به گزارش گروه اجتماعی مشرق، بر اساس مطالعات علمي مي توان ۴۰ درصد مراجعه به پزشکان عمومي، ۱۷ درصد مراجعه به پزشکان متخصص، ۵۰ درصد مراجعه به مراکز اورژانس، ۵۰ درصد بستري در بيمارستان و ۵۰درصد غيبت از کار را با «خود مراقبتي» کاهش داد.
«خود مراقبتي» گام اول سلامت است و ابتدا ما بايد ياد بگيريم چگونه از خودمان مراقبت کنيم. کارشناسان حوزه سلامت نيز خود مراقبتي را چنين تعريف مي کنند، خود مراقبتي عمل و رفتاري است که در آن هر فردي از دانش، مهارت و توان خود به عنوان يک منبع استفاده مي کند تا به طور مستقل از سلامت خود مراقبت کند.
اين کارشناسان معتقدند: بين ۶۵ تا ۸۵درصد از مراقبت هايي که به سلامت فرد منجر مي شود، نتيجه خود مراقبتي است، حال بايد پرسيد، چگونه بايد از خودمان مراقبت کنيم تا سالم بمانيم، آيا عواملي هستند که به غير از فرد در اين زمينه نقش داشته باشند؟
خود مراقبتي، کليد سلامت
دکتر زرگران پزشک عمومي نيز خود مراقبتي را کليد سلامت براي افراد مي داند و مي گويد: افراد با رعايت بهداشت فردي مي توانند از خود مراقبت کنند، مسواک زدن، شست و شوي دست ها و ديگر موارد بهداشتي مي تواند نوعي خود مراقبتي باشد.
وي مي افزايد: هر قدر افراد نسبت به سلامت خود مسئوليت پذيرتر باشند اين مسئله تأثيرگذارتر بر خود مراقبتي است، اما متأسفانه برخي افراد تأمين و حفظ سلامت خود را از مسئولان و دست اندرکاران اجرايي سلامت انتظار دارند و معتقدند که آن ها بايد براي بهبود وضعيت سلامت تلاش کنند.
دکتر فرسار معاون بهداشتي دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي نيز گام اول سلامتي را براي هر فردي خود مراقبتي مي داند و مي گويد: ۶۵ تا ۸۵ درصد از مراقبت هايي که به سلامت منجر مي شود نتيجه خودمراقبتي است.
وي مي افزايد: اگر بتوانيم خود مراقبتي را در افراد به يک فرهنگ تبديل کنيم سلامت جامعه را تضمين مي کنيم.
معاون بهداشتي دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي متذکر مي شود: خود مراقبتي در تمام مراحل سلامت و بيماري معنا پيدا مي کند و مراقبت هاي بهداشتي در طيفي قرار مي گيرد که دامنه اش با يکديگر متفاوت است مثلاً خود مراقبتي نظير مسواک زدن تا مراقبت حرفه اي مانند انجام يک عمل جراحي.
دکتر فرسار مي گويد: بخشي از بيماري هاي جزئي، بيماري هاي مزمن و حاد نيازمند مراقبت هاي بهداشتي، پزشکي و حرفه اي است و هدف خود مراقبتي اين است که بخش حرفه اي مراقبت از اين بيماري ها را به حداقل برسانيم.
اغلب مراقبت هاي بهداشتي که به حفظ سلامت فرد منجر مي شود، در مجموعه خود مراقبتي جاي مي گيرد، در واقع خود مراقبتي مجموعه اي از رفتارهاي سالم و انتخاب الگوهاي صحيح زندگي است که در نتيجه باعث خواهد شد فرد يا دچار بيماري نشود يا در صورتي هم که بيمار شد، با علم و آگاهي به درمان موثر خود اقدام کند.
يک عضو شوراي عالي نظام پزشکي کشور اولين حرکت در خود مراقبتي را تغيير الگوي غذايي خانواده مي داند و مي گويد: اغلب مردم به نوع تغذيه شان حساس نيستند و در بين افراد بيماران مبتلا به ديابت و فشارخون هم ديده مي شوند که آن ها هم متوجه نوع تغذيه شان نيستند، در حالي که انتخاب تغذيه سالم براي آن ها ضرورت دارد.
