقف تکمیل این جزئیات پردازیها صرف کرده است.
رحماندوست با اشاره به این مطلب که آقای خلیلی برای نگارش کتاب «کعبه هفتاد»، وقت گذاشتهاند، ادامه داد: این کتاب تقریباً بدون غلط چاپی منتشر شده است در صورتی که در این دوره تعداد کتابهایی که دارای غلطهای چاپی باشد، کم نیست.
وی افزود: به آقای خلیلی پیشنهادی دارم که کتاب «کعبه هفتاد» را برای همکاروانیهای خودشان در آن زمان نیز ارسال کنند، همچنین ذکر جزئیات جسمی و روحی جانبازان برای بنده بسیار جالب بود.
این عضو مجلس شورای اسلامی گفت: آقای خلیلی شما به سفر حج رفتید تا برای جانبازان رمان بنویسید، حال سفرنامه حج شما با عنوان «کعبه هفتاد» چاپ شده است، حتماً رمان را هم بنویسید تا مخاطبان شما آن را بخوانند.
وی اضافه کرد: 21 مهر سال 69 خدمت مقام معظم رهبری رسیدیم که در آن زمان مسئولیت فرهنگی جانبازان را برعهده داشتم، مسئولان بنیاد جانبازان یکییکی به ارائه گزارش میپرداختند که بنده هم خطاب به رهبر انقلاب گفتم که ما نیز کارهای ارشادی و روانشناسی انجام میدهیم؛ مقام معظم رهبری فرمودند: «کار فرهنگی این است که گرههای فکری، روحی جانبازان را یک نویسنده خوب بگیرد، و رمانی بنویسد که قهرمانانش همان گرههای فکری و روحی را داشته باشند و بعد در قالب رمان این گرههای فکری و روحی باز شود، و خواننده و از جمله جانباز وقتی آن را میخواند، و دارای همان گرههای فکری و روحی است به تدریج با خواندن این رمان گرههای آن بدون اینکه خودش بخواهد، در جریان رمان باز شود».
رحماندوست ادامه داد: ما در آن زمان شروع به امضای قرادادهایی با داستاننویسان کردیم منتها خود مقام معظم رهبری در فرمایشاتشان، فرمودند که بر تن یک نویسنده لباس پرستاری بر تن کنید و بفرستید به بیمارستانهایی که جانبازان در آن بستری هستند، پرستاری و زندگی کند تا گرههای فکری و روحی را نه در قالب یک نویسنده بلکه در قالب یک آدمی که بخواهد به آنها خدمت کند، بیان کند به همین منظور بنده نیز تعدادی از نویسندگان را در سفرهای مختلف با جانبازان همراهی کردم.
* فعلهگری: تیراژ کتاب در کشور فردوسی، حافظ و سعدی بسیار کمتر از مخاطبان فوتبال است
در ادامه این مراسم مصطفی فعلهگری، نویسنده بیان داشت: در اینجا دو نکته حائز اهمیت است نخست اینکه در ایران تیراژ کتاب فاجعه است، و در مقابل آن تیراژ مخاطبان فوتبال و تیراژ مصرفکنندگان سیگار در کشور فردوسی، حافظ و سعدی زیاد است در صورتی که در سایر کشورهای تولیدکننده سیگار و فوتبال، تیراژ کتاب از ماهواره، فوتبال و سرگرمیهای دیگر، بسیار بالاتر است.
وی اضافه کرد: به خاطر همین موضوع است که این کشورها بر اقتصاد فرهنگ و اندیشه دنیا ادعای سروری دارند چراکه کتاب، بالاترین تیراژ را دارد و مصرف اول خانوادهها و به ویژه طبقه متوسط جامعه است.
* سعیدی: نخستین ارزش کتاب «کعبه هفتاد»، ذووجهتین بودن آن است
نعمتالله سعیدی، روزنامهنگار، نویسنده و منتقد در این مراسم، بیان داشت: نکته اول ضرورت برگزاری اینگونه مراسمها است، به این تعبیر که وقتی در این جلسات از کسی تشکر میکنم، صرفاً این تشکر ادبی نیست در واقع وقتی از بانی جلسه تجلیل میکنیم این ربطی به تجلیل ادبی ندارد و تعارف نیست.
وی اضافه کرد: یکی از نقطه ضعفهای بزرگ کشور و انقلاب ما، جابهجا شدن محمل بعضی از مباحث از محیطهای فرهنگی به محیطهای سیاسی است. به عنوان مثال ما هر 4 سال یکبار به بهانه انتخابات ریاست جمهوری، یک صفآرایی نظری و تئوریک جلوی یکدیگر میکنیم یعنی طیفهای مختلف فکری که در کشور حضور دارند، و این حضورشان هم مغتنم و هم درست است، مجبور میشوند در یک فرصت زمانی کوتاه (برای گرم شدن تنور انتخابات) دست به یک مخاطره عجیب و غریب بزنند که هم تبعات اجتماعی و سیاسی سنگینی دارد و هم خود طیفهای فکری فرصت نمیکنند عقاید خودشان را به صورت شایسته و کامل توضیح دهند.
سعیدی ادامه داد: به عنوان مثال میتوان به فتنه سال 88 اشاره کرد یا یک وقتهایی این تبعات فقط مخصوص آن دوره انتخابات نیست به عنوان مثال گروهی که پیروز انتخابات میشوند، بعد از پیروزی مجبور است مقدار زیادی از انرژی خود را صرف یارگیری یا تبیین مواضع خود کند اما اگر این بحثها به محافل فرهنگی منتقل شود، در وهله نخست فرصت تبیین به اندازه کافی وجود دارد در ثانی هزینههای آن به مراتب کمتر است یعنی نه تنها برای امنیت ملی و ثبات سیاسی کشور مخاطره آمیز نیست بلکه مفید خواهد بود.
