کد خبر 314311
تاریخ انتشار: ۱۱ خرداد ۱۳۹۳ - ۱۲:۵۶

سحابی عضو شورای انقلاب، رئیس سازمان برنامه و بودجه دولت مهدی بازرگان، نماینده مجلس خبرگان قانون اساسی، نمایندهٔ تهران در دوره اول مجلس شورای اسلامی، و دبیر هیات اجرایی نهضت آزادی ایران بود.

گروه تاریخ مشرق- عزت‌الله سحابی متولد اردیبهشت۱۳۰۹ نماینده مردم تهران در اولین مجلس خبرگان قانون اساسی و نماینده تهران در دوره اول مجلس شورای اسلامی و نیز رئیس سازمان برنامه و بودجه در دولت مهدی بازرگان بود که پس از استعفای دولت بازرگان در موقعیت اپوزیسیون قرار گرفت.

وی فرزند یدالله سحابی از بنیانگذاران نهضت آزادی ایران بود و به همین دلیل زود وارد فعالیت سیاسی شد.  و چندین بار بازداشت و راهی زندان شد.

سحابی عضو شورای انقلاب(1358)، رئیس سازمان برنامه و بودجه دولت مهدی بازرگان، نماینده مجلس خبرگان قانون اساسی(1358)، نمایندهٔ تهران در دوره اول مجلس شورای اسلامی، و دبیر هیات اجرایی نهضت آزادی ایران بود.

سحابی در مجلس خبرگان قانون اساسی از جمله کسانی بود که به ولایت فقیه رأی منفی داد. او در بازنگری در قانون اساسی جمهوری اسلامی در سال ۱۳۶۸ که ولایت مطلقه فقیه به قانون اساسی افزوده شد، نیز به تبع حزب نهضت آزادی ایران به ولایت مطلقه فقیه رای منفی داد.

سحابی در ابتدا از اعضای نهضت آزادی ایران بود، ولی پس از انقلاب، به خاطر گرایش های چپ گرایانه خویش، از نهضت آزادی جداشد و تا پایان نیز به درخواست اعضای نهضت و به ویژه شخص ابراهیم یزدی برای بازگشت به این تشکل پاسخ منفی داد و گروه فعالان ملی مذهبی را تشکیل داد. سحابی تا زمان مرگش ریاست گروه ملی مذهبی را عهده‌دار بود. وی هم چنین از اعضا شرکت کنندگان در کنفرانس برلین بود.

در سال ۱۳۶۹ اقدام به تهیه و انتشار نامه‌ای خطاب به علی اکبر هاشمی رفسنجانی(رئیس جمهور وقت) نمود که به نامه ۹۰ امضایی مشهور شد. برخی از کسانی که این نامه را امضا کرده بودند در مدت کوتاهی امضای خود را پس گرفتند و سپس ۲۳ نفر از امضا کنندگان نامه دستگیر شدند که ابوالفضل بازرگان، ابراهیم یزدی و عزت‌الله سحابی جزو آنها بودند.

اعترافات سحابی در سال ۱۳۷۵ به همراه اعترافات علی‌اکبر سعیدی سیرجانی و غلامحسین میرزاصالح، در برنامه‌ای به نام هویت از تلویزیون پخش شد که در آن به فعالیت خودش و یارانش علیه جمهوری اسلامی معترف گردید.

سحابی در سال ۱۳۷۶ به درخواست یدالله سحابی به همراه ابراهیم یزدی و حبیب الله پیمان نامزد انتخابات ریاست جمهوری شدند که توسط شورای نگهبان رد صلاحیت شدند.

همزمان با واقعه ۱۸ تیر78 سفارت آمریکا در دبی با وی تماس گرفته تا در سرنگون کردن نظام جمهوری اسلامی از دیدگاه‍‌های وی استفاده کرده و در آینده کشور به عنوان یکی از رهبران مطرح شود، او می‌گوید با وجود اختلاف نظر با مقامات ایران در برابر دخالت بیگانه مانند یک سرباز از کشورش دفاع می‌کند.

سحابی همچنین در سال 79 پس از یک سخنرانی با موضوع انسداد سیاسی جمهوری اسلامی بازداشت و در دادگاه به اتهام اقدام علیه امنیت ملی و طی اقرار خود که قصد براندازی نظام جمهوری اسلامی را داشته، نهایتا توسط دادگاه انقلاب به 13 سال زندان محکوم شد. 

عزت الله سحابی در نامه‌ای به تاریخ 1380/9/3 به فرزندانش حامد و هاله نوشت:

"من اقدام به راه اندازی تشکیلاتی نموده‌ام که صورت ائتلافی داشت. تشکلی بود از گروه‌های سابقه دار ضد نظام و ضد انقلاب که به صورت غیر قانونی فعالیت می‌کنند و غیرقانونی با هم جمع می‌شوند و هر کدام با خصوصیات خاص خودشان به اجرای نقش مختلفی مشغولند. ولی در هر نقش ایجاد هرج و مرج و مواجه ساختن نظام با عدم آرامش هدف بوده و هست."

سحابی در سال ۱۳۸۷ در پاسخ خبرنگاری که از او پرسید شما اپوزیسیون هستید یا پوزیسیون؟ گفت:«ما تکلیف‌مان را با نظام و اصل جمهوری اسلامی مشخص کرده‌ایم و بارها گفته‌ایم که به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران وفاداریم. من برانداز نظام نیستم نه. به دلیل اینکه در نظام هیچ اشکالی نمی‌بینم بلکه به این خاطر که اندک لغزش در اقتدار حکومتی ایران باعث آشوب و بلوا از اطراف و اکناف می‌شود. فروپاشی و یا تضعیف حکومت مرکزی مساوی است با فروپاشی ایران.»[مصاحبه سحابی با خبرگزاری فارس در سال 87]

وی همچنین در سال ۱۳۸۸ در بیانیه‌ای خطاب به ایرانیان خارج از کشور از سوق یافتن حرکت مدنی و مسالمت آمیز معترضان ایرانی به سوی خشونت ابراز نگرانی کرده و چنین گرایشی را به نفع حکومت و به زیان معترضان دانسته‌است. او شبیه سازی شرایط ایران سال 88 با شرایط سال ۱۳۵۷ را رد کرد و گفت: «انقلاب در ایران فعلی، نه شدنی است و نه درست.»

وی درجریان فتنه 88 در بیانیه هایی، طیف برانداز را از حرکت های تند و افراطی بر حذر داشت و به آنان خاطر نشان ساخت که نباید جایگاه مردمی و آراء دولت مستقر را نادیده بگیرند. نفی ساختارشکنی های دینی عبدالکریم سروش و محسن کدیور نیز از جمله آخرین مواضع وی به شمار می رود. عزت الله سحابی در زمستان سال ۱۳۸۹ در سن ۸۰ سالگی دارفانی را وداع گفت.

(برای دیدن تصاویر در سایز اصلی بر روی آن کلیک کنید)

{$sepehr_album_13430}