دکتر شهرام رفيعي فر سرپرست دفتر آموزش و ارتقاي وزارت بهداشت نيز در اين باره به ايسنا گفته است: ۱۰ عامل خطر سلامت و مرگ در کشور رژيم غذايي نامطلوب، فشار خون بالا، توده بدني بالا، تحرک ناکافي، سيگار، ديابت، آلودگي هوا، کلسترول بالا، خطرات شغلي و مواد مخدر اعلام شده است.
وي افزود: ارتقاي سلامت در کشور نيازمند برنامه ريزي فردي، خانوادگي و اجتماعي براي خود مراقبتي در زمينه مصرف غذاي سالم، تحرک فيزيکي کافي روزانه و دوري از سيگار است.
دکتر رفيعي فر يادآور شد: در کشور ما 5.2 ميليون نفر ايراني روزانه سيگار مي کشند و در سال ۱۱ هزار نفر از مردم کشور به علت مصرف دخانيات جان خود را از دست مي دهند.
اين مقام مسئول متذکر شد: براي مراقبت از خود برنامه ريزي کنيد، مشورت بگيريد و اقدام کنيد تا بتوانيد از خود و خانواده تان مراقبت کنيد.
خود مراقبتي و پيش گيري از بيماري هاي غيرواگير
هر روز بر تعداد مبتلايان به بيماري هاي غيرواگير در کشور افزوده مي شود آيا با خود مراقبتي ابتلا به چنين بيماري هايي کاهش مي يابد؟
دکتر علي اصغر يارمحمدي اورولوژيست و استاد دانشگاه علوم پزشکي مشهد نيز خود مراقبتي را يکي از بهترين، ارزان ترين، کم هزينه ترين و موفق ترين روش هاي حفظ سلامت مي داند و مي گويد: متاسفانه بر اساس آمار جهاني که مورد تاييد سازمان بهداشت جهاني «W.H.O» است، ميزان بروز و شيوع انواع سرطان ها شدت يافته است و در کشور ما نيز اين افزايش رشد سرطان به وضوح مشاهده مي شود.
وي مي افزايد: با خود مراقبتي مي توانيم از رشد سرطان ها بکاهيم و آن چه در علم پزشکي مورد توجه قرار مي گيرد، اتخاذ شيوه درماني است که علاوه بر افزايش طول عمر، باعث افزايش کيفيت زندگي هم مي شود. از اين رو با توجه به ميزان شيوع انواع سرطان ها، يکي از بهترين روش هاي درماني، روش خود مراقبتي است.
دکتر يارمحمدي متذکر مي شود: در بسياري از جوامع براي تشخيص به موقع برخي از بيماري ها از روش غربال گري استفاده مي شود. هدف از خود مراقبتي در زمينه بيماري سرطان تشخيص بيماري در مراحل اوليه است که بيماري هنوز پيشرفت نکرده و درمان قطعي دارد.
دکتر علي اکبر سياري معاون بهداشتي وزير بهداشت نيز بر اين عقيده است که ۴۰ درصد سرطان ها با خود مراقبتي قابل پيش گيري است و مي توان با خود مراقبتي، تغيير سبک زندگي و ترويج عادات صحيح غذايي طول عمر مردم را تا ۱۰ سال افزايش داد.
وي مي افزايد: اگر بتوانيم فرهنگ خود مراقبتي را در کشور نهادينه کنيم در کاهش ميزان بيماري ها و نيز هزينه هاي درماني موفق خواهيم بود.
وي متذکر مي شود: افراد مي توانند ۸۶ سال عمر کنند و با افزايش آگاهي و ارتقاي فرهنگ سلامت مي توان کاري کرد که سکته هاي قلبي و مغزي و انواع سرطان ها کاهش يابد.
اين مقام مسئول تاکيد مي کند: بايد به گونه اي فرهنگ سازي کنيم که عادات نادرست غذايي از جمله مصرف نمک و روغن تغيير کند، چرا که مصرف زياد نمک و روغن در ابتلا به بسياري از بيماري هاي غيرواگير تاثير اساسي دارد.
دکتر سياري مي گويد: توانمندسازي مردم براي پيش گيري از بيماري ها نقش بسيار اساسي دارد و سازمان ها و دستگاه هاي مرتبط با سلامت بايد با اطلاع رساني دقيق و شفاف براي ارتقاي سلامت جامعه گام بردارند.
دکتر سيدحسن هاشمي وزير بهداشت و درمان نيز يکي از مشکلات سلامت کشور را افزايش بيماري هاي غيرواگير دانست. به گزارش ايرنا اين مقام مسئول گفته است يکي از مشکلات سلامت کشور افزايش بيماري هاي غيرواگير از جمله بيماري هاي قلبي و عروقي و سرطان هاست که در زمينه پيش گيري از ابتلا به بيماري هاي غيرواگير مردم بايد بدانند چه غذاهايي مصرف کنند و چقدرتحرک جسمي داشته باشند.
