به گزارش مشرق، نشست بررسی «سیاست خاورمیانه‌ای آمریکا؛ از سپتامبر 2001 تا سپتامبر 2014» با حضور محمد جمشیدی استاد دانشگاه تهران و ابوذر گوهری استاد دانشگاه امام صادق (ع) صبح امروز در پژوهشکده مطالعاتی آمریکا برگزار شد.
** تحولات بیداری اسلامی آمریکا را غافلگیر کرد
«ابوذر گوهری» در ابتدای این نشست؛ اظهار داشت: عمده سیاست خارجی آمریکا در گذشته مهار کمونیسم شوروی سابق بود چرا که به عنوان یک رقیب استراتژیک برای آمریکا محسوب می‌شد اما پس از فروپاشی شوروی این سیاست عوض شد.
وی با اشاره به اینکه هرچند آمریکا در ظاهر به یک پیروزی دست یافته بود، گفت: حذف شوروی باعث شد تا آمریکا با یک خلاء به عنوان دشمن که همیشه پیکان اهداف سیاسی او به سویش بود روبرو شد هرچند برخی نابودی شوروی را پایان تاریخ و پیروزی لیبرالیسم بر کمونیسم مطرح کردند اما پس از مدتی آمریکا به این نتیجه رسید که بدون رقیب نمی‌تواند سیاست خارجی خود را مطرح کند.
این کارشناس امور بین‌الملل با بیان اینکه آمریکا در ابتدا اسلام را به عنوان رقیب خود انتخاب کرد، گفت: آمریکا پس از این انتخاب به این نتیجه رسید که نمی‌تواند در برابر مسلمانان مقابله کند اما این رقابت را در الفاظ خود همچنان مطرح کردند.
وی با اشاره به اتفاق حادثه 11 سپتامبر، گفت: آمریکا از حادثه 11 سپتامبر استفاده ابزاری کرد و تلاش کرد تا سیاست خارجی خود را در سمت مبارزه با تروریسم جهت‌دهی و معنا‌سازی کند. به همین خاطر است که در زمان بوش پسر می‌بینیم که وضعیت عادی بود اما پس از روی دادن این حادثه شاهد نقطه عطفی در سیاست خارجی آمریکا بودیم و شاهد بروز دو جنگ در کشورهای عراق و افغانستان شدیم.
** شکست آمریکا برای ترویج اسلام‌گرایی سکولار در منطقه
وی با توصیف شعار «تغییر» از سوی اوباما در سال 2008 گفت: اوباما پایان جنگ‌ها را قول داد و تحلیلش این بود که شیوه را به سمت نرم‌افزاری مدیریت کند اما تحولات بیداری اسلامی که ضعف مدیریتی آمریکا را در اداره تحولات نشان می‌داد باعث شد تا به گفته اوباما آمریکا غافلگیر شود و برای موازنه در شرق دوباره وارد شود. آمریکایی‌ها که به دنبال ثبات منطقه بودند بعد از انقلاب با شکاف‌های اجتماعی و سنتی برخورد کردند و نتیجه قهری آن، شکل گیری گروه‌های افراطی بود که با بحرانی شدن اوضاع آمریکا از آنها حمایت کرد. مثلا در سوریه می‌بینیم آمریکا برخی گروه‌ها را برای سرنگونی بشار اسد حمایت کرد و پتانسیل آنها را به سمت عراق کشاند. این زنگ خطری بود برای آمریکا تا اصلاحات درونی خاورمیانه را با شعار خاورمیانه بزرگ مطرح کنند. از سوی دیگر بیداری اسلامی باعث شد تا اسلام‌گرایی سکولار در دستور کار آمریکا قرار گیرد. آمریکا تلاش می‌کند تا با این سیاست‌ها ثبات برای منافع خود را در منطقه به وجود آورد ولی موفق نشده است.
استاد دانشگاه امام صادق(ع) در ادامه سخنانش عنوان کرد: احساس خطر آمریکا نسبت به گروه تروریستی داعش از زمان درگیری داعش با کردها بیشتر احساس شد و به همین خاطر بود که کنترل داعش را مطرح کرد.
