گروه تاریخ مشرق- ژنرال فولخنثیو باتیستا ثالدیوار، از فرماندهان ارتشی کوبا بود که بعدها به مدت 7سال، نام او با یکی از هولناکترین دیکتاتوریهای قرن بیستم گره خورد. دیکتاتوریای که با همراهی استعمار غرب، تمامی ارزشهای ملی و قانونی را زیرپا گذاشت تا دست آخر، خشم مردم و رهبران انقلابی کوبا، گریبانش را بگیرد.
باتیستا با عضویت در ارتش، زندگی سیاسی خود را آغاز کرد
* آقای ژنرال
باتیستا، ابتدا در سال 1940 به ریاست جمهوری رسید و تا 8 سال بر این مسند تکیه زد. پس از پایان 8 سال، به شکلی کاملا مسالمتآمیز، قدرت را به «گرائو» رقیب خود واگذار کرد. در مدت 8 سال ریاست جمهوری پریوو گرائو، باتیستا کماکان نفوذ زیادی در کوبا به دست میآورد. در 1952، باتیستا دومرتبه در کوبا ظاهر شد و یک حزب جدید به نام «پراگرسیو-یونیتناری اکشن» را تاسیس کرد. او اعلام کرد که در انتخابات آینده نامزد ریاست جمهوری است. در واکنش به این اعلام حضور، ادواردو شیباس رهبر حزب ارتودکس، که به سرنوشت غمانگیزی که در انتظار کوبا بود بو برده بود، در کوشش بیهودهای برای بیدار کردن مردم به منظور جلوگیری از برگشتن باتیستا، در یک برنامه مشهور رادیویی، خودکشی کرد. با این همه، امواج کودتا نزدیک و نزدیکتر میشد.
باتیستا، ابتدا در سال 1940 به ریاست جمهوری رسید و تا 8 سال بر این مسند تکیه زد. پس از پایان 8 سال، به شکلی کاملا مسالمتآمیز، قدرت را به «گرائو» رقیب خود واگذار کرد. در مدت 8 سال ریاست جمهوری پریوو گرائو، باتیستا کماکان نفوذ زیادی در کوبا به دست میآورد. در 1952، باتیستا دومرتبه در کوبا ظاهر شد و یک حزب جدید به نام «پراگرسیو-یونیتناری اکشن» را تاسیس کرد. او اعلام کرد که در انتخابات آینده نامزد ریاست جمهوری است. در واکنش به این اعلام حضور، ادواردو شیباس رهبر حزب ارتودکس، که به سرنوشت غمانگیزی که در انتظار کوبا بود بو برده بود، در کوشش بیهودهای برای بیدار کردن مردم به منظور جلوگیری از برگشتن باتیستا، در یک برنامه مشهور رادیویی، خودکشی کرد. با این همه، امواج کودتا نزدیک و نزدیکتر میشد.
دولت باتیستا با تعلیق قانون اساسی،
همه آزادیها و حقوق افراد و احزاب را از آنها گرفت
* قانون اساسی کودتا
در دهم مارس 1952، کودتاچیان هوادار باتیستا علیه دولت دست به عمل زدند و کنترل کشور را در دست گرفتند. دولت کودتا اقدامات ارتجاعی خود را به سرعت آغاز کرد. باتیستا، قانون اساسی 1940 کوبا را معلق کرد. لایحه جدیدی نوشته شد که طی آن همه قدرتهای اجرایی و تقنینی به شخص دیکتاتور داده شده بود. او تمام احزاب سیاسی دیگر را منحل کرد. برخی احزاب مانند لیبرالها و دموکراتها به او پیوستند و مخالفان هم گریختند.
دانشجویان کوبایی اما، زیر بار حکومت کودتا نرفتندو آنها اعلام کردند در کلاسها شرکت نمیکنند. دانشجویان قانون اساسی را دفن کردند و مدت چهار روز در کنار تابوتی که روی پلههای دانشگاه گذاشته بودند بیدار ماندند. دولت باتیستا هم در مقابل عدهای را کشت و گروهی را هم به چوب بست.
در دهم مارس 1952، کودتاچیان هوادار باتیستا علیه دولت دست به عمل زدند و کنترل کشور را در دست گرفتند. دولت کودتا اقدامات ارتجاعی خود را به سرعت آغاز کرد. باتیستا، قانون اساسی 1940 کوبا را معلق کرد. لایحه جدیدی نوشته شد که طی آن همه قدرتهای اجرایی و تقنینی به شخص دیکتاتور داده شده بود. او تمام احزاب سیاسی دیگر را منحل کرد. برخی احزاب مانند لیبرالها و دموکراتها به او پیوستند و مخالفان هم گریختند.
