گروه اجتماعی مشرق- اواخر دهه 70 شمسی بود که گوش های علاقمندان به موسیقی در ایران، میزبان تک آهنگ های موسیقی رپ به زبان پارسی شد. پس از مدتی که موسیقی رپ توانست نام خودش را در ایران مطرح کند، هشدار استادان موسیقی و ادبیات درباره زرد بودن این سبک، راه به جایی نبرد.

اهالی رپ، سرمست از اینکه توانسته بودند عرض اندامی کنند، برای جلب توجه بیشتر، انگاره های اخلاقی و عرفیات رفتاری جامعه را زیر پا گذاشتند و برای رسیدن به شهرت، رو به متن های سخیف، لمپن و حتی مبتذل و جنسی آوردند.

آنها با شکستن حریم های حیا و متانت، تلاش کردند متفاوت بودن خودشان را به رخ بکشند.

تلاش آنها برای کسب شهرت تا جایی پیش رفت که «بددهنی، نگاه ابزاری جنسی به زن، پوچگرایی، لذت گرایی(اپیکوریسم)، خودمتفاوت پنداری، هیجان گرایی، سطحی نگری و پرخاشگری» به عنوان بارزترین ویژگی های رپ پارسی شناخته می شوند. هرچند در این میانه، برخی خوانندگان رپ پارسی هم بودند و هنوز هم هستند که تلاش می کنند تا جایی که امکان دارد، حریم ادب و حیا را در رپ رعایت کنند اما این، آن دسته از رپرهای هیاهوگر بودند که موفق شدند رپ پارسی را معرفی کنند.

به هر رو، رپ پارسی یا «گفتاواز» به ایران آمد و به دلیل ریتم تند و هیجانی آن، حتی بین دانش آموزان دبستانی هم رسوخ کرد! بسیاری از خانواده ها از این بابت نگران شدند که کودک و فرزند آنها به رپی گوش می کند که سرشار از فحش، واژه های رکیک، عبارات جنسی، خشونت، پوچگرایی و ... است. البته حق کاملاً با این والدین است چرا که آنها اینهمه هزینه مادی و معنوی صرف می کنند تا فرزندانی دیندار، اخلاقی و باوقار داشته باشند و اکنون، چیزی به نام رپ آمده است تا معادلات تربیتی خانواده ها را بر هم بزند.

این موسیقی توانست با استفاده از فضای مجازی، اینترنت و تکثیر زیرزمینی آلبوم های رپ، خودش را به جامعه تحمیل کند. در گذر زمان و با افزایش انتقادهای رسانه ها و کارشناسان به محتوای بداخلاق و بی اخلاق رپ، برخی از خوانندگان رپ پارسی با درک درستی این انتقادها، حساب خود را از دیگر رپرها جدا کردند و مسیری متفاوت را برگزیدند؛ مسیری که در آن، رپ پارسی به جای خدمت به لذنگرایی جنسی، دردها و مشکلات اجتماعی و اخلاقی را بدون بددهنی و رکیک گویی بیان کند. هرچند، این گروه هم بسیاری از موارد، در بیان دردها و مشکلات، دچار سیاه نمایی و خروج از جاده انصاف می شوند اما در هرحال، دغدغه آنان به نسبت دیگر همکاران بی نزاکت و لذتگرای آنها، قابل درک و پذیرش است.

به هر حال، در جامعه ما عده ای به ویژه شماری از نوجوانان که در سن هیجان هستند به سمت موسیقی رپ گرایش دارند و اخلاق و منش حاکم بر فضای موسیقی رپ (گفتاواز) را مزه مزه می کنند. در این میان، اگر والدین، هدایت ذهنی لازم را در این مورد انجام ندهند، ممکن است زحمات آنان برای تربیت صحیح فرزندانشان به راحتی آب خوردن بر باد برود.

* افزایش گرایش دختران به خوانندگی رپ / دخترانی که پسر شده اند

در بررسی های میدانی از حدود 17 استودیو و محفل زیرزمینی موسیقی رپ در تهران، آنچه که نسبت به 7 سال پیش، عیان بود افزایش گرایش دختران جوان و حتی دختران نوجوان به خوانندگی و متن نویسی برای موسیقی رپ است. در عموم این استودیوها، دختران جوان و نوجوانی حضور دارند که ساعت ها از وقت خود را در این استودیوها و محافل می گذرانند. شاید در نگاه نخست، تشخیص دختر بودن این دختران، دشوار باشد(!) چرا که عموماً پوشش و تیپی دارند که شبیه به پسران و به ویژه رپرهاست! جدای از پوشش، رفتار، حرکات دست، طرز صحبت کردن، شیوه راه رفتن و ... این دختران نیز شبیه پسران و به ویژه رپرهاست! عموم این دختران، به تأسی از رپرها، بددهن و بی نزاکت رفتار می کنند.

