به گزارش مشرق، موضوع برنامه مناظره این هفته که از شبکه یک سیما پخش شد به خرید تضمینی گندم اختصاص داشت. مسعود اسدی رئیس مجمع هماهنگی تشکل‌های کشاورزی کشور، محمد اسماعیل نیا عضو هیئت رئیسه کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی، سید موسی رهنمایی رئیس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی کشور، ناصر عاشوری قلعه رودخانی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی و مهدی کاظم نژاد مدیرکل امور اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی میهمانان برنامه این هفته بودند.

سوال نظرسنجی این هفته برنامه مناظره به شرح ذیل بود:

* به نظر شما دولت در تعیین نرخ تضمینی گندم بیشتر نفع کدام گروه را در نظر بگیرد؟

1-      کشاورزان گندمکار

2-      مصرف کنندگان آرد و نان

در اولین بخش از مناظره هر کدام از میهمانان 4 دقیقه فرصت یافتند تا نظر خود را در مورد قیمت تعیین شده برای گندم توسط دولت اعلام نمایند.

مسعود اسدی در 4 دقیقه خود با بیان اینکه همه دولت ها همیشه در روابط بین تولیدکننده و مصرف کننده به صراحت جانب مصرف کنندگان را گرفتند گفت: این کار بسیار خوبی است. ما کشور ثروتمندی هستیم و شاید لازم باشد مردم ما بسیاری از محصولات را با قیمت ارزان مصرف کنند. اما آیا باید این اقدام با جیب و هزینه کشاورز انجام شود.

وی افزود: این کار از لحاظ قانونی و شرعی وجه لازم را دارد که ما دست در جیب کشاورز کنیم. ضمن اینکه افزایش 10 درصدی نرخ تضمینی گندم هزینه تولید آن را تأمین نمی‌کند و مسئولان بدانند با اقدامی که انجام داده‌اند بخش عمده‌ای از تولیدکنندگان را از چرخه تولید خارج کرده‌اند.به اعتقاد بنده اگر رئیس جمهور در این جلسه حضور داشت مطمئنا به این قیمت رضایت نمی‌داد.

اسدی ادامه داد: همیشه دولت‌ها در زبان و لسان حمایت‌های آنچنانی از کشاورزی می‌کنند اما در عمل شاهد کاهش حمایت‌های دولت هستیم.

* تا سال 2050 هیچ کشوری گندمی برای صادرات نخواهد داشت

در ادامه محمد اسماعیل نیا فرصت صحبت پیدا کرد و گفت: امام راحل فرمودند کشاورزی باید محور استقلال قرار بگیرد. ضمن اینکه مقام معظم رهبری بارها به این مسئله اشاره داشتند اما این اتفاق رخ نداده است. ما باید جلسات این چنینی را تقویت و بیشتر برگزار کنیم تا بدانیم چرا این اتفاق نیفتاده است.

وی با بیان اینکه در بحث گندم براساس برآورد سازمان های جهانی تا سال 2050 کشورهای صادرکننده گندمی برای صادرات نخواهند داشت و اغلب کشورها واردکننده می‌شوند، افزود: درصورتی که بهره وری در بخش کشاورزی افزایش یابد و بتوانیم راندمان تولید را افزایش دهیم با سطح زیر کشت فعلی می‌توانیم 16 میلیون تن گندم برداشت کرد که این مسئله هزینه تمام شده را کاهش می‌دهد قیمت مشکل برطرف می‌شود. ما نیاز به یک عزم ملی داریم و همچنین نیازمند تشکل‌های کارآ هستیم که به آنها میدان دهیم. در سایه مدیریت و عزم ملی می‌توانیم به خودکفایی و امنیت غذایی و هم در بعد کمی و هم در بعد بهداشتی برسیم.

در ادامه موسی رهنمایی  گفت: داستان کشاورز و کشاورزی داستانی طولانی و تاریخی است. مشکلات ما در این زمینه تاریخی است و ما در این بحث یک عقب ماندگی تاریخی داریم.

وی با بیان اینکه دنیا تابع رابطه علت و معلولی است، افزود: برای دفاع از یک شغل و یک سیستم یک صنف لازم است کشاورزی کار کردن در دل طبیعت است همیشه کشاورز و کشاورزی با مشکلات طبیعی روبروست و به همین خاطر این شغل بسیار کارطلب است.

رهنمایی با اشاره به اینکه کشاورز یا دائما در مزرعه حضور دارد و یا اینکه در بیرون از مزرعه به مزرعه فکر می‌کند اظهار کرد: به همین خاطر کشاورزان کمتر به فکر تشکل، صنف و دفاع از حقوق صنفی خود افتادند و به همین خاطر متأسفانه ما در تمام ابعاد مشکل پیدا کردیم.

وی ادامه داد: ما نیازمند یک بازنگری فرهنگی نسبت به کشاورزی هستیم همچنین کشاورزی باید اقتصادی شود که بتوانیم نسل جوان را به این بخش سوق دهیم.

رهنمایی با بیان اینکه انصاف نیست کسی که نان می‌دهد کم نان بخورد، گفت: با توجه به اینکه در حال حاضر تورم در کشور بیش از 20 درصد است، نرخ تعیین شده برای قیمت تضمینی گندم باید بازنگری شود.

* ماموریت دولت به وزارت جهادکشاورزی برای تهیه طرح تکمیلی حمایت از کشاورزان

براساس این گزارش در ادامه ناصر عاشوری قلعه رودخانه با بیان اینکه اهمیت بخش کشاورزی برکسی پوشیده نیست افزود: اما چه باید کرد برای مدیریت این بخش. معمولا کشاورزان ما نارضایتی‌هایی داشته‌اند، دارند و خواهند داشت. ضمن اینکه نظام جمهوری اسلامی برای بهبود شرایط کشاورزی اقدامات قابل ستایشی انجام داده است که خرید تضمینی محصولات کشاورزی و همچنین تلاش دولت و نظام در راستای خودکفایی گندم از جمله این موارد است که البته قدمهایی که برداشته شده لازم بوده اما کافی نبوده است.

وی با بیان اینکه دولت باید کاشت گندم آبی و دیمی را مدیریت کند، گفت: زیرا ضایعات بسیار زیادی در تولید داریم که با افزایش راندمان تولید می‌توانیم جلوی بسیاری از این ضایعات را بگیریم.

عاشوری ادامه داد: در کشور ما آموزش مغفول باقی مانده است و دولت باید در این زمینه فکر اساسی کند تا بتواند محصولات کشاورزی را به کمترین میزان خود برساند. هم اکنون بازار روسیه بازار مناسبی برای محصولات کشاورزی ما است و باید بتوانیم با صنعتی کردن کشاورزی افزایش تولید را در کنار افزایش راندمان داشته باشیم.

در ادامه مهدی کاظم نژاد گفت: تأکید می‌کنم حمایت از بخش کشاورزی اجتناب ناپذیر است و این موضوع در دنیا به اثبات رسیده در این زمینه قیمت یکی از ابزارهایی است که مورد توجه قرار گرفته است.

وی با بیان اینکه تجربه دنیا نشان داده توجه تنها به قیمت مصرف کننده با محدود نگه داشتن قیمت تولید کننده آثار نامطلوبی را در بلند مدت برجای خواهد گذاشت و در مقابل توجه به تولیدکننده می‌تواند در بلند مدت رفاه اجتماعی آحاد جامعه را افزایش دهد، گفت: حمایت از بخش کشاورزی هم به لحاظ امنیتی و هم به لحاظ قدت خرید کشاورز بسیار اهمیت دارد.

کاظم نژاد افزود: دولت به وزارت جهاد کشاورزی مأموریت داده که ما یک طرح تکمیلی در این زمینه به دولت ارائه دهیم اگر امکان اصلاح وجود داشته باشد که اصلاح شود و در غیر این صورت از ابزارهای حمایتی دیگر استفاده گردد.

