گروه جهاد و مقاومت مشرق - با تصرف شهر فاو در زمستان سال 64 توسط رزمندگان، عراق در موضع ضعف قرار گرفته بود. بعثي‌ها در تلاش بودند تا با اتخاذ استراتژي دفاع متحرك، منطقه‌اي از كشورمان را به تلافي فاو اشغال كنند.

بنابراين در آغاز سال 65 مهران توسط دشمن اشغال شد. امري كه تداوم آن مي‌توانست عواقب وخيمي را از بُعد نظامي و سياسي براي ايران به دنبال داشته باشد. به همين دليل ضرورت آزادسازي مهران اجتناب ناپذير بود. هم حضرت امام‌خميني (ره) بر آزادي اين شهر مهم تأكيد داشتند و هم ادامه اشغال شهر باعث مي‌شد نقاط استراتژيك و بعضي از شهرهاي مرزي كشور در تيرس دشمن قرار بگيرند.

بر اين اساس و به منظور آزادسازي شهر مهران، مقدمات كار از جمله شناسايي و جمع‌آوري اطلاعات از دشمن، آغاز و عمليات كربلاي يك بر اساس سه مرحله طراحي گرديد كه مرحله اول آن شامل تأمين ارتفاعات قلاويزان ايران تا روستاي امامزاده حسن، مرحله دوم تأمين ارتفاعات جبل‌همدين تا شيارميگ سوخته و در امتداد آن روستاهاي بهين، بهروزان و هرمزآباد بود و مرحله سوم نيز شامل تصرف خاكريز والفجر 3 از روستاي فرخ‌آباد تا زير ارتفاعات 223 قلاويزان و تأمين شهر مهران مي‌شد.

سرانجام عمليات حدود ساعت 22:35 دوشنبه در 9/4/65 با رمز «يا ابوالفضل‌العباس ادركني» آغاز شد. 24 ساعت پيش از شروع عمليات، دو گردان از رزمندگان ايراني جهت دور زدن و غافلگير‌كردن دشمن از سمت قلاويزان حركت كرده بودند. همزمان با حركت اين نيروها، طوفان نسبتاً شديدي همراه با گرد‌ و ‌غبار سطح منطقه عمليات و عقبه‌هاي خودي را پوشاند و اين وضعيت درست در زماني بود كه يگان‌هاي خودي آماده مي‌شدند تا عمليات خود را آغاز كنند. با توجه به اينكه دشمن در روز اول عمليات با وارد كردن نيروهاي احتياط خود، با لشكرهاي عمل‌كننده درگير شده بود، اما هيچ حركت قوي حساب شده‌اي- اعم از پاتك يا استفاده از نيروي هوايي و توپخانه- از دشمن مشاهده نمي‌شد و اين وضعيت براي عموم فرماندهان عمليات غير‌منتظره بود.

عمليات موفق كربلاي يك پاياني بر استراتژي دفاع متحرك عراق و نيز نقطه شروع اميدوار‌كننده‌اي براي نيروهاي خودي بود. منفعل كردن سياست تهاجمي عراق، هدفي عمده بود كه نيروهاي خودي به‌خوبي توانستند در اين عمليات به آن دست يابند و ضمن آن به همه اهداف نظامي پيش‌بيني شده نيز برسند. 10 روز جنگ و مقاومت در مهران منجر به آزادسازي 175 كيلومتر مربع از خاك خودي و دشمن و آزادسازي جاده دهلران- مهران- ايلام شد. در كنار اين، هشت روستا و ارتفاعات قلاويزان و دو پاسگاه مرزي به دست رزمندگان اسلام افتاد. علاوه بر مناطق اشغال شده توسط دشمن رزمندگان از موانع و استحكامات خط دشمن نيز كه در والفجر 3 آزاد‌ نشده بود عبور نموده و ارتفاعات قلاويزان را آزاد كردند.

عمليات كربلاي يك اتفاق بزرگ و مهمي بود كه در خبرگزاري و نشريات بازتاب گسترده‌اي پيدا كرد. خبرگزاري فرانسه در پي آزاد‌سازي شهر مهران گزارش داد: «ناظران در خليج فارس عقيده دارند كه اشغال مهران به دست قواي ايران، شكست‌پذيري رژيم عراق- به ويژه استراتژي نظامي جديد آن موسوم به دفاع متحرك- است.» همچنين نشريه فارين ريپورت كه در لندن به چاپ مي‌رسد اينگونه نوشت: «مهران به خودي خود فاقد اهميت است، تهاجم به مهران نه از جهت استراتژيكي، بلكه از نقطه نظر رواني، واجد اهميت است.» خبرنگار روزنامه فايننشنال با چاپ نقشه‌اي از منطقه عملياتي، گزارش داد: «نيروهاي مسلح ايران، سربازان عراقي را از يك شهر مهم بيرون رانده‌اند. اين شهر يكي از استراتژيك‌ترين نقاط در جبهه 733 مايلي است و براي هرگونه تلاش ايران جهت حركت به سمت بغداد بهترين گذرگاه است.»

آرمان شريف / منبع : روزنامه جوان