وی افزود: بنابراین برگزاری چنین جلساتی که چهرههای فرهنگی یکدیگر را میبینند و با هم تبادل نظر میکنند، به هر بهانهای مغتنم و قابل تقدیر است چراکه چهرههای فکری و فرهنگی علی رغم حرارت فوقالعادهای که در مباحث خود بروز میدهند، از آن جا که دغدغه حقیقت دارند، به مراتب راحتتر و کمهزینهتر تغییر عقیده میدهند یعنی آن تغییر عقیدهای که در بین اهالی سیاست مضموم است، دقیقاً در بین اهالی فکر و فرهنگ پدیدهای ممدوح است چراکه اهالی سیاست در موضع عمل قرار دارند و برای عملکردن باید مطمئن بود اما اهالی فرهنگ در موضع فکر و نظر قرار دارند که تغییر رأی برای آنها معمولاً به معنای تحول مثبت و رشد خواهد بود.
این روزنامهنگار گفت: گاهی ما در نقد و نظرهای خود نسبت به آثار فرهنگی _ هنری در الفبای بحث و اصول موضوعه مشکلات زیادی داریم به عنوان مثال نقد در بین قدمای ما به معنای جدا کردن سره از ناسره است.
وی اضافه کرد: شما که انگشتر طلا را به زرگری میبرید، و میخواهید آن را ارزشیابی کرده و تبدیل به پول کنید، زرگر آن را به محک نقد می زند. یعنی میخواهد ببیند عیار طلای شما به چه میزان است آیا در این فرآیند (نقد) عیار مس و میزان آن هم مهم است؟ یعنی آیا اهمیتی دارد که عیار مس و میزان ناسره در این انگشتر چقدر است؟ یا اینکه عمده مطلب در اینجا عیار طلای انگشتر است. به عبارتی نقد حقیقی عبارتند از فرآیند جداکردن سره از ناسره، اما با تمرکز (بر سره) و طلای آن نه ناسره و میزان مس قضیه.
سعیدی ادامه داد: نقد در مفهوم امروزی برخواسته از نگاه غربیان، اتفاقاً گاهی دقیقاً برعکس است، آن چه که غربیها از آن به عنوان نگاه انتقادی یاد میکنند، انگار نقد کردن برای به دست آوردن ناسرهها است...
وی درباره کتاب «کعبه هفتاد» گفت: نخستین ارزش این کتاب، ذووجهتین بودن آن است یعنی اثری در راستای خاطرات حج و به همین میزان انعکاس خاطرات آدمهایی از جنس دفاع مقدس. که نویسنده هم در تکتک آنها موفق عمل کرده است و هم در تلفیق و ترکیب این دو. که جای بحث مفصلی دارد.
* تجلیل مدیرعامل خبرگزاری فارس از «اکبر خلیلی» نویسنده پیشکسوت انقلاب اسلامی
در ادامه این مراسم سیدنظامالدین موسوی مدیرعامل خبرگزاری فارس، سردار گلعلی بابایی رئیس بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس، محمد حسنی مدیر مستعفی بنیاد ادبیات داستانی ایرانیان و سازمان هنری رسانهای اوج از «اکبر خلیلی» برای قلم زدن در حوزه ادبیات انقلاب اسلامی و تأثیر بسیار در مخاطبان خود، تجلیل به عمل آوردند.
* رونمایی از کتاب «کعبه هفتاد» در این مراسم
در این مراسم نیز با حضور مجتبی رحماندوست نماینده مجلس شورای اسلامی از تازهترین اثر «اکبر خلیلی» نویسنده پیشکسوت ادبیات انقلاب اسلامی با عنوان «کعبه هفتاد» رونمایی به عمل آمد.
مخاطبان محترم گروه فرهنگی مشرق می توانند مقالات، اشعار، مطالب طنز، تصاویر و هر آن چیزی که در قالب فرهنگ و هنر جای می گیرد را به آدرس culture@mashreghnews.ir ارسال کنند تا در سریع ترین زمان ممکن به نام خودشان و به عنوان یکی از مطالب ویژه مشرق منتشر شود.
* حسنی: «خلیلی» جزء نیروهای خلاق جامعه در حوزه فرهنگ و هنر است
در ابتدای این مراسم، محمد حسنی مدیر مستعفی بنیاد ادبیات داستانی ایرانیان، بیان داشت: بهتر است برای برپایی برنامههای پاسداشت شاعران و نویسندگان انقلابی وقت بیشتری گذاشت تا افراد بسیاری از آن بهرهمند شوند.
وی برپایی بزرگداشتهای شاعران و نویسندگان انقلابی را یک کار نو و لازم دانست، اضافه کرد: برای آقای خلیلی به چندین دلیل احترام قائل هستم که یک دلیل آن عمومی است یعنی معتقدم این فرد انسانی مسلمان و شیعه ایرانی عصر حضرت روحالله که وفادار به انقلاب اسلامی در دهههای مختلف بوده است.
حسنی ادامه داد: متأسفانه درددلی است که خیلی زمان نیاز دارد به تشریح آن بپردازم، اما برخی از مجامع، افراد و روحیات به گونهای است که به دنبال افتراق میگردند، به گونهای که دنبال نکات منفی میگردند، اما این موضوع برخلاف شیوه خدا و رسول اکرم و ائمه علیهالسلام بوده است و ادعای مسلمانی میکنند، به خصوص در حوزه فرهنگ ما خیلی ضربه خوردهایم، کاش روزی شود تا ما در این حوزه به شفافیت برسیم.
وی افزود: خدا مرحوم فردی را رحمت کند که در این عرصه مظهر اعتدال بود و بنده نیز بسیار به این نویسنده انقلابی علاقمند بودم چرا که به دنبال نقاط مثبت و جذب حداکثری بود به گونهای که اگر لازم بود با غیرت دینی وارد عرصه شود با همان غیرت حضور مییافت و با کسی نیز تعارف نداشت.
به گفته حسنی، چند روز پیش جایزه ادبی شهید غنیپور برگزار شد که در آن مراسم همه افراد از طیفها و گرایشهای سیاسی و علائق مختلف حضور داشتند که معتقدم این اخلاق است که همه را گرد هم جمع میکند.
وی اضافه کرد: آقای خلیلی جزو نیروهای خلاق جامعه در حوزه فرهنگ و هنر به شمار میرود، همچنین ما در جامعهای زندگی میکنیم که 5 کتاب خوب نوشته و 50 جایزه ادبی برگزار میکنیم، اما باید گفت جایزه ادبی شهید غنیپور واقعاً خوب و فوقالعاده بود، اما برخی جایزهها و جشنوارههای خصوصی تا عمومی و دولتی به برپایی جشنوارههایی میپردازند که بعضی از آنها خوب و برخیها بیفایده هستند و بعضی از جشنوارهها نیز جواب عکس دادهاند که باید همه این موارد در مکانی آسیبشناسی شود.
حسنی ادامه داد: عدهای هستند که حیاتشان بسته به نیروهای خلاقه جامعه در حوزه فرهنگ و هنر است، به همین منظور گاهی آدم احساس میکند که به آن عرصه برخی اوقات بهای بیشتری داده میشود، به طور مثال؛ یک فیلمنامهنویس عالمی را خلق میکند که در آن کارگردان، بازیگر، تکنسین، لوکیشن، طراح صحنه آویزان ذهن نویسنده هستند، یعنی او است که عالمی را خلق میکند آن هم با کمترین امکانات و بیشترین عمق، به گونهای که حوزه خلاقیت راهبردی است، او است که عالمی را خلق میکند و بقیه افراد به آن تجسم هنری میدهند.
وی افزود: اصل و مهم نیروی خلاقه است، یعنی گاهی کسانی که محصولات آنها استفاده میکنند و ویترینی را درست میکنند و دارای ثمراتی هستند، بسیار بیشتر به آنها پرداخته میشود تا خود آن آدمهای خلاقه. به همین منظور است که سینمای ما ضعیف است. در اینجا این سؤال مطرح است که چرا کتاب، رمان و اثر خوب در کشور کمتر تولید میشود، به خاطر این است که ما مگر چقدر به این حوزه بها دادهایم؟
مدیر مستعفی بنیاد ادبیات داستانی ایرانیان گفت: معتقدم فعالیت فرهنگی که به کنش فرهنگی منجر نشود و همه آن نماد و نمادین باشد، چه فایدهای دارد که در جامعهای که این همه تشنه است اثر داشته باشد. برخی اوقات بعضی از فعالیتها در کشور با هزینههای 2 میلیاردی برگزار میشود، اما دستاورد و بازخوردی ندارد و وقتی جویای آن میشویم میگویند کار فرهنگی انجام دادهایم.
وی اضافه کرد: اکبر خلیلی با طمأنینه و با اطمینان و با گامهای آهسته به کار نگارش میپردازند، همچنین معتقدم آدمهایی که بارهای روی زمین را برمیدارند بسیار محترم و دوستداشتنی هستند به خصوص در حوزه انقلاب.
حسنی ادامه داد: زمانی که آقای خلیلی کتاب «ترکههای درخت آلبالو» را نوشتند که مهمترین اثر این نویسنده است، تعداد اندکی کتاب درباره ارتش جمهوری اسلامی ایران وجود داشت به گونهای که نویسندگان حوزه جنگ تحمیلی ما داوطلبانی بودند که از طریق بسیج و سپاه به جنگ رفته و بعد از فراغت از جنگ شروع به نگارش کتاب کردند و پس از نگارش خاطراتشان آرام آرام به نویسندگان حرفهای در این عرصه تبدیل شدند.
وی افزود: کتاب «کعبه هفتاد» بسیار ساده و روان است و اگر براساس مقتضیات ساده و فنی داستاننویسی به آن بپردازیم باید گفت این اثر ساده و دلنشین به نگارش درآمده است و فضا را کاملاً مستقیم منتقل میکند.
این مقام مسئول گفت: کتاب کعبه هفتاد بعد از سالها سفر این نویسنده به خانه خدا به چاپ رسید اما انگار خیلی از مسائل هنوز زنده است، مسائلی که دغدغههای جانبازان را بیان میکند، حتی مسئله سیاسی و برخورد وهابیون را در این اثر به خوبی میخوانید که بسیار تازه و بسیار صمیمی است در صورتی که این وقایع در دهه هفتاد رخ میدهد.
وی درباره بنیاد ادبیات داستانی بیان کرد: از همان ابتدا در این بنیاد به دنبال کمیت نبودیم بلکه کیفیت را دنبال کردیم تا با الگوسازی در حوزه داستاننویسی بتوانیم کتابهای باکیفیتی را منتشر کنیم.
* اسماعیلی: ادبیات انقلاب اسلامی باید مردمی شود
در این مراسم رضا اسماعیلی، شاعر ادبیات انقلاب اسلامی، بیان داشت: آقای اکبر خلیلی، نامشان در ادبیات انقلاب، نامی بلند، ارجمند و قابل احترامی است.
