گروه فرهنگی مشرق - امروزه فضای کسب دانش و آگاهی از طریق کتاب و مجلات به فضای مجازی سرایت کرده است، به طبع آن رویکرد تبلیغ دینی هم از حضور فیزیکی و تبلیغ چهره به چهره به فضای اینترنت منتقل شده است و طلاب و روحانیون برای انتشار آموزه‌های وحیانی و روایی و گسترش بسترهای تربیت اسلامی به تولید وبلاگ و وبگاه‌هایی با رویکرد معارف الهی روی آورده‌اند.
گروه اینترنتی «جنبش نت» که یک سالی از فعالیت آن می‌گذرد از جمله این وبگاه‌هاست که در قسمت‌های مختلف به سؤالات کاربران پاسخ می‌دهد.
* آیا از اینترنت هم می‌شود به بهشت رسید؟!
برخی خیال می‌کنند اینترنت یعنی فیلم‌های مبتذل، جایی برای پیدا کردن دوست دختر یا دوست پسر، جایی برای بازی کردن با احساسات دیگران، به خاطر همین بیشتر وقتشان را صرف پیدا کردن سایت‌های مبتذل و عبور از فیلتر هستند، در حالی که انسان می‌تواند به وسیله اینترنت به بهشت و رضوان الهی برسد.
یکی از استفاده‌های بسیار خوبی که می‌شود از اینترنت کرد، انتشار احادیث اهل بیت(ع) است، نشر احادیث اهل بیت عصمت و طهارت یکی از اعمال بسیار خوب و با فضیلت است که شاید هیچ عملی به پای آن نرسد. همانگونه که معاویة بن عمار می‌گوید: به امام صادق(ع) عرض کردم: شخصی روایات و سخنان شما را بین مردم منتشر می‌کند و دل‌های شیعیان شما را به وسیله آن محکم و استوار می‌سازد، شخص دیگری در عبادت گاه خود روز و شب مشغول عبادت است و از شما روایتی نقل نمی‌کند؛ کدام یک از این دو نفر افضل هستند؟ امام فرمودند: «آن کسی که روایت حدیث ما می‌کند و دل‌های شیعیان ما را با آن محکم می‌کند بهتر از هزار عابد است».(1)
اگر کمی به سخن حضرت توجه کنیم می‌بینم که انسان می‌تواند با انتشار سخنان اهل بیت(ع) هزاران عابد درست کند و چون شخص نقل کننده حدیث در عابد شدن افراد دخیل بوده است به تعداد کسانی که به راه بندگی علاقه‌مند شده‌اند ثواب دریافت می‌کند.
با توجه به اینکه اینترنت در سراسر جهان در دسترس است و همه مردم از نقاط مختلف جهان با این شبکه سروکار دارند، چه بسا انتشار روایتی در اینترنت باعث هدایت افراد بسیار زیادی بشود و نشر کننده آن به ثوابی برسد که با هیچ ترازویی قابل وزن کردن نیست، همانگونه که رسول خدا(ص) خطاب به امیرالمؤمنین(ع) می‌فرماید: «ای علی! اگر یک نفر به دست تو هدایت شود، برای تو بهتر از آن چیزی است که خورشید برآن می‌تابد، در حالی که ولایت تو را پذیرفته باشد».(2)
اینترنت همان کاغذ جادویی است که با نوشتن 40 حدیث و انتشار آن در فضاهای مختلف این شبکه می‌شود به مقام بسیار رفیع و معنوی فقها و علمای دین رسید، همان گونه که از پیامبر خدا(ص) نقل شده است که حضرت فرمودند: «کسى که بر امت من چهل حدیث از آنچه مورد نیاز آنان در دینشان است حفظ کرده و فرا خواند، خداوند او را روز قیامت فقیه و عالم دین مبعوث مى‌فرماید».(3)
دومین استفاده با ارزشی که می‌شود از اینترنت کرد؛ تحصیل علم و بالا بردن معلومات است، اینترنت به همان اندازه که می‌تواند خطرناک و گمراه کننده باشد، به همان اندازه هم می‌تواند باعث بالا بردن معلومات و علم و دانش انسان بشود، اگر انسان در اینترنت به دنبال کسب معارف دین باشد، قطعاً با این وسیله می‌تواند به ریشه همه خوبی‌ها دست پیدا کند، همان گونه که از امام علی(ع) نقل شده است که حضرت فرمودند: «دانایى، ریشه همه خوبىها و نادانى ریشه همه بدىهاست».(4)
باز حضرت در روایت دیگری می‌فرماید: «به راستى که دانش، مایه حیات دل‌ها، روشن کننده دیدگان کور و نیروبخش بدنهاى ناتوان است».(5)
همانگونه که انسان می‌تواند به وسیله اینترنت با نامحرم چت کند یا از سایت‌های مبتذل و گمراه کننده استفاده کند، می‌تواند با استفاده کردن از سایت‌های خوب و مفیدی که روایات اهل بیت و معارف دین را نقل می‌کنند به علم که مایه حیات دل‌ها است دست پیدا بکند.