**جذب 3 هزار نفر اروپایی در گروه تروریستی داعش/ سهم‌خواهی آمریکا از دولت عراق
وی اهداف آمریکا در برابر داعش به صورت کلان را اینگونه توصیف کرد:
1_ تامین منافع آمریکا در عراق و حمایت از اتباع آمریکایی در این کشور 2_ رویکرد بشردوستانه همسو با منافع آمریکا 3_ ایجاد منافع نفتی در منطقه کردستان اربیل عراق که از سوی دیگر نفت می‌توانست سرمایه تروریست‌ها را تامین کند 4_ نگرانی از کشیده شدن بحران به دیگر کشورها همانند ترکیه، عربستان و اردن 5_ حمایت از زیرساخت‌های حیاتی عراق همچون سدها و نیروگاه‌ها 6_ نگرانی از جذب اتباع غرب در همراهی با گروه تروریستی داعش که بر اساس آمار 3 هزار نفر از اروپا جذب گروه تروریستی داعش شدند و همچنان به یارگیری ادامه می‌دهند 7_ آمریکا می‌خواهد این افراد(تروریست‌ها) را در همانجا چال کند 8_ فشار جمهوریخواهان به اوباما و رویکرد ضعیف آن در منطقه از دیگر دلایل آن بود 9_ سهم‌خواهی احتمالی از دولت عراق و ثبت امتیاز مهار تروریسم در عراق 10_ تضعیف قدرت شیعیان در دولت عراق و ایجاد فرقه‌گرایی.
** آمریکا برای یارگیری در مبارزه با داعش تلاش می‌کند
گوهری تصریح کرد: اما باید ملاحظات آمریکا را در این خصوص مدنظر قرار داد چرا که داعش یکی از ده‌ها گروه تروریستی منطقه است و تصور این است که نابودی آن ممکن نیست و آمریکا هم بارها اعلام کرده است که نیروی زمینی به عراق وارد نمی‌کند اما این نکته را هم مدنظر دارد که تضعیف تروریست‌های داعش نباید باعث تقویت محور مقاومت در منطقه باشد . اما شاید سوال شود که چرا متحدان عربی تمایل به مشارکت با آمریکا در برابر داعش ندارند. در پاسخ به این سوال باید گفت جان‌کری به منطقه سفر کرده و برای یارگیری در مبارزه با داعش با این کشورها به مذاکره می‌نشیند.
وی در خصوص رویکرد آمریکا و احتمالات پیش روی مبارزه با گروه تروریستی داعش گفت: 1_ تلاش برای ائتلاف‌سازی در منطقه و ناتو و اینکه این عملیات با هزینه دیگران انجام گیرد 2_ آمریکا عملیات خود را مشروط به اصلاحات در عراق می‌داند و به دنبال سهم‌خواهی در دولت عراق است 3_ جذب گروه‌های اهل سنت عراق برای خالی کردن بدنه داعش از دیگر رویکردهای آن است 4_ تلاش برای درگیر کردن ایران در بحث داعش و امتیاز گرفتن از ایران در پرونده‌های مختلف همچون پرونده هسته‌ای 5_ درخواست میلیارد‌ها دلار برای مبارزه با تروریسم از سوی دولت.
** مبارزه آمریکا با داعش هدفمند است و کور نیست
وی با اشاره به نتیجه سخنان خود در این نشست،گفت: این مبارزه هدفمند و همه‌جانبه است و به اعتقاد من یک کار کور نیست و آمریکا تروریست‌ها را به خوب و بد تقسیم می‌کند و تلاش می‌کند تا تروریست‌هایی که به منافع آن متعرض نمی‌شوند مورد حمله قرار ندهد اما رویکرد دیگر اوباما این است که نزاع شیعه و سنی را تشدید اما به این توفیق نمی‌رسد. آنها می‌دانند که اهداف نظامی‌شان به نتیجه نمی‌رسد و این برای فرار از فشار افکار عمومی در امریکاست و می‌خواهد حداقل امتیاز را بگیرد.
** آمریکا با ائتلاف جهانی بر ضد داعش در تلاش است تا ایران سیبل شود و امتیازگیری کند
گوهری در پاسخ به سؤال خبرنگار بین‌الملل فارس در خصوص «ائتلاف جهانی آمریکا بر ضد داعش» و عدم همراهی ایران در این مسیر، گفت: تلاش آمریکا این است تا با انجام این کار هزینه‌های جنگ بر علیه داعش کاهش یابد و دیگران را به انجام آن وارد کند، اما جمهوری اسلامی ایران به خاطر داشتن استراتژی اصولی از این کار حمایت نمی‌کند تا در این مسیر مانند سیبل شود. آمریکا تلاش می‌کند تا ما در مبارزه با داعش ورود مستقیم پیدا کنیم و به عنوان سیبل و هدف برخی کشورها قرار گیریم. هر چند شکست داعش منافع ما را تقویت می‌کند ولی وارد شدن ما تصورات زائدی به وجود می‌آورد و ما را به عنوان سیبل قرار داده و در جای دیگر از ما امتیازگیری می‌کند. از سوی دیگر هم متحدان عربی بدشان نمی‌آید که دولت عراق سنی شده و به عنوان یک همراه به آنها نزدیک شود.