وی اضافه کرد: ما برای اینکه ادبیات انقلاب را به مردم و جامعه معرفی کنیم، باید به دنبال الگوهایی باشیم که این ادبیات، مردمی شود؛ الگوهایی همانند شبهای شعر شیراز یا میلاد آفتاب که در اصفهان برگزار میشد که متجاوز از 5 هزار نفر در این برنامه شرکت میکردند، آن هم مردم عادی کوچه و بازار.
اسماعیلی ادامه داد: ما گاهی مردم را متهم میکنیم که به طور مثال با ادبیات آشنا نیستند و یا از ادبیات قهر کردهاند و شعر نمیخوانند که اتفاقاً این طور نیست، این مهم که ما خودمان را در سالنها و محافلی محدود کردیم، درست نیست، به نوعی در یک مجامعی خود را محدود کردیم که پای مردم به این محافل و مجامع باز نمیشود که باید شرکت مردم در این محافل را آسان کنیم.
وی افزود: مشکل در اینجاست که در عرصه شعر و ادبیات، بزرگوارانی همانند استاد اکبر خلیلی را به مردم معرفی کنیم یعنی فضاها و ظرفیتهایی را ایجاد کنیم که مردم در پای منبر ما حضور یابند و در واقع مخاطبان اصلی ما، مردم باشند تا انشاءالله ادبیات انقلاب اسلامی به نحو شایسته معرفی شود.
این شاعر پیشکسوت انقلابی گفت: گامهای نخست از همین مراسم پاسداشتهای نویسندگان و شاعران انقلابی که در محافل اینچنینی برپا میشود، آغاز خواهد شد و توسعه مییابد.
وی در پایان شعری را تقدیم به خالق اثر «گام به گام با انقلاب» نویسنده متعهد «اکبر خلیلی» کرد که در ذیل آن را میخوانید:
در انجمن سپیده، پرچمداری
با شوق، تو مینویسی از بیداری
رأی تو به عشق، تا ابد پابرجاست:
«جمهوری عزت شهیدان»، آری
در ادامه این مراسم «مهدی همتی» شاعر جوان شهر ری به قرائت شعری در حال و هوای زیارت سرزمین وحی توسط جانبازان عزیز پرداخت که در ذیل از خاطرتان میگذرد:
به پاس لحظه آتش به جان خریدن تو
خلیل آمده اینجا به شوق دیدن تو
رسید نوبت کعبه تو را طواف کند
به پاس آن همه زخم و شرر چشیدن تو
به رغم مدعیانی که منع عشق کنند
خوش است در پی جانان به سر دویدن تو
خدا که دردگرانی به جسم و جانت داد
بنا نهاد برای گران خریدن تو
خوشی که چشم نداری به میز و کرسیها
به رغم این همه زخم زبان شنیدن تو
نفس بکش متبرک شوند زائرها
نفس بکش به فدای نفس کشیدن تو
وی در ادامه به قرائت غزلی تقدیم به جانباز عزیز «نجف خارکویی» که احساس میکند زخمها صورتش را زشت کرده، پرداخت که در ذیل میخوانید: طنین نام تو را خود نوشت زیباتر
خدا که آب و گلت را سرشت زیباتر
تو را زمان مدیدی جدا ز یاران کرد
جدا ز باغ گلی از بهشت زیباتر
به زخم جلوه روی تو را دو چندان کرد
شدی ز مزرعه زیر کشت، زیباتر
ولی به چشم غلط بین قدر نشناسان
همیشه بوده کلاغان زشت زیباتر
تو لحظه لحظه شهید صراط حق هستی
شهید زنده! از این سرنوشت زیباتر..؟
* حجتالاسلام زائری: فقدان ارتباط خلاء اصلی در حوزه فرهنگی جبهه انقلاب است
در این مراسم حجتالاسلام زائری نویسنده پیشکسوت ادبیات انقلاب اسلامی، بیان داشت: معتقدم یکی از خلاءهایی که الان در بحث حوزه فرهنگی جبهه انقلاب وجود دارد، خلاء برخی از ارتباطها است.
وی اضافه کرد: متأسفانه جریان غیر انقلابی به دلیل اینکه خودش را در موضع انفعال و اقلیت و ضعف تلقی میکند، همیشه همین جور است یعنی کسی که خودش را در موضع ضعف میبیند، ارتباطش بیشتر و دلبستگیها، همراهیها و روابط عاطفی بیشتری دارد و همین مهم باعث میشود که قدرتهایی به وجود بیاید.
حجتالاسلام زائری ادامه داد: متأسفانه چون ما خیال میکنیم که همه چیز دست خودمان است و البته اشتباه هم میکنیم، تصور میکنیم که بسیار قوت و قدرت داریم که این مهم باعث میشود که خیلی وقتها هوای همدیگر را نداشته باشیم؛ اما جلسات پاسداشتهای شاعران و نویسندگان انقلابی از این جهت موضوعیت دارد.
وی افزود: بنده واقعاً اعتقاد دارم و شک ندارم که پدر حقیقی ما امیرالمؤمنین (ع) از دیدن فرزندان خودش در این گونه جلسات شاد میشود، بر اساس فهم ناقص و کودکانه خود میگویم که اگر پدری باشم که از دنیا بروم و روحم شاهد باشد که فرزندانم دور همدیگر شاد هستند، قطعاً خوشحال میشوم به همین منظور قطعاً حضرت امیر (ع) از اینکه میبینند، بچههای انقلاب دور هم جمع شده و با هم نزدیکتر، مهربانتر و دوستتر هستند، خوشحال میشوند به خصوص در جبهه انقلاب.
حجتالاسلام زائری بیان کرد: امروز اگر بخواهیم بگوئیم، جهاد اکبر، این جهاد به معنی جنگ نرم تعبیر میشود، به همین منظور در حوزه جنگ نرم اتفاقاً این روابط بوده که بسیار تعیینکننده است.
