حضور ایران در نمایشگاه کتاب فرانکفورت غالبا با حاشیه و سوال همراه بوده است. حضور مسئولین باربط و بی‌ربط دولتی با هزینه بیت‌المال در این سفر، نوع و موقعیت و دکور و متراژ غرفه ایران در این نمایشگاه، حضور نویسندگان در غرفه ایران و... برخی از موضوعاتی است که گاهاً اصل حضور ایران را در حاشیه قرار می‌دهد. چگونگی انتخاب کتاب‌ها برای حضور در غرفه ایران هم یکی از این موضوعات است.

به گزارش مشرق، امسال «اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران» مسئول انتخاب کتاب‌های ایرانی برای حضور در نمایشگاه کتاب فرانکفورت بوده است. این اتحادیه در ابتدای اطلاعیه‌ای که نام 200 کتاب انتخاب شده را اعلام کرده است، آورده: « اواسط تیرماه گذشته پیرو فراخوانی که اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران منتشر ساخت، ناشران از تمامی استان های کشور کتاب های خود را جهت حضور غیرمستقل برای اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران ارسال کردند. پس از جمع آوری تمامی کتاب های دریافتی که شمارگان آنها نزدیک به 850 عنوان از 63 ناشر اعلام شد، کارشناسان حوزه های مختلف براساس ضوابط از پیش تعیین شده کتاب ها را بررسی کردند و نهایتا دویست عنوان کتاب از مجموع کتاب های دریافتی را برای نمایش در غرفه ی ایران در نمایشگاه بین المللی کتاب فرانکفورت به گزین نمودند. از جمله مهم ترین شاخصه های لازم جهت انتخاب کتاب توسط کارشناسان این نکته بود که آیا کتاب مورد نظر جذابیت کافی برای ارائه در بازار جهانی را داراست؟»

این اتحادیه در ادامه نام کتابهای انتخاب شده را آورده که در پایان این مطلب می‌توانید آن را بخوانید.

اما مرور این فهرست نکات جالبی را عیان می‌کند که به نظر می‌رسد مسئولان اتحادیه کتابفروشان و ناشران تهران باید به آن پاسخ دهند.

اول اینکه در این لیست متاسفانه اثری وجود دارد که به خاطر ابتذال موجود در داستا‌ن‌های آن، چندین دوره متوالی اجازه شرکت در نمایشگاه کتاب تهران را نداشت و حالا عجیب است که از سوی کارشناسان اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران شایسته حضور در نمایشگاه کتاب فرانکفورت به عنوان نماینده ایران تشخیص داده شده است. البته شاید این کتاب به این علت که «جذابیت کافی برای ارائه در بازار جهانی» را دارا بوده، در فهرست گنجانده شده  است!

نکته دیگر عدم حضور حتی یک کتاب از برخی ناشران قدیمی، استخوان‌دار و پرکار جبهه فرهنگی انقلاب در این فهرست است. حال آنکه از برخی ناشران مسئله‌دار و مبتذل‌نگار چندین کتاب وجود دارد. و اتفاقا در این فهرست هم کتابی مبتذل از این ناشر قرار گرفته است. از این ناشر آیا واقعا قابل باور است که از آن ناشران حتی یک کتاب هم «جذابیت کافی برای ارائه در بازار جهانی» را نداشته است و از آن سو از برخی ناشران چندین کتاب دارای چنین ویژگی‌ منحصر بفردی بوده‌اند؟!

یکی از نکات مغفول مانده در این فهرست –که البته می‌توان آن را در خیلی از مراودات فرهنگی با خارج از کشور هم مشاهده کرد- این است که به مزیت‌های فرهنگی و ادبی ایران توجه نشده است.

«اتحادیه ناشران و...» اگرچه داشتن «جذابیت کافی برای ارائه در بازار جهانی» را معیار انتخاب کتاب‌ها عنوان کرده اما عملاً به خیلی از ظرفیت‌هایی که می‌تواند مخاطب جهانی را جذب کند بی‌توجه بوده است.

