سایت المانیتور در گزارشی به تحلیل حضور سیاسیون و غیر ورزشی‌ها در ورزش و فوتبال پرداخته و آن را امری مرسوم در ایران قبل و بعد از انقلاب اسلامی دانسته است.

گروه ورزشی مشرق- 14 شهریور ماه سال جاری، هیئت مدیره پرسپولیس به عنوان پرطرفدارترین تیم فوتبال ایران در تصمیمی ناگهانی، علی دایی، بهترین گلزن تاریخ فوتبال دنیا، را از سمت سرمربی گری این تیم برکنار کرد. در پی برکناری علی دایی، مدیر عامل این تیم، علیرضا رحیمی، نیز به علت مخالفت با تصمیم هیئت مدیره و امتناع از اعلام این خبر اخراج شد. این اقدام، بار دیگر مسئله دخالت دولت و سازمان های غیر ورزشی را در اداره تیم های ورزشی به ویژه فوتبال در ایران مطرح کرد.

همانطور که گفته شد، پرسپولیس پرطرفدارترین تیم فوتبال ایران است که محبوبیت آن حتی از استقلال، دیگر تیم محبوب پایتخت نیز بیشتر است. این تیم نه تنها در تهران بلکه از همه جای ایران طرفدار دارد. به علاوه از آن با عنوان موفق ترین تیم باشگاهی ایران یاد می شود. با این حال، طی شش سال اخیر، پرسپولیس نتوانسته عنوان قهرمانی لیگ برتر را از آن خود کند. در این فصل نیز، این تیم شروع ناامید کننده ای داشت؛ بطوریکه از هفت مسابقه اول تنها توانست هشت امتیاز کسب کند.


اخراجی تکراری برای اسطوره

این نخستین باری نیست که علی دایی که رسانه ها از او با عنوان "اسطوره فوتبال ایران" یاد می کنند، بطور ناگهانی از سمت خود برکنار می شود. در زمان ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد نیز علی دایی که در آن هنگام سرمربیگری تیم ملی را بر عهده داشت، پس از شکست از عربستان سعودی در مقدماتی جام جهانی 2010 در تهران، بلافاصله از تیم ملی اخراج شد.

علی دایی پس از اخراجش از پرسپولیس در مصاحبه ای با شبکه خبر سیمای جمهوری اسلامی ایران، وزیر ورزش و جوانان را عامل برکناری خود دانست و گفت: "افتخار می کنم که یک روز آقای احمدی نژاد من را کنار گذاشت و بار دیگر وزیر ورزش این کار را انجام داد." کاپیتان سابق تیم ملی فوتبال ایران، 24 شهریورماه در گفتگوی تلفنی با برنامه "نود" دلیل برکناری از سرمربیگری تیم ملی ایران را شرکت نکردن خود در کمپین انتخاباتی سال 88 احمدی نژاد عنوان کرد.

خبر برکناری همزمان سرمربی و مدیرعامل پرسپولیس به اندازه ای غافلگیرکننده بود که بسیاری از کاربران شبکه های اجتماعی همچون "تابناک" آن را نوعی کودتا نامیدند. علیرضا رحیمی، مدیر عامل اسبق پرسپولیس، در نامه ای که منتشر کرد مدعی شد که برکناری علی دایی با دستور مستقیم محمود گودرزی وزیر ورزش و جوانان، صورت گرفته است. به علاوه، از میان بیش از دو میلیون بیننده ای که در نظرسنجی برنامه "نود" شرکت کردند، تنها 12 درصد از آنها موافق برکناری علی دایی به این شیوه بودند. نیمی از شرکت کنندگان نیز بطور کلی مخالف اخراج بودند.


باشگاه هایی در اختیار دولت

باشگاه های استقلال و پرسپولیس، با میلیون ها طرفدار، تحت مالکیت دولت بوده و با نظارت وزارت ورزش و جوانان اداره می شوند. بدین ترتیب اعضای هیئت مدیره آنها نیز مستقیما از سوی وزیر ورزش انتخاب می شوند. پیش از شکل گیری وزارت ورزش و جوانان، این وظیفه بر عهده رئیس سازمان تربیت بدنی بود.