دکتر هاشمي خاطرنشان کرد: مردم بايد از خودشان مراقبت کنند و با مطالعه و شناخت بيماري ها، زمينه را براي پيش گيري از ابتلا به آن ها فراهم کنند.
اين مقام مسئول، کم تحرکي را راس علل بروز بسياري از بيماري هاي غيرواگير عنوان کرد و گفت: کم تحرکي باعث اضافه وزن و چاقي مي شود که منشاء بسياري از بيماري هاست.
اين مقام مسئول به مردم در خصوص مصرف زياد نمک و قند و شکر در کشور نيز هشدار داد و متذکر شد: استفاده زياد از نمک و شکر باعث افزايش فشار خون و پس از آن باعث بروز بيماري هاي قلبي- عروقي و سکته مغزي مي شود.
آموزش و فرهنگ سازي
وقتي از افراد مي خواهيم که خود مراقبتي را در زندگي روزمره خود به کار گيرند اين مسئله نيازمند آموزش وفرهنگ سازي است آيا به اين مهم توجه خواهد شد؟
دکتر زرگران نقش آموزش و اطلاع رساني را در گسترش فرهنگ خود مراقبتي براي حفظ سلامت خود و افراد خانواده و حتي جامعه بسيار مهم و اساسي مي داند و مي گويد: اطلاع رساني ها در زمينه بهداشت و سلامت بايد به گونه اي باشد که مردم از برنامه هاي اصلاح سبک زندگي استقبال کنند و نگاه کهنه و قديمي به سلامت که آن را تنها در تجويز دارو و بستري شدن در بيمارستان مي دانند تغيير پيدا کند همچنين مردم توجيه شوند که طراحي و اجراي برنامه هاي پيش گيرانه نتايج زودرس ندارد و براي نهادينه کردن اين فرهنگ بايد تلاش زيادي صورت گيرد.
دکتر شهرام رفيعي فر، سرپرست دفتر آموزش و ارتقاي سلامت وزارت بهداشت، آموزش را در بحث خود مراقبتي ضروري مي داند و مي گويد: ۸۰ تا ۹۰ درصد مراقبت از سلامت مراقبتي است که مردم انجام مي دهند بنابراين تغيير سبک زندگي با آموزش و اطلاع رساني در تغيير برنامه هاي خود مراقبتي تاثيرگذار است.
وي بيان مي کند: در برنامه خود مراقبتي، هر فردي بايد توانمند شود تا اطلاعات را شخصي سازي و وضعيت سلامت خود را ارزيابي کند که اين مهم فقط با آموزش و اطلاع رساني ميسر خواهد شد.
رفيعي فر اظهار مي دارد: از اين رو ما نيز در راستاي ابلاغ سياست هاي کلي نظام سلامت و تاکيد بر پيش گيري و توانمندسازي جامعه، از خانه هاي بهداشت به سمت جامعه مي رويم و خانه هاي بهداشت را به خانه هاي سلامت تبديل مي کنيم و به همين منظور سفيران سلامت را با دوره آموزش ۸ ساعته به اين خانه ها اعزام مي کنيم تا در مراکز، مساجد و مدارس به مردم آموزش دهند.
سرپرست دفتر آموزش و ارتقاي سلامت وزارت بهداشت از تدوين راهنماي ملي خود مراقبتي خانواده خبر مي دهد و مي گويد: در اين بسته سبک زندگي را آموزش مي دهيم که بر اساس آن مردم براي دسترسي به خدمات، مراجعه آگاهانه داشته باشند.
خودمراقبتي نه خود درماني
اما در بحث خود مراقبتي مسئله اي وجود دارد که برخي افراد آن را با خوددرماني اشتباه مي گيرند.
دکتر دلاور کارشناس مسئول غذا و داروي دانشگاه علوم پزشکي نيز با تاکيد بر اين که خود مراقبتي را نبايد با خوددرماني اشتباه گرفت، مي گويد: خود درماني نه تنها خود مراقبتي نيست، بلکه تهديد جدي براي سلامت است و براي جلوگيري از خوددرماني بايد اطلاع رساني شود.
وي مي افزايد: فرد در خودمراقبتي به پيش گيري از ابتلا و تامين سلامت خويش مي پردازد و مردم بايد توجه داشته باشند که استفاده خودسرانه از دارو همواره نتيجه عکس داشته است.
دکتر دلاور متذکر مي شود: استفاده بدون علم از دارو و ناآگاهي از بيماري مضراتش به مراتب بيشتر از فوايد آن است، اين نوع مصرف علاوه بر اين که شرايط بدن و سلامتي را بهبود نمي بخشد، بلکه فرد را با مشکلات ديگري روبه رو مي کند.
دکتر ثابت داروساز نيز بر اين عقيده است که بسياري افراد در هنگام بيماري اغلب به خوددرماني روي مي آورند و وزارت بهداشت در آمار خود اعلام مي کند که ۵۰ درصد ايراني ها هنگام بيماري به پزشک مراجعه نمي کنند و خود را به شيوه خوددرماني مداوا مي کنند.
وي مي افزايد: در بحث خودمراقبتي فرد در تمام شرايط به فکر سلامت خود است و با بروز علائمي نظير سرماخوردگي همراه با سرفه ترجيح مي دهدکه در فضايي قرار نگيرد که آلوده به دود سيگار يا ديگر آلاينده هاي شيميايي باشد و يا اگر دچار تب شد مي داند که ميکروب يا ويروس وارد بدن شده و التهاب در بدن در حال شکل گرفتن است و بايد به پزشک مراجعه کند تا داروي مورد نياز براي مقابله با ويروس تجويز شود.
اين داروساز متذکر مي شود: علاوه بر موارد مذکور فرد بايد از يک تغذيه سالم برخوردار باشد و علاوه بر اين عوامل خطرزا در غذا نظير چربي ها، قند و نمک را کاهش و محدود کند و در واقع يک الگوي صحيح غذايي با توجه به سن و شرايط جسمي اش درزندگي لحاظ کند.
سلامت و رفاه خانواده
اما يک مقام مسئول در شبکه بهداشت و درمان کشور نيز سلامت و رفاه خانواده را نقطه آغاز خود مراقبتي مي داند و مي گويد: با خود مراقبتي مي توان سلامت خود، خانواده و جامعه را حفظ کرد.
دکتر خيرخواه نيز خودمراقبتي رابه معناي مراقبت از خود، خانواده و اطرافيان با مشورت پزشکان و مشاوران سلامت مي داند و مي گويد: رعايت سبک زندگي سالم بايد با فراگيري دانش و مهارت هاي آموزش همراه باشد تا بتوان سلامت و توانمندي هاي افراد و امنيت سلامت آينده کشور را تضمين کرد.
وي يادآور مي شود: خودمراقبتي مي تواند عامل مهم درگيري مردم براي حفظ سلامتي در زندگي روزانه شان باشد، از طرفي ظرفيت هاي خودمراقبتي هر يک از مردم در چرخه رشد آنان از کودکي تا سالخوردگي بستگي به ميزان سلامت و عوامل تاثيرگذار بر آموزش پذيري و تجارب زندگي فردي افراد دارد.
دکتر خيرخواه به نقش رسانه ها به عنوان مروجان سلامت و مبلغان تندرستي جامعه اشاره مي کند و مي گويد: رسانه ها با ايجاد نشاط در جامعه مي توانند حفظ سلامت و خود مراقبتي را در بين مردم افزايش دهند و در واقع رسانه ها ضامن ترويج فرهنگ خود مراقبتي براي سالم زيستن و سالم ماندن براي ارتقاي سلامت هستند.
به طور مسلم، خودمراقبتي براي حفظ سلامت فرد نقش به سزايي دارد، کارشناسان سلامت تحرک و اصلاح سبک زندگي و تغذيه را مهم ترين عوامل در خود مراقبتي مي دانند، اما بايد مسئولان شرايطي را فراهم کنند که زمينه ساز تحرک و فعاليت هاي بدني در افراد باشد و غذاي سالم را با کنترل آلودگي هاي زيست محيطي و جلوگيري از ورود محصولات آلوده بر سفره مردم به شکل مناسب بياوريم.
مخاطبان محترم گروه اجتماعی مشرق می توانند اخبار، مقالات و تصاویر اجتماعی خود را به آدرس shoma@mashreghnews.irارسال کنند تا در سریع ترین زمان ممکن به نام خودشان و به عنوان یکی از مطالب ویژه مشرق منتشر شود. در ضمن گروه اجتماعی مشرق در صدد است با پیگیری مشکلات ارسالی شما از طریق کارشناسان و مشاوران مجرب پاسخی برای ابهامات مخاطبان عزیز بیابد.
