وی افزود: خداوند استعداد پرواز را در اختیار این سرزمین و ملت قرار داده است اما استعدادِ تنها و هوش برتر به تنهایی ما را به هدف نمی‌رساند. هوش برتر همراه با جهاد، تلاش  و از خودگذشتگی ما را به سرمنزل مقصود می‌رساند. نخبه‌ای که دارای شهامت در اظهارنظر نباشد و از مطرح کردن طرح خود به دلیل احتمال شکست اجتناب کند، در بسیاری ازمسائل ناموفق خواهد بود.

رئیس جمهور با طرح این سوال که چه ایرادی دارد که ما ایده‌ای را مطرح کنیم و در پایان به اشتباه بودن آن پی ببریم، خاطرنشان کرد: فهم آن اشتباه می‌تواند راهی به سوی پیروزی باشد. بنیاد ملی نخبگان و دولت باید خسارت اینگونه شکست‌ها را از لحاظ مادی و معنوی جبران کنند تا نخبه بداند که امکان ریسک وجود دارد و طرحی را که درست می‌داند مطرح کند و به کرسی آزمایش بنشاند ولو اینکه به شکست یا پیروزی بینجامد.

روحانی با بیان اینکه در کنار استعداد نیاز به جهاد، تلاش مستمر، شهامت و ریسک و خطرپذیری داریم، تصریح کرد: آنگاه می‌توانیم پله‌های موفقیت را بپیماییم. اگر گفته‌اند که ایران مرکز طلای سیاه نیست و مرکز طلای خاکستری است، این سخن درست است ایرانیان با تلاش خود اثبات کرده‌اند که می‌توانند. ما چطور توانستیم در این 35 سال در برابر فشارها بایستیم و مقاومت کنیم.

وی ادامه داد: به ما می‌گویند آیا در مذاکرات هسته‌ای پیروز می‌شویم؟ من پاسخ می‌دهم که ما پیروز هستیم اینکه نمایندگان یک کشور در برابر 6 قدرت بزرگ نشسته‌اند و استدلال می‌کنند و قدرت چانه‌زنی سیاسی دارند به معنی قدرت یک ملت بزرگ به نام ایران است ما به امید خداوند در تمام صحنه‌ها پیروز خواهیم بود، اگر تلاش، جهاد و خودباوری در کنار ما باشد.

** علم‌دوستی کافی نیست بلکه ما نیاز به میهن‌دوستی و اخلاق‌گرایی هم داریم

رئیس جمهور با بیان اینکه همه چیز از خودباوری، حس ایثار و فداکاری آغاز می‌شود، گفت: تنها علم‌دوستی کافی نیست بلکه ما نیاز به میهن‌دوستی و اخلاق‌گرایی هم داریم. هر روز که خودمان را آماده کنیم تا تمام استعداد، وقت و فرصت‌مان را فدای ایران عزیز و ملت ایران کنیم و بتوانیم در برابر این تاریخ ادای وظیفه کنیم پیروز بزرگ در این صحنه خواهیم بود.

روحانی با تاکید بر اینکه نخبگان بسیار عزیز هستند، اظهار داشت: آرا و نظرات نخبگان می‌تواند برای ما مسیر هدایت و گاهی تصحیح راه باشد. نخبه فقط در بحث علوم تجربی یا فناوری نیست؛ در مدیریت، هنر، فرهنگ و ادب، ورزش و مسائل اجتماعی نیز نخبگان بزرگی داشته و داریم. گاهی یک طرح خوب و دقیق می‌تواند به اندازه ده‌ها فناوری به یک کشور کمک کند.

وی افزود: ما مسیری را آغاز کرده‌ایم که برای طی این مسیر همانقدر که علوم تجربی باید به ما کمک کند، علوم انسانی نیز باید به ما یاری برساند. اگر نتوانیم در مسائل اجتماعی و فرهنگی توسعه پیدا کنیم توسعه یکجانبه ما را به هدف نمی‌رساند؛ توسعه باید همه‌جانبه باشد.

رئیس جمهور خاطرنشان کرد: علم، اخلاق، مادیت، معنویت، مسائل اجتماعی و سیاسی و همه مسائل مورد نیاز یک جامعه برای زندگی بهتر و معیشت بهتر توأم با اخلاق، در جامعه ضروری است.

