«خلیج فارس» مهمترین آبراه انرژی جهان، در واقع محور ارتباط بین اروپا، آفریقا، آسیای جنوبی و جنوب شرقی است و چیزی در حدود 30 درصد نفت جهان از همین منطقه که آن را «مخزن نفت جهان» می‌نامند تامین می‌شود.
پس چندان سخت نیست که بفهمیم دلیل تردد مستمر ناوگان دریایی آمریکا -از ناوهای هواپیمابر گرفته تا رزم‌ناوها- چیست.
آمریکایی‌ها در سالهای پایان جنگ ایران و عراق، رسما وارد معرکه شدند و در همین خلیج فارس به سکوهای نفکتی، نفتکش‌ها، کشتی‌های تجاری و حتی هواپیمای مسافربری ایران حمله کرده و خسارات فراوانی را وارد آوردند.
همان زمان بود که گروهی از رزمندگان نیروی دریایی سپاه به فرماندهی «شهید نادر مهدوی» حماسه‌ای بزرگ خلق کردند و در مساف مستقیم با شیطان بزرگ در خلیج فارس، پس از سرنگونی یک فروند بالگرد پیشرفته آنها، خود نیز به شهادت رسیدند.
برنامه تلویزیونی «ثریا» اخیر در قالب مستندی 2 قسمتی با عنوان «رو در رو با شیطان» به موضوع تاریخی رویارویی رزمندگان نیروی دریایی سپاه با ناوگان آمریکا در خلیج فارس و نیز توانمندی‌های امروز این نیرو در مقابله با تهدیدات آینده –که عمدتا دریاپایه- خواهد بود پرداخته است.
در در این گزارش سعی شده است با استفاده از اظهارات فرماندهان و کارشناسان حوزه نظامی در این برنامه، مروری اجمالی داشته باشیم به برخی توانمندی‌های شناوری و موشکی ندسا در آبهای جنوب کشور. اگرچه این را می‌دانیم که توان رزمی جمهوری اسلامی ایران در حوزه دریایی -اعم از ارتش و سپاه- بسیار بسیار بیش از این چیزهاست و به قول فرمانده نیروی دریایی سپاه «آمریکایی‌ها از بسیاری توانمندی‌های ما مطلع نبوده و تنها در روز نبرد است که این توان به آنها نشان داده خواهد شد.»
در این گزارش از سخنان دریادار علی فدوی فرمانده نیروی دریایی سپاه، دریادار علیرضا تنگسیری جانشین فرمانده نیروی دریایی، دریادار مجید زمانی‌قلعه مسئول جهاد خودکفایی ندسا، دریادار محمد ناظری فرمانده نیروهای ویژه دریایی سپاه، حسن عباسی مسئول وقت توسعه رزم نیروی دریایی سپاه و حمزه پاریاب خبرنگار و کارشناس حوزه نظامی در مستند «رودررو با شیطان» بهره گرفته شده است.
* جدال «زنبورهای سرخ» با «غول‌های فولادی»
دریادار علی فدوی در خصوص اهمیت شناورهای تندرو در حوزه رزم دریایی می‌گوید: «شناورهای تندروی زیادی در دنیا وجود دارد که رکورددار آنها یک محصول ایتالیایی با سرعت 136 نات (نزدیک به 250 کیلومتر بر ساعت) است اما این مهم نیست، مهم شناورهای تندروی نظامی است که با سرعت 60 نات، مجهز به انواع تسلیحات از جمله موشک؛ راکت، اژدر، توپ و ... باشد.»
پس از نتایج موفق بدست آمده در عملیات کربلای5 که در آن عراق با همه گونه آمادگی اطلاعاتی، تسلیحاتی و لجستیکی حضور داشته و ایران دو هفته قبل از آن عملیات ناموفق کربلای4 را بدلیل ارسال اطلاعات ماهواره ای به دشمن توسط آمریکا پشت سر گذاشته بود، کشورهای پشتیبان عراق، وارد مرحله جدیدی در حمایت های خود از صدام شده و به رویایی مستقیم با ایران اقدام کردند.
بیشترین نقش فعال در این مرحله را آمریکایی‌ها ایفا کردند بطوری که ایجاد مشکلات در مسیرهای صادرات و واردات دریایی، حمله به کشتی‌های ایرانی، ورود به آبهای سرزمینی ایران، حمله به سکوهای نفتی، انهدام ناوهای جوشن و سبلان و از همه بیشرمانه تر، ساقط کردن یک فروند هواپیمای مسافربری ایرباس با 290 نفر انسان بیگناه از آن جمله اقدامات است.
بعد از عملیات کربلای5 حضور آمریکایی ها بسیار متفاوت تر از قبل شد. در اوایل سال 66، تعداد 85 ناو و شناور آمریکایی در جنگ با ایران عمل می‌کرد درحالیکه تا پیش از این سال حدود 10 فروند بود و در این مقطع حساس مسئولیت به سپاه واگذار شد تا در این منطقه به اقدامات متقابل و دفاع دست بزند و شکل‌گیری نیروی دریایی سپاه با حضور آمریکایی‌ها همزمان شد.