گویا این دختران، دخترانگی خود را از دست داده اند و به این توهم رسیده اند که یا پسر از نوع رپر هستند و یا باید پسر از جنس رپر به دنیا می آمده اند.

به هر رو، این دختران، در موارد قابل توجهی، شب ها را تا دیروقت و یا حتی تا به صبح، در این محافل زیرزمینی در جمع پسران رپر می مانند! استعمال قلیان و سیگار برای عموم این دختران، یک رفتار عادی و پذیرفته شده است! جای پرسش دارد که آیا والدین این دختران در جریان این وقایع هستند؟ اگر مطلع نیستند آیا برایشان سئوال نیست که دختر آنها تا نیمه های شب و یا تا صبح کجا به سر می برد؟ آیا متوجه تغییر رفتارهای او نشده اند؟ و اگر مطلع هستند با چه توجیهی، با این موضوع ناهنجار کنار آمده اند؟! بی تردید، این اختلاط های بی ضابطه در تضاد با آموزه های اصیل اسلامی و اخلاقی ماست.

* مصرف مواد و مشروبات الکلی در محافل رپ

یکی از ناهنجاری های خطرناک موجود در محافل زیرزمینی رپ، مصرف مواد مخدر و مشروبات الکلی در این تجمعات است. کار از سیگار و قلیان دیگر گذشته است! مصرف مواد مخدری همچون حشیش، گراس و مشروبات الکلی در محافل رپ، به یک مُد و اپیدمی تبدیل شده است! گویی که مصرف این مواد، جزئی از رپر شدن است. ( البته در این بین، خوانندگان رپی هم هستند که اهل مصرف مواد مخدر نیستند، اما اینان در اقلیت و انگشت شمارند).

«شایان» 20 ساله یکی از فعالان موسیقی زیرزمینی رپ است. او در پاسخ به این پرسش که چرا از مشروبات الکلی استفاده می کند، ادعا می کند:«خب! چه اشکالی دارد؟! همه می خورند شما به من گیر دادی؟! بعد هم وقتی از خودم بیخود میشوم بهتر می توانم ترانه رپ بگویم!»

«متین» 21 ساله یکی دیگر از رپرهای جوانیست که ماده مخدر حشیش مصرف می کند. وقتی از او می پرسم که چرا اقدام به چنین کاری می کند، جبهه می گیرد و با حالت تهاجمی می گوید:«به کسی ربطی ندارد! هرکسی مسئول زندگی خودش است!مگر من از شما می پرسم چرا عینک می زنید؟ دوست دارم حشیش بزنم».

به او می گویم که قصد دخالت در امورات خصوصی او را ندارم، اما مصرف حشیش سبب «آتروفی» (تحلیل بافت مغزی)، تشنج، افزایش ابتلا به سرطان ریه، توهم، اضطراب حاد و ... می شود. این خواننده رپ در پاسخ می گوید:«دوست دارم در لحظه زندگی کنم و از لحظه لذت ببرم. شما هم اگر خیلی ناراحت هستید از اینجا بروید»

پدرام 23 ساله یکی از علاقمندان به خوانندگی رپ است که ترجیح داده است از ورود به این گروه ها بپرهیزد و دنباله این علاقه را نگیرد. او می گوید:« شخصاً خیلی به رپ علاقه داشتم و هنوز هم دارم. به خاطر همین علاقه، چند ماه به این پاتوق ها رفت و آمد داشتم اما به اندازه ای فضای این پاتوق ها وحشتناک بود که پا روی علاقه ام گذاشتم و دیگر نرفتم! واقعا آدم از رفتارهای کثیفی که در این گروه ها اتفاق می افتد حالت تهوع می گیرد.»

* روابط بی بند و بار جنسی؛ اوج وقاحت پاتوق های زیرزمینی رپ

یکی دیگر از رفتارهای ناهنجار و خطرناک که در محافل رپ، باب شده، رواج روابط بی بند و بار جنسی است! روابط جنسی بی ضابطه و خارج از چهارچوب های دینی، عقلی و عرفی به بخشی از موسیقی رپ و محافل رپرها بدل شده است! هنجار محرم و نامحرم و رعایت حریم های دینی و شرعی در این محافل، معنا و مفهومی ندارد. در حقیقت، سبک رفتاری و اخلاقی رپرهای ایرانی اقتباسی از رپرهای غربی است. بسیاری از رپرها بر سر اینکه کدامشان روابط جنسی بیشتری دارد و با تعداد بیشتری از جنس مخالف در ارتباط است با هم «کل کل» دارند.

