گروه بین‌الملل مشرق- "آنا استامو" زن مسلمان یونانی است که به عنوان اولین نامزد محجبه انتخابات پارلمان اروپا معرفی شده است. وی نماینده حزب "اکو گرین" یونان و مدیر بازاریابی و روابط عمومی انجمن مسلمانان این کشور است. آنا در یک خانواده مسیحی ارتدوکس متولد شده است و می‌گوید که خانواده اش زمانی که وی در 30 سالگی به دین اسلام گرویده شد، متعجب شدند. شناخته شدن مسلمانان به عنوان شهروندان قانونی و ساخت یک مسجد در شهر آتن، از جمله اولویت های مهم نخستین کاندیدای مسلمان و محجبه این کشور در انتخابات پارلمان اروپا است. مصاحبه خبرنگار بین‌الملل مشرق با این فعال سیاسی مسلمان اروپایی در ادامه از نظرتان می‌گذرد.
***فعالیت‌های سیاسی خود را چگونه و از کجا آغاز کردید؟
آنا استامو: من جدای از اینکه یک مسلمان هستم، یک فعال سیاسی هم بوده‌ام، به ویژه در زمینه حمایت از حقوق ملت فلسطین. سال‌هاست عضوی از پروژه "کشتی به غزه" هم هستم. سال 2010 این پروژه از طریق به راه انداختن کاروان آزادی با کشتی‌ها و قایق‌های زیادی سعی داشت وارد غزه شود. اما پیش از آن هم با قایق‌های کوچک‌تر سعی کرده بودیم محاصره غزه را بشکنیم. بنابراین من از مدت‌ها قبل یک فعال سیاسی بوده‌ام و در فعالیت‌های داوطلبانه حضور داشته‌ام.
همه این پروژه‌ها من را بیش‌تر در دنیای سیاست غرق کرد و از آن‌چه در دنیا اتفاق می‌افتد بیش‌تر مطلع شدم. درخواست از من برای کاندیداتوری پارلمان اروپا هم از طرف رئیس پروژه "کشتی به غزه" مطرح شد. بنابراین ما به دنبال گسترش دیدگاه خود و دست یافتن به عدالت اجتماعی در همه جای دنیا هستیم، نه تنها درون مرزهای یونان.
***آیا به خاطر حجابتان محدودیتی برایتان ایجاد نمی کنند؟
آنا استامو: خیر. ما در چارچوب قانون عمل می‌کنیم و هیچ تضادی بین نظریات و ایده‌آل‌های من با ایده‌آل‌های پارلمان اروپا وجود ندارد. هرجا که این پارلمان اقدامی انجام می‌دهد، فرصت خوبی است تا درباره مسائل عدالت اجتماعی در آن‌جا بیش‌تر آگاه بشوم. اگر جایی درباره موضوعی که به من مربوط است عادلانه عمل نکردند، معلوم می‌شود زمان آن رسیده که در این‌باره فکر کنند. وقتی برخی افراد در پارلمان اروپا درباره عدالت اجتماعی صحبت کنند، کم‌کم شرایط هم در این پارلمان تغییر می‌کند.
***در برخی کشورها مثل فرانسه داشتن حجاب ممنوع است. در این‌باره چه کاری می‌توان کرد؟
آنا استامو: این ممنوعیت به دلایل سیاسی اعمال می‌شود. در کشور من داشتن حجاب ممنوع نیست و نمی‌توان آن را ممنوع کرد، چون بخشی از جمعیت بومی یونان مسلمان هستند. بنابراین نظام قضایی یونان حجاب را بیش‌تر می‌پذیرد. البته تعصب‌ها، تبلیغات و اسلام‌هراسی در یونان هم وجود دارد. اما به نظرم اکنون فرصت خوبی است تا صرف‌نظر از آن‌چه مردم می‌پوشند صدای آن‌ها را بشنویم و ببینیم چه کسانی هستند.
حضور من نه تنها به عنوان یک مسلمان، نه به عنوان زنی که حجاب دارد، بلکه به عنوان یک فعال سیاسی باعث می‌شود تا همه گوش بدهند به اینکه مسلمانان چه حرفی برای گفتن دارند، و تنها تمرکز نکنند بر اینکه مسلمانان چه می‌پوشند یا چه اعتقاداتی دارند.