برای مثال آیا واقعا مخاطب جهانی تشنه خواندن کتابی با عنوان «عشایر ایران در وادی فراموشی» است؟ یا این مخاطب چشم به راه «بررسی تاثیر مناطق آزاد بر اقتصاد جهانی» مانده است؟ آیا کتابی با عنوان «نلسون ماندلا» نماینده فرهنگ ایرنی در فرانکفورت باید باشد؟ وجود کتابهایی چون «ملکم خان نظریه پرداز نوسازی سیاسی در عصر مشروطه‌» نیز در این فهرست جالب است که با مراجعه به فهرست می‌توان بیش از اینها که گفته شد از انتخاب‌های انجام شده انگشت به دهان ماند.

اما آیا مخاطب جهانی وقتی به غرفه ایران در نمایشگاه کتاب فرانکفورت سر می‌زند دوست دارد این چیزها را بخواند؟ آیا انقلاب، دفاع مقدس، امام خمینی(ره)و... موضوعاتی نیستند که مخاطب جهانی دوست دارد از آنها بداند؟ آیا این موضوعات نمی‌تواند لااقل در کنار سایر موضوعاتی چون آشپزی ایرانی(!)، مزیت نسبی ایران در آوردگاه‌های فرهنگی و هنری جهانی باشد؟ آیا هم‌اکنون چند کتاب حوزه دفاع مقدس که زبان‌های خارجی ترجمه شده‌اند با اقبال مخاطب جهانی روبرو نشده‌اند؟

به نظر می‌رسد غفلت از این ظرفیت‌ها ناشی از داشتن تصوری غلط از نگاه مخاطب جهانی به ایران است.

در پایان بد نیست به این سوال هم اشاره‌ای گذرا شود که تا کی قرار است اتحادیه‌ای متشکل از ناشران و کتابفروشان تهرانی در غیاب یک تشکل صنفی فراگیر، بازار نشر ایران را نمایندگی کند؟

 

فهرست کتاب‌های منتخب:

 