در آن زمان قایق های تندرو که شاید معروفترین آنها قایق های «عاشورا» باشند، تنها به مین‌های دریایی، پرتابگرهای راکت 12 تایی 107 میلیمتری با حداکثر بُرد 8.5 کیلومتر و تیربارهای 12.7 میلیمتری مجهز بودند و راکت انداز آر.پی.چی و یا موشک‌های دوش‌پرتاب سطح به هوا نیز در آنها مشاهده می‌شد.
قایق عاشورا
البته در آن دوران، برای کاهش خطای شلیک، راکت‌ها از فاصله نزدیک به سمت کشتی‌های دشمن شلیک می‌شدند.
از اسفند ماه 65 تا پایان جنگ حدود 100 عملیات مقابله به مثل اجرا شد. در ابتدا به ازای هر 6 کشتی مورد تهاجم ایرانی، یک کشتی دشمن مورد تهاجم قرار می‌گرفت، در سال 66 این نسبت یک به یک شد و در سال 67 به ازای هر 2 کشتی ایرانی به 3 کشتی دشمن حمله می‌شد و بدین ترتیب استفاده از قایق‌های تندرو به عنوان دکترین عملیاتی بسیار کارآمد، مؤثر و کم‌هزینه در نبردهای دریایی مطرح و تثبیت گردید.
در واقع قایق‌های تندرو به قدری موفق بودند که شکل‌گیری نیروی دریایی سپاه بر اساس آنها صورت گرفت و این موفقیت همچنین باعث تحول در دکترین حوزه‌های مختلف شد.
هرچند قایق‌های تندرو در سایر نقاط دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرد ولی آنچه در ایران اتفاق افتاده و تولید علم محسوب می‌شود، شناورهای تندرویی است که در شرایط مختلف دریا پایداری داشته و توانایی حمل و بکارگیری انواع سلاح را دارند.
گشت های دریایی سپاه در خلیج فارس
پس از جنگ تحمیلی، تلاش برای به خدمت گرفتن بهترین شناورهای تندروی دنیا در کنار توسعه بومی آنها و فناوری‌های کاربردی نظیر سلاح، ادوات ناوبری و مسیریابی و سامانه‌های مخابراتی امن آغاز شد و با روندی بی‌توقف و رو به رشد، ادامه یافت.
در زمینه‌های تسلیحاتی، بکارگیری پایدار کننده‌های هیدرولیکی و سامانه کنترل آتش، شلیک مؤثرتر راکت 107 میلیمتری را از فاصله دورتر و چند کیلومتری (بیشتر از بُرد سامانه هایی مانند فالانکس) ممکن کرده و نصب توپ‌های 23 میلیمتری تک لول نیز آتش سنگین‌تری در مقایسه با تیربارهای 12.7 میلیمتری ایجاد می‌نماید.
اما در عصری که در تمام رده‌ها سلاح موشکی یافت می‌شود، موشک‌های کروز کوتاه‌بُرد و میان‌بُرد دریایی با عملکرد خودکار، نصب شده بر شناورهای تندروی ایرانی، مؤثرترین سلاح آنها هستند که این قایق‌ها را حتی از بُرد توپ‌های کالیبر بالای ناوهای دشمن دور نگه می‌دارند. بعلاوه، سطح مقطع کم این قایق‌ها و سرعت بالای آنها ترک سریع محل شلیک و عدم فرصت کافی برای پاسخ دشمن را ممکن می‌سازد.
* رده‌بندی شناورهای تندرو در 3 دسته «ذوالفقار»، «ذوالجناح» و «تندر»
طراحی و ساخت قایق های تندرو اگرچه شاید کار چندان سختی در جهان نباشد و به دفعات شاهد برگزاری مسابقات شناورهای تندرو در جهان باشیم، اما استفاده از این شناورها در حوزه رزم دریایی و تجهیز آنها به تسلیحات رزمی نظیر راکت، اژدر، توپ و موشک و البته توان استفاده از آنها، کار آسانی نیست و باید ایران را در این زمینه پرچمدار و رکورددار بلامنازع در جهان دانست؛ جایی که حتی آمریکایی‌ها هم برای ورود به آن توان لازم را ندارند.
سردار مجید زمانی قلعه (مسئول جهاد خودکفایی ندسا) در این رابطه می‌گوید: «این کار در دنیا نشده است ولی ما تعداد زیادی شناورهای تندرو ساختیم که بتوانند با سرعت 60 نات در فورس 3 به دریا بروند. موشک و راکت و اژدر شلیک کنند واین شلیک ها به هدف هم بخورد.»
به گفته حسن عباسی (مسئول وقت توسعه رزمی ندسا) «شناورهای تندروی نیروی دریایی سپاه در گذشته، در 3 کلاس «ذوالجناح»، «ذوالفقار» و «تندر» طرح‌ریزی شدند که «تندر» سطح بالای این کلاسه بندی بود، «ذوالجناح» سطح میانی و «ذوالفقار» سطح پایین.