یکی دیگر از استفاده های صحیح از اینترنت رفع شبهات و سؤالاتی است که بعضاً در ذهن انسان به وجود می‌آید؛ گاهی انسان با دیدن یک فیلم و یا خواندن یک مطلب با هزاران سؤال مواجه می‌شود که پرسیدن آن‌ها نشان از عقل و فهم انسان است، چرا که انسان عاقل و فهمیده کسی است که هر چه را نمی‌داند، سؤال می کند، سؤال کردن است که باعث می‌شود درهای علم باز شود؛ همانگونه که روایات زیادی در باب سؤال کردن و رفع شبهات داریم.
از امام علی(ع) نقل شده است که حضرت فرمودند: «قلب‌ها بسته شده و کلید آن سؤال است».(6)
یا در روایت دیگری حضرت می‌فرماید: «علم خزینهاى است که کلید آن سؤال است».(7)
و امام صادق(ع) در این خصوص می‌فرماید: «حکایت و بدبختى مردم براى این است که نمىپرسند».(8)
افراد زیادی هستند که عمرى غسل کردن بلد نیستند و یا نمازشان غلط است ولى حاضر نمی‌شوند سؤال کنند و راه درست را یاد بگیرند، این اشخاص مانند مریضی هستند که روز به روز بیماریشان عمیق‌تر می‌شود، ولی حاضر نیست آن را با یک پزشک در میان بگذارد. با توجه به اینکه بعضی از افراد از پرسیدن سؤالشان خجالت می‌کشند یا می‌ترسند که طرف مقابل آن‌ها را تحقیر کند، بهترین راه رفع اشکالات و سؤالات پرسیدن از طلابی است که در فضای مجازی فعالیت دارند، چرا که در اینجا، انسان از کسی خجالت نمی‌کشد و به راحتی می‌تواند سؤالش را بپرسد.
باتوجه به مطالبی که تا اینجا گفته شد می‌توان به این نتیجه رسید که اینترنت هم می‌تواند انسان را منحرف کند، هم می‌تواند راه و رسم زندگی درست را به انسان بیاموزد، انسان می‌تواند از طریق اینترنت به بهترین مقامات معنوی برسد و از این راه می‌تواند شبهات و سؤالات خود را بپرسد و همچنین می‌تواند از نشردهندگان سخنان ناب اهل بیت(ع) باشد.