وی ادامه داد: متأسفانه ما گاهی وقتها بر خلاف رویه پیامبر اکرم (ص) و امیرالمؤمنین (ع) و در نهایت اهل بیت (ع)، همش جهات منفی را مدنظر میگیریم که اتفاقاً وقتی نگاه میکنیم، میبینیم در این عالم پر آشوب و پر هیاهو، با یکدیگر علیرغم خیلی از اختلافات به هم نزدیکتر هستیم تا با دیگران؛ یعنی در عالم پرآشوبی که تکفیریها، وهابیون و بهاییها از یک طرف و کلیساهای خانگی از سوی دیگر با هم کار میکنند، نگاه میکنید که شهرهایی همانند قم، اصفهان، مشهد و تهران همه مشغول کار هستند الا شیعیان امیرالمؤمنین (ع) که ادعایشان گوش فلک را کر میکند و کمتر از همه هم همت دارند و کار میکنند.
حجتالاسلام زائری عنوان کرد: روز به روز فاصلههایمان دارد، بیشتر میشود اما حیف و اسباب تأسف است که احساس شود، همین افراد با یکدیگر فاصله دارند، ما هر چه بیشتر بر روایات اجتماعی نگاه میکنیم، به این مهم دست مییابیم که بر موضوع صله رحم و دیدار از مریضان بسیار اشاره شده است.
وی افزود: برپایی این گونه جلسات به همت خبرگزاری فارس، بنیاد ادبیات داستانی و همت بلند حسین قرایی قطعاً زیر نظر امام عصر (عج) است از این بابت خوشحالیم و فکر میکنم ما به عنوان عبادت دور همدیگر جمع شدیم که انشاءالله خداوند از همه ما قبول کند و عمر آقای خلیلی طولانی و با عافیت همراه باشد.
* قرایی: «اکبر خلیلی» قلمش را وقف انقلاب کرده و همیشه از عدالت دم میزند
حسین قرایی استاد زبان و ادبیات فارسی در این مراسم بیان داشت: یک روز به خانه «محمود گلابدرهای» در سوهانک رفتم و روی میزش کتاب «نون تافتون» را دیدم از آن جا بود که اکبر خلیلی را شناختم.
وی اضافه کرد: کتاب «نون تافتون» را چندین بار در کلاسهای درسم بردم و دانشجویان با شیفتگی تمام، به واژههای زیبایش گوش میسپردند و جالب بود که کتابهای دیگرش را نیز از من جستوجو میکردند.
قرایی ادامه داد: اکبر خلیلی نویسندهای است که همیشه از عدالت و صداقت دم میزند و قلمش را وقف انقلاب کرده است. چراکه کتاب «یکی شاهزده میشود» این نویسنده، زیباییهایی همانند عدالت را برای مخاطب به خوبی ترسیم کرده است.
وی افزود: آقای خلیلی در کتاب «کعبه هفتاد» به معنی واقعی کلمه، به ترسیم زندگی جانبازان پرداخته است و در حقیقت با قلم اثرگذارش، تصاویر زیبایی از حج جانبازان را آفریده است.
* خلیلی: لزوم تغییر سلیقه استفاده ازکاغذ /هیچگاه اثر سفارشی نمینویسم
در این مراسم اکبر خلیلی نویسنده کتاب «کعبه 70» بیان داشت: هیچ وقت کتاب سفارشی نمینویسم اما باید بگویم که آقای مجتبی رحماندوست در این دنیای وانفسا دائم بنده را هل میدادند تا کتابی را بنویسم.
وی افزود: یک روز آقای رحماندوست بنده را صدا کرد و گفت، میخواهم شما را به ایتالیا بفرستم مسئله ایتالیا چیز جذابی شده بود و گفتم آنجا چطور جایی است آقای رحماندوست گفتند که مگر من شما را جای بدی میفرستم اما گاهی من از زبان رکگوییام به رنج میافتم و یکدفعه به این مرد بزرگوار گفتم که شما برای من چه کار کردهاید او هم گفت شما را به مکه فرستادم گفتم که شما من را به سفر حج فرستادید یا خدا اما بعد از این گفتار بسیار ناراحت شدم چرا که وی در بسیاری از اوقات من را به نوشتن سوق داده است.
خلیلی ادامه داد: زمانی که آقای رحماندوست به بنده گفتند که برای جانبازان کتابی بنویسم به خاطر اینکه جانبازان را به خوبی نمیشناختم، بسیار مردد بودم در فضای آن زمان هر کسی قراردادی داشت، امضا میکرد من هم طبق روال، قراردادم را امضا کردم اما بعد از گذشت بیش از یک سال آقای شاکری چندین بار با بنده تماس گرفت و من هم گفتم که فرصت نداشتم جانبازان را بشناسم. این فرد نیز به بنده گفت اگر این کار را شما تحویل ندهید امکان اینکه از شما شکایت شود، وجود دارد در صورتی که من در آن زمان هیچ وجهی را دریافت نکرده بودم.
وی افزود: در همان زمان آقای رحماندوست میانجیگری کرده و به من زنگ زدند، این جانباز دفاع مقدس به بنده گفت به کسی قول دادهاید ولی به آن عمل نکردهاید و من گفتم که باید به حریم جانبازان نزدیکتر شوم که نزدیکی به آنها برای من خیلی خطرناک است؛ تا زمانی که بنده جانباز را نشناسم قادر به نزدیک شدن به او و حریمش نیستم؛ آقای رحماندوست در همان لحظه به بنده گفت، که حاضری در این هفته به مکه بروی؟ گفتم: بله، و آن هم با گروه جانبازان، من هم بلافاصله قبول کردم.