در حقیقت، تعدد و تنوع روابط جنسی بی قاعده در میان رپرها، بازتابی از اعتیاد این افراد و محافل به «اصالت لذت» و پوچگرایی(نهیلیسم) و نیز دوری آنان از معنویت و انگاره های ایمانی است.

* موسیقی زیرزمینی در فضای مجازی «روزمینی» شده است

هرچند موسیقی رپ در ظاهر یک موسیقی زیرزمینی است اما رپرها با حضور در عرصه فضای مجازی و شبکه های ارتباطی، کاملاً روزمینی عمل می کنند. رپرها در وبلاگ های پارسی، سایت های دانلود آهنگ، فیسبوک، اینستاگرام، لاین، تانگو، وایبر، واتس اپ و دیگر نرم افزارهای ارتباطی حضوری فعال دارند. آنها در این فضاها علاوه بر انتشار اخبار مربوط به فعالیت های خود و آهنگ هایشان، اقدام به جذب هوادار هم می کنند.

از سوی دیگر، فضای مجازی برای رپرها به محیطی برای کل کل های رپری تبدیل شده است و این افراد با ادبیاتی سخیف و لمپن ( به سبک رپرهای غربی) با هم مجادله و نزاع می کنند و با گفتاری عاری از نزاکت برای هم در اصطلاح «کُری» می خوانند.

عموم رپرها اکنون در فیسبوک برای خود صفحه ای راه انداخته اند و عده ای را به خود مشغول کرده اند.

* شبکه های ماهواره ای؛ کعبه آمال رپرها

افزون بر فعالیت رپرها در فضای مجازی، آنها نگاهی ویژه به شبکه های ماهواره ای پخش موسیقی دارند و تلاش می کنند با ساختن ویدئوکلیپ، از طریق این شبکه ها اسم و رسمی برای خودشان دست و پا کنند.

البته این شبکه ها نیز در این میان، نهایت استفاده را می برند و با دریافت مبالغی از رپرهای تازه کار، پخش ویدئوکلیپ های آنان را بر عهده می گیرند.

* بی تدبیری رپی در دولت تدبیر و امید

در چنین شرایطی و با وجود آنکه منش رفتاری خوانندگان رپ و محتوای موسیقی آنان در تضاد با ارزش های دینی و اخلاقی جامعه است، پیروز ارجمند مدیرکل دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، اخیراً در مصاحبه با روزنامه شرق اعلام کرد: قطعات و آلبوم‌های رپ در ایران مجوز می‌گیرند. به گفته او عنوان رسمی مصوب برای موسیقی رپ «گفتاواز» است.

ارجمند اظهار داشت که صدور مجوز برای تک‌آهنگ‌ها آغاز شده و همچنین برای ویدئوکلیپ‌ها نیز مجوز صادر می‌شود.

مدیرکل دفتر موسیقی وزارت ارشاد همچنین در اظهارنظری عجیب و منحصر به فرد(!) مدعی شد: این موسیقی ریشه در فرهنگ ایران دارد. ما در فرهنگمان ترتیل‌خوانی، رجزخوانی و بحر طویل‌خوانی داریم حتی حماسه‌سرایان ایرانی که رجزخوانی یا شاهنامه‌خوانی می‌کردند به‌نوعی از موسیقی شبه‌رپ استفاده می‌کردند.

در این اظهارنظر تاسف بار که مورد استقبال بنگاه های خبرپراکنی معلوم الحالی همچون بی بی سی قرار گرفت، ترتیل خوانی همسطح رپ معرفی شده است. از سوی دیگر، شاهنامه خوانی و حماسه سرایی، به مضامینی می پردازند که برگرفته از آموزه های دین مبین اسلام است.

در شرایطی که رهبر معظم انقلاب بارها بر ترویج فرهنگ و سبک زندگی اسلامی-ایرانی تاکید کرده اند آیا تصمیم وزارت ارشاد دولت تدبیر و امید برای اعطای مجوز به مقلدان پوسته ای و محتوایی یک سبک موسیقی زرد غربی، ترویج فرهنگ خودی است؟

خالی از لطف نیست اگر پیروز ارجمند مدیرکل دفتر موسیقی وزارت ارشاد به اطلاعات خود در زمینه موسیقی رپ به صورت عمقی بیفزاید تا مطلع شود که موسیقی رپ، یک موسیقی نوظهور است که توسط سیاه پوستان امریکایی در دهه 70 میلادی ابداع شد و هیچ ربطی به فرهنگ ایرانی- اسلامی ما ندارد.

اما واقعاً تا کی قرار است موسیقی رپ با چنین حال و هوای بیماری، در کشور ما جولان دهد و فرهنگ وارداتی فاسد خود را به شماری از افراد جامعه منتقل کند؟ تا کی قرار است مسئولان برای کنترل فساد موجود در ظاهر و باطن این موسیقی و محافل، چاره ای نیندیشند؟