این آرایش یک آرایش بومی محسوب می‌شد که نمونه آن در هیچ نیروی دریایی و یا حتی گارد ساحلی در دنیا با چنین آرایش، تعریف موتور، ابعاد، آبخور، نوع سلاح و غیره وجود ندارد.»
اگرچه سرعت قایق های تندرو غیر نظامی گاها حتی تا 136 نات نیز می‌رسد، اما این سرعت در حوزه شناورهای رزمی تفاوتهای بسیاری دارد.
رزمایش شناورهای تندروی سپاه در خلیج فارس
حمزه پاریاب (خبرنگار و کارشناس حوزه نظامی) می‌گوید: «مرسوم است که سرعت قایق‌های نیرهای مسلح دنیا، چیزی درحدود 30 تا 35 نات است اما سرعت و مزیت سراج 3 برابر این قایق هاست و توان ایران در این حوزه خصوصا در زمینه «مواد» به اعتراف خود غربی ها در مرز تکنولوژی روز دنیا قرار دارد. و مشخصا شناور سراج را باید در اوج این سرعت و مزیت دانست.»
جایی که به گفته مسئول جهاد خودکفایی ندسا «پشت هر نات سرعت، دنیایی از علم و فناوری های پیچیده نهفته است» و به قول فرمانده نیروی دریایی «اگرچه همه دانشگاههای معتبر ایران -از جمله دانشگاه شریف، علم و صنعت و امیرکبیر- حدود 10 سال الست که رد این زمینه کار می کنند، اما هنوز ناشناخته های بسیاری این باره وجود دارد.»
** در زیر با 3 نمونه از این شناورها آشنا می‌شوید:
* ذوالفقار؛ شکارچی بی رقیب دریا
«ذوالفقار» به عنوان یک شناور گشت دریایی و بر اساس ایده «تهاجم سریع به کشتی‌های دشمن» طراحی شد و برای همین از پیشرفته ترین تجهیزات ناوبری و الکترونیکی برخوردار است.
شناور تندروی ذوالفقار
نصب موشک‌های کروز نظیر «کوثر» -بر روی نسل قدیم ذوالفقار- و «نصر یک» (با برد 35 کیلومتر) -بر روی نسل جدید آن- این شناور را به شکارچی بی‌رقیب دریا تبدیل کرده است.
این شناور تندرو به عنوان یکی از پرتعدادترین نمونه‌های بعد از سالهای دفاع مقدس، با حداقل جرم 13.75 تن، طول 16.3 متر، عرض 3.75 متر، بردی برابر 320 مایل دریایی داشته و 3 سرنشین دارد.
کارآیی مناسب، سرعت بالا، مانور سریع و دریانوردی خوب از ویژگی‌های نسل جدید این شناور بوده و بدنه این شناور بر اساس استانداردهای جهانی طراحی و ساخته شده است.
* سراج، سریعترین شناور نظامی در جهان
مدل پابه این شناور با نام «بلید رانر» در اصل به عنوان یک قایق تندروی مسابقه ای طراحی شده بود و رکوردار سرعت در قایق های کلاس وزنی خود و سریعترین آنها است و پس اینکه مورد توجه فرماندهان نظامی سپاه قرار گرفته و از فروش رسمی آن به ایران ممانعت به عمل آمد تلاش ها برای خرید آن از مسیر غیرمعمول آغاز شد.
در اوائل سال 1388 پس از خریداری از یک کشور اروپایی، این قایق از طریق یک واسطه در آفریقای جنوبی به کشتی حامل به مقصد ایران تحویل داده شد. هر چند نیروهای امنیتی آمریکا دیر از این ماجرا مطلع شدند اما با اطلاع دادن به نیروی دریایی این کشور، موجبات تعقیب این کشتی توسط یک ناو جنگی در اقیانوس هند را فراهم کردند.
این ناو جنگی با حرکت در فاصله نزدیک و حتی تا 500 متری، قصد ممانعت از ورود این کشتی به آب های ایران را داشت که با عزیمت یگان اسکورت نیروی دریایی سپاه و رسیدن به فاصله حدود 65 کیلومتری کشتی، مجبور به ترک منطقه شد.
اگرچه تا پیش از این، بلیدرانر در خارج از ایران، تنها در مسابقات قایقرانی شرکت می کرد اما همین شناور بی‌آزار توسط متخصصان صنایع دریایی کشورمان به انواع سامانه های رزم دریایی ازجمله راکت اندازهای دریایی 107 میلیمتری، رادار جستجوی دریایی با بُرد حدود 30 کیلومتر و تیربار 12.7 میلیمتری مجهز شد تا تندروترین قایق نظامی جهان با نام سراج1 با سرعتی در حدود 70 نات (130 کیلومتر بر ساعت) متولد شود.
طراحی کابین در این شناور -با بدنه فایبرگلاس- به گونه‌ای است که در سرعت بالا و در شرایط طوفانی دریا، تغییرات ارتفاعی ناشی از حرکت بر روی آب تاثیری بر عملکرد سرنشینان آن نخواهد داشت.
