به گزارش مشرق، انتخابات ریاست جمهوری در بزرگترین کشور آمریکای لاتین به دور دوم کشیده شد؛ در دور اول یازده نامزد از احزاب مختلف کشور در این انتخابات حضور داشتند که سر‌انجام 2 حزب اصلی کشور که از حدود بیست سال پیش قدرت را به شکل سنتی در دست دارند به دور دوم راه یافتند؛ «دیلما روسف» رئیس جمهور فعلی و نامزد حزب کارگران و «آئسیو نوس» نامزد حزب راست میانه سوسیال دموکرات.
شعارهای انتخاباتی و وعده‌های رنگارنگ کاندیدا
کمپینهای انتخاباتی رقیب «روسف» با تکیه بر شعار تغییر، خواهان تاثیر و در نهایت جذب آرای برزیلی می‌باشد؛ «نوس» بر اعتراض‌های سالهای 2013 و 2014 در برزیل که همزمان با ساخت و احداث زیربناهای لازم و هزینه یازده میلیارد دلاری برای برگزاری مسابقات جام جهانی فوتبال انجام گرفته بود تمرکز کرده است. شعله این اعتراضات که با افزایش هزینه حمل و نقل عمومی در شهرهای بزرگ برزیل مانند «سائو پائولو» و «ریو دو ژانیرو» شعله‌ور گشت از اقدامات دولت «روسف» به دلیل صرف هزینه‌های میلیاردی انتقاد داشت.
این اعتراضات که تا روزهای آغازین جام جهانی نیز ادامه داشت از حزب حاکم توجه بیشتری بر روی مسائل اجتماعی و سرمایه‌گذاری بر روی بخشهایی همچون آموزش، سلامت، حمل و نقل، مسکن و امنیت را خواستار بود.
حال با توجه به این مورد و شعار تغییر از سوی حزب مخالف سوسیال دموکرات این سوال مطرح میشود که مرم برزیل خواستار چه نوع تغییری در سیاست اجتماعی دولت هستند؟ به عبارت دیگر مطالبه برزیلیها از دولت آینده‌شان در زمینه سیاست‌های اجتماعی چیست؟ و آیا این موج تغییر که حزب سوسیال دموکرات بر روی آن سوار است با رویه و ایدئولوژی این حزب سازگار می‌باشد؟ آیا تغییر مورد نظر برزیلیها با سیاست‌های حزب «نوس» جامه عمل پوشانده میشود؟
دستاوردهای حزب کارگران در برزیل
از سال 2002 که حزب کارگران در برزیل به قدرت رسیده است یعنی در طی دوازده سال گذشته، به زعم سازمانهای بین المللی مانند صندوق بین المللی پول و سازمانهای منطقه‌ای مانند سپال و سازمان کشورهای آمریکایی، سیاست‌های اجتماعی حزب حاکم یعنی حزب کارگران توانسته است چهل میلیون برزیلی را از زیر خط فقر به طبقه میانی جامعه بکشاند؛ این حزب همچنین توانست رتبه اقتصادی برزیل را از یک رتبه 2 رقمی به رتبه یک رقمی هفت جهانی برساند.
سرمایه‌گذاری دولتی در بخش‌های اجتماعی از جمله مسکن، بهداشت و آموزش چند صد در صد رشد داشته‌اند؛ جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی، برزیل را به اولین مقصد برای سرمایه‌گذار در آمریکای لاتین تبدیل کرده است؛ دستاورد‌ها و توجهات اجتماعی حزب کارگران باعث شده که برزیلیها کمترین بی‌توجهی و کوچکترین خطا در سیاست‌های اجتماعی را گناهی نابخشودنی توصیف کنند و از دولت به واسطه اهمال و سهل‌انگاری در مسائل اجتماعی انتقاد کنند.
انتقاد برزیلیها از برگزاری جام جهانی فوتبال
این در واقع همان اتفاقی است که در سالهای 2013 و 2014 قبل از برگزاری جام جهانی در برزیل روی داد؛ حزب حاکم به دلیل افزایش سرمایه‌گذاری در بخش زیر ساختهای مورد نیاز جام جهانی از توجه به بخش اجتماعی غافل ماند که موجبات خشم برزیلیها را فراهم آورد؛ اعتراضات سالهای 2013 و 2014 در واقع نشات گرفته از بی‌توجهی‌های دولت به مسائل اجتماعی و سرمایه‌گذاری در بخش بهداشت، حمل و نقل و نگرش بازاری دولت «روسف» بوده است؛ به عبارت دیگر اعتراضات سالهای اخیر بیانگر خشم قشر ضعیف و متوسط جامعه برزیل از سیاست‌های اقتصادی کاپیتالیستی به کار گرفته شده توسط حزب کارگران بوده است، اگر چه این حزب از لحاظ اصول و ایدئولوژی حزبی می‌بایست مخالف چنین سیاست‌ها و رویکر‌دهایی باشد.