** تحولات بیداری اسلامی آمریکا را غافلگیر کرد
«ابوذر گوهری» در ابتدای این نشست؛ اظهار داشت: عمده سیاست خارجی آمریکا در گذشته مهار کمونیسم شوروی سابق بود چرا که به عنوان یک رقیب استراتژیک برای آمریکا محسوب می‌شد اما پس از فروپاشی شوروی این سیاست عوض شد.
وی با اشاره به اینکه هرچند آمریکا در ظاهر به یک پیروزی دست یافته بود، گفت: حذف شوروی باعث شد تا آمریکا با یک خلاء به عنوان دشمن که همیشه پیکان اهداف سیاسی او به سویش بود روبرو شد هرچند برخی نابودی شوروی را پایان تاریخ و پیروزی لیبرالیسم بر کمونیسم مطرح کردند اما پس از مدتی آمریکا به این نتیجه رسید که بدون رقیب نمی‌تواند سیاست خارجی خود را مطرح کند.
این کارشناس امور بین‌الملل با بیان اینکه آمریکا در ابتدا اسلام را به عنوان رقیب خود انتخاب کرد، گفت: آمریکا پس از این انتخاب به این نتیجه رسید که نمی‌تواند در برابر مسلمانان مقابله کند اما این رقابت را در الفاظ خود همچنان مطرح کردند.
وی با اشاره به اتفاق حادثه 11 سپتامبر، گفت: آمریکا از حادثه 11 سپتامبر استفاده ابزاری کرد و تلاش کرد تا سیاست خارجی خود را در سمت مبارزه با تروریسم جهت‌دهی و معنا‌سازی کند. به همین خاطر است که در زمان بوش پسر می‌بینیم که وضعیت عادی بود اما پس از روی دادن این حادثه شاهد نقطه عطفی در سیاست خارجی آمریکا بودیم و شاهد بروز دو جنگ در کشورهای عراق و افغانستان شدیم.
** شکست آمریکا برای ترویج اسلام‌گرایی سکولار در منطقه
وی با توصیف شعار «تغییر» از سوی اوباما در سال 2008 گفت: اوباما پایان جنگ‌ها را قول داد و تحلیلش این بود که شیوه را به سمت نرم‌افزاری مدیریت کند اما تحولات بیداری اسلامی که ضعف مدیریتی آمریکا را در اداره تحولات نشان می‌داد باعث شد تا به گفته اوباما آمریکا غافلگیر شود و برای موازنه در شرق دوباره وارد شود. آمریکایی‌ها که به دنبال ثبات منطقه بودند بعد از انقلاب با شکاف‌های اجتماعی و سنتی برخورد کردند و نتیجه قهری آن، شکل گیری گروه‌های افراطی بود که با بحرانی شدن اوضاع آمریکا از آنها حمایت کرد. مثلا در سوریه می‌بینیم آمریکا برخی گروه‌ها را برای سرنگونی بشار اسد حمایت کرد و پتانسیل آنها را به سمت عراق کشاند. این زنگ خطری بود برای آمریکا تا اصلاحات درونی خاورمیانه را با شعار خاورمیانه بزرگ مطرح کنند. از سوی دیگر بیداری اسلامی باعث شد تا اسلام‌گرایی سکولار در دستور کار آمریکا قرار گیرد. آمریکا تلاش می‌کند تا با این سیاست‌ها ثبات برای منافع خود را در منطقه به وجود آورد ولی موفق نشده است.
استاد دانشگاه امام صادق(ع) در ادامه سخنانش عنوان کرد: احساس خطر آمریکا نسبت به گروه تروریستی داعش از زمان درگیری داعش با کردها بیشتر احساس شد و به همین خاطر بود که کنترل داعش را مطرح کرد.