دانشجویان کوبایی اما، زیر بار حکومت کودتا نرفتندو آنها اعلام کردند در کلاسها شرکت نمیکنند. دانشجویان قانون اساسی را دفن کردند و مدت چهار روز در کنار تابوتی که روی پلههای دانشگاه گذاشته بودند بیدار ماندند. دولت باتیستا هم در مقابل عدهای را کشت و گروهی را هم به چوب بست.
تصویری مشهور که گاردنر (سفیر آمریکا-چپ) را در حالی که دستانش را دور گردن
ژنرال تابرلیلا (فرمانده نیروی هوایی باتیستا- راست) انداخته نشان میدهد.
این تصویر به نمادی از همپیمانی رژیم باتیستا با آمریکا تبدیل شد.
* آمریکا و باتیستا؛ دوستان مشترک
رژیم جدید، ظرف مدت 11 روز، از سوی ایالات متحده آمریکا به رسمیت شناخته شد. باتیستا از پشتیبانی صریح و روشن آمریکاییها برخوردار بود. میگویند که گاردنر –سفیر آمریکا در کوبا- در ستایش باتیستا چنان در غلیان بود و افراط کرد که حتی دیکتاتور کوبا را دستپاچه کرد و بلاتیستا گفت: خوشحالم که سفیر گاردنر، دولت مرا تایید میکند اما دلم میخواست درباره آن اینقدر حرف نزنند.
رژیم جدید، ظرف مدت 11 روز، از سوی ایالات متحده آمریکا به رسمیت شناخته شد. باتیستا از پشتیبانی صریح و روشن آمریکاییها برخوردار بود. میگویند که گاردنر –سفیر آمریکا در کوبا- در ستایش باتیستا چنان در غلیان بود و افراط کرد که حتی دیکتاتور کوبا را دستپاچه کرد و بلاتیستا گفت: خوشحالم که سفیر گاردنر، دولت مرا تایید میکند اما دلم میخواست درباره آن اینقدر حرف نزنند.
باتیستا و کرمیت روزولت
جانشین گاردنر هم کمتر از سفیر قبلی با باتیستا از یک طرف و منافع شرمتهای آمریکایی از طرف دیگر نزدیک نبود. ارلی. تی. اسمیت که خود با حمایت سرمایهدار بزرگ آمریکایی، جان هی ویتنی- به جاه و جلالی دست یافته بود، در اولین فرصت به دنبال گردآوری مزایا برای شرکتهای ایالات متحده افتاد. او در نخستین اقدام، مبلغ قابل ملاحظهای تقلیل مالیات برای شرکت «موا» از مقامات کوبا گرفت. باتیستا در درهم کوبیدن مخالفان سیاسی و هرگونه تروریسم دولتی از سوی سفیر آمریکا که مصرانه اطلاعات غیرواقعی به کشورش مخابره میکرد نادیده گرفته میشد.
ژنرال باتیستا و همسرش در کاخ ریاست جمهوری
تفریح دیکتاتورها؛ باتیستا در کاخ خود تنیس بازی میکند
* سر و کله فیدل پیدا میشود
به دنبال خشم خاموش و آتش زیر خاکستر مردم کوبا، نخستین اقدام انقلابیون به رهبری فیدل کاسترو در بامداد 26 ژوئن 1953 عملی شد. کاسترو به همراه برادرش و 170 جوان کوبایی در این نبرد نابرابر شکست خوردند اما روح معنوی قیام، تازه تجلی کرده بود. «نهضت 26 ژوئن» تازه بر زبانها افتاده بود. کاسترو و یارانش به زندان محکوم شدند. با این همه، پس از اعتراضهای مردمی و فشار روانی که بر دولت تحمیل شد، پس از مدتی، کاسترو آزاد شد.
به دنبال خشم خاموش و آتش زیر خاکستر مردم کوبا، نخستین اقدام انقلابیون به رهبری فیدل کاسترو در بامداد 26 ژوئن 1953 عملی شد. کاسترو به همراه برادرش و 170 جوان کوبایی در این نبرد نابرابر شکست خوردند اما روح معنوی قیام، تازه تجلی کرده بود. «نهضت 26 ژوئن» تازه بر زبانها افتاده بود. کاسترو و یارانش به زندان محکوم شدند. با این همه، پس از اعتراضهای مردمی و فشار روانی که بر دولت تحمیل شد، پس از مدتی، کاسترو آزاد شد.