پنج نفر از هفت عضو هیئت مدیره پرسپولیس سابقه فوتبال یا حضور در این باشگاه را ندارند. حسین کاظم پور اردبیلی، نماینده سابق ایران در اوپک، علی اصغر مونسان مدیرعامل شرکت "آتی ساز" وابسته به بنیاد مستضعفان و نیز مدیرعامل سازمان مهندسی و عمران شهر تهران، مصطفی سلیمی شهردار منطقه 21 تهران، مهدی خواجه‌وند و حمیدرضا سیاسی که وکیل و تاجر و کارخانه دار هستند، این افراد را تشکیل می دهند.

یک تحلیلگر ورزشی درمصاحبه ای با سایت المانیتور از نفوذ چهره های سیاسی در اداره تیم های ورزشی در قبل و بعد از انقلاب اسلامی سخن گفت. به گفته او :"در ایران، ورزش همچون هنر، فرهنگ و اقتصاد، تحت کنترل دولت است. از این رو، تمامی مدیران رده بالای ورزشی باید به تایید دولت برسند. در این میان بین فوتبال و پینگ پونگ تفاوتی نیست و هیچ یک از رشته ها از این موضوع مستتنی نیستند."

به زعم این تحلیلگر ورزشی، دخالت دولت در پایین ترین رده های سازمانی تیم ها و فدراسیون ها نیز مشهود است. این دولت است که تصمیم می گیرد چه کسی در راس امور قرار بگیرد؛ حتی انتخابات فدراسیون ها و سازمان های ورزشی استان ها نیز توسط وزرات ورزش و جوانان برگزار می شود. از این رو، چهره های سیاسی همواره حضور موثری در تیم ها داشته اند. این روند پیش از انقلاب نیز مرسوم بوده و پس از پیروزی انقلاب نیز ادامه یافته است.


پایان جنگ و حضور نظامی‌ها در فوتبال

با پایان یافتن جنگ تحمیلی، اقتصاد ایران شکوفا شد و افسرانی که در جنگ حضور داشتند وارد عرصه هایی همچون سیاست، اقتصاد، فرهنگ و ورزش شدند. در این میان محمد رویانیان، امیدوار رضایی، محمد زارع، مصطفی آجورلو، اکبر غمخوار، کریم ملاحی، علی صالحی، هاشم قیاسی راد، ناصر شفق، احمد رسولی نژاد، محمد یوسف شاکری، احمد شهریاری و مجتبی پیامبری از جمله افرادی بودند که یا به مدیریت عامل باشگاه های فوتبال منصوب شدند یا در فدراسیون سمت مهمی یافتند.

به عنوان نمونه، عزیزالله محمدی که پیش از این ریاست سازمان لیگ را بر عهده داشت، اکنون رئیس اتحادیه باشگاه های فوتبال ایران است. یکی از تحلیلگران اصلاح طلب که نخواست نام او فاش شود در گفتگو با المانیتور گفت: "در سال های اخیر تمامی افرادی که در راس لیگ برتر فوتبال قرار دارند، زمانی عضو نهادهای سیاسی و غیر ورزشی بوده اند. سازمان لیگ برتر از محل فروش بلیط، تبلیغات و واگذاری حق پخش مسابقات درآمد قابل توجهی کسب می کند."

برخی بر این باورند که اوضاع در دولت جدید تفاوت چندانی نکرده است. یک روزنامه نگار در این باره می گوید: "رفتار دولت روحانی در قیاس با دولت قبل، تفاوت چندانی نداشته است. البته افرادی که در دولت جدید به کار گمارده شده اند، نسبت به کسانی که در دولت قبل مشغول به کار بوده اند، سابقه ورزشی بیشتری دارند و حتی وزیر ورزش، خود در این زمینه به صورت آکادمیک فعالیت داشته است. با این حال شیوه او در برکنار کردن مدیرعامل پرسپولیس چندان با روش کار مسئولان ورزشی دولت قبل تفاوت نداشته است."