«سرعت»، «کارآیی» و «قدرت مانور بالا» از ویژگی های این شناور متناسب با مناطق آب و هوای گرمسیری است.
با توجه به توانمندی بالای متخصصان صنایع دریایی، باید منتظر ماند و دید تندروترین شناور نظامی جهان چه زمان به موشک و اژدر مجهز خواهد شد.
* تُندر، غول 205 تُنی موشک‌انداز
شناور «تُندر» که در رده بندی بین المللی، یک قایق موشک انداز (Missle Boat) است که در ایران «ناوچه» نامیده می‌شود، مجهز به 4 پرتابگر موشک کروز ضدکشتی –ازجمله نور و قادر- در صورت بروز جنگ، ناوهای دشمن را تا شعاع 300 کیلومتری از هر طرف مورد تهاجم قرار خواهد داد.
شناور موشک‌انداز تُندر
این شناور موشک انداز، مجهز به 3 موتور 1200 اسب بخاری با 2 جایگاه مخفی برای شلیک اژدرهای 533 م.م، توپ 2 لول 30 میلیمتری با نواخت تیر 1000 تا 2000 گلوله در دقیقه، توپ 2 لول 23 م.م با نواخت تیر 800 گلوله در دقیقه و یک قبضه تیربار 12.7 م.م در هر سمت با بُرد 1600 متر است که وجود توپها و تیربارها علاوه بر توان مقابله با تهدیدات دریایی، قابیلت درگیری با تهدیدات هوایی مانند بالگردها، موشک‌های کروز و پهپاد را هم فراهم می‌کند.
وجود سیستم کنترل آتش، دقت هدفگیری آن را به میزان قابل توجهی بالا برده و رادار جستجوی 30 کیلومتری نیز برای اجرای موثر عملیات ضد زیرسطحی، کمک بزرگی برای شکار سامانه های زیردریایی دشمن خواهد کرد.
اگرچه تندر در قیاس با دیگر شناورهای رزمی سپاه مانند ذوالفقار و سراج بزرگتر است اما طراحی بدنه آن طوریست که دشمن در رادار خود، آن را با یک قایق ماهیگیری کوچک اشتباه می‌گیرد.
این غول 205 تنی با 38.6 طول، 6.8 متر عرض و آبخور 2.7 متری، سرعتی در حدود 65 کیلومتر بر ساعت دارد.
* شناور « یامهدی» بمب متحرک دریایی
استفاده از شناورهای مجهز به سامانه های پردازشگر و هوشمند و البته بدون سرنشین، امکان بکارگیری تسلیحات راکتی را در مناطق عملیاتی، فراهم کرده و از خطرات متوجه نیروهای انسانی در استفاده از سلاح های کوتاه‌بُرد به شدت می‌کاهد.
با همین رویکرد بود که سپاه پاسداران شناور ویژه‌ای را با نام «یامهدی» مجهز به 3 جایگاه پرتاب راکت، با حجم کوچک و بدنه کامپوزیتی و با سطح مقطع راداری کم می‌شود- بکار گرفت.
این شناور می تواند از راه دور -از ساحل و یا از شناور دیگر- هدایت شده و بدون ایجاد خطر برای اپراتور خود، به نزدیک ناو دشمن رفته و علاوه بر پرتاب راکت، در واقع به عنوان یک بمب متحرک در دریا آن را مورد اصابت قرار دهد.
شناور «یامهدی» دارای طول 11.9 متر، عرض 3.1 متر، و ارتفاع 1.5 متر با آبخور 65 سانتی متر، جرم 8.5 تُن، 2 موتور 660 اسب بخار، سرعتی در حدود 50 نات (25.69 متر بر ثانیه) دارد.
* باور2؛ آتش‌بازی در دریا و هوا
سپاه پاسداران در حوزه دریایی، علاوه بر استفاده از شناورهای تندروی سطحی، به سامانه دیگری نیز روی آورد که علاوه بر هملکرد سطحی میتواند با پرواز در ارتفاع پایین سطح دریا، سرعت و قدرت تهاجمی این نیرو را در صحنه نبرد افزایش دهد تا به گفته دریادار فدوی با دستیابی سپاه به این توانمندی، جمهوری اسلامی ایران در کنار روسیه دو کشوری باشند که از این سامانه های پرنده در سازمان رزم خود بهره ببرند.
قایق پرنده باور
«باور2» یک قایق پرنده دوزیست آبی- هوایی متناسب با آبهای خروشان است که میتواند از هر نقطه‌ای پرواز کرده و در هر نقطه‌ای فرود بیاید. این قایق‌های مجهز به دوربین های دید در شب و روز، قابیلت ارسال اطلاعات دریافتی با سرعت بالا به مراکز فرمناندهی را داشته و نسل دو این قایق‌ها، از توانایی شلیک راکت و موشک برخوردار است.
مقاومت کمتر هوا نسبت به آب نیز باعث شده تا سرعت این پرنده‌ها به 185 کیلومتر بر ساعت برسد.