منبع: خراسان
«خود مراقبتي» گام اول سلامت است و ابتدا ما بايد ياد بگيريم چگونه از خودمان مراقبت کنيم. کارشناسان حوزه سلامت نيز خود مراقبتي را چنين تعريف مي کنند، خود مراقبتي عمل و رفتاري است که در آن هر فردي از دانش، مهارت و توان خود به عنوان يک منبع استفاده مي کند تا به طور مستقل از سلامت خود مراقبت کند.
اين کارشناسان معتقدند: بين ۶۵ تا ۸۵درصد از مراقبت هايي که به سلامت فرد منجر مي شود، نتيجه خود مراقبتي است، حال بايد پرسيد، چگونه بايد از خودمان مراقبت کنيم تا سالم بمانيم، آيا عواملي هستند که به غير از فرد در اين زمينه نقش داشته باشند؟
خود مراقبتي، کليد سلامت
دکتر زرگران پزشک عمومي نيز خود مراقبتي را کليد سلامت براي افراد مي داند و مي گويد: افراد با رعايت بهداشت فردي مي توانند از خود مراقبت کنند، مسواک زدن، شست و شوي دست ها و ديگر موارد بهداشتي مي تواند نوعي خود مراقبتي باشد.
وي مي افزايد: هر قدر افراد نسبت به سلامت خود مسئوليت پذيرتر باشند اين مسئله تأثيرگذارتر بر خود مراقبتي است، اما متأسفانه برخي افراد تأمين و حفظ سلامت خود را از مسئولان و دست اندرکاران اجرايي سلامت انتظار دارند و معتقدند که آن ها بايد براي بهبود وضعيت سلامت تلاش کنند.
دکتر فرسار معاون بهداشتي دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي نيز گام اول سلامتي را براي هر فردي خود مراقبتي مي داند و مي گويد: ۶۵ تا ۸۵ درصد از مراقبت هايي که به سلامت منجر مي شود نتيجه خودمراقبتي است.
وي مي افزايد: اگر بتوانيم خود مراقبتي را در افراد به يک فرهنگ تبديل کنيم سلامت جامعه را تضمين مي کنيم.
معاون بهداشتي دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي متذکر مي شود: خود مراقبتي در تمام مراحل سلامت و بيماري معنا پيدا مي کند و مراقبت هاي بهداشتي در طيفي قرار مي گيرد که دامنه اش با يکديگر متفاوت است مثلاً خود مراقبتي نظير مسواک زدن تا مراقبت حرفه اي مانند انجام يک عمل جراحي.
دکتر فرسار مي گويد: بخشي از بيماري هاي جزئي، بيماري هاي مزمن و حاد نيازمند مراقبت هاي بهداشتي، پزشکي و حرفه اي است و هدف خود مراقبتي اين است که بخش حرفه اي مراقبت از اين بيماري ها را به حداقل برسانيم.
اغلب مراقبت هاي بهداشتي که به حفظ سلامت فرد منجر مي شود، در مجموعه خود مراقبتي جاي مي گيرد، در واقع خود مراقبتي مجموعه اي از رفتارهاي سالم و انتخاب الگوهاي صحيح زندگي است که در نتيجه باعث خواهد شد فرد يا دچار بيماري نشود يا در صورتي هم که بيمار شد، با علم و آگاهي به درمان موثر خود اقدام کند.
يک عضو شوراي عالي نظام پزشکي کشور اولين حرکت در خود مراقبتي را تغيير الگوي غذايي خانواده مي داند و مي گويد: اغلب مردم به نوع تغذيه شان حساس نيستند و در بين افراد بيماران مبتلا به ديابت و فشارخون هم ديده مي شوند که آن ها هم متوجه نوع تغذيه شان نيستند، در حالي که انتخاب تغذيه سالم براي آن ها ضرورت دارد.
دکتر شهرام رفيعي فر سرپرست دفتر آموزش و ارتقاي وزارت بهداشت نيز در اين باره به ايسنا گفته است: ۱۰ عامل خطر سلامت و مرگ در کشور رژيم غذايي نامطلوب، فشار خون بالا، توده بدني بالا، تحرک ناکافي، سيگار، ديابت، آلودگي هوا، کلسترول بالا، خطرات شغلي و مواد مخدر اعلام شده است.