وی تصریح کرد: بنده به کشاورزان اطمینان می‌دهم ممکن است امسال قیمت تعیین شده مورد نارضایتی بخشی از اقشار کشاورزان قرار گرفته باشد اما در زمینه تأمین نهاده های بخش کشاورزی هیچ گونه نگرانی نداشته باشند.

براساس این گزارش در ادامه برنامه و در بخش دوم مناظره فعالان بخش کشاورزی و نمایندگان مجلس و دولت به بحث و گفتگو در زمینه خرید تضمینی گندم با یکدیگر پرداختند.

محمد اسماعیل نیا عضو هیئت رئیسه کمیسیون کشاورزی مجلس گفت: ما در ارتباط با قانون هیچ مشکلی نداریم قانون دقیقا 4 بار اصلاح شده و از سال 68 که قانون خرید تضمینی شروع شده در سالهای 72، 83 و 84 اصلاحیه داشته است.

وی با بیان اینکه قانون همواره به دنبال این بوده که از تولید و کشاورزی حمایت شود اما این قوانین خوب اجرا نشده است، افزود: ما گفتیم شما قیمت تمام شده تولید به اضافه درصدی سود منطقی و همچنین با درنظرگرفتن تورم نرخ خرید تضمینی را مشخص کنید.

اسماعیل نیا با بیان اینکه ما حدود 6 میلیون کشاورز و بهره بردار در کشور داریم ادامه داد: همه این کشاورزان باید کادر داشته باشند و ساماندهی شوند ما زمانی که قانونی را وضع می‌کنیم باید حتما آن را عملیاتی کنیم.

در ادامه موسی رهنمایی با بیان اینکه کشاورزان وضعیت به سامانی ندارند گفت: مجلس و قوانین و مصوبات خوبی داشته است به ویژه قانون تمرکز که به تصویب رسید که در این زمینه ما یک عدد 20 به مجلسی‌ها می‌دهیم اما در مقابل یک صفر هم به او می‌دهیم چرا که در انجام مأموریت و مسئولیت ثانویه خود که همان نظارت بر اجرای قوانین است قوی عمل نکرده و بیشترین آسیب بخش کشاورزی از همین عدم اجرای قوانین است.

وی با اشاره به اینکه نداشتن تشکل از گذشته های دور نیز آسیب زیادی به کشاورزان زده است خطاب به اسماعیل نیا، افزود: به عنوان مثال شما 4 سال است در قانون بودجه تأمین اجتماعی را لحاظ کردید که کارفرمایان مشمول نظام صنفی بیمه شوند اما تأمین اجتماعی از اجرای آن سرباز زده است.

* بودجه بخش کشاورزی در سال جاری 2 برابر شده است

در ادامه مهدی کاظم نژاد گفت: حمایت‌هایی در دنیا از بخش کشاورزی انجام می‌شود که ما نیز آنها را انجام می‌دهیم هرچند این حمایت‌ها ناچیز است. بنده برای اطلاع آحاد جامعه عرض می‌کنم که بودجه بخش کشاورزی در سال 93 نسبت به سال گذشته آن تقریبا دو برابر شده است. همچنین در زمینه امور زیربنایی با عنایت مقام معظم رهبری حدود 10 میلیارد دلار معادل 25 هزار میلیارد تومان برای عملیات آماده سازی زمین درنظر گرفته شده است که قرار است بالغ بر 550 هزار هکتار در استان های مختلف اعم از خوزستان، ایلام و هشت استان مرزی این کار انجام شود و این کار در تاریخ کشور حتی قبل از انقلاب نیز سابقه نداشته است.

وی ادامه داد: همه اینها را باید به فال نیک گرفت هرچند قیمت نیز به عنوان یک فاکتور می‌تواند نقش موثری در افزایش تولید داشته باشد ضمن اینکه درسال جاری 1350 میلیارد تومان دولت به کمک مجلس برای بیمه پرداخت کرده است درحالی که در قانون بودجه این میزان فقط 150 میلیارد تومان بوده است. همه اینها نگاه های ویژه‌ای است که دولت به این بخش داشته است. همچنین 200 هزار هکتار آبیاری تحت فشار در حال اجرا است.