***اگر به نمایندگی پارلمان اروپا انتخاب شوید، برنامه‌تان برای مقابله با اسلام‌هراسی در اروپا چیست؟
آنا استامو: این وظیفه بزرگی است، چون اسلام‌هراسی در سراسر اروپا دارد به سرعت پیشرفت می‌کند. اما به نظر من این مسئله را می‌توان با باز کردن جوامع و بحث باز و آزاد درباره این موضوع حل کرد. ابهامات و ترس‌هایی مخفی درباره مسلمانان وجود دارد، اینکه چه کسانی هستند و چه می‌کنند. مسلمانان همه جا هستند. حدود 20 میلیون مسلمان هم‌اکنون شهروند اروپا هستند. تصور کنید که نیمی از این افراد زن هستند و چه تعداد از آن‌ها حجاب دارند.
باید در این‌باره بحث کرد. باید خود را نشان دهیم، پیشرفتمان را نشان دهیم، نه بر اساس دینمان، بلکه بر اساس ارزش‌های انسانی‌مان. من تمام تلاش خود را خواهم کرد تا به مردم نشان دهم مسلمانان که هستند، چه می‌کنند، چه نیازهایی دارند. اما آن‌چه از نظر من برای مقابله با اسلام‌هراسی مهم‌تر است، این است که به مسلمانان کشور خودم بیاموزم تا خودشان بیش‌تر فعال شوند. می‌خواهم آن‌ها را بیش‌تر در فعالیت‌های داوطلبانه حاضر ببینم.
به عنوان مثال، یونان اکنون دچار بحران اقتصادی است. من از مسلمانان انتظار دارم فعال‌تر باشند و بیش از پیش خود را وارد جامعه کنند، نه اینکه در جوامع کوچک خود بمانند و درباره مشکلات داخلی‌شان شکایت کنند. این مسئله باید دو طرفه باشد. از یک طرف شهروندان اروپا ببینند مسلمانان چه کسانی هستند و چه نیازهایی دارند و از طرف دیگر مسلمانان باید فعال‌تر و پویاتر شوند.
***به نظر شما علاوه بر نقش غیر فعال مسلمانان، موانع دیگر مثل لابی صهیونیستی و سایر دشمنان مسلمانان در اروپا و غرب در این زمینه مؤثر نیستند؟
آنا استامو: سیاست خارجی اتحادیه اروپا مشکلات زیادی دارد که باید آن‌ها را رفع کند. به نظر من دلیل آن هم مشکلات داخلی است که در این اتحادیه وجود دارد. من نمی‌توانم بگویم اگر حزب من وارد پارلمان اروپا شود این مسائل را بلافاصله حل می‌کند، چون آن‌چه لابی‌ها انجام می‌دهند از دهه‌ها پیش در جریان بوده است، در حالی که مسلمانان آن‌گونه که باید فعال نبوده‌اند. اگر از همان ابتدای تشکیل پارلمان اروپا مسلمانان در آن فعالیت می‌کردند، مسائل کنونی را نداشتیم.
متأسفم که می‌بینم به خاطر حقوق بشر افراد را متهم می‌کنند، اما خودشان اعتقادی به حقوق بشر ندارند. مثلاً نمی‌بینم که کشورهای اروپایی نسل‌کشی در کشور برمه یا دموکراسی‌های آفریقای مرکزی را محکوم کنند، بلکه فقط می‌خواهند به کشورهای دیگر حمله کنند. این یعنی سیاست‌‌های دوگانه درباره کشورهای دیگر.
مثلاً درباره کشور شما، حالا که تحریم‌ها کم‌تر شده است، همه کشورهای اتحادیه اروپا می‌خواهند با ایران ارتباط برقرار کنند. بنابراین از یک طرف ایران را به نقض حقوق بشر متهم می‌کنند، که به نظر من جنبه سیاسی دارد، اما از طرف دیگر می‌خواهند در همین کشور سرمایه‌گذاری کنند. من خودم در ایران بوده‌ام و می‌دانم که در این کشور زنان با مردان بیش‌تر برابر هستند تا در کشور من. تعداد اعضای زن پارلمان ایران از کشور من بیش‌تر است، این فرضیه که زنان ضعیف‌تر هستند در ایران وجود ندارد. اما تبلیغات رسانه‌ای در اروپا نمی‌گذارد این‌گونه دیدگاه‌ها وارد کشورهای اروپایی شوند. این وضعیت باید به تدریج عوض شود.
