به گزارش مشرق، همایش «عقلانیت در حکمت سینوی» صبح امروز با پیام آیت‌الله جوادی آملی و با حضور آیت‌الله غیاث‌الدین طه محمدی نماینده ولی‌فقیه در استان همدان و رئیس بنیاد بوعلی سینا، غلامرضا اعوانی، علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و جمع زیادی از اساتید حوزه حکمت و فلسفه در مرکز همایش‌های دانشگاه علوم پزشکی همدان برگزار شد.
علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مراسم افتتاحیه این همایش عنوان کرد: اگر بخواهیم ابوعلی سینا را تنها پزشکی بلندآوازه به شمار آوریم و جنبه‌های حکمی و فلسفی و هنری او را نادیده بگیریم، قطعاً از جاده انصاف دور شده‌ایم، او از تبار حکیمان و فیلسوفانی است که آثار و تبعاتشان هنوز ادامه دارد و گاه فلسفه حکمت مدرن از زوایای اندیشه او باز می‌ماند و شعر و موسیقی از دست‌اندازی‌های او به این عرصه به خود می‌بالد.
وی افزود: اگر ابوعلی سینا را تنها در حصار مرزهای جغرافیایی خود محدود کنیم، به جهان علم و دانش خدمت زیادی نکرده‌ایم، او از عالمانی است که اندیشه‌اش طول و عرض تاریخ علم را درنوردیده و از او پزشکی دقیق، فیلسوف و هنرمندی خوش ذوق ساخته که متعلق به همه کره خاکی است.
جنتی با بیان اینکه هنوز آثار و اندیشه ابوعلی سینا آن چنان که شایسته است شناخته نشده، یادآور شد: ظهور و بروز شخصیت او در حوزه فرهنگ بوده است، یعنی بوعلی محدود به محافل علمی نشده و شاعران همواره در حکمت به او استناد می‌کنند، بنابراین او در شعر و اسطوره در بین عوام نیز وارد شده است، کار مهم او تحکیم بنیان عقلانیت و تمدن اسلامی است، قرآن بیش از هر کتابی ما را به تفکر و تعقل دعوت کرده است.
وی ادامه داد: در عین حال ابن‌سینا یکی از برترین حکمای تاریخ فلسفه جهان است، اگر در شرق از سه فیلسوف برتر یاد کنیم، به یقین ابن سینا از برترین‌های آنها است، بنابراین باز هم به عقلانیت سینوی تأکید می‌کنم، چون بنیاد اندیشه ابن‌سینا است، با اینکه بوعلی گرایش عرفانی و کلامی نیز دارد و اندیشه را در خدمت عقل برهانی قرار داده است، ابن سینا علاوه بر اینکه صاحب نظام عقلی و فلسفی است، بر میراث فلسفی یونان نیز افزوده است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با تأکید بر اینکه اگر ابن سینا را با فیلسوفی چون ابن رشد مقایسه کنیم، عظمت ابن سینا مشخص می‌شود، توضیح داد: ابن سینا پشتوانه جامعه امروز ما است و باید برای بازآفرینی تمدن اسلامی از او بهره بگیریم، چرا که شیوه خرد بنیاد و عرفانی او پس از یک هزاره هنوز قابل توجه است، ابن سینا همواره می‌کوشد مسائل را به صورت عقلی حل کند، عقل فعال در اندیشه او جایگاه ویژه‌ای دارد.
*قواعد تفکر در حکمت سینوی در حوزه عدالت در جامعه مدنظر قرار گیرد
وی با اشاره به اینکه جهان فلسفه دارای یک نظام است و این عقل است که ما را در تدبیر امور چراغ راه قرار می‌دهد، افزود: آنچه در زمانه ما بیش از هر چیز از ابن سینا آموختنی است، تقویت عقلانیت سینوی در بین نخبگان و اندیشمندان است، بی‌تردید متون سینوی خود بهترین مروج عقلانیت است، اما کیست که نداند در مقاطع تاریخ، گرایش صحیح رو به کاهش نهاده و ما شاهد گرایش‌های ضد عقلی، عشقی و ... هستیم، ما امروز نیازمند ترویج روش عقلی ابن سینا در ارتقاء علوم انسانی -که خواست مقام معظم رهبری نیز است- هستیم، باید فرهنگ علم‌گرایی در جامعه ترویج یابد و این ترویج در راستای تحول عقلی و فلسفی امکان‌پذیر است.