* دست و پا زدن‌های بی حاصل در خلیج فارس
دکترین رزم نیروی دریایی سپاه -بویژه در طراحی، تولید و بکارگیری انبوه شناورهای تندرو- آمریکایی‌ها را مجبور به تغییر استراتژی 200 ساله دریایی خود کرد و حالا ارتش ایالات متحده، 2 موضوع را پیش روی خود دارد: «مقابله با شناورهای تندرو و بکارگیری شناورهای مشابه در خلیج فارس برای مقابله با شناورهای سپاه.»
آنها البته در هر دو حوزه وارد شدند اما نتیجه کار آنطور که از شواهد و قرائن پیداست، چندان مطلوب آنها نبوده و مقامات ارتش این کشور بارها اعتراف کرده اند که «ناوهای ما نه تنها نمی‌توانند ماموریت های محوله خود را در خلیج فارس انجام دهند بلکه قادر به مقابله با قایق های تندروی سپاه هم نیستند.»
دریادار فدوی فرمانده نیروی دریایی سپاه در همین رابطه گفته است: «در 4، 5 سال اخیر آنها (آمریکایی‌ها) تلاش کردند تا بر اساس همین مبنا، شناروهای تندرو و رزمی خود را به خلیج فارس بیاورند. اما دو مشکل وجود دارد:
اولا اینها تندرو نیستند -چون سرعتی در حدود 30 تا 35 نات دارند که همین سرعت حتی تا 40 نات را ناوهای سنگین آنها هم دارند- درحالیکه سرعت شناورهای ما در حدود 60 نات است و برای برنامه 5 ساله پنجم نیز سرعت 80 نات را برنامه ریزی کرده ایم.
دوم اینکه کوچک نیستند. کوچک بودن بسیار مهم است و شناور بزرگ با طول 20 تا 25 متر، خاصیت مد نظر را ندارند.»
فدوی تاکید می‌کند: «زدن یک شناور با سرعت 80 نات در دریا، برای آمریکایی‌ها یک آرزوست که البته محقق نخواهد شد.»
اما چرا این آرزو جامه عمل نخواهد پوشید.
* پرهزینه‌ترین رزمایش شبیه‌سازی آمریکا با 22هزار کشته در 3 روز اول
حمزه پاریاب در این باره به یک واقعه کمتر گفته شده تاریخی اشاره می‌کند: «در سال 2002 و در بحبوحه تهدیدات آمریکا علیه ایران، ارتش این کشور پرهزینه‌ترین رزمایش شبیه‌سازی تاریخ خود را انجام داد که براساس اعلام خودشان چیزی در حدود 250 میلیون دلار برای این رزمایش هزینه شد.
در این رزمایش یک تیم «آبی» به عنوانارتش آمریکا و یک تیم «قرمز» به عنوان نیروی دریایی ایران به یکدیگر به نبرد پرداختند در حالیکه فرمانده تیم آبی، یکی از ژنرال‌های با سابقه آمریکا و فرمانده گروه قرمز نیز ژنرال «پل ون ریپر» بود که او هم از فرماندهان قدیمی ارتش آمریکا محسوب می‌شود.
براساس آنچه که به عنوان نتیجه این رزمایش شبیه‌سازی شده اعلام شد، تنها در 3 روز اول، تیم آبی 16 فروند از شناورهای اصلی خود مثل ناو هواپیمابر، 10 رزم‌ناو و ناوشکن و 4 ناو لجستیک خود را از دست داد و 22 هزار نفر نیز کشته شدند. اینها باورکردنی نبود اما چند سال بعد، ژنرال پل ون ریپر در یک مصاحبه تلویزیونی این موضوع را اعلام کرد.»
رچند استراتژی سپاه پاسداران مبنی بر صیانت از خلیج فارس، از طریق قایق‌های تندرو که در ادبیات نظامی جهان به «زنبورهای سرخ» شهرت یافتند، شکل گرفته اما نباید از توان موشکی و دیگر تجهیزات سپاه که امروز دیگر به صورت شبانه روزی در حال رصد، شناسایی و برقراری امنیت در خلیج فارس و منطقه تنگه هرمز هستند، غافل بود؛ موشک‌هایی که اگر در ایام دفاع مقدس از نهایت بُرد 80 کیلومتری برخوردار بودند اما این روزها به دفعات اخبار تولید، تست و بکارگیری موشک‌های کروز 120، 200 و 300 کیلومتری را می‌توان در رسانه ها خواند.
* شلیک موشک؛ مرگ در چند ثانیه
به گفته دریادار علیرضا تنگسیری (جانشین فرمانده نیروی دریایی سپاه) «موشک‌های بومی ایران از نظر تنوع در دنیا کم نظیر بوده و این موشک ها با نصب بر روی انواع شناورها، در رزمایش‌های متعدد آزمایش شده‌اند.»
این موشک ها متناسب با شناورهای تندرو و با مختصات دقیق نبرد ساخته شده به گونه‌ای که دریادار زمانی قلعه مسئول جهاد خودکفایی نیروی دریایی سپاه می‌گوید: «این موشک‌ها با شلیک از روی شناور در ارتفاع پایین و نزدیک به سطح آب حرکت کرده و که در این صورت، علاوه بر رادارگریزی، موشک درست به قسمت «آبخور» شناور متخاصم برخورد می‌کند که این انفجار باعث می‌شود آب به درون شناور ورود کرده و آن را غرق کند و یا موجب عدم تعادل آن شود.»