***درباره سفرتان به ایران بگویید. چه زمانی و چرا به ایران سفر کردید؟
آنا استامو: من برای حضور در چندین کنفرانس به ایران سفر کرده‌ام. واقعاً موفقیت‌هایی را ستایش می‌کنم که مردم ایران علی‌رغم تحریم‌های بسیار شدید به دست آورده‌اند. من خودم یک نفر هستم و شاید نظر شخصی خودم را بگویم، اما همراه با چند نفر دیگر از دانشگاه‌های یونان به ایران سفر کرده بودیم و آن‌ها هم به شدت شگفت‌زده شده بودند و ناراحت بودند که رسانه‌های یونانی تصاویری کاملاً متفاوت را از ایران مخابره می‌کنند. تا جایی که وقتی به ایران سفر کردیم، باورشان نمی‌شد و می‌گفتند این چه کشوری است! چه‌قدر پیشرفته است. البته نمی‌گویم که مشکلی وجود ندارد، هیچ کشوری در دنیا بدون مشکل نیست. اما ایران بسیار پیشرفته است و هم از نظر هنر و هم از نظر علم در سطح بالایی قرار دارد.من خودم دوست دارم بیش‌تر درباره ایران یاد بگیرم. هر وقت فرصت پیدا کنم، به ایران سفر می‌کنم، چون باعث پیشرفت خودم می‌شود. من صادقانه بهترین تصویر را از ایران در ذهن خود دارم.
***به نظر شما تأسیس یک لابی اسلامی در پارلمان اروپا برای حمایت از کشورها و ارزش‌های اسلامی در دنیا چه اندازه مهم است؟
آنا استامو: نمی‌دانم آیا تأسیس یک لابی واقعاً آن چیزی است که مسلمانان نیاز دارند یا نه. به نظر من اگر چندین مسلمان از کشورهای مختلف به عضویت پارلمان اروپا دربیایند، شاهد تغییر در سیاست‌‌های این پارلمان خواهیم بود، چون ارزش‌های اسلامی اگر به آن‌ها عمل شود، نه اینکه آموزش داده شوند، یعنی به جای آن‌که اسلام را تبلیغ کنیم، اسلامی زندگی کنیم، آن وقت می‌توانند روی همه تأثیرگذار باشند. برای تأثیرگذاری نیازی به تأسیس لابی نیست، نه نظر من این کار تأثیری در اروپا نخواهد گذاشت.
مردم اروپا به چیزی شفاف نیاز دارند، نیازی ندارند به اینکه بدانند یک فرد چه اعتقاداتی دارد. افرادی در اروپا هستند که هیچ دینی ندارند. اما فردی که ارزش‌های اسلامی را داشته باشد می‌تواند به همه احترام بگذارد. به این ترتیب می‌توان بر تمام اروپا تأثیر گذاشت، نه فقط بر کشورهای اسلامی. خود اروپایی‌ها باید به وضوح ببینند که به نفعشان است که اعضای مسلمان در پارلمان این قاره حضور داشته باشند.
همچنین می‌توان روابط را هم تقویت کرد. تصور کنید اگر مسلمانان در پارلمان اروپا حضور داشته باشند، چه اندازه اقتصاد پیشرفت می‌کند. می‌توانیم به عنوان مثال تورهایی به ایران یا کشورهای مسلمان دیگر بفرستیم، که باعث افزایش سرمایه‌گذاری و همکاری‌های متقابل شود. باید این درها را باز کرد. و اروپا به این درهای جدید نیاز دارد، به جاهای جدید و شیوه‌های جدید برای سرمایه‌گذاری در اقتصاد و علم نیاز دارد.
این حوزه‌های جدید از طرف شرق باید بیاید، دیگر نمی‌تواند از سمت غرب بیاید. بازارهای جدید و آینده‌دار بازارهایی هستند که در حال پیشرفت هستند و اکنون کشورهای شرقی هستند که دارند پیشرفت می‌کنند، کشورهای مسلمان هستند که به سرعت در حال پیشرفت هستند.
آیا مطلبی هست که بخواهید در انتها به مخاطبین ایرانی این مصاحبه بگویید؟
فقط می‌خواهم بگویم که من بسیار مفتخرم از اینکه با ایران دوست هستم. و واقعاً ستایش می‌کنم آن چه را که شما علی‌رغم تحریم‌ها به دست آورده‌اید و اگرچه برخی از مردم ایران تصور می‌کنند فشار تحریم‌های روزافزون بر ایران بسیار زیاد است، اما باید بدانید که شما بسیار، بسیار جلوتر از اروپا هستید. به همین خاطر است که در اروپا درباره ایران زیاد صحبت می‌شود، چون شما بسیار پیشرفته هستید.
همین‌گونه ادامه دهید و به قدرت خود اعتقاد داشته باشید. هیچ‌کس نمی‌تواند به مردم ایران تلقین کند که قدرتمند و باهوش نیستند. من واقعاً کشور شما را ستایش می‌کنم.