نویسنده کتاب «کعبه هفتاد» گفت: در این راستا در سفر مکه جانبازی را دیدم که دو دستش قطع و صورتش پراز ترکش و دارای قدی بلند و رشیدی بود که در تمام لحظهای که ایشان را میدیدم جرأت نزدیک شدن را نداشتم چرا که حریم این شخص را بسیار مقدس میدانستم. به همین منظور از او میخواستم، بپرسم خواستهات از خدا چیست اما نمیتوانستم.
وی اضافه کرد: تا روز پایانی حج در کنار پای این جانباز مینشستم و با خود میگفتم خدایا او چشم ندارد ولی اشک دارد او دائم با این دستهای بریده رو به خدا میایستاد و من روی زیلو نشسته و به او نگاه میکردم در همان حال به آقای رحماندوست گفتم که من جانبازان را نمیشناسم جانبازانی که وقتی صحبت میکنند، میگویند از من تنها یک دست باقی مانده است عجبم از خدا چرا این یک دست هم برای من نگه داشته است در این حال چگونه باید جانبازان را بشناسم.
این نویسنده با بیان اینکه بدون اینکه آماده باشم به حج اجباری رفتم و در همان حال شروع به نوشتن کردم، گفت: آقای رحماندوست از بنده یک داستان جانباز طلبکار است و من چون نمیتوانستم به او قول دهم، این کتاب «کعبه هفتاد» را سعی کردم به چاپ برسانم.
خلیلی ادامه داد: برکت کتاب «کعبه هفتاد» که در واقع معرفت من نسبت به جانباز همین کتاب است که موجب شد یک شخصی پیدا شود و به من بگوید که من نذری برای حضرت عباس (ع) دارم تو میتوانی این کتاب رمان را که به صورت رمانوار، داستان حضرت عباس (ع) را بنویسی؟ گفتم: نه نمیتوانم اول اینکه این کار بسیار مشکلی است و سپس اینکه اجازه و اذن ورود میخواهم. جوابم به آقای رحماندوست این است که من نگارش این رمان را شروع کردهام تا ببینیم که تا کجا اجازه ورود داریم و این برکت «کعبه هفتاد» است.
وی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آقای خلیلی درباره خودتان بگوئید، افزود: از استادم مرحوم عسگراولادی این را آموختم که هر وقت به او میگفتم که درباره خودتان صحبت کنید، میگفت آنقدر کار زمین مانده که مرا فراموش کن به همین منظور آنقدر از من چیزهایی در ذهنم باقی مانده است که معتقدم از حالم مپرس بلکه دردم را بپرس.
وی در پاسخ به این سؤال که اقتصاد مقاومتی در کجای ادبیات پایداری جای دارد، عنوان کرد: هماکنون کتابها در تیراژ زیر هزار نسخه منتشر میشود که در اینجا این سؤال مطرح است که دلیل تیراژ کم کتاب در کشور چیست؟ بنده در دو دوره ریاست جمهوری برای معاونان وزیر نامه نوشتم و بسیار حرص و جوش خوردم که چرا مردم ایران برای چاپ کتاب از بهترین نوع کاغذ استفاده میکنند. این را کسی میگوید که بیشترین عمر خود را در لابهلای کاغذها بزرگ شده است.
خلیلی بیان کرد: به معاونان رئیس جمهور طی دو دوره اعلام کردم که سلیقه استفاده و انتخاب کاغذ را در کشور تغییر دهید چرا ما باید بر کتابها، کاغذ سفید داشته باشیم و از این نوع کاغذ استفاده کنیم در صورتی که در تمام دنیا بر روی کاغذ کاهی مینویسند.
این نویسنده پیشکسوت انقلاب اسلامی گفت: برخی از کشورهای کره، ژاپن و جدیداً کشورهای اروپایی با قیمتهای میلیونی از ما سفارش میگیرند در حالی که ما دارای بیش از 50 کارخانه کاغذسازی هستیم که آهنهای آنها پوسیده شدهاند که اکنون میتوان این کارخانهها را راهاندازی کرد.
* رحماندوست: جزئیات پردازی داستانی کتاب «کعبه هفتاد» بینظیر است
در ادامه این مراسم مجتبی رحماندوست نویسنده و عضو مجلس شورای اسلامی، بیان داشت: توفیق داشتم سال 70 خدمت اکبر خلیلی در سفر حج باشم، سال 70 نخستین سالی بود که بعد از حج سال 66 یا همان حج خونین، به سفر خدا خدا رفتیم که در آن زمان اشتیاق به رفتن به خانه خدا بسیار بیشتر از گذشته بود و افراد با نشاط بیشتری در این سفر حضور پیدا کردند به خصوص این توفیق حاصل شده بود که در کاروان جانبازان باشم.
وی اضافه کرد: آقای خلیلی در کتاب «کعبه هفتاد» نیز به این نکته اشاره کردهاند که بنده در آن زمان مسئولیت جانبازان مستقر در سایر کاروانهای حج را داشتم و کمتر در کاروانی که آقای خلیلی حضور داشت، بودم و بیشتر وقتم را در سایر کاروانهایی که جانبازانی در آن حضور داشتند، میگذراندم.
رحماندوست ادامه داد: کتاب «کعبه هفتاد»، کتاب سفرنامه حج است اما کتاب تیپ نیست یعنی کتاب سفرنامه حج در تاریخ کشورمان کم نداریم اما بنده ندیدم که کتاب سفرنامه حجی که در کاروان جانبازان و در جمع این عزیزان نوشته شده باشد که باید گفت این کتاب در نوع خود بینظیر است.