جنتی با تأکید بر اینکه عقل‌گرایی باید در همه تصمیم‌گیری‌های کشورمان نهفته شود، اظهار داشت: حکمرانی کارآمد در قلمرو و سیطره منطق و عقلانیت است و شعار دولت تدبیر و امید نیز ریشه در همین مؤلفه دارد، نخستین گام نهادینه سازی عقلانیت سینوی انتشار آثار ابن سینا است، آثار این حکیم باید آن طور که شایسته است ترجمه و تفسیر شود. این طور نباشد که دسترسی به ترجمه آثار ابن سینا از فلاسفه غربی دشوارتر باشد.
وی افزود: من گمان می‌کنم جریان تفکر در جامعه ما با سه بحران روبرو است که اگر اینها را تبیین کنیم، پاسخ‌هایی از لابه‌لای خطوط فکری در می‌آوریم، نخستین مسأله بحران حقیقت است که گمشده امروز ما است، به نظر من ریشه اصلی مشکلات جهان غفلت از فضیلت حقیقت است، اما حقیقت در دست حکیمانی الهی چون بوعلی سینا است. مسأله دوم بحران عدالت است، اگر چه بوعلی را نمی‌توان متفکر اجتماعی همچون فارابی دانست، اما بازخوانی عدالت یکی از ضرورت‌های علمی و حکمی ماست، امروز جامعه ما با موضوعاتی سر و کار دارد که دغدغه اجتماعی ما نیست، علوم انسانی در جامعه ما اسیر تئوری غربی شده، قواعد تفکر در حکمت سینوی در حوزه عدالت باید برای جامعه ما مدنظر قرار گیرد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان داشت: مسأله سوم بحران اخلاق است، چه فردی و چه اجتماعی، نگرانی بسیاری از صاحب‌نظران، روحانیون، اندیشمندان و خانوده‌ها افول اخلاق در جامعه است که همین اخلاق یک رکن حکمت علمی در اندیشه سینوی است، ابن سینا تعلیم و تربیت را دارای دو بعد فردی و اجتماعی می‌داند، ابن سینا مهم‌ترین هدف برتری انسان را عادت تفکر پیش از عمل می‌داند، آنچه ما کمتر رعایت می‌کنیم، همه این دغدغه‌ها این گمان را تقویت می‌کند که فلسفه و حکمت در روزگار ما مهجور است که عقلانیت تزئینی است، ما از داشته‌های علمی و فرهنگی خود غافل شده‌ایم، امیدوارم تلاش ارزنده اساتید و فرهیختگان بتواند فلسفه و حکمت سینوی را از مهجوریت در بیاورد.
علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مراسم افتتاحیه این همایش عنوان کرد: اگر بخواهیم ابوعلی سینا را تنها پزشکی بلندآوازه به شمار آوریم و جنبه‌های حکمی و فلسفی و هنری او را نادیده بگیریم، قطعاً از جاده انصاف دور شده‌ایم، او از تبار حکیمان و فیلسوفانی است که آثار و تبعاتشان هنوز ادامه دارد و گاه فلسفه حکمت مدرن از زوایای اندیشه او باز می‌ماند و شعر و موسیقی از دست‌اندازی‌های او به این عرصه به خود می‌بالد.
وی افزود: اگر ابوعلی سینا را تنها در حصار مرزهای جغرافیایی خود محدود کنیم، به جهان علم و دانش خدمت زیادی نکرده‌ایم، او از عالمانی است که اندیشه‌اش طول و عرض تاریخ علم را درنوردیده و از او پزشکی دقیق، فیلسوف و هنرمندی خوش ذوق ساخته که متعلق به همه کره خاکی است.
جنتی با بیان اینکه هنوز آثار و اندیشه ابوعلی سینا آن چنان که شایسته است شناخته نشده، یادآور شد: ظهور و بروز شخصیت او در حوزه فرهنگ بوده است، یعنی بوعلی محدود به محافل علمی نشده و شاعران همواره در حکمت به او استناد می‌کنند، بنابراین او در شعر و اسطوره در بین عوام نیز وارد شده است، کار مهم او تحکیم بنیان عقلانیت و تمدن اسلامی است، قرآن بیش از هر کتابی ما را به تفکر و تعقل دعوت کرده است.
