رئیس کل بانک مرکزی افزود: گردش مالی که برای بروز این فساد در سیستم بانکی در طول پنج سال شکل گرفته، 12 هزار میلیارد تومان بوده اما حجم سوء استفاده کمتر از 70 میلیارد تومان و تنها در ظرف یک هفته تا 10 روز رخ داده است.
وی تصریح کرد: مکانیزم این فساد به این گونه بوده که گردش عملیاتی ناشی از تبادل چک از یک بانک به بانک دیگر صورت گرفته تا سوء استفاده کنندگان بتوانند 70 میلیارد تومان را در خلال این گردش 12 هزار میلیارد تومانی جابه جا کنند.
به گفته سیف، کل مبالغی که در جریان این فساد مورد سوء استفاده قرار گرفته از سوی بانک مرکزی، وصول و جرایم مبالغ نیز مطابق با اقدام مراجع قضایی بر مبنای 34 درصد که نرخ جریمه بانک مرکزی است، وصول شده است.
وی خاطر نشان کرد: تمام تلاش بانک مرکزی این است که بتواند با استقرار برخی سامانه‌ها، شرایط را برای جلوگیری از بروز چنین فسادهایی در سیستم بانکی فراهم آورد.
پیام سیف به فعالان بازار ارز
رئیس کل بانک مرکزی در پاسخ به سئوالی مبنی بر پیام وی به فعالان اقتصادی با توجه به نوسانات اخیر نرخ ارز، گفت: به نظر می‌رسد عوامل غیر اصولی در بازار التهاب آفرینی می‌کند و البته باید در نظر داشت که بازار شرایط خاص خود را دارد که در این شرایط باید آرامش لازم داشت.
سیف ادامه داد: ارائه تحلیل‌های غلط و برخی اخبار نادرست به التهابات بازار می‌افزاید که به فعالان اقتصادی توصیه می‌شود به هیچ وجه تحت تاثیر این شرایط قرار نگیرند.
دلار 2850 تومانی در بازار شوک ایجاد نمی‌کند
وی در پاسخ به سئوال دیگری مبنی بر اعلام رسمی دلار 2850 تومانی در لایحه بودجه سال 94 کل کشور و تاثیر آن در افزایش قیمت دلار در بازار آزاد، گفت: به نظر می‌رسد از سال 93 که نرخ رسمی دلار 2650 تومان اعلام شد، قیمت ارز به تدریج و در یک فرآیند طبیعی رو به افزایش گذاشت و اکنون نیز قیمت رسمی دلار در لایحه بودجه سال 94 با 200 تومان افزایش، 2850 تومان اعلام شده است.
سیف تاکید کرد: بانک مرکزی به هیچ عنوان نمی‌خواهد قیمت ارز ثابت باشد و در مقابل دخالتی هم در بازار نمی‌کند.
رئیس کل بانک مرکزی گفت: به نظر نمی‌رسد دلار 2850 تومانی در بازار شوک ایجاد کند.
برخورد با موسسات مالی غیرمجاز
سیف در سخنرانی خود در این همایش نیز گفت: فساد در صور گوناگون در سیستم بانکی کشور از جمله رشوه، تقلب، پولