به گزارش مشرق، مجله فارین پالیسی در تحلیلی به قلم «کیث جانسون» با عنوان « بزرگتر از آنکه بهدام بیافتد» به بررسی ایده افزایش تحریمها علیه روسیه، برای ممانعت از حمایتهای این کشور از استقلال طلبان شرق اوکراین پرداخته است. جانسون معتقد است که گستردگی اقتصاد روسیه و پیوندهای عمیق آن با اقتصاد جهانی مانع از پیاده کردن تجربه ایران در مورد روسیه میشود.
فارین پالیسی دراین یادداشت آورده است: باراک اوباما روز جمعه حمله به هواپیمای مسافربری مالزیایی را محکوم کرده و این اقدام را عملی شنیع خواند. رئیس جمهور آمریکا مدعی شده است که در صورت ادامه یافتن حمایتهای روسیه از استقلالطلبان شرق اوکراین، فشارهای خود را بر روسیه افزایش خواهد داد.
با این حال وقتی سخن از بخش انرژی بهعنوان مهمترین بخش اقتصاد روسیه از یک سوی و نقطه تمرکز تحریمهای آمریکا علیه روسیه از سوی دیگر بهمیان میآید، اوضاع تا حدودی پیچیده میشود.
این گزارش افزود: تا زمانکه اتحادیه اروپا گامهای لازم را علیه روسیه برندارد، ابزارهایی که ایالات متحده برای مواجه با روسیه در دست دارد، بهطور مثال منع صادرات تکنولوژیهای وابسته به بخش انرژی از کارایی چندانی برخوردار نخواهد بود. علیرغم اتهامات وارد شده بر روسیه درمورد سقوط هواپیمای مالزیایی، تحریمها علیه این کشور افزایش نیافته است. مقامات اتحادیه اروپا مدعی شدهاند که در حال نهاییسازی لیست تحریم افراد و شرکتهای روسی میباشند. اتحادیه در مورد تشدید تحریمها ببهخاطر واقعه اخیر هنوز تصمیمی نگرفته است.
حتی در صورت همکاری اروپا و تلاش برای تحریم روسیه مانند ایران، تحریم گسترده روسیه و فلج کردن آن از این طریق دور از ذهن بهنظر میرسد. همچنانکه اوباما خود در ماه می اعلام کرد، روسیه سومین تولید کننده نفت و مهمترین صادرکننده گاز در جهان است. بهعبارتی روسیه قدرتمندتر از آنست که بتوان بهراحتی آنرا بهدام انداخت.
از سوی دیگر، رئیس جمهور قدرتمند روسیه بهدنبال کاهش وابستگی روسیه به درآمدهای ناشی از فروش نفت و گاز به غرب است و توانسته است مشتریهای جدیدی در آسیا پیدا کند. مسکو به تازگی یک قرارداد گازی با چین به امضا رسانده است؛ چین به موجب این قرارداد متعهد شده است به روسیه در گسترش زیرساختهای استخراجی کمک کند.
هدف اوباما از ممنوعیت صادرات تکنولوژیهای وابسته به بخش انرژی، جلوگیری از ورود تجهیزات فوق پیشرفته استخراج و نرمافزارهای مورد نیاز آن به روسیه است. اما این تحریمها صرفا در توسعه صنعت انرژی روسیه در آینده اختلال ایجاد میکند. بعبارتی روسیه در فرآیند تولیدی فعلی خود به چنین تکنولوژیهایی نیاز ندارد. این بدان معنیست که غرب برای مهار روسیه در زمان حاضر کاری انجام نداده است.
بعلاوه شرکتهای مهم روسی از جمله «روزنف» و«نواتک» نیز اعلام کردند که به فعالیتهای خود مانند گذشته ادامه میدهند و حتی قراردادهایشان با شرکتهای بزرگ غربی مانند «اکسون موبیل» و «بیپی» به قوت خود باقیست.
اوباما روز جمعه اعلام کرد که به موازات تداوم حمایت روسیه از استقلالطلبان اوکراین، آمریکا آمادگی دارد هزینههای این حمایت را برای روسیه بالا ببرد. چهارشنبه گذشته لیستی از جدیدترین تحریمهای اعمال شده علیه روسیه منتشر گردید. این لیست شدیدترین تحریمهایی کمه تاکنون علیه روسیه اعمال شده است را در برمیگیرد.
هنگامیکه سخن از افزایش تحریمها به میان میآید همه بهسرعت روسیه را با ایران مقایسه میکنند. با این حال استفاده از صفحهای از راهکارهایی که برای مهار ایران بکار برده شد، برای مهار صادرات گسترده انرژی روسیه بهنظر غیرممکن میرسد.
استفاده از تحریمهای سنگین علیه ایران، سابقهای را در عرصه بینالمللی بهجا گذاشته است که نمیتواند در موارد دیگر از جمله روسیه کارآمد باشد. آمریکا در طی سالهای متمادی تلاش کرد تا با اعمال فشارهای سنگین بر ایران، مانع از توسعه برنامه هستهای آن شود. نتیجه این تحریمها کاهش ورود بیش از یک میلیون بشکه نفت در روز در بازار عرضه انرژی بود. این تغییرات در بازار انرژی بر همه کشورها، بویژه آمریکا که صنعت آن بهشدت به نفت وابسته است تاثیر گذاشته است.
کشف میدانهای نفتی جدید در آمریکا و افزایش سطح تولید این کشور به 5/3 میلیون بشکه در روز مهمترین حادثهای بود که به کمک دولت اوباما آمد تا بتواند ایده تحریم ایران را عملی کند.
اما داستان روسیه داستان دیگریست. روسیه در روز 10 میلیون بشکه نفت تولید میکند که هفت میلیون بشکه آنرا صادر می کند ( ایران پیش از اعمال تحریمها 5/3 میلیون بشکه نفت در روز تولید و 5/2 میلیون بشکه آن را صادرمیکرد). صادرات نفت و گاز روسیه برای اقتصاد جهانی حیاتی است، در صورتیکه این مورد برای ایران صادق نبود.
بنظر میرسد دولت اوباما اخیرا این نکته مهم را بیش از پیش مورد توجه قرار داده است. همچنانکه روز جمعه نسبت به محدودیتهای استفاده از تحریمهای مشابه ایران، علیه روسیه هشدار داد.
اوباما خود اذعان داشت که آمریکا همواره تلاش کرده تحریمهای خود علیه روسیه رابهگونهای سامان بدهد که ضمن هدف قرار دادن اقتصاد این کشور، کمترین آسیبها به اقتصاد آمریکا و اقتصاد جهانی وارد آید. اوباما به بزرگی اقتصاد روسیه و پیوندهای گسترده آن در سرتاسر جهان اعتراف کرده است.
نیازمندی اقتصاد جهانی و در صدر آن غرب به نفت و گاز روسیه نکتهایست که مقابله با این قدرت کهن را برای آمریکا دشوار کرده است.