۱.از طهران تا تهران(جلوه‌های زندگی هنر و معماری)- یساولی

۲.نائین شهر هزاره‌های تاریخی – دفتر پژوهش‌های فرهنگی

۳.آقای بازیگر – روزنه کار

۴.دیوان حافظ - میردشتی

۵.زن، زندگی اقوام ایرانی - میردشتی

۶.مستطاب آشپزی(۲ جلد) - کارنامه

۷.از طهران تا تهران میراث گنجینه بناهای ناشناخته- یساولی

۸.رباعیات عمر خیام – روزنه کار

۹.ایرانی که دوست می دارم- یساولی

۱۰.عشایر ایران در وادی فراموشی- میردشتی

۱۱.آموزش گل و مرغ‌یساولی

۱۲.شور نقاشی‌بهرام حمایت

۱۳.درآمدی بر ساختار اسطوره‌ای شاهنامه- آگاه

۱۴.انتخاب‌قطره

۱۵.گراف گربه - روزنه

۱۶.ماه گرفته ها‌کتاب آمه

۱۷.فرصت دوباره- نیلوفر

۱۸.هشتاد سال داستان کوتاه ایرانی(۲جلد)- کتاب خورشید

۱۹.جوانمرد نام دیگر توست‌صابرین

۲۰.ابن الوقت‌روزنه

۲۱.تهران-۲۸- پیدایش

۲۲.از کافه نادری تا کافه فیروز- مروارید

۲۳.بازنشستگی و داستان‌های دیگر- کتابسرای تندیس

۲۴.شاملویی که من می شناختم- کتابسرای تندیس

۲۵.آدم و حوا‌کتابسرای تندیس

۲۶.از نوشتن- آگاه

۲۷.زمستان- زمستان

۲۸.از این اوستا- زمستان

۲۹.آخر شاهنامه‌زمستان

۳۰.سخت مثل اب‌کتاب آمه

۳۱.کلیدر(۵جلدی)- فرهنگ معاصر

۳۲.پلنگ خانم تنهاست- افراز

۳۳.دوشنبه- زاوش

۳۴.هیچ وقت‌زاوش

۳۵.جمشید و جمک‌کتابسرای تندیس

۳۶.مشی و مشیانه‌کتابسرای تندیس

۳۷.آدم و حوا‌کتابسرای تندیس

۳۸.زیباتر‌زاوش

۳۹.وقایع نگاری بن لادن‌هزاره ققنوس

۴۰.مردی که گورش گم شد- چشمه

۴۱.خودنویس‌های بیچاره‌حوض نقره

۴۲.یک روز مناسب جهت شنای قورباغه‌پیدایش

۴۳.تریو تهران‌آگه

۴۴.نفس تنگی‌آگه

۴۵.به خاطر یک فیلم بلند لعنتی- قطره

۴۶.ایمپلای سرخ‌افراز

۴۷.شرلوک هولمز خالی نبند‌حوض نقره

۴۸.هدیه ی برف- هنرکده

۴۹.روزگار نخست- شیرازه

۵۰.زندگی نامه ی صد شاعر از رودکی تا امروز- کتاب خورشید

۵۱.خوف- روزنه

۵۲.یخ- چرخ

۵۳.سایه‌های بلند- روزنه

۵۴.اشرف جان و رویاهای شهریور‌کتاب آمه

۵۵.مقدمه‌ای بر نظریه گروه‌های متناهی- مبتکران

۵۶.زلزله شناسی‌دفتر پژوهش‌های فرهنگی

۵۶.نورالعیون‌میراث مکتوب

۵۷.حمل و نقل کانتینری- اسرار دانش

۵۸.اسرار گیاهان دارویی- حافظ نوین

۵۹.بررسی تاثیر مناطق ازاد بر اقتصاد جهانی- هزاره ققنوس

۶۰.نسخه ی دکتر- حافظ نوین

۶۱.تاریخ نجوم در ایران- مرکز پژوهش‌های فرهنگی

۶۲.سیر حکمت در اروپا- زوار

۶۳.بحرالعلوم سید محمد معدی بروجردی طباطبایی- میراث مکتوب

۶۴.تاریخ تصوف و عرفان- زوار

۶۵.پیامبر- زوار

۶۶.از حرا در فراز تا بلند سریر غدیر- نهج البلاغه

۶۷.الرساله المحیطیه‌میراث مکتوب

۶۸.حجه الاسلام برهان المله‌میراث مکتوب

