به گزارش مشرق، دو روز قبل جو بایدن سخنانی مهم درباره سیاست خارجی آمریکا در سوریه بیان کرد و طی این سخنرانی در جمع دانشجویان در دانشگاه هاروارد با نام بردن از برخی از کشورهای منطقه، از آنها به دلیل حمایت از گروه‌های تکفیری در عراق و سوریه انتقاد کرد که این سخنان به سرعت به خبر اول بسیاری از رسانه‌های منطقه بدل شد و پس از واکنش‌های مطرح شده، بایدن وادار به عذرخواهی شد.
بایدن در دانشگاه هاروارد گفت: «گلایه همیشگی من این بود که بزرگترین مسئله ما متحدانمان هستند. متحدان ما در منطقه، بزرگترین مسئله ما در سوریه بودند. ترک‌ها دوستان فوق‌العاده‌ای هستند و من همیشه روابط بسیار خوبی با اردوغان داشته‌ام و زمان زیادی را با او گذرانده‌ام. سعودی‌ها، اماراتی‌ها و بقیه. آنها چه کار می‌کردند؟ آنها آنقدر مصمم به کنار زدن اسد و در اصل یک جنگ نیابتی شیعی-سنی بودند... که صدها میلیون دلار و ده‌ها و صدها هزار تن تسلیحات را برای هر کسی که با اسد می‌جنگید، روانه کردند، بدون در نظر گرفتن اینکه افرادی که در حال دریافت این کمک‌ها بودند، النصره، القاعده و عوامل افراط‌‌گرای جهادی بودند که از دیگر بخش‌های جهان آمده‌اند.»
وی با اذعان به اینکه همین کمک‌ها بحران کنونی را شکل داده، گفت: «ظهور داعش همه را از خواب بیدار کرد. یعنی همان القاعده عراق که بعد از رانده شدن از این کشور، در شرق سوریه برای خود فضایی پیدا کرد و با النصره وارد همکاری شد. یعنی همان گروهی که ما از اول آن را تروریستی اعلام کردیم، اما نتوانستیم متحدان خود را متقاعد کنیم که آن را مورد حمایت قرار ندهند.»
این سخنان بایدن به سرعت با واکنش مقامات ترکیه‌ای مواجه شد، «احمد داود اوغلو» نخست وزیر ترکیه در این باره گفت: ترکیه تنها مسئول حوادث سوریه نیست. همچنین رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه نیز در سخنانی با بیان اینکه افراد که از کشورش به سوریه اعزام شده‌اند، توریست بودند؛ گفت: «هیچ شورشی خارجی از مرزهای ترکیه وارد سوریه نشده و احتمالا برخی افراد با ویزای توریستی وارد این کشور شده‌اند اما هیچکس با سلاح از مرز ترکیه عبور نکرده است.»
در همین زمینه «أنور بن محمد قرقاش» وزیر مشاور در امور خارجه دولت امارات متحده عربی هم با ابراز تعجب از اظهارات جو بایدن تاکید کرد که این سخنان به منزله نادیده گرفتن تلاش‌های کشورش در مبارزه با تروریسم است. وی با اشاره به اینکه دولتش متبوعش نقش فعالی در مبارزه با تروریسم در منطقه دارد خواستار توضیح رسمی کاخ سفید درباره اظهارات بایدن شد به ویژه در شرایطی که امارات در حال حمایت سیاسی و عملی از ائتلاف ضد داعش است، شد.
هرچند تاکنون عربستان سعودی دیگر قربانی اظهارات بایدن واکنشی نشان نداده است ولی انتظار می‌رود که سعودی‌ها نیز خشم خود را از اظهارات جو بایدن بیان کنند اما در این میان علامت سوال بزرگی ایجاد می شود که چرا باید معاون رئیس جمهور آمریکا در شرایطی که این کشور ائتلافی را برای مقابله با داعش به زحمت ایجاد کرده و با تلاش‌های دیپلماتیک فراوان آنکارا را متقاعد به پیوستن به این ائتلاف کرد یا پس از نشست جده عربستان و امارات را با خود همراه کرد، اینگونه سخنانی را مطرح کند؟
در این زمینه می‌توان دو سناریو را مطرح کرد؛ اول اینکه بایدن و دولت اوباما زیر فشار افکار عمومی مردم آمریکا و جهانیان هستند و حالا برای فرار کردن از انتقادات توپ را به زمین متحدانشان می‌اندازند تا کمتر تصمیم‌سازان این روزهای کاخ سفید در حوزه سیاست خارجی مورد انتقاد قرار گیرند. بایدن خود یکسال قبل با حمایت از اقدامات ترکیه در زمینه مقابله با دولت سوریه گفته بود که اقدامات آنکارا و واشنگتن در مقابله با دولت بشار اسد هماهنگ است.این چرخشی در مواضع می‌تواند نشان دهنده این حقیقت باشد که حالا با کشته شدن دو آمریکایی در برابر دیدگان دولت واشنگتن افکار عمومی این کشور سیاست‌های اوباما در قبال مخالفان مسلح سوری را زیر سوال می‌برند.
سناریو دوم این است که بایدن مخالف تشکیل ائتلاف با کسانی است که از موسسان داعش و دیگر گروه‌های تکفیری هستند، چرا که وی این گروه‌ها را بر ضد منافع آمریکا در بلند مدت می‌داند و مخالف حمایت از این گروه‌ها برای سرنگونی دولت دمشق است. همچنین وی هم به خوبی می‌داند که ترکیه و عربستان از نام ائتلاف تنها به دنبال کسب حمایت کاخ سفید برای عملیات نظامی عیله دولت بشار اسد هستند که این برخلاف خواست آمریکاست.
واشنگتن مخالف سرنگون کردن بشار اسد نیست بلکه روش آنکارا و ریاض در این زمینه را پرهزینه می‌داند و بر خلاف رهبران متوهم برخی کشورها که گمان می‌کنند تمام سناریوهای طراحی شده در ذهنشان در عرصه میدانی نیز درست خواهد شد، با بهره گیری از تجربه عراق و افغانستان می‌داند که خاورمیانه جای ماجراجویی نیست.
شاید بایدن خواسته باشد با این سخنان بار دیگر بر تفاوت دیدگاه کاخ سفید با آنکارا و ریاض درباره دمشق صحه گذاشته باشد؛ آمریکا همانطور که در بحران شیمیایی سوریه(در تابستان سال گذشته) نشان داد به دلیل هزینه احتمالی هرگونه جنگ با دولت سوریه علاقه‌ای به عملیات نظامی علیه دمشق ندارد و این دقیقا برخلاف خواست ترکیه و عربستان بود و تصمیم واشنگتن برای وارد نشدن به جنگ با سوریه منجر به خشم متحدان کاخ سفید شد. به واقع فرد شماره دو کاخ سفید با این سخنرانی از بی‌میلی کشورش برای تقابل با دولت سوریه به بهانه داعش پرده برداشت به ویژه پس از آنکه این روزها دولت باراک اوباما با کسب موفقیت در کاستن از نرخ بیکاری و مهار بحران اقتصادی اصلا علاقه ندارند که این موفقیت در سایه جنگی بی‌فایده و بی‌نتیجه کمرنگ شود.
در این میان مسئله آشکار و غیرقابل چشم پوشی دروغگویی و تزویر سران ائتلافی است که خود را رهبران مبارزه با تروریسم نامیده‌اند، همانطور که بارها اشاره شد امروز کسانی جنگنده های خود را بر فراز سوریه و عراق می‌فرستند که خودشان حامی بی‌چون و چرا داعش، جبهه النصره، القاعده، طالبان و جیش الاسلام بوده‌اند؛ کسانی که با تشکیل گروهی با عنوان دوستان سوریه از هیچ کمکی برای سرنگون کردن دولت سوریه و قتل عام ده‌ها هزار انسان بی گناه دریغ نکردند. کسانی که امروز تروریست‌ها را توریست می‌نامند تا چندی قبل از ارسال هیچ کمکی برای آنها دریغ نمی‌کردند و حالا خود را پرچمدار عملیات ضد داعش نامیده‌اند.
سوال اینجاست که چرا در زمانی که متحدان آمریکا به قول بایدن برای سرنگون کردن بشار اسد و راه انداختن جنگ شیعه و سنی همه کار می‌کردند و بایدن هم از هماهنگی با دوستان ترکیه‌ای خود سخن می‌گفت، حالا پس از سر بریده شدن ۴ شهروند غربی زبان به انتقاد گشوده است.