در ادامه به بررسی ویژگی‌های برخی موشک‌های دریایی ایران که در این گزارش نام آنها برده شده خواهیم پرداخت. البته گستره موشک‌های کروز دریایی بیش از اینهاست و مثلا دیگر به موشک‌هایی نظیر «ظفر»، «قدیر»، «هرمز» و ... نپرداخته‌ایم.
* کوثر؛ مرگ «ساعر» در نبرد 33روزه
موشک کروز کوتاه‌بُرد «کوثر» یک موشک رادارگریز دریایی با سیستم کنترل آتش پیشرفته است که میتواند با اختلالات الکترونیک دشمن مقابله کند.
این موشک که بر اساس ویژگی‌های خلیج فارس و دریای عمان ساخته شده، دارای 2 نوع «راداری» و «تلویزیونی» است که نوع تلویزیونی آن قابل ردیابی نیست.
این موشک با قابیلت اصلاح اتوماتیک مسیر شلیک و انتخاب اتومکاتیک هدف بعدی، ساخته شده به این معنی که در صورت از دسترس خارج شدن هدف اول، خودش هدف دوم را انتخاب می‌کند.
برخی گزارش‌ها حاکیست که ناو ساعر اسرائیل در جریان جنگ 33 روزه با حزب‌الله لبنان توسط همین موشک هدف قرار گرفت.
* نصر؛ شلیک به غول‌های 3هزار تُنی
موشک «نصر1» که قادر است شناورهای 3 هزار تُنی را منهدم کند، در کلاس موشک‌های کوتاه بُرد با قابلیت شلیک از ساحل و انواع شناورها و بالگردها را دارد.
موشک کروز دریایی نصر
موشک هوشمند و کروز نصر با قرار گرفتن در لایه‌های دفاع ساحلی مکمل خوبی برای پدافند ساحلی در کنار سامانه‌های توپخانه‌ای است که قابلیت انهدام شناورهای نفوذکننده به آبهای ساحلی جمهوری اسلامی را دارد.
موشک کروز «نصر بصیر» نیز نسل جدید این موشک است که در شهریور ماه سال جاری با حضور رییس جمهور رونمایی‌شد.
این موشک، علاوه بر قابلیت چالاکی و قدرت عملیاتی، با داشتن سر جستجوگر بدون انتشار، به ویژگی عملیات در سکوت و هوشمندی مجاز شده است که میتواند در ارتقاء توان دریایی نیروهای مسلح مؤثر باشد.
* موشک نور؛ معروفترین موشک کروز دریایی
یکی از دستاوردهای موثر صنعت موشکی در حوزه کروزهای دریایی، موشک نور با بُرد بیش از 120 کیلومتر بود که در مقاطع مختلف اخبار تحویل انبوه آن به یگانهای رزمیدریایی سپاه و ارتش در رسانه ها منتشر شد.
موشک کروز دریایی نور
این موشک نیز قابلیت شلیک از روی شناور و ساحل را دارد و بارها در رزمایش‌های نیروی دریایی ارتش و نیز سپاه از ساحل و از روی شناورها شلیک شده و اهداف دریایی را مورد اصابت قرار داده است.
البته با ابتکار متخصصان داخلی در زمینه بروزرسانی، ارتقا و تحرک‌پذیری بیشتر این موشک، با استقرار سامانه راداری بر روی پرتابگر موشک نور، علاوه بر کم حجم شدن این سامانه، قدرت تحرک آن نیز بسیار بالا رفته است.
* موشک «قادر»؛ واکنش سریع 200کیلومتری ایران به متجاوزان
«قادر» یکی دیگر از موشک‌های کروز دریایی ایران است که خط تولید آن در آخرین روز از هفته دفاع مقدس در سال 90 با حضور وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، فرمانده نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی و فرمانده نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی افتتاح و انبوه این موشک توسط سازمان صنایع هوا فضای وزارت دفاع به نیروی دریایی سپاه و ارتش تحویل شد.
شلیک موشک قادر
موشک کروز دریایی قادر که به مناسبت روز صنعت دفاعی با حضور رئیس جمهور وقت رونمایی شد، در کوتاه ترین زمان ممکن به تولید انبوه رسید.
پس از رونمایی از این موشک برخی از رسانه‌های غربی مدعی شدند این موشک یک موشک خارجی است که ایران تنها یک فروند از آن را در اختیار دارد و با اعلام اخبار دروغ قصد داشتند این موفقیت بزرگ را تحت الشعاع قرار دهند اما متخصصان زبده و کارآمد سازمان صنایع هوا و فضا با تولید و تحویل انبوه موشک قادر، علاوه بر نشان دادن توانمندی‌های بالای خود در تامین نیازمندی‌های موشکی نیروهای مسلح کشورمان، یکبار دیگر دروغ بودن ادعای رسانه‌های غربی را اثبات کردند.