*پی‌نوشت‌ها:
1- عَنْ مُعَاوِیَةَ بْنِ عَمَّارٍ قَالَ قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِاللَّهِ رَجُلٌ رَاوِیَةٌ لِحَدِیثِکُمْ یَبُثُّ ذَلِکَ إِلَى النَّاسِ وَ یُشَدِّدُهُ فِی قُلُوبِ شِیعَتِکُمْ وَ لَعَلَّ عَابِداً مِنْ شِیعَتِکُمْ لَیْسَتْ لَهُ هَذِهِ الرِّوَایَةُ أَیُّهُمَا أَفْضَلُ قَالَ رَاوِیَةٌ لِحَدِیثِنَا یَبُثُّ فِی النَّاسِ وَ یُشَدِّدُ فِی قُلُوبِ شِیعَتِنَا أَفْضَلُ مِنْ أَلْفِ عَابِد». (بحار الانوار ج 2 ص 145)
2- قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ بَعَثَنِی رَسُولُ اللَّهِ إِلَى الْیَمَنِ فَقَالَ یَا عَلِیُّ لَا تُقَاتِلَنَّ أَحَداً حَتَّى تَدْعُوَهُ إِلَى الْإِسْلَامِ- وَ ایْمُ اللَّهِ لَأَنْ یَهْدِیَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَى یَدَیْکَ رَجُلًا خَیْرٌ لَکَ مِمَّا طَلَعَتْ عَلَیْهِ الشَّمْسُ وَ غَرَبَتْ وَ لَکَ وَلَاؤُهُ یَا عَلِی».(وسائل الشیعه ج 15 ص 43)
3-عَنِ النَّبِیِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ أَنَّهُ قَالَ: «مَنْ حَفِظَ عَلَى أُمَّتِی أَرْبَعِینَ حَدِیثاً یَنْتَفِعُونَ بِهَا بَعَثَهُ اللَّهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ فَقِیهاً عَالِماً».(بحار الانوار ج 2 ص 156)
4-اَلْعِلْمُ اَصْلُ کُلِّ خَیْرٍ، اَلْجَهْلُ اَصْلُ کُلِّ شَرٍّ؛».(غررالحکم، ص48)
5-اِنَّ العِلمَ حَیاةُ القُلوبِ وَ نورُ البصارِ مِنَ العَمى وَ قُوَّةُ البدانِ مِنَ الضَّعفِ. (تحف العقول، ص 28)
6-القلوب أقفال و مفاتح‌ها السؤال».(غررالحکم، ص60)
7-العلم خزائن و مفتاح‌ها السؤال». (کنزالفوائد، ج2، ص107)
8-إِنَّمَا یَهْلِکُ النَّاسُ لِأَنَّهُمْ لَا یَسْأَلُونَ».(کافى، ج1، ص40)
گروه اینترنتی «جنبش نت» که یک سالی از فعالیت آن می‌گذرد از جمله این وبگاه‌هاست که در قسمت‌های مختلف به سؤالات کاربران پاسخ می‌دهد.
* آیا از اینترنت هم می‌شود به بهشت رسید؟!
برخی خیال می‌کنند اینترنت یعنی فیلم‌های مبتذل، جایی برای پیدا کردن دوست دختر یا دوست پسر، جایی برای بازی کردن با احساسات دیگران، به خاطر همین بیشتر وقتشان را صرف پیدا کردن سایت‌های مبتذل و عبور از فیلتر هستند، در حالی که انسان می‌تواند به وسیله اینترنت به بهشت و رضوان الهی برسد.
یکی از استفاده‌های بسیار خوبی که می‌شود از اینترنت کرد، انتشار احادیث اهل بیت(ع) است، نشر احادیث اهل بیت عصمت و طهارت یکی از اعمال بسیار خوب و با فضیلت است که شاید هیچ عملی به پای آن نرسد. همانگونه که معاویة بن عمار می‌گوید: به امام صادق(ع) عرض کردم: شخصی روایات و سخنان شما را بین مردم منتشر می‌کند و دل‌های شیعیان شما را به وسیله آن محکم و استوار می‌سازد، شخص دیگری در عبادت گاه خود روز و شب مشغول عبادت است و از شما روایتی نقل نمی‌کند؛ کدام یک از این دو نفر افضل هستند؟ امام فرمودند: «آن کسی که روایت حدیث ما می‌کند و دل‌های شیعیان ما را با آن محکم می‌کند بهتر از هزار عابد است».(1)
اگر کمی به سخن حضرت توجه کنیم می‌بینم که انسان می‌تواند با انتشار سخنان اهل بیت(ع) هزاران عابد درست کند و چون شخص نقل کننده حدیث در عابد شدن افراد دخیل بوده است به تعداد کسانی که به راه بندگی علاقه‌مند شده‌اند ثواب دریافت می‌کند.