سخنان بایدن در دانشگاه هاروارد بی شک یکی از مهمترین سخنرانی‌ها پس از آغاز بحران در سوریه بوده است چرا که بخش دیگری از کوه یخ بحرانی خونین را بار دیگر به جهانیان نشان داد و ثابت کرد که افرادی که خود را داعیه دار مبارزه با داعش و دیگر گروه‌های تروریستی می دانند خودشان حامیان اصلی ترور در جهان هستند.
بایدن در دانشگاه هاروارد گفت: «گلایه همیشگی من این بود که بزرگترین مسئله ما متحدانمان هستند. متحدان ما در منطقه، بزرگترین مسئله ما در سوریه بودند. ترک‌ها دوستان فوق‌العاده‌ای هستند و من همیشه روابط بسیار خوبی با اردوغان داشته‌ام و زمان زیادی را با او گذرانده‌ام. سعودی‌ها، اماراتی‌ها و بقیه. آنها چه کار می‌کردند؟ آنها آنقدر مصمم به کنار زدن اسد و در اصل یک جنگ نیابتی شیعی-سنی بودند... که صدها میلیون دلار و ده‌ها و صدها هزار تن تسلیحات را برای هر کسی که با اسد می‌جنگید، روانه کردند، بدون در نظر گرفتن اینکه افرادی که در حال دریافت این کمک‌ها بودند، النصره، القاعده و عوامل افراط‌‌گرای جهادی بودند که از دیگر بخش‌های جهان آمده‌اند.»
وی با اذعان به اینکه همین کمک‌ها بحران کنونی را شکل داده، گفت: «ظهور داعش همه را از خواب بیدار کرد. یعنی همان القاعده عراق که بعد از رانده شدن از این کشور، در شرق سوریه برای خود فضایی پیدا کرد و با النصره وارد همکاری شد. یعنی همان گروهی که ما از اول آن را تروریستی اعلام کردیم، اما نتوانستیم متحدان خود را متقاعد کنیم که آن را مورد حمایت قرار ندهند.»
این سخنان بایدن به سرعت با واکنش مقامات ترکیه‌ای مواجه شد، «احمد داود اوغلو» نخست وزیر ترکیه در این باره گفت: ترکیه تنها مسئول حوادث سوریه نیست. همچنین رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه نیز در سخنانی با بیان اینکه افراد که از کشورش به سوریه اعزام شده‌اند، توریست بودند؛ گفت: «هیچ شورشی خارجی از مرزهای ترکیه وارد سوریه نشده و احتمالا برخی افراد با ویزای توریستی وارد این کشور شده‌اند اما هیچکس با سلاح از مرز ترکیه عبور نکرده است.»
در همین زمینه «أنور بن محمد قرقاش» وزیر مشاور در امور خارجه دولت امارات متحده عربی هم با ابراز تعجب از اظهارات جو بایدن تاکید کرد که این سخنان به منزله نادیده گرفتن تلاش‌های کشورش در مبارزه با تروریسم است. وی با اشاره به اینکه دولتش متبوعش نقش فعالی در مبارزه با تروریسم در منطقه دارد خواستار توضیح رسمی کاخ سفید درباره اظهارات بایدن شد به ویژه در شرایطی که امارات در حال حمایت سیاسی و عملی از ائتلاف ضد داعش است، شد.
هرچند تاکنون عربستان سعودی دیگر قربانی اظهارات بایدن واکنشی نشان نداده است ولی انتظار می‌رود که سعودی‌ها نیز خشم خود را از اظهارات جو بایدن بیان کنند اما در این میان علامت سوال بزرگی ایجاد می شود که چرا باید معاون رئیس جمهور آمریکا در شرایطی که این کشور ائتلافی را برای مقابله با داعش به زحمت ایجاد کرده و با تلاش‌های دیپلماتیک فراوان آنکارا را متقاعد به پیوستن به این ائتلاف کرد یا پس از نشست جده عربستان و امارات را با خود همراه کرد، اینگونه سخنانی را مطرح کند؟
در این زمینه می‌توان دو سناریو را مطرح کرد؛ اول اینکه بایدن و دولت اوباما زیر فشار افکار عمومی مردم آمریکا و جهانیان هستند و حالا برای فرار کردن از انتقادات توپ را به زمین متحدانشان می‌اندازند تا کمتر تصمیم‌سازان این روزهای کاخ سفید در حوزه سیاست خارجی مورد انتقاد قرار گیرند. بایدن خود یکسال قبل با حمایت از اقدامات ترکیه در زمینه مقابله با دولت سوریه گفته بود که اقدامات آنکارا و واشنگتن در مقابله با دولت بشار اسد هماهنگ است.این چرخشی در مواضع می‌تواند نشان دهنده این حقیقت باشد که حالا با کشته شدن دو آمریکایی در برابر دیدگان دولت واشنگتن افکار عمومی این کشور سیاست‌های اوباما در قبال مخالفان مسلح سوری را زیر سوال می‌برند.