وی افزود: جزئیات پردازی داستانی خیلی زیادی در این کتاب مشاهده میشود، آقای خلیلی یک رماننویس و داستاننویس متبحر هستند و قبلاً هم داستانهای خوبی داشتند به همین منظور همان توانمندی را در کتاب «کعبه هفتاد» به کار بردهاند و واقعاً جزئیات پردازی بسیار خوبی داشتند که از سایر قلمهای غیر داستانی این مهم برنمیآید که از این حیث کتاب «کعبه هفتاد» یک قدم به پیش است.
این نویسنده ادبیات دفاع مقدس گفت: کتاب «کعبه هفتاد» به مخاطبان خود اطلاعات میدهد یعنی این اثر تنها یک سفرنامه حسی نیست بلکه اطلاعات ده است، به گونهای که معمولاً عرف سفرنامهها، ارزششان به این است که وقتی که در مقطع آن را نوشتهاند به خوبی اطلاعات شهر و سایر را از آن دریافت کنید، که خوشبختانه این کتاب از این ویژگی برخوردار است.
وی اضافه کرد: در صفحه 83 کتاب «کعبه هفتاد» نویسنده «اکبر خلیلی» گفته است که «من تمام روز را برای مرتب کردن یادداشتهایم صرف کردم و دیشب تا اذان صبح وقایع شب گذشته را نوشتم» به این گونه نیست که شخصی به سفر حج برود و پس از سفر، چیزهایی که به یادش مانده را بنویسد و کتاب کند بلکه آقای خلیلی، عمدهای از وقت خودش را وقف تکمیل این جزئیات پردازیها صرف کرده است.
رحماندوست با اشاره به این مطلب که آقای خلیلی برای نگارش کتاب «کعبه هفتاد»، وقت گذاشتهاند، ادامه داد: این کتاب تقریباً بدون غلط چاپی منتشر شده است در صورتی که در این دوره تعداد کتابهایی که دارای غلطهای چاپی باشد، کم نیست.
وی افزود: به آقای خلیلی پیشنهادی دارم که کتاب «کعبه هفتاد» را برای همکاروانیهای خودشان در آن زمان نیز ارسال کنند، همچنین ذکر جزئیات جسمی و روحی جانبازان برای بنده بسیار جالب بود.
این عضو مجلس شورای اسلامی گفت: آقای خلیلی شما به سفر حج رفتید تا برای جانبازان رمان بنویسید، حال سفرنامه حج شما با عنوان «کعبه هفتاد» چاپ شده است، حتماً رمان را هم بنویسید تا مخاطبان شما آن را بخوانند.
وی اضافه کرد: 21 مهر سال 69 خدمت مقام معظم رهبری رسیدیم که در آن زمان مسئولیت فرهنگی جانبازان را برعهده داشتم، مسئولان بنیاد جانبازان یکییکی به ارائه گزارش میپرداختند که بنده هم خطاب به رهبر انقلاب گفتم که ما نیز کارهای ارشادی و روانشناسی انجام میدهیم؛ مقام معظم رهبری فرمودند: «کار فرهنگی این است که گرههای فکری، روحی جانبازان را یک نویسنده خوب بگیرد، و رمانی بنویسد که قهرمانانش همان گرههای فکری و روحی را داشته باشند و بعد در قالب رمان این گرههای فکری و روحی باز شود، و خواننده و از جمله جانباز وقتی آن را میخواند، و دارای همان گرههای فکری و روحی است به تدریج با خواندن این رمان گرههای آن بدون اینکه خودش بخواهد، در جریان رمان باز شود».
رحماندوست ادامه داد: ما در آن زمان شروع به امضای قرادادهایی با داستاننویسان کردیم منتها خود مقام معظم رهبری در فرمایشاتشان، فرمودند که بر تن یک نویسنده لباس پرستاری بر تن کنید و بفرستید به بیمارستانهایی که جانبازان در آن بستری هستند، پرستاری و زندگی کند تا گرههای فکری و روحی را نه در قالب یک نویسنده بلکه در قالب یک آدمی که بخواهد به آنها خدمت کند، بیان کند به همین منظور بنده نیز تعدادی از نویسندگان را در سفرهای مختلف با جانبازان همراهی کردم.
* فعلهگری: تیراژ کتاب در کشور فردوسی، حافظ و سعدی بسیار کمتر از مخاطبان فوتبال است
در ادامه این مراسم مصطفی فعلهگری، نویسنده بیان داشت: در اینجا دو نکته حائز اهمیت است نخست اینکه در ایران تیراژ کتاب فاجعه است، و در مقابل آن تیراژ مخاطبان فوتبال و تیراژ مصرفکنندگان سیگار در کشور فردوسی، حافظ و سعدی زیاد است در صورتی که در سایر کشورهای تولیدکننده سیگار و فوتبال، تیراژ کتاب از ماهواره، فوتبال و سرگرمیهای دیگر، بسیار بالاتر است.
وی اضافه کرد: به خاطر همین موضوع است که این کشورها بر اقتصاد فرهنگ و اندیشه دنیا ادعای سروری دارند چراکه کتاب، بالاترین تیراژ را دارد و مصرف اول خانوادهها و به ویژه طبقه متوسط جامعه است.
* سعیدی: نخستین ارزش کتاب «کعبه هفتاد»، ذووجهتین بودن آن است
نعمتالله سعیدی، روزنامهنگار، نویسنده و منتقد در این مراسم، بیان داشت: نکته اول ضرورت برگزاری اینگونه مراسمها است، به این تعبیر که وقتی در این جلسات از کسی تشکر میکنم، صرفاً این تشکر ادبی نیست در واقع وقتی از بانی جلسه تجلیل میکنیم این ربطی به تجلیل ادبی ندارد و تعارف نیست.