وي افزود: ارتقاي سلامت در کشور نيازمند برنامه ريزي فردي، خانوادگي و اجتماعي براي خود مراقبتي در زمينه مصرف غذاي سالم، تحرک فيزيکي کافي روزانه و دوري از سيگار است.
دکتر رفيعي فر يادآور شد: در کشور ما 5.2 ميليون نفر ايراني روزانه سيگار مي کشند و در سال ۱۱ هزار نفر از مردم کشور به علت مصرف دخانيات جان خود را از دست مي دهند.
اين مقام مسئول متذکر شد: براي مراقبت از خود برنامه ريزي کنيد، مشورت بگيريد و اقدام کنيد تا بتوانيد از خود و خانواده تان مراقبت کنيد.
خود مراقبتي و پيش گيري از بيماري هاي غيرواگير
هر روز بر تعداد مبتلايان به بيماري هاي غيرواگير در کشور افزوده مي شود آيا با خود مراقبتي ابتلا به چنين بيماري هايي کاهش مي يابد؟
دکتر علي اصغر يارمحمدي اورولوژيست و استاد دانشگاه علوم پزشکي مشهد نيز خود مراقبتي را يکي از بهترين، ارزان ترين، کم هزينه ترين و موفق ترين روش هاي حفظ سلامت مي داند و مي گويد: متاسفانه بر اساس آمار جهاني که مورد تاييد سازمان بهداشت جهاني «W.H.O» است، ميزان بروز و شيوع انواع سرطان ها شدت يافته است و در کشور ما نيز اين افزايش رشد سرطان به وضوح مشاهده مي شود.
وي مي افزايد: با خود مراقبتي مي توانيم از رشد سرطان ها بکاهيم و آن چه در علم پزشکي مورد توجه قرار مي گيرد، اتخاذ شيوه درماني است که علاوه بر افزايش طول عمر، باعث افزايش کيفيت زندگي هم مي شود. از اين رو با توجه به ميزان شيوع انواع سرطان ها، يکي از بهترين روش هاي درماني، روش خود مراقبتي است.
دکتر يارمحمدي متذکر مي شود: در بسياري از جوامع براي تشخيص به موقع برخي از بيماري ها از روش غربال گري استفاده مي شود. هدف از خود مراقبتي در زمينه بيماري سرطان تشخيص بيماري در مراحل اوليه است که بيماري هنوز پيشرفت نکرده و درمان قطعي دارد.
دکتر علي اکبر سياري معاون بهداشتي وزير بهداشت نيز بر اين عقيده است که ۴۰ درصد سرطان ها با خود مراقبتي قابل پيش گيري است و مي توان با خود مراقبتي، تغيير سبک زندگي و ترويج عادات صحيح غذايي طول عمر مردم را تا ۱۰ سال افزايش داد.
وي مي افزايد: اگر بتوانيم فرهنگ خود مراقبتي را در کشور نهادينه کنيم در کاهش ميزان بيماري ها و نيز هزينه هاي درماني موفق خواهيم بود.
وي متذکر مي شود: افراد مي توانند ۸۶ سال عمر کنند و با افزايش آگاهي و ارتقاي فرهنگ سلامت مي توان کاري کرد که سکته هاي قلبي و مغزي و انواع سرطان ها کاهش يابد.
اين مقام مسئول تاکيد مي کند: بايد به گونه اي فرهنگ سازي کنيم که عادات نادرست غذايي از جمله مصرف نمک و روغن تغيير کند، چرا که مصرف زياد نمک و روغن در ابتلا به بسياري از بيماري هاي غيرواگير تاثير اساسي دارد.
دکتر سياري مي گويد: توانمندسازي مردم براي پيش گيري از بيماري ها نقش بسيار اساسي دارد و سازمان ها و دستگاه هاي مرتبط با سلامت بايد با اطلاع رساني دقيق و شفاف براي ارتقاي سلامت جامعه گام بردارند.
دکتر سيدحسن هاشمي وزير بهداشت و درمان نيز يکي از مشکلات سلامت کشور را افزايش بيماري هاي غيرواگير دانست. به گزارش ايرنا اين مقام مسئول گفته است يکي از مشکلات سلامت کشور افزايش بيماري هاي غيرواگير از جمله بيماري هاي قلبي و عروقي و سرطان هاست که در زمينه پيش گيري از ابتلا به بيماري هاي غيرواگير مردم بايد بدانند چه غذاهايي مصرف کنند و چقدرتحرک جسمي داشته باشند.