**جذب 3 هزار نفر اروپایی در گروه تروریستی داعش/ سهم‌خواهی آمریکا از دولت عراق
وی اهداف آمریکا در برابر داعش به صورت کلان را اینگونه توصیف کرد:
1_ تامین منافع آمریکا در عراق و حمایت از اتباع آمریکایی در این کشور 2_ رویکرد بشردوستانه همسو با منافع آمریکا 3_ ایجاد منافع نفتی در منطقه کردستان اربیل عراق که از سوی دیگر نفت می‌توانست سرمایه تروریست‌ها را تامین کند 4_ نگرانی از کشیده شدن بحران به دیگر کشورها همانند ترکیه، عربستان و اردن 5_ حمایت از زیرساخت‌های حیاتی عراق همچون سدها و نیروگاه‌ها 6_ نگرانی از جذب اتباع غرب در همراهی با گروه تروریستی داعش که بر اساس آمار 3 هزار نفر از اروپا جذب گروه تروریستی داعش شدند و همچنان به یارگیری ادامه می‌دهند 7_ آمریکا می‌خواهد این افراد(تروریست‌ها) را در همانجا چال کند 8_ فشار جمهوریخواهان به اوباما و رویکرد ضعیف آن در منطقه از دیگر دلایل آن بود 9_ سهم‌خواهی احتمالی از دولت عراق و ثبت امتیاز مهار تروریسم در عراق 10_ تضعیف قدرت شیعیان در دولت عراق و ایجاد فرقه‌گرایی.
** آمریکا برای یارگیری در مبارزه با داعش تلاش می‌کند
گوهری تصریح کرد: اما باید ملاحظات آمریکا را در این خصوص مدنظر قرار داد چرا که داعش یکی از ده‌ها گروه تروریستی منطقه است و تصور این است که نابودی آن ممکن نیست و آمریکا هم بارها اعلام کرده است که نیروی زمینی به عراق وارد نمی‌کند اما این نکته را هم مدنظر دارد که تضعیف تروریست‌های داعش نباید باعث تقویت محور مقاومت در منطقه باشد . اما شاید سوال شود که چرا متحدان عربی تمایل به مشارکت با آمریکا در برابر داعش ندارند. در پاسخ به این سوال باید گفت جان‌کری به منطقه سفر کرده و برای یارگیری در مبارزه با داعش با این کشورها به مذاکره می‌نشیند.
وی در خصوص رویکرد آمریکا و احتمالات پیش روی مبارزه با گروه تروریستی داعش گفت: 1_ تلاش برای ائتلاف‌سازی در منطقه و ناتو و اینکه این عملیات با هزینه دیگران انجام گیرد 2_ آمریکا عملیات خود را مشروط به اصلاحات در عراق می‌داند و به دنبال سهم‌خواهی در دولت عراق است 3_ جذب گروه‌های اهل سنت عراق برای خالی کردن بدنه داعش از دیگر رویکردهای آن است 4_ تلاش برای درگیر کردن ایران در بحث داعش و امتیاز گرفتن از ایران در پرونده‌های مختلف همچون پرونده هسته‌ای 5_ درخواست میلیارد‌ها دلار برای مبارزه با تروریسم از سوی دولت.
** مبارزه آمریکا با داعش هدفمند است و کور نیست
وی با اشاره به نتیجه سخنان خود در این نشست،گفت: این مبارزه هدفمند و همه‌جانبه است و به اعتقاد من یک کار کور نیست و آمریکا تروریست‌ها را به خوب و بد تقسیم می‌کند و تلاش می‌کند تا تروریست‌هایی که به منافع آن متعرض نمی‌شوند مورد حمله قرار ندهد اما رویکرد دیگر اوباما این است که نزاع شیعه و سنی را تشدید اما به این توفیق نمی‌رسد. آنها می‌دانند که اهداف نظامی‌شان به نتیجه نمی‌رسد و این برای فرار از فشار افکار عمومی در امریکاست و می‌خواهد حداقل امتیاز را بگیرد.
** آمریکا با ائتلاف جهانی بر ضد داعش در تلاش است تا ایران سیبل شود و امتیازگیری کند
گوهری در پاسخ به سؤال خبرنگار بین‌الملل فارس در خصوص «ائتلاف جهانی آمریکا بر ضد داعش» و عدم همراهی ایران در این مسیر، گفت: تلاش آمریکا این است تا با انجام این کار هزینه‌های جنگ بر علیه داعش کاهش یابد و دیگران را به انجام آن وارد کند، اما جمهوری اسلامی ایران به خاطر داشتن استراتژی اصولی از این کار حمایت نمی‌کند تا در این مسیر مانند سیبل شود. آمریکا تلاش می‌کند تا ما در مبارزه با داعش ورود مستقیم پیدا کنیم و به عنوان سیبل و هدف برخی کشورها قرار گیریم. هر چند شکست داعش منافع ما را تقویت می‌کند ولی وارد شدن ما تصورات زائدی به وجود می‌آورد و ما را به عنوان سیبل قرار داده و در جای دیگر از ما امتیازگیری می‌کند. از سوی دیگر هم متحدان عربی بدشان نمی‌آید که دولت عراق سنی شده و به عنوان یک همراه به آنها نزدیک شود.