با توجه به اینکه اینترنت در سراسر جهان در دسترس است و همه مردم از نقاط مختلف جهان با این شبکه سروکار دارند، چه بسا انتشار روایتی در اینترنت باعث هدایت افراد بسیار زیادی بشود و نشر کننده آن به ثوابی برسد که با هیچ ترازویی قابل وزن کردن نیست، همانگونه که رسول خدا(ص) خطاب به امیرالمؤمنین(ع) می‌فرماید: «ای علی! اگر یک نفر به دست تو هدایت شود، برای تو بهتر از آن چیزی است که خورشید برآن می‌تابد، در حالی که ولایت تو را پذیرفته باشد».(2)
اینترنت همان کاغذ جادویی است که با نوشتن 40 حدیث و انتشار آن در فضاهای مختلف این شبکه می‌شود به مقام بسیار رفیع و معنوی فقها و علمای دین رسید، همان گونه که از پیامبر خدا(ص) نقل شده است که حضرت فرمودند: «کسى که بر امت من چهل حدیث از آنچه مورد نیاز آنان در دینشان است حفظ کرده و فرا خواند، خداوند او را روز قیامت فقیه و عالم دین مبعوث مى‌فرماید».(3)
دومین استفاده با ارزشی که می‌شود از اینترنت کرد؛ تحصیل علم و بالا بردن معلومات است، اینترنت به همان اندازه که می‌تواند خطرناک و گمراه کننده باشد، به همان اندازه هم می‌تواند باعث بالا بردن معلومات و علم و دانش انسان بشود، اگر انسان در اینترنت به دنبال کسب معارف دین باشد، قطعاً با این وسیله می‌تواند به ریشه همه خوبی‌ها دست پیدا کند، همان گونه که از امام علی(ع) نقل شده است که حضرت فرمودند: «دانایى، ریشه همه خوبىها و نادانى ریشه همه بدىهاست».(4)
باز حضرت در روایت دیگری می‌فرماید: «به راستى که دانش، مایه حیات دل‌ها، روشن کننده دیدگان کور و نیروبخش بدنهاى ناتوان است».(5)
همانگونه که انسان می‌تواند به وسیله اینترنت با نامحرم چت کند یا از سایت‌های مبتذل و گمراه کننده استفاده کند، می‌تواند با استفاده کردن از سایت‌های خوب و مفیدی که روایات اهل بیت و معارف دین را نقل می‌کنند به علم که مایه حیات دل‌ها است دست پیدا بکند.
یکی دیگر از استفاده های صحیح از اینترنت رفع شبهات و سؤالاتی است که بعضاً در ذهن انسان به وجود می‌آید؛ گاهی انسان با دیدن یک فیلم و یا خواندن یک مطلب با هزاران سؤال مواجه می‌شود که پرسیدن آن‌ها نشان از عقل و فهم انسان است، چرا که انسان عاقل و فهمیده کسی است که هر چه را نمی‌داند، سؤال می کند، سؤال کردن است که باعث می‌شود درهای علم باز شود؛ همانگونه که روایات زیادی در باب سؤال کردن و رفع شبهات داریم.