روحانی گفت: اگر روزی فرا برسد که نیروی امنیتی که باید نیروی آرامش جسم و روان ما باشد، به نیروی ترس و دلهره و اضطراب تبدیل شود، جامعه و تلاش در آن جامعه برای ما ارزشمند است؟ اگر شما نتوانید در جامعه حرف حق خود را بی‌دغدغه بزنید و به تعبیر امیرالمومنین علی(ع) برخی حرف حق خود را با ترس و لرز بیان کنند، آن جامعه نمی‌تواند ما را به سعادت برساند.

وی با تاکید بر اینکه کشور از آنِ مردم است، اظهار داشت: همه باید به این باور برسند که راس حاکم باشد، یا رای حاکم باشد. عده‌ای در راس هستند و ممکن است ما نخبگان را نیز در راس قرار دهیم اما ما در جامعه، حکومت رئوس و از سوی دیگر حکومت عوام و توده را داریم. ما فقط یک چیز را قبول داریم و آن مردمسالاری است.

رئیس جمهور ادامه داد: هر شهروند در تاثیرگذاری خود در مسیر کشور، سیاست و حکومت باید هم‌وزن و همسان شهروندان دیگر باشد. من قبول دارم که برخی تلاش می‌کنند رئوس را جذب کنند، آرای بیشتری جذب کنند و این رئوس آرای بیشتری را به سمت آنها هدایت کند و این تعامل در دنیا هم وجود دارد اما ما تابع دین و قرآنی هستیم که به ما می‌گوید «و امرهم شوری بینهم».

روحانی تصریح کرد: امور حکومتی و امور کشور با مشورت، رای و نظرات مردم و در یک کلمه صاحبان کشور، آحاد ملت هستند و باید این را با زبان، دل و عمل بپذیریم. اگر در چنین جامعه‌ای قرار گرفته‌ایم جامعه ما نخبه‌پرور خواهد شد و فرار مغزها نخواهیم داشت.

** یک مقام آمریکایی گفته بود که هر ملتی به آمریکا آمده، باری بر دوش ما گذاشته اما ایرانیان چنین نیستند

وی با بیان اینکه مهاجرت به خودی خود اشکالی ندارد، ادامه داد: این به شرطی است که مهاجرت دو طرفه باشد اما فرار مغز، زوال استعداد و خسارت بزرگ برای یک کشور است. من در جمع ایرانیان مقیم آمریکا گفتم که یک مقام آمریکایی اعلام کرده بود که هر ملتی به آمریکا آمده باری بر دوش ما گذاشته اما ایرانیان چنین نیستند.

رئیس جمهور گفت: ممکن است این برای آمریکایی‌ها افتخار باشد اما برای ما نیز مایه افتخار است. ایرانی در هر جایی که باشد عزیز و سربلند است البته این مسئله از جهتی نیز مایه تاسف است. اینکه دیگران این همه سرمایه  را بدون هزینه از دست ما بگیرند، تاسف‌آور است چرا که اینها سرمایه‌های ملی ما هستند.

روحانی با بیان اینکه بسیاری از سرمایه‌داران و سرمایه‌گذاران بزرگ در آمریکا نیز ایرانی‌ها هستند، خاطرنشان کرد: من در خارج از کشور هیچ ایرانی را ندیدم که عاشق ایران نباشد؛ عشق به میهن، فرهنگ و هویت اسلامی - ایرانی بسیار کارگشاست و مسیر را به ما نشان می‌دهد. باید برای کشور، فرهنگ اسلامی - ملی و اعتلای کشور از خود بگذریم. ما امروز اولویت‌های زیادی داریم که دانشگاه‌های ما و نخبگانمان باید نقش خود را به خوبی ایفا کنند.

** بعضی‌ها گفتند که فرجی دانا دست به بورسیه‌ها نزند

وی با بیان این مطلب که وقتی سومین وزیر را برای رای اعتماد معرفی کردیم، متاسفانه پس از کسب رای اعتماد و در کمتر از یک سال در حدود 9 ماه به قضاوت رسیدند که او باید به کنار برود، گفت: بعضی‌ها گفتند که این وزیر دست به بورسیه‌ها نزند اما بدانید کار ناقص وزیر دانشمند قبلی‌مان آقای دکتر فرجی‌دانا توسط سرپرست محترم جناب آقای دکتر نجفی تکمیل می‌شود.