وی ادامه داد: در عین حال ابن‌سینا یکی از برترین حکمای تاریخ فلسفه جهان است، اگر در شرق از سه فیلسوف برتر یاد کنیم، به یقین ابن سینا از برترین‌های آنها است، بنابراین باز هم به عقلانیت سینوی تأکید می‌کنم، چون بنیاد اندیشه ابن‌سینا است، با اینکه بوعلی گرایش عرفانی و کلامی نیز دارد و اندیشه را در خدمت عقل برهانی قرار داده است، ابن سینا علاوه بر اینکه صاحب نظام عقلی و فلسفی است، بر میراث فلسفی یونان نیز افزوده است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با تأکید بر اینکه اگر ابن سینا را با فیلسوفی چون ابن رشد مقایسه کنیم، عظمت ابن سینا مشخص می‌شود، توضیح داد: ابن سینا پشتوانه جامعه امروز ما است و باید برای بازآفرینی تمدن اسلامی از او بهره بگیریم، چرا که شیوه خرد بنیاد و عرفانی او پس از یک هزاره هنوز قابل توجه است، ابن سینا همواره می‌کوشد مسائل را به صورت عقلی حل کند، عقل فعال در اندیشه او جایگاه ویژه‌ای دارد.
*قواعد تفکر در حکمت سینوی در حوزه عدالت در جامعه مدنظر قرار گیرد
وی با اشاره به اینکه جهان فلسفه دارای یک نظام است و این عقل است که ما را در تدبیر امور چراغ راه قرار می‌دهد، افزود: آنچه در زمانه ما بیش از هر چیز از ابن سینا آموختنی است، تقویت عقلانیت سینوی در بین نخبگان و اندیشمندان است، بی‌تردید متون سینوی خود بهترین مروج عقلانیت است، اما کیست که نداند در مقاطع تاریخ، گرایش صحیح رو به کاهش نهاده و ما شاهد گرایش‌های ضد عقلی، عشقی و ... هستیم، ما امروز نیازمند ترویج روش عقلی ابن سینا در ارتقاء علوم انسانی -که خواست مقام معظم رهبری نیز است- هستیم، باید فرهنگ علم‌گرایی در جامعه ترویج یابد و این ترویج در راستای تحول عقلی و فلسفی امکان‌پذیر است.
جنتی با تأکید بر اینکه عقل‌گرایی باید در همه تصمیم‌گیری‌های کشورمان نهفته شود، اظهار داشت: حکمرانی کارآمد در قلمرو و سیطره منطق و عقلانیت است و شعار دولت تدبیر و امید نیز ریشه در همین مؤلفه دارد، نخستین گام نهادینه سازی عقلانیت سینوی انتشار آثار ابن سینا است، آثار این حکیم باید آن طور که شایسته است ترجمه و تفسیر شود. این طور نباشد که دسترسی به ترجمه آثار ابن سینا از فلاسفه غربی دشوارتر باشد.
وی افزود: من گمان می‌کنم جریان تفکر در جامعه ما با سه بحران روبرو است که اگر اینها را تبیین کنیم، پاسخ‌هایی از لابه‌لای خطوط فکری در می‌آوریم، نخستین مسأله بحران حقیقت است که گمشده امروز ما است، به نظر من ریشه اصلی مشکلات جهان غفلت از فضیلت حقیقت است، اما حقیقت در دست حکیمانی الهی چون بوعلی سینا است. مسأله دوم بحران عدالت است، اگر چه بوعلی را نمی‌توان متفکر اجتماعی همچون فارابی دانست، اما بازخوانی عدالت یکی از ضرورت‌های علمی و حکمی ماست، امروز جامعه ما با موضوعاتی سر و کار دارد که دغدغه اجتماعی ما نیست، علوم انسانی در جامعه ما اسیر تئوری غربی شده، قواعد تفکر در حکمت سینوی در حوزه عدالت باید برای جامعه ما مدنظر قرار گیرد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان داشت: مسأله سوم بحران اخلاق است، چه فردی و چه اجتماعی، نگرانی بسیاری از صاحب‌نظران، روحانیون، اندیشمندان و خانوده‌ها افول اخلاق در جامعه است که همین اخلاق یک رکن حکمت علمی در اندیشه سینوی است، ابن سینا تعلیم و تربیت را دارای دو بعد فردی و اجتماعی می‌داند، ابن سینا مهم‌ترین هدف برتری انسان را عادت تفکر پیش از عمل می‌داند، آنچه ما کمتر رعایت می‌کنیم، همه این دغدغه‌ها این گمان را تقویت می‌کند که فلسفه و حکمت در روزگار ما مهجور است که عقلانیت تزئینی است، ما از داشته‌های علمی و فرهنگی خود غافل شده‌ایم، امیدوارم تلاش ارزنده اساتید و فرهیختگان بتواند فلسفه و حکمت سینوی را از مهجوریت در بیاورد.