وی اضافه کرد: یکی از نقطه ضعفهای بزرگ کشور و انقلاب ما، جابهجا شدن محمل بعضی از مباحث از محیطهای فرهنگی به محیطهای سیاسی است. به عنوان مثال ما هر 4 سال یکبار به بهانه انتخابات ریاست جمهوری، یک صفآرایی نظری و تئوریک جلوی یکدیگر میکنیم یعنی طیفهای مختلف فکری که در کشور حضور دارند، و این حضورشان هم مغتنم و هم درست است، مجبور میشوند در یک فرصت زمانی کوتاه (برای گرم شدن تنور انتخابات) دست به یک مخاطره عجیب و غریب بزنند که هم تبعات اجتماعی و سیاسی سنگینی دارد و هم خود طیفهای فکری فرصت نمیکنند عقاید خودشان را به صورت شایسته و کامل توضیح دهند.
سعیدی ادامه داد: به عنوان مثال میتوان به فتنه سال 88 اشاره کرد یا یک وقتهایی این تبعات فقط مخصوص آن دوره انتخابات نیست به عنوان مثال گروهی که پیروز انتخابات میشوند، بعد از پیروزی مجبور است مقدار زیادی از انرژی خود را صرف یارگیری یا تبیین مواضع خود کند اما اگر این بحثها به محافل فرهنگی منتقل شود، در وهله نخست فرصت تبیین به اندازه کافی وجود دارد در ثانی هزینههای آن به مراتب کمتر است یعنی نه تنها برای امنیت ملی و ثبات سیاسی کشور مخاطره آمیز نیست بلکه مفید خواهد بود.
وی افزود: بنابراین برگزاری چنین جلساتی که چهرههای فرهنگی یکدیگر را میبینند و با هم تبادل نظر میکنند، به هر بهانهای مغتنم و قابل تقدیر است چراکه چهرههای فکری و فرهنگی علی رغم حرارت فوقالعادهای که در مباحث خود بروز میدهند، از آن جا که دغدغه حقیقت دارند، به مراتب راحتتر و کمهزینهتر تغییر عقیده میدهند یعنی آن تغییر عقیدهای که در بین اهالی سیاست مضموم است، دقیقاً در بین اهالی فکر و فرهنگ پدیدهای ممدوح است چراکه اهالی سیاست در موضع عمل قرار دارند و برای عملکردن باید مطمئن بود اما اهالی فرهنگ در موضع فکر و نظر قرار دارند که تغییر رأی برای آنها معمولاً به معنای تحول مثبت و رشد خواهد بود.
این روزنامهنگار گفت: گاهی ما در نقد و نظرهای خود نسبت به آثار فرهنگی _ هنری در الفبای بحث و اصول موضوعه مشکلات زیادی داریم به عنوان مثال نقد در بین قدمای ما به معنای جدا کردن سره از ناسره است.
وی اضافه کرد: شما که انگشتر طلا را به زرگری میبرید، و میخواهید آن را ارزشیابی کرده و تبدیل به پول کنید، زرگر آن را به محک نقد می زند. یعنی میخواهد ببیند عیار طلای شما به چه میزان است آیا در این فرآیند (نقد) عیار مس و میزان آن هم مهم است؟ یعنی آیا اهمیتی دارد که عیار مس و میزان ناسره در این انگشتر چقدر است؟ یا اینکه عمده مطلب در اینجا عیار طلای انگشتر است. به عبارتی نقد حقیقی عبارتند از فرآیند جداکردن سره از ناسره، اما با تمرکز (بر سره) و طلای آن نه ناسره و میزان مس قضیه.
سعیدی ادامه داد: نقد در مفهوم امروزی برخواسته از نگاه غربیان، اتفاقاً گاهی دقیقاً برعکس است، آن چه که غربیها از آن به عنوان نگاه انتقادی یاد میکنند، انگار نقد کردن برای به دست آوردن ناسرهها است...
وی درباره کتاب «کعبه هفتاد» گفت: نخستین ارزش این کتاب، ذووجهتین بودن آن است یعنی اثری در راستای خاطرات حج و به همین میزان انعکاس خاطرات آدمهایی از جنس دفاع مقدس. که نویسنده هم در تکتک آنها موفق عمل کرده است و هم در تلفیق و ترکیب این دو. که جای بحث مفصلی دارد.
* تجلیل مدیرعامل خبرگزاری فارس از «اکبر خلیلی» نویسنده پیشکسوت انقلاب اسلامی
در ادامه این مراسم سیدنظامالدین موسوی مدیرعامل خبرگزاری فارس، سردار گلعلی بابایی رئیس بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس، محمد حسنی مدیر مستعفی بنیاد ادبیات داستانی ایرانیان و سازمان هنری رسانهای اوج از «اکبر خلیلی» برای قلم زدن در حوزه ادبیات انقلاب اسلامی و تأثیر بسیار در مخاطبان خود، تجلیل به عمل آوردند.
* رونمایی از کتاب «کعبه هفتاد» در این مراسم
در این مراسم نیز با حضور مجتبی رحماندوست نماینده مجلس شورای اسلامی از تازهترین اثر «اکبر خلیلی» نویسنده پیشکسوت ادبیات انقلاب اسلامی با عنوان «کعبه هفتاد» رونمایی به عمل آمد.
مخاطبان محترم گروه فرهنگی مشرق می توانند مقالات، اشعار، مطالب طنز، تصاویر و هر آن چیزی که در قالب فرهنگ و هنر جای می گیرد را به آدرس culture@mashreghnews.ir ارسال کنند تا در سریع ترین زمان ممکن به نام خودشان و به عنوان یکی از مطالب ویژه مشرق منتشر شود.