وی اظهار امیدواری کرد که تا پایان این هفته و یا اوایل هفته آینده گزارش کامل موضوع بورسیه‌ها به اطلاع همه مردم ایران برسد.

رئیس جمهور با بیان این مطلب که اینها طبیعی است و هزینه‌هایی است که باید پرداخت شود و دولت آماده آن است، تصریح کرد: دولت در راه مبارزه با فساد آن هم از نوع بدترین فساد آماده است و هزینه‌های لازم را نیز پرداخت می‌کند.

** همه اینهایی که راجع به بورسیه‌ها بررسی کردیم دیدیم که یک آقایی، یک مسئولی، یک انتصابی، نسبتی هست

روحانی ادامه داد: نخبه‌پروری با فساد سازگار نیست همه اینهایی که راجع به بورسیه‌ها بررسی کردیم یک جایی دیدیم که یک آقایی، یک مسئولی، یک انتصابی، نسبتی هست و کمتر آدم پیدا می‌کند که انتصاب با اخلاق و استعداد و با کار و تلاش و کوشش باشد و تا به این نقطه نرسیم باید مشکلات را قدم به قدم از پیش پا برداریم.

به گفته روحانی، دولت یازدهم نیز ممکن است مشکل داشته باشد و اگر در این دولت مشکل و فسادی بود با کمال صراحت و بی‌دغدغه باید با آن مقابله شود. البته فساد چیزی نیست که یک و یا دو روزه ریشه‌کن شود. سال‌ها و سال‌هاست که ریشه دارد و می‌توان در ابتدا فقط شاخه‌های فساد را زد اما درخت کهنسالی که میوه‌اش حنظل است تا کی از ریشه درآید با خداست.

وی با بیان اینکه نباید نا امید باشیم و باید دست به دست هم دهیم تا در یک جامعه سالم نهال نخبگی رشد پیدا کند و تبدیل به یک درخت تنومند و پرثمر شود، تصریح کرد: باید جامعه از این درخت استفاده کند. فناوری و نخبگی و کار نخبگی در مجموع میوه علم است و علم میوه اندیشه و اندیشه میوه جامعه آزاد بدون فساد و تلاشگر است.

رئیس جمهور ضمن درخواست از نخبگان جوان کشور در کمک به دولت جهت پیشبرد اهداف عالی نظام گفت: نخبگان باید منزلت ملت ایران در نزد افکار عمومی را به اندازه‌ای بالا ببرند که قدر ملت هم‌وزن فرهنگ و تاریخ این ملت باشد و من امیدوارم بنیاد ملی نخبگان این بار سنگین را بر دوش بگیرد و نخبگان جامعه را کشف و شناسایی کند. هر کجا که باشند روستا یا شهر مبادا که حق روستائیان در نظر گرفته نشود و آنها محروم بمانند. ما استعدادهای بسیار فراوانی را در روستاها داریم.

روحانی تصریح کرد: در نخبگی هیچ فرقی بین اقوام و مذاهب نیست، تُرک،‌ بلوچ و عرب و همه اقوام ایرانی و همه مذاهب، شیعه و سنی و زرتشتی هیچ تفاوتی ندارند؛ نخبه، نخبه است.

وی خاطر نشان کرد: امیدواریم نخبگی نخبگان در محصولات و برندهای برتر به بازارهای دنیا ورود کند که اگر محصول نخبگی تنها در داخل بماند ظلم است. باید آثار نخبگی را در همه کالاها حتی کالاهای فرهنگی در همه جا مشاهده کنیم و بنیاد ملی نخبگان نیز تلاش کند صدای نخبگان را به گوش مسئولان برسانند.

رئیس قوه مجریه در پایان گفت: همه دست به دست هم دهیم، تلاش و کوشش کنیم تا بتوانیم با این تلاش و کوشش، ایرانی آبادتر، با منزلت برتر و توسعه‌ یافته را شاهد باشیم.