دکتر هاشمي خاطرنشان کرد: مردم بايد از خودشان مراقبت کنند و با مطالعه و شناخت بيماري ها، زمينه را براي پيش گيري از ابتلا به آن ها فراهم کنند.
اين مقام مسئول، کم تحرکي را راس علل بروز بسياري از بيماري هاي غيرواگير عنوان کرد و گفت: کم تحرکي باعث اضافه وزن و چاقي مي شود که منشاء بسياري از بيماري هاست.
اين مقام مسئول به مردم در خصوص مصرف زياد نمک و قند و شکر در کشور نيز هشدار داد و متذکر شد: استفاده زياد از نمک و شکر باعث افزايش فشار خون و پس از آن باعث بروز بيماري هاي قلبي- عروقي و سکته مغزي مي شود.
آموزش و فرهنگ سازي
وقتي از افراد مي خواهيم که خود مراقبتي را در زندگي روزمره خود به کار گيرند اين مسئله نيازمند آموزش وفرهنگ سازي است آيا به اين مهم توجه خواهد شد؟
دکتر زرگران نقش آموزش و اطلاع رساني را در گسترش فرهنگ خود مراقبتي براي حفظ سلامت خود و افراد خانواده و حتي جامعه بسيار مهم و اساسي مي داند و مي گويد: اطلاع رساني ها در زمينه بهداشت و سلامت بايد به گونه اي باشد که مردم از برنامه هاي اصلاح سبک زندگي استقبال کنند و نگاه کهنه و قديمي به سلامت که آن را تنها در تجويز دارو و بستري شدن در بيمارستان مي دانند تغيير پيدا کند همچنين مردم توجيه شوند که طراحي و اجراي برنامه هاي پيش گيرانه نتايج زودرس ندارد و براي نهادينه کردن اين فرهنگ بايد تلاش زيادي صورت گيرد.
دکتر شهرام رفيعي فر، سرپرست دفتر آموزش و ارتقاي سلامت وزارت بهداشت، آموزش را در بحث خود مراقبتي ضروري مي داند و مي گويد: ۸۰ تا ۹۰ درصد مراقبت از سلامت مراقبتي است که مردم انجام مي دهند بنابراين تغيير سبک زندگي با آموزش و اطلاع رساني در تغيير برنامه هاي خود مراقبتي تاثيرگذار است.
وي بيان مي کند: در برنامه خود مراقبتي، هر فردي بايد توانمند شود تا اطلاعات را شخصي سازي و وضعيت سلامت خود را ارزيابي کند که اين مهم فقط با آموزش و اطلاع رساني ميسر خواهد شد.
رفيعي فر اظهار مي دارد: از اين رو ما نيز در راستاي ابلاغ سياست هاي کلي نظام سلامت و تاکيد بر پيش گيري و توانمندسازي جامعه، از خانه هاي بهداشت به سمت جامعه مي رويم و خانه هاي بهداشت را به خانه هاي سلامت تبديل مي کنيم و به همين منظور سفيران سلامت را با دوره آموزش ۸ ساعته به اين خانه ها اعزام مي کنيم تا در مراکز، مساجد و مدارس به مردم آموزش دهند.
سرپرست دفتر آموزش و ارتقاي سلامت وزارت بهداشت از تدوين راهنماي ملي خود مراقبتي خانواده خبر مي دهد و مي گويد: در اين بسته سبک زندگي را آموزش مي دهيم که بر اساس آن مردم براي دسترسي به خدمات، مراجعه آگاهانه داشته باشند.
خودمراقبتي نه خود درماني
اما در بحث خود مراقبتي مسئله اي وجود دارد که برخي افراد آن را با خوددرماني اشتباه مي گيرند.
دکتر دلاور کارشناس مسئول غذا و داروي دانشگاه علوم پزشکي نيز با تاکيد بر اين که خود مراقبتي را نبايد با خوددرماني اشتباه گرفت، مي گويد: خود درماني نه تنها خود مراقبتي نيست، بلکه تهديد جدي براي سلامت است و براي جلوگيري از خوددرماني بايد اطلاع رساني شود.
وي مي افزايد: فرد در خودمراقبتي به پيش گيري از ابتلا و تامين سلامت خويش مي پردازد و مردم بايد توجه داشته باشند که استفاده خودسرانه از دارو همواره نتيجه عکس داشته است.
