کد خبر 34564
تاریخ انتشار: ۲۱ اسفند ۱۳۸۹ - ۱۸:۰۵

کاخ چهلستون يا 'عمارت کلاه فرنگي' قزوين از ارزشمندترين بناهاي دوره صفويه و يادگاري از پايتختي قزوين در دوره صفوي است.

به گزارش مشرق به نقل از ايرنا، شاه طهماسب صفوي در سال 951 هجري قمري به دليل تهديدات ترکان عثماني تصميم به انتقال پايتخت از تبريز به قزوين گرفت و در همين سال بود که اراضي موسوم به 'زنگي آباد' را از 'ميرزا شرف جهان' يکي از بزرگان و معتمدان شهر براي احداث بناي شاهي خريداري کرد.
شاه طهماسب به معماران برگزيده کشور دستور داد تا باغي به شکل مربع در آن بسازند و در ميان آن عمارتهاي عالي، تالار، ايوانها و حوض هاي زيبا بنا کنند.
عمارت کلاه فرنگي به همراه 'سردر عالي قاپو' تنها بناهاي باقي مانده از باغ هاي دوره صفويه در قزوين هستند که روايتگر مرکزيت حکومت صفويه در قزوين مي باشند.
اين بنا در دوره قاجاريه توسط سعدالسلطنه فرماندار وقت قزوين بازسازي شد و چهلستون نام گرفت.
برخي معتقدند بناي هشت بهشت اصفهان با گرته برداري از اين اثر ساخته شده است.
عمارت چهلستون ساختماني هشت گوش و در دوطبقه به مساحت تقريبي 500 مترمربع بنا شده است.
رواقي با ستونهاي آجري و قوسهاي نيم دايره اي، بنا را در برگرفته و بر بالاي آن ايواني با ستونهاي چوبي استوار گرديده است.
نقشه بنا داراي طرحي با محورهاي صليبي و برون گرا و سقف طبقه همکف پوشيده از مقرنس با طرح هاي بديع و سقف طبقه فوقاني خنچه پوش است.
نقاشي هاي ديواري طبقه اول نمونه اي از هنر نگارگري مکتب قزوين و داراي شهرت جهاني است.
اين ديوارهاي مزين به نقاشي و ديوارنگاره ها در نوع خود منحصر به فرد بوده و وجود سه لايه ديوارنگاره حاکي از گذشت ادوار مختلف تاريخي بر آن است.
تعداد نقاشي هاي ديواري اين بنا مشخص نيست، اما طبق گفته هاي 'عبدالملک شيرازي' و 'قاضي احمد حقي'، اين نقاشي هاي ديواري از آب طلا بوده اند.
مکتب حاکم بر اين نقاشي ها از تغيير و تحولات سياسي نيز تاثير گرفته، به نحوي که ظهور نادرشاه و مکتب افشاريه در چهلستون ديده مي شود.
همچنين ظهور قاجار نيز در سومين لايه نقاشي هاي کاخ چهلستون ديده مي شد که به مرور زمان از ميان رفته است.
با اينکه 'عبدي بيگ شيرازي' شاعر و مورخ دوره شاه طهماسب در اشعار خود عمارتهاي شاهي را به دقت توصيف نموده ولي نامي از هنرمندان نقاش و معمار بنا نمي برد، اما بيگ نقاشي هاي ديواري برون و دروني کاخ چهل ستون قزوين را اثر ميرزا علي نقاش، مظفرعلي نقاش، علي اصغر کاشي، عبدالجبار استرآبادي و رضا عباسي که از ماهرترين استادان زمان خود بوده اند، دانسته است.
عمارت چهلستون در بهمن ماه سال 1334به شماره 389 در فهرست آثار تاريخي ايران ثبت شد.
اين کاخ در سال 1337 به عنوان گنجينه اشياي تاريخي و باستاني مورد استفاده قرار گرفت و هم اکنون به عنوان موزه خوشنويسي، ميزبان ميهمانان نوروزي، گردشگران و علاقه مندان به خوشنويسي مي باشد.