کاظم نژاد ادامه داد: در دنیا اغلب صادر کنندگان در شرایط اقلیمی هستند که اصلا هزینه آب پرداخت نمی‌کنند به عبارت دیگر انگار از آب مجانی استفاده می‌کنند. کشاورز ما قرار است با چنین تولیدکننده ای رقابت کند. این نوع قیاس قیاس درستی نیست.ماده 13 قانون افزایش بهره وری می‌گوید ما به جای خرید تضمینی به سوی قیمت تضمینی پیش رویم. در این قانون ذکر شده که باید دولت قیمتی را اعلام کند این قیمت را نخرد معامله در بورس انجام شود چنانچه قیمت بورس کمتر از این قیمت بود دولت مابه تفاوت آن را بدهد لازمه این کار ان است که تشکل‌ها وارد کار شوند. متأسفانه تشکل‌های بخش کشاورزی ما خیلی وارد میدان نمی‌شوند.

*دریافت سوخت یارانه ای و وام 2 مشکل مهم کشاورزان است

در ادامه بحث مسعود اسدی خطاب به کاظم نژاد گفت: زمانی که در کابینه دولت درمورد قیمت گندم بحث می‌شود چرا وزیر جهاد کشاورزی از قیمت تصویب شده تمکین می‌کند و چرا جلسه را به عنوان نماینده کشاورزان ترک نمی‌کند.

وی در ادامه با اشاره به مشکلاتی که کشاورزان در سراسر کشور دارند افزود: در سراسر ایران هر کشاورزی که بخواهد 200 لیتر سوخت یارانه‌ای بگیرد اشک از چشمانش سرازیر می‌شود این کار انقدر مشکلات دارد که بسیاری ترجیح می‌دهند سوخت را آزاد بخرند.

وی همچنین با اشاره به مشکلاتی که کشاورزان در اخذ وام دارند، خطاب به کاظم نژاد گفت: منت هزینه‌های صرف شده را بر کشاورز نگذارید این هزینه‌ها برای افزایش تولید و برای ثروت کشور است.

اسدی ادامه داد: شما اشاره کردید برخی کشاورزان به قیمت اعتراض دارند آن برخی دیگر که اعتراض ندارند کجا هستند تا آنجا که من می‌دانم همه کشاورزان از قیمت تعیین شده احساس ناراحتی می‌کنند.

وی ادامه داد: از نظر بنده مشکلات و کمبودهای بخش کشاورزی به دلیل ضعف لابی جامعه کشاورزی است.

در ادامه بحث ناصر عاشوری گفت: این که باید از بخش کشاورزی حمایت کنیم و دلسوز کشاورزان باشیم برکسی پوشیده نیست براساس وصیت نامه امام (ره) اگر استقلال کشور را می‌خواهید استقلال کشاورزی را بدست آورید اما ما باید تولید و تولیدکننده را با یک حد و اندازه مشخص چیزی که قانون مشخص کرده حمایت کنیم. که ظلمی مضاعف درحق مردم نکرده باشیم.

وی ادامه داد: ما وظیفه داریم در کنترل قیمت‌ها و کاهش قیمت ها در جهت منافع ملی آیتم ‌هایی را پیش رو بگذاریم و این پرسش پیش می‌آید که آیا واقعا ما مسئولان در جهت افزایش کیفیت هم مسابقه گذاشته ایم که کیفیت گندم ما چه میزان است. بحث‌های ما باید کارشناسی و منطقی باشد و دولت نباید در این میان مظلوم واقع شود. حمایت ما باید حمایت توسعه‌ای، ملی و منطقی باشد. ما 24 هزار نفر تحصیلکرده بخش کشاورزی داریم و باید از همه اینها در جهت افزایش کیفیت تولیداتمان استفاده کنیم.