کاسترو بلافاصله به مکزیکو رفت و مقدمات حرکتی همهجانبه و بزرگتر را فراهم کرد. او از توانگران پول و دارایی میگرفت و نیروهای خود را سامان میداد. با اینکه گروه انقلابیان با یک جمعیت چند ده نفری تشکیل شد اما به مرور بسیاری از نیروهای باتیستا، از او جدا شده و به یاران فیدل ملحق میشدند.
باتیستا و آیزنهاور؛ رئیس جمهور وقت آمریکا
* حمایت آمریکا از باتیستا در جنگ
ایالات متحده در جریان این منازعات همیشه از رژیم دیکتاتوری باتیستا پشتیبانی میکرد. در سال 1958 که تقریبا یک سال از آغاز جنگ میگذشت، وزارت خارجه آمریکا دستوری صادر کرد مبنی بر اینکه هر تقاضایی که برای صدور اسلحه از کوبا میرسد باید به مهر موافقت سفارت کوبا در واشنگتن باشد. به این ترتیب، مبارزان کوبایی از دستیابی به کمک آمریکا محروم شدند.
کاسترو و احزاب موتلف با او، در یکی از اعلامیههای خود صریحا از آمریکا خواستند که اهدای اسلحه به باتیستا را متوقف کند. با این همه، ایالات متحده حتی به باتیستا موشک داد. مستشاران آمریکایی، دستگاه سرکوبگر باتیستا را تعلیم میدادند و سرهنگ کارلوس تابرلیلا، فرمانده نیروی هوایی باتیستا از آمریکا نشان لیاقت دریافت کرد.
ایالات متحده در جریان این منازعات همیشه از رژیم دیکتاتوری باتیستا پشتیبانی میکرد. در سال 1958 که تقریبا یک سال از آغاز جنگ میگذشت، وزارت خارجه آمریکا دستوری صادر کرد مبنی بر اینکه هر تقاضایی که برای صدور اسلحه از کوبا میرسد باید به مهر موافقت سفارت کوبا در واشنگتن باشد. به این ترتیب، مبارزان کوبایی از دستیابی به کمک آمریکا محروم شدند.
کاسترو و احزاب موتلف با او، در یکی از اعلامیههای خود صریحا از آمریکا خواستند که اهدای اسلحه به باتیستا را متوقف کند. با این همه، ایالات متحده حتی به باتیستا موشک داد. مستشاران آمریکایی، دستگاه سرکوبگر باتیستا را تعلیم میدادند و سرهنگ کارلوس تابرلیلا، فرمانده نیروی هوایی باتیستا از آمریکا نشان لیاقت دریافت کرد.
فاتح نهایی انقلاب کوبا، ارتش دهقانی کاسترو نبود
بلکه تمام مردم کوبا بودند
* کابوسی که آمریکا میبیند
رژیم باتیستا، با همه حمایتهای آمریکا، سرانجام از شورشیان شکست خورد. نیروهای او، ذوز به روز از او فاصله میگرفتند. او از حمایت مردمی برخوردار نبود و به زور سرنیزه حکومت میکرد. از سوی دیگر، انقلابیون کوبایی، «از جان گذشته و خودساز» بودند. با این همه «نیروهای کاسترو به هیچ طریق نظامی نیروهای باتیستا را شکست ندادند بلکه موفق شدند مقدماتی فراهم آورند تا باتیستا خود، خویشتن را نابود کند.»
رژیم باتیستا، با همه حمایتهای آمریکا، سرانجام از شورشیان شکست خورد. نیروهای او، ذوز به روز از او فاصله میگرفتند. او از حمایت مردمی برخوردار نبود و به زور سرنیزه حکومت میکرد. از سوی دیگر، انقلابیون کوبایی، «از جان گذشته و خودساز» بودند. با این همه «نیروهای کاسترو به هیچ طریق نظامی نیروهای باتیستا را شکست ندادند بلکه موفق شدند مقدماتی فراهم آورند تا باتیستا خود، خویشتن را نابود کند.»
ژنرال باتیستا و همسرش؛ اسپانیا- 1973
سرانجام باتیستا در ساعت 2و 10دقیقه نیمه شب اولین روز از سال 1959 به دومینیکن گریخت و با حکومت برای همیشه خداحافظی کرد. به این ترتیب فیدل کاستروی 32 ساله رهبر بلامنازع کوبا شد که این آغازی بود برای یک حکومت سوسیالیستی منحصربهفرد در همسایگی ایالات متحده آمریکا؛ کابوسی که هیچگاه از ذهن آمریکاییها را بیرون نرفته است. باتیستا در سال 1973 و در اسپانیا درگذشت.