نگاه مردم برزیل به حزب سوسیال دموکرات
از طرف دیگر برزیلیها سیاست‌های نئولیبرالیستی حزب سوسیال دموکرات را در دهه گذشته فراموش نکرده‌اند، اگر چه دل خوشی هم از سیاست‌های اجتماعی نصف و نیمه حزب کارگران که در این چهار سال اخیر گاهی به نعل کوبیده گاهی به میخ ندارند؛ به همین دلیل بوده است که در این انتخابات به دنبال صدایی تازه و نگاهی جدید بوده‌اند تا طرحی نو در اندازند.
اما برزیلیها خوب میدانند که انتخاب «نوس» و سوسیال دموکراتها به مفهوم خط بطلان کشیدن بر تمام آرزوهایشان خواهد بود که کور سوی امید باقیمانده برای رسیدن به یک جامعه برابر را کاملا محو خواهد کرد. نگاهی اجمالی به شعارهای انتخاباتی «نوس» و خط مشی حزب کاملا روشن کننده امر است؛ ترس از همین موضوع بود که «مارینا سیلوا» نفر سوم در انتخابات پنج اکتبر را بر آن داشت که اعلام حمایت خود از «نوس» در دور دوم انتخابات را مشروط به متعهد شدن او به توجه ویژه و سرمایه‌گذاری در بخش بهداشت آموزش و محیط زیست کند.
برتری «دیلما روسف» در نظر سنجی‌ها
اگر چه حمایت حزب سوسیالیست برزیل با کاندیدای خود یعنی «سیلوا» هم باعث اقبال عمومی مردم به سوسیال دموکراتها نشد؛ زیرا نظر سنجی‌ها همچنان برتری «روسف» اگرچه خیلی ضعیف در مقابل «نوس» را نشان می‌دهند؛ این در حالیست که سیلوا با بدست آوردن بیش از بیست درصد آرا در دور اول میتوانست به کارت برنده سوسیال دموکراتها تبدیل شود.
با توجه به مطالب گفته شده در بالا به نظر میرسد در دور دوم انتخابات مردم برزیل بین 2 گزینه بد و بدتر، گزینه اول را انتخاب کنند، یعنی حزب کارگران.
نگاهی به روند انتخابات برزیل نیز همین مدعا را اثبات میکند؛ در شروع کمپینهای انتخاباتی، حزب کارگران حائز بیشترین رای بود و حزب سوسیالیست برزیل که بعد از مرگ «سانتوس» در یک سانحه هوایی، سکان هدایتش در دستان «مارینا سیلوا» افتاد در رده دوم قرار داشت و حزب سوسیال دموکرات این 2 را تعقیب میکرد.
در ابتدا برزیلیها که سیلوا را به عنوان همان ناجی خود از وضعیت 2 حزبی موجود در 2 دهه اخیر می‌پنداشتند، استقبال و رویکرد خوبی به او نشان دادند؛ اما با توجه به داشتن عدم سیاست منسجم و ارائه راه حلهای درست و منطقی در کمپینهای انتخاباتی خود، این فرصت تاریخی برای سیلوا و حزب سوسیالیست برزیل برای رسیدن به قدرت از دست رفت و در یک هفته مانده به انتخابات پنجم اکتبر حزب سوسیالیست برزیل در نظرسنجیها جای خود را به حزب سوسیال دموکرات رقیب دیرینه حزب کارگران داد.
مناظرات داغ تلوزیونی «نوس» و «روسف»
بعد از انتخابات دور اول که هیچ کدام از کاندیدا نتوانستند بیشتر از پنجاه درصد آرا را کسب کنند، نظرسنجیها حتی از پیشی گرفتن حزب سوسیال دموکرات از حزب کارگران را نشان میداد، اما با جلو رفتن و شدت گرفتن کمپینها و مخصوصا مناظرات داغ تلویزیونی که با اتهامات 2 طرف به یکدیگر بسیار داغ شده بود، «روسف» توانست از «نوس» در نظرسنجیها پیشی بگیرد؛ این در حالیست که حزب سوسیالیست برزیل به همراه کاندید خود یعنی «سیلوا» بر خلاف اصول و ایدئولوژی حزبی حمایت خود را از «نوس» اعلام داشت.
انتخاب شدن «نوس» به مفهوم لبخند زدن به آمریکاست
به نظر میرسد که مردم برزیل از آن تب و تاب و شور انتخاب یک کاندیدای متفاوت خارج شده‌اند و در حال گرفتن تصمیم منطقی برای ادامه مسیر کشور هستند؛ یعنی بین گزینه بد «روسف» و بدتر «نوس» اولی را برگزیده‌اند؛ مطمئنا مردم برزیل میدانند انتخاب «نوس» به مفهوم خط بطلان کشیدن بر تمام آرزوهایشان برای داشتن جامعه‌ای برابر و برچیده شده از فقر و ناامنی خواهد بود؛ زیرا سنت احزاب راست و محافظه کار در آمریکای لاتین باز کردن آغوش به روی بازار و پشت کردن به قشر ضعیف خواهد بود.
شاید جمله «روسف» که در یکی از کمپینهای انتخاباتی‌اش بیان کرد گویای این موضوع باشد: انتخاب شدن «نوس» به مفهوم لبخند زدن به ایالات متحده آمریکا و اخم کردن به بولیوی (یکی از کشورهای فقیر منطقه) خواهد بود.
منبع: موسسه مطالعات آمریکا