سناریو دوم این است که بایدن مخالف تشکیل ائتلاف با کسانی است که از موسسان داعش و دیگر گروه‌های تکفیری هستند، چرا که وی این گروه‌ها را بر ضد منافع آمریکا در بلند مدت می‌داند و مخالف حمایت از این گروه‌ها برای سرنگونی دولت دمشق است. همچنین وی هم به خوبی می‌داند که ترکیه و عربستان از نام ائتلاف تنها به دنبال کسب حمایت کاخ سفید برای عملیات نظامی عیله دولت بشار اسد هستند که این برخلاف خواست آمریکاست.
واشنگتن مخالف سرنگون کردن بشار اسد نیست بلکه روش آنکارا و ریاض در این زمینه را پرهزینه می‌داند و بر خلاف رهبران متوهم برخی کشورها که گمان می‌کنند تمام سناریوهای طراحی شده در ذهنشان در عرصه میدانی نیز درست خواهد شد، با بهره گیری از تجربه عراق و افغانستان می‌داند که خاورمیانه جای ماجراجویی نیست.
شاید بایدن خواسته باشد با این سخنان بار دیگر بر تفاوت دیدگاه کاخ سفید با آنکارا و ریاض درباره دمشق صحه گذاشته باشد؛ آمریکا همانطور که در بحران شیمیایی سوریه(در تابستان سال گذشته) نشان داد به دلیل هزینه احتمالی هرگونه جنگ با دولت سوریه علاقه‌ای به عملیات نظامی علیه دمشق ندارد و این دقیقا برخلاف خواست ترکیه و عربستان بود و تصمیم واشنگتن برای وارد نشدن به جنگ با سوریه منجر به خشم متحدان کاخ سفید شد. به واقع فرد شماره دو کاخ سفید با این سخنرانی از بی‌میلی کشورش برای تقابل با دولت سوریه به بهانه داعش پرده برداشت به ویژه پس از آنکه این روزها دولت باراک اوباما با کسب موفقیت در کاستن از نرخ بیکاری و مهار بحران اقتصادی اصلا علاقه ندارند که این موفقیت در سایه جنگی بی‌فایده و بی‌نتیجه کمرنگ شود.
در این میان مسئله آشکار و غیرقابل چشم پوشی دروغگویی و تزویر سران ائتلافی است که خود را رهبران مبارزه با تروریسم نامیده‌اند، همانطور که بارها اشاره شد امروز کسانی جنگنده های خود را بر فراز سوریه و عراق می‌فرستند که خودشان حامی بی‌چون و چرا داعش، جبهه النصره، القاعده، طالبان و جیش الاسلام بوده‌اند؛ کسانی که با تشکیل گروهی با عنوان دوستان سوریه از هیچ کمکی برای سرنگون کردن دولت سوریه و قتل عام ده‌ها هزار انسان بی گناه دریغ نکردند. کسانی که امروز تروریست‌ها را توریست می‌نامند تا چندی قبل از ارسال هیچ کمکی برای آنها دریغ نمی‌کردند و حالا خود را پرچمدار عملیات ضد داعش نامیده‌اند.
سوال اینجاست که چرا در زمانی که متحدان آمریکا به قول بایدن برای سرنگون کردن بشار اسد و راه انداختن جنگ شیعه و سنی همه کار می‌کردند و بایدن هم از هماهنگی با دوستان ترکیه‌ای خود سخن می‌گفت، حالا پس از سر بریده شدن ۴ شهروند غربی زبان به انتقاد گشوده است.
سخنان بایدن در دانشگاه هاروارد بی شک یکی از مهمترین سخنرانی‌ها پس از آغاز بحران در سوریه بوده است چرا که بخش دیگری از کوه یخ بحرانی خونین را بار دیگر به جهانیان نشان داد و ثابت کرد که افرادی که خود را داعیه دار مبارزه با داعش و دیگر گروه‌های تروریستی می دانند خودشان حامیان اصلی ترور در جهان هستند.