۶۹.علی نامه‌میراث مکتوب

۷۰.پیامبری از کنار خانه ما رد شد‌صابرین

۷۱.سبک زندگی امام خمینی- مرکز جوانان شهر خورشید

۷۲.گویا پیامبر است‌نهج البلاغه

۷۳.ترویح الارواح‌میراث مکتوب

۷۴.نهج البلاغه‌ذکر

۷۵.استاد بشر- میراث مکتوب

۷۶.گفت‌های بی‌گفتمان‌صابرین

۷۶.یکی بیاید مرا له کند‌مروارید

۷۷.نسخه شناخت‌میراث مکتوب

۷۸.دریای پارس (۲ جلد انگلیسی و فارسی)- کتاب خورشید

۷۹.اسطوره ی تهران- مرکز پژوهش‌های فرهنگی

۸۰.پوشاک ایرانیان –مرکز پژوهش‌های فرهنگی

۸۱.دایره المعارف اشپزی- حافظ نوین

۸۲.جشن‌های یارانیان- مرکز پژوهش‌های فرهنگی

۸۳.گل و مرغ - کتاب خورشید

۸۴.چشم اسمان- تحریر خیال

۸۵.نلسون ماندلا‌میثم شاه بابائی

۸۶.یادداشت ها- رسم

۸۷.کتاب چوبی- رسم

۸۸.گنجینه نقوش خاتم- میردشتی

۸۹.مهرهایی از جنس عشق- کتاب خورشید

۹۰.ویترین (مجموعه مقالاتی درباره تاریخ طراحی جلد کتاب در ایران)- میردشتی

۹۱.سکه‌های مسی ایران- بساولی

۹۲.نارستان‌کتاب خورشید

۹۳.اسب‌ها گریه نمی کنند‌هنرکده

۹۴.لیلی نام تمام دختران سرزمین من است- صابرین

۹۵.آرامش گنجشک ها- هنرکده

۹۶.عاشقانه‌های بعد از گرگ‌مروارید

۹۷.ماه در آب‌افراز

۹۸.زبان و ادبیات ایران باستان- دفتر پژوهشهای فرهنگی

۹۹.ماهی‌ها در شب می خوابند‌مروارید

۱۰۰سایه‌های روشن در داستان‌های جلال آل احمد- گل آذین

۱۰۱.خانه ی بزرگ سبز و پرده‌های آبی- گل آذین

۱۰۲.آب، آسمان‌چشمه

۱۰۳.بگذارید میترا بخوابد‌چشمه

۱۰۴.سرطان جن‌آگه

۱۰۵.شکرستان‌گل آذین

۱۰۶.زایش درام ایرانی- افراز

۱۰۷.همخونه‌پرسمان

۱۰۸.مهمانی تلخ- مروارید

۱۰۹.کهنه رباط- کتابسرای تندیس

۱۱۰.چه کسی باور می کند رستم‌مروارید

۱۱۱.گام زدن بر یخ‌های نازک‌افراز

۱۱۲.بازی تمام شد‌پیکان

۱۱۳.باده ی عشق‌کارنامه

۱۱۴.سی قصه از شاهنامه- مروارید

۱۱۵.شیرهای خان بابا سلطنه- مروارید

۱۱۶دیوان عالمتاج‌گل آذین

۱۱۷.گلستان سعدی- میردشتی

۱۱۸.نامه‌های خطخطی- صابرین

۱۱۹.فریاد نکن، فراموش کن‌پیکان

۱۲۰.مناجات نامه خواجه عبدالله انصاری‌میردشتی

۱۲۱.درنگی بر سرگردانی‌های شهرزاد پسامدرن‌گل آذین

۱۲۲.حافظ به سعی سایه‌کارنامه

۱۲۳.تمام بندها را بریده ام‌افراز

۱۲۴.آخرین قزاق- اندیشه ورزان آریا

۱۲۵.قاراچوپان- افراز

۱۲۶.شراب خام- ذهن آویز

۱۲۷.تراژدی کمدی پارس‌ذهن آویز

۱۲۸.کلیات عبید زاکانی‌زوار

۱۲۹.مثنوی معنوی‌اندیشه ورزان آریا

۱۳۰.اسرار نامه‌اندیشه ورزان آریا

۱۳۱.هفت پیکر‌اندیشه ورزان آریا

۱۳۲.ورقه و گلشاه‌اندیشه ورزان آریا

۱۳۳.مصیبت نامه‌اندیشه ورزان آریا

۱۳۴.لیلی و مجنون‌اندیشه ورزان آریا