از امام علی(ع) نقل شده است که حضرت فرمودند: «قلب‌ها بسته شده و کلید آن سؤال است».(6)
یا در روایت دیگری حضرت می‌فرماید: «علم خزینهاى است که کلید آن سؤال است».(7)
و امام صادق(ع) در این خصوص می‌فرماید: «حکایت و بدبختى مردم براى این است که نمىپرسند».(8)
افراد زیادی هستند که عمرى غسل کردن بلد نیستند و یا نمازشان غلط است ولى حاضر نمی‌شوند سؤال کنند و راه درست را یاد بگیرند، این اشخاص مانند مریضی هستند که روز به روز بیماریشان عمیق‌تر می‌شود، ولی حاضر نیست آن را با یک پزشک در میان بگذارد. با توجه به اینکه بعضی از افراد از پرسیدن سؤالشان خجالت می‌کشند یا می‌ترسند که طرف مقابل آن‌ها را تحقیر کند، بهترین راه رفع اشکالات و سؤالات پرسیدن از طلابی است که در فضای مجازی فعالیت دارند، چرا که در اینجا، انسان از کسی خجالت نمی‌کشد و به راحتی می‌تواند سؤالش را بپرسد.
باتوجه به مطالبی که تا اینجا گفته شد می‌توان به این نتیجه رسید که اینترنت هم می‌تواند انسان را منحرف کند، هم می‌تواند راه و رسم زندگی درست را به انسان بیاموزد، انسان می‌تواند از طریق اینترنت به بهترین مقامات معنوی برسد و از این راه می‌تواند شبهات و سؤالات خود را بپرسد و همچنین می‌تواند از نشردهندگان سخنان ناب اهل بیت(ع) باشد.
*پی‌نوشت‌ها:
1- عَنْ مُعَاوِیَةَ بْنِ عَمَّارٍ قَالَ قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِاللَّهِ رَجُلٌ رَاوِیَةٌ لِحَدِیثِکُمْ یَبُثُّ ذَلِکَ إِلَى النَّاسِ وَ یُشَدِّدُهُ فِی قُلُوبِ شِیعَتِکُمْ وَ لَعَلَّ عَابِداً مِنْ شِیعَتِکُمْ لَیْسَتْ لَهُ هَذِهِ الرِّوَایَةُ أَیُّهُمَا أَفْضَلُ قَالَ رَاوِیَةٌ لِحَدِیثِنَا یَبُثُّ فِی النَّاسِ وَ یُشَدِّدُ فِی قُلُوبِ شِیعَتِنَا أَفْضَلُ مِنْ أَلْفِ عَابِد». (بحار الانوار ج 2 ص 145)
2- قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ بَعَثَنِی رَسُولُ اللَّهِ إِلَى الْیَمَنِ فَقَالَ یَا عَلِیُّ لَا تُقَاتِلَنَّ أَحَداً حَتَّى تَدْعُوَهُ إِلَى الْإِسْلَامِ- وَ ایْمُ اللَّهِ لَأَنْ یَهْدِیَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَى یَدَیْکَ رَجُلًا خَیْرٌ لَکَ مِمَّا طَلَعَتْ عَلَیْهِ الشَّمْسُ وَ غَرَبَتْ وَ لَکَ وَلَاؤُهُ یَا عَلِی».(وسائل الشیعه ج 15 ص 43)
3-عَنِ النَّبِیِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ أَنَّهُ قَالَ: «مَنْ حَفِظَ عَلَى أُمَّتِی أَرْبَعِینَ حَدِیثاً یَنْتَفِعُونَ بِهَا بَعَثَهُ اللَّهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ فَقِیهاً عَالِماً».(بحار الانوار ج 2 ص 156)
4-اَلْعِلْمُ اَصْلُ کُلِّ خَیْرٍ، اَلْجَهْلُ اَصْلُ کُلِّ شَرٍّ؛».(غررالحکم، ص48)
5-اِنَّ العِلمَ حَیاةُ القُلوبِ وَ نورُ البصارِ مِنَ العَمى وَ قُوَّةُ البدانِ مِنَ الضَّعفِ. (تحف العقول، ص 28)
6-القلوب أقفال و مفاتح‌ها السؤال».(غررالحکم، ص60)
7-العلم خزائن و مفتاح‌ها السؤال». (کنزالفوائد، ج2، ص107)
8-إِنَّمَا یَهْلِکُ النَّاسُ لِأَنَّهُمْ لَا یَسْأَلُونَ».(کافى، ج1، ص40)