براساس این گزارش در ادامه محمد اسماعیل نیا خطاب به رهنمایی با اشاره به اجرای قانون انتزاع گفت: بنده و همکارانم در مجلس تلاش بسیار زیادی انجام دادیم که این اتفاق رخ دهد در دو سال و سه ماهی که ما نماینده هستیم مرتب با وزرا جلسه برگزار کرده‌ایم و آنها را مورد پرسش قراردادیم کجا شما گفتید فلان مشکل وجود دارد و ما آن را پیگیری نکردیم.

وی با بیان اینکه اهرم نمایندگان سوال، استیضاح و تحقیق و تفحص است، افزود: ما نمی‌گوییم نقص نداریم اما لطفا آن صفر را به ما ندهید ما یک سری مشکلات ریشه ای داریم که اگر حل نشود این مسائل نیز حل نمی‌شود ما نیاز به فرهنگ سازی داریم تا به عنوان مثال کسانی که در رشته دامداری تحصیل می‌کنند به رشته خود افتخار کنند.

اسماعیل نیا با بیان اینکه در نظام بیمه باید اتفاقاتی رخ دهد اظهار کرد: این مجلس با ظرفیتی که دارد به تشکل‌ها و کشاورزان کمک می‌کند و ما دائم در تلاشیم و فریا دمی‌زنیم به شما کمک می‌کنیم.

* دولت جز ابزار قیمت از ابزارهای دیگر نیز برای حمایت از کشاورزان استفاده می‌کند

در ادامه برنامه سیدموسی رهنمایی با بیان اینکه امروز ما بین خوف و رجا صحبت می‌کنیم گفت: در این حلقه دو قشر مظلوم تولیدکننده و مصرف کننده وجود دارد ضمن اینکه بنده و آقای اسدی که کشاورز هستیم بحث سیاسی با دولتها نداریم موفقیت ما موفقیت مجلس دولت و کشور است بنده از ابتدا هم گفتم همه مشکلات ما به دلیل نداشتن صنف است.

وی ادامه داد: بنده همیشه به کشاورزان توصیه می‌کنم هیچ دست غیبی از جایی برای کمک به تو نمی‌آید و تنها چیزی که به تو کمک می‌کند اراده خودت و یاری خداوند است و تنها دلیل ماندگاری ما قامت ایستاده کشاورزان بوده است.

براساس این گزارش در ادامه مهدی کاظم نژاد با اشاره به سخنان اسدی که صحبت‌های ابتدایی او را منت گذاشتن بر سر کشاورزان خواند تصریح کرد: بنده قصد منت گذاشتن برسر کشاورزان را نداشتم و تنها قصدم اطلاع رسانی بود خواستم بگویم ما جز ابزار قیمت از ابزارهای دیگری نیز برای حمایت استفاده می‌کنیم همچنین نکته دومی که فرمودید چرا وزیر از قانون تصویب شده تمکین کرده باید بگویم قانون را مجلس تعیین کرده که براساس ان وزارت جهاد کشاورزی موظف است قیمت را به دولت پیشنهاد دهد و اینکه می‌فرمایید چرا وزیر اعتراض نکرد این امر نیازمند آن است که قانون اصلاح شود.

وی ادامه داد: همانطور که اشاره کردم دولت از ما خواسته یک طرح تکمیلی را در این زمینه ارائه دهیم و تمام تلاش ما این است که از کشاورزان حمایت کنیم. اگر نمی‌توانیم به تنهایی قیمت گندم را افزایش دهیم در جهت ارتقای کیفیت آن جایزه کیفیت برای کشاورزان درنظر بگیریم.

براساس این گزارش در پایان مناظره این هفته 70.17 درصد مردم به گزینه دوم یعنی مصرف کنندگان آرد و نان و 29.83 درصد آنان گزینه اول یعنی کشاورزان گندم کار را برای سوال نظرسنجی مناظره انتخاب کرده بودند.