دکتر دلاور متذکر مي شود: استفاده بدون علم از دارو و ناآگاهي از بيماري مضراتش به مراتب بيشتر از فوايد آن است، اين نوع مصرف علاوه بر اين که شرايط بدن و سلامتي را بهبود نمي بخشد، بلکه فرد را با مشکلات ديگري روبه رو مي کند.
دکتر ثابت داروساز نيز بر اين عقيده است که بسياري افراد در هنگام بيماري اغلب به خوددرماني روي مي آورند و وزارت بهداشت در آمار خود اعلام مي کند که ۵۰ درصد ايراني ها هنگام بيماري به پزشک مراجعه نمي کنند و خود را به شيوه خوددرماني مداوا مي کنند.
وي مي افزايد: در بحث خودمراقبتي فرد در تمام شرايط به فکر سلامت خود است و با بروز علائمي نظير سرماخوردگي همراه با سرفه ترجيح مي دهدکه در فضايي قرار نگيرد که آلوده به دود سيگار يا ديگر آلاينده هاي شيميايي باشد و يا اگر دچار تب شد مي داند که ميکروب يا ويروس وارد بدن شده و التهاب در بدن در حال شکل گرفتن است و بايد به پزشک مراجعه کند تا داروي مورد نياز براي مقابله با ويروس تجويز شود.
اين داروساز متذکر مي شود: علاوه بر موارد مذکور فرد بايد از يک تغذيه سالم برخوردار باشد و علاوه بر اين عوامل خطرزا در غذا نظير چربي ها، قند و نمک را کاهش و محدود کند و در واقع يک الگوي صحيح غذايي با توجه به سن و شرايط جسمي اش درزندگي لحاظ کند.
سلامت و رفاه خانواده
اما يک مقام مسئول در شبکه بهداشت و درمان کشور نيز سلامت و رفاه خانواده را نقطه آغاز خود مراقبتي مي داند و مي گويد: با خود مراقبتي مي توان سلامت خود، خانواده و جامعه را حفظ کرد.
دکتر خيرخواه نيز خودمراقبتي رابه معناي مراقبت از خود، خانواده و اطرافيان با مشورت پزشکان و مشاوران سلامت مي داند و مي گويد: رعايت سبک زندگي سالم بايد با فراگيري دانش و مهارت هاي آموزش همراه باشد تا بتوان سلامت و توانمندي هاي افراد و امنيت سلامت آينده کشور را تضمين کرد.
وي يادآور مي شود: خودمراقبتي مي تواند عامل مهم درگيري مردم براي حفظ سلامتي در زندگي روزانه شان باشد، از طرفي ظرفيت هاي خودمراقبتي هر يک از مردم در چرخه رشد آنان از کودکي تا سالخوردگي بستگي به ميزان سلامت و عوامل تاثيرگذار بر آموزش پذيري و تجارب زندگي فردي افراد دارد.
دکتر خيرخواه به نقش رسانه ها به عنوان مروجان سلامت و مبلغان تندرستي جامعه اشاره مي کند و مي گويد: رسانه ها با ايجاد نشاط در جامعه مي توانند حفظ سلامت و خود مراقبتي را در بين مردم افزايش دهند و در واقع رسانه ها ضامن ترويج فرهنگ خود مراقبتي براي سالم زيستن و سالم ماندن براي ارتقاي سلامت هستند.
به طور مسلم، خودمراقبتي براي حفظ سلامت فرد نقش به سزايي دارد، کارشناسان سلامت تحرک و اصلاح سبک زندگي و تغذيه را مهم ترين عوامل در خود مراقبتي مي دانند، اما بايد مسئولان شرايطي را فراهم کنند که زمينه ساز تحرک و فعاليت هاي بدني در افراد باشد و غذاي سالم را با کنترل آلودگي هاي زيست محيطي و جلوگيري از ورود محصولات آلوده بر سفره مردم به شکل مناسب بياوريم.
مخاطبان محترم گروه اجتماعی مشرق می توانند اخبار، مقالات و تصاویر اجتماعی خود را به آدرس shoma@mashreghnews.irارسال کنند تا در سریع ترین زمان ممکن به نام خودشان و به عنوان یکی از مطالب ویژه مشرق منتشر شود. در ضمن گروه اجتماعی مشرق در صدد است با پیگیری مشکلات ارسالی شما از طریق کارشناسان و مشاوران مجرب پاسخی برای ابهامات مخاطبان عزیز بیابد.
منبع: خراسان