۱۳۵.شاهنامه از دستنویس تا متن

۱۳۶.فهرست نسخه‌های خطی فارسی‌میراث مکتوب

۱۳۷.جامع التواریح( ۴ جلد)-میراث مکتوب

۱۳۸.باغ سبز‌کارنامه

۱۳۹.فهرست نسخه‌های خطی ارشیو ملی پاکستان‌میراث مکتوب

۱۴۰.حکیم عمر خیام- یساولی

۱۴۱گل و بلبل- یساولی

۱۴۲.مثنوی معنوی - یساولی

۱۴۳.ایران عصر قاجار-

۱۴۴.افسانه جاویدان فرش ایرانی‌میردشتی

۱۴۵.کروکی هایی از معماری ایران- یساولی

۱۴۶.کهن بوم و بر(۲جلدی)- بانک ملی ایران اصفهان،‌ای هنرت سرمه چشم جهان- میردشتی

۱۴۸.مبانی گردشگری فرهنگی‌تیسا

۱۴۹.ساخت ایتالیا‌روزنه کار

۱۵۰.ایران،سرای امید- میردشتی

۱۵۱.ایستگاه آبشار‌روزنه کار

۱۵۲.جنسیت و زبان شناسی اجتماعی‌گل آذین

۱۵۳.خواب آشفته ی نفت از کودتای ۲۸ مرداد تا سقوط زاهدی‌کارنامه

۱۵۴.خواب آشفته ی نفت:دکتر مصدق و نهضت ملی ایران- کارنامه

۱۵۵.در هوای حق و عدالت‌کارنامه

۱۵۶.روزنامه ی مظفری بوشهر‌شیرازه

۱۵۷.ملکم خان نظریه پرداز نوسازی سیاسی در عصر مشروطه‌کتاب آمه

۱۵۸.رای و رعنا‌عطایی

۱۵۹.سنت و مدرنیته‌روزنه

۱۶۰.موج دوم توسعه امرانه‌نیلوفر

۱۶۱.ما چگونه ما شدیم‌روزنه

۱۶۲.دولت و توسعه اقتصادی- آگاه

۱۶۳.زنان و سروده‌هایشان در گستره فرهنگ مردم ایران زمین‌گل اذین

۱۶۴.همسازی و تعارض در هویت و قومیت- گل آذین

۱۶۵.تاریخ اندیشه جدید ایرانی‌شیرازه

۱۶۶.از مروارید تا نفت‌نخستین

۱۶۷.کودک آزاری- خرسندی

۱۶۸.در فرهنگ خود زیستن و به فرهنگ‌های دیگر نگریستن‌گل آذین

۱۶۹.کهن‌ترین روایت از ماجرای شمس و مولانا- کارنامه

۱۷۰.نوسازی سیاسی در عصر مشروطه- کتاب آمه

۱۷۱.اجوکیشن این تاه ایسلامیک کیویلیستین  بنیاد دائره المعارف اسلامی

۱۷۲.پولیتیکال پرتیس بنیاد دائره المعارف اسلامی

۱۷۳.مسما ارگانیزیشن این تاه ۲۰ کنتوری بنیاد دائره المعارف اسلامی

۱۷۴.هیستوری اند پهلوی داینستی بنیاد دائره المعارف اسلامی

۱۷۵.پریدیکلس آاف مسما ورلد بنیاد دائره المعارف اسلامی

۱۷۶.حدیث بنیاد دائره المعارف اسلامی

۱۷۷.صوفیسم بنیاد دائره المعارف اسلامی

۱۷۸.تفسیر بنیاد دائره المعارف اسلامی

۱۷۹.هیستوری اند هیستریگرفی بنیاد دائره المعارف اسلامی

۱۸۰.هوزا‌یا ایلمییا بنیاد دائره المعارف اسلامی

۱۸۱.آئین دادرسی در حقوق اسلامی‌میزان

۱۸۲.قواعد فقهیه(۲جلد)-مجد

۱۸۳.سقوط تعهدات‌مجد

۱۸۴.آثارقراردادها و تعهدات‌مجد

۱۸۵.شروط ضمن عقد‌مجد

۱۸۶.تشکیل قراردادها و تعهدات‌مجد

۱۸۷.اصول قراردادها و تعهدات‌مجد

۱۸۸.فقه مدنی(۲جلد)-مجد

۱۸۹.حقوق خانواده‌مجد

۱۹۰. دوره شش جلدی و مجموعه مقالات دانشنامه به زبان انگلیسی- بنیاد دائره المعارف اسلامی
منبع: رجا