این موشک با برد حدود 200 کیلومتر و قابلیت آماده سازی و واکنش سریع میتواند اهداف دریایی از جمله ناوچه‌ها و ناوهای جنگی و اهداف ساحلی دشمن را منهدم کند.
پرواز در ارتفاع پایین، قابلیت تخریب بالا، وزن کم، دقت عمل در انهدام اهداف مورد نظر از ویژگی‌های موشک قادر است.
موشک قادر قابلیت شلیک از ساحل و از روی شناور با کلاس‌های گوناگون را دارد و با تجهیز نیروی دریایی سپاه و ارتش به این موشک پیشرفته توان عملیاتی این نیرو به نحو قابل توجهی افزایش یافت.
* موشک خلیج فارس؛ بلای آسمانی بر سر ناوهای هواپیمابر
بهمن ماه 1389؛ جمهوری اسلامی ایران یک فروند موشک جدید خود را با موفقیت ازمایش کرد تا «خلیج فارس» به عنوان اولین موشک بالستیک مافوق صوت ایرانی، علیه اهداف دریایی نام بگیرد.
لحظه شلیک موشک بالستیک دریایی خلیج فارس
رسم بر این است که برای مقابله با اهداف دریایی نظیر رزم ناوها و شناورهای سنگین، موشک‌های کروز بکار گرفته شوند که البته جمهوری اسلامی ایران در زمینه کروزها حرف های زیادی برای گفتن دارد اما این نوع از موشک، چالش های خاص خود را دارد که از جمله آن می توان به سرعت پایین موشک اشاره کرد که احتمال هدف قرار گرفتن آن را پیش از اصابت به هدف افزایش می دهد.
اما موشک خلیج فارس با سرعتی مافوق صوت و عملکرد بالستیک، تمام معادلات حاضرین در خلیج فارس را برهم زد.
این موشک با شعاع بُرد عملیاتی 300 کیلومتر، به صورت هدایت ترکیبی عمل می‌کند به طوری که جستجوگر آن در فاز نهایی بر روی هدف قفل کرده و در این حالت، شناور دشمن هیچ راه گریزی از اصابت آن -که کلاهکی با حدود 450 کیلوگرم مواد منفجره دارد- نخواهد داشت.
سوخت موشک خلیج فارس جامد است و این موشک توسط مرکز تحقیقاتی نیروی هوافضای سپاه طراحی و توسط وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح تولید شده و یکی از شاهکارهای سردار شهید حسن طهرانی مقدم به حساب می‌آید.
خلیج فارس در حقیقت نسل جدیدی از موشک فاتح 110 محسوب می‌شود اما با توجه به شکل طراحی دماغه این موشک می‌توان به تفاوت بین این خلیج فارس و فاتح پی برد.
* جهنم خلیج فارس با کلاهک 450 کیلوگرمی
هدفی که «خلیج فارس» مامور انهدام آن است، بسیار بزرگ بوده و یک غول تمام فلزی با وزنی در حدود 90 تا 100 هزار تن و با ابعادی در حدود 300 متر طول و بیش از 70 متر عرض به شمار می‌رود.
حمزه پاریاب درخصوص بلایی که موشکی مثل خلیج فارس می تواند بر سر ناوهای غول‌پیکر آمریکایی بیاورد می گوید: «چند سال قبل اتفاقی برای یکی از ناوهای هواپیمابر آمریکایی به نام «فارستال» افتاد. یک راکت زونی 50 کیلوگرمی با 20 کیلوگرم چاشنی انفجاری بر روی عرشه این ناو منفجر شد که 130 کشته و 160 زخمی داد و 20 فروند از جنگنده‌های حاضر بر روی این ناو نیز از بین رفتند.
2 سال بعد همین اتفاق بر روی ناو هواپیمابر «اینترپرایز» افتاد و این بار 40 کشته و 300 زخمی به همراه نابودی 15 فروند جنگنده، نتیجه این انفجار کوچک بود.
حالا حساب کنید سرجنگی موشک خلیج فارس با وزنی در 450 کیلوگرم در زمان برخورد، چه بلایی سر آنها خواهد آورد.»
از طرف دیگر، بکارگیری موشک‌های جدید «زلزال بارشی» با بُرد حدود 250 کیلومتر برای مقابله با اهداف پراکنده نظیر باندفرودگاهها، پایگاههای زمینی و یا ناوهای هواپیمابر -که بر روی آنها تعداد زیادی جنگنده و بالگرد وجود دارد- می تواند نتیجه مطلوب را در مقابله با انها در یک نبرد دریایی بدهد.
به گفته پاریاب «ناوهای آمریکایی از یک سری سامانه‌های پدافندی متصل به یک رادار 3 بعدی نصب شده بر روی پُل فرماندهی پیشرفته برخوردارند که اصابت قرار دادن این رادار و رادار 2 بعدی دیگری که در کنار آن است، به معنی کر و کور شدن تمامی آن سامانه‌های پدافندی پیشرفته است.
از این بدتر، اگر پُل فرماندهی ناوهواپیما بر مورد اصابت قرار بگیرد، دیگر هیچ هماهنگی برای برخاست و فرود جنگنده های مستقر بر روی ناو نخواهد بود و این بدترین حالت برای آنهاست.»
* حوت؛ ماهی نهنگ‌خوار
این موشک 8 متری، با یک تُن وزن معروف به «ماهی نهنگ‌خوار» مرگ‌بارترین سلاح دریایی برای مقابله با انواع شناورهای بزرگ است.
با شلیک این موشک از روی ناو، ناوچه و زیردریایی، هیچ راهی برای فرار از آن وجود نخواهد داشت.
موشک زیرآبی حوت
در واقع در شلیک اژدرها به دلیل قوانین فیزیک و اسطکاکی که موشک با آب پیدا می‌کند، نهایتا سرعت 25 تا 30 متر بر ثانیه است اما در موشک زیرآبی حوت این مشکل وجود ندارد.
نوک دماغه موشک حوت، یک سامانه حباب‌ساز وجود دارد که با تولید انبوه حباب، موشک در لایه‌ای از هوا در زیر آب حرکت کرده و همین امر سرعت آن را به 4 برابر اژدرهای معمولی یعنی حدود «100 متر بر ثانیه» می‌رساند.
اعلام دستیابی ایران به این موشک در سال 1385، موج وسیعی از بازتاب‌ها و واکنش ها را در محافل نظامی و رسانه‌های خبری به راه انداخت بطوری که به گفته دریادار فدوی «در هیچ کدام از رزمایش‌ها در دنیا هیچ سلاحی به اندازه آزمایش حوت که در اولین رزمایش پیامبر اعظم(ص) صورت گرفت، بازتاب جهانی پیدا نکرد. ویژگی این موشک طوری است که حتی دانشمندان خودمان هم باور نمی‌کردند موشک بتواند چنین عملکردی داشته باشد.»
* کنترل از لحظه ورود به خلیج فارس
به مستند «رودررو با شیطان» برمی‌گردیم:
حالا وضعیت در خلیج فارس به گونه ایست که بنا بر تاکید فرمانده نیروی دریایی سپاه «آمریکایی‌ها که حریم چند کیلومتری را برای ناوهای هواپیمابر خود در آبهای آزاد قائل هستند، اگر در خلیج‌فارس به چپ، راست، جلو و عقب خود نگاه کنند دائما ما را در فاصله چند صد متری خود می‌بینند.»
فدوی می‌افزاید: «از لحظه ای که شناورهای بیگانه -بخصوص آمریکایی‌ها- از «راس الحد» در دریای عمان -یعنی دورتر از تنگه هرمز- قصد ورود به خلیج فارس را دارند، لحظه ای نیست که در کنترل دائم ما در خلیج فارس و یا ارتش جمهوری اسلامی ایران در دریای عمان نباشند؛ خصوصا در تنگه هرمز.
اگر چه ما آنها را از راه دور توسط سامانه‌های راداری و پهپاد کمترلشان می کنیم اما اصرار داریم تا با شناورهایمان در نزدیکی آنها هم باشیم تا دائم ما را ببینند و بدانند که ما در جای جای خلیج فارس و تنگه هرمز هستیم.»
فدوی در عین حال تصریح می‌کند: «ما تنها تجهیزاتی را نشان آنها می دهیم کهخودمان می خواهیم آن را ببینند و مابقی می ماند برای آینده.»
«آمریکایی‌ها امروز نه در موضع قلدری، بلکه در موضع انفعال هستند و خروج آنها از خلیج فارس جزو برنامه های سپاه است» این را فرمانده ندسا می‌گوید و می افزاید: «آنها مواظب‌ترین کشور در خلیج‌فارس هستند تا تیری به اشتباه شلیک نشود چون منافع آنها به خطر خواهد افتاد و بساط آمریکایی‌ها به هم می‌ریزد.»
* مترصد خطای دشمن هستیم/ آمریکا را تا خلیج مکزیک دنبال می‌کنیم
جانشین او می‌گوید: «آمریکایی ها باید ایرانی ها را شناخته باشند. امروز دیگر نمی توانند بزنند و در بروند. در این صورت باید باور کنند که ما آنها را تا خلیج مکزیک دنبال خواهیم کرد.»
و یا این گفته دریادار محمد ناظری (فرمانده یگان ویژه ندسا) که: «در طول تاریخ، تنها بچه های انقلاب اسلامی ایران بودند تفنگداران دریایی انگلیس و آمریکا را با آن فضاحت دستگیر کردند و این افتخار متعلق به انقلاب است.»
او می‌گوید: «اقتدار دریایی در خلیج فارس متعلق به ایران است و این ما هستیم که از آنها -آمریکایی‌ها- سوال می‌کنیم. ما مترصد خطای دشمن هستیم تا به شدت با آن برخورد کنیم و اگر پای هر متجاوزی به خلیج‌فارس برسد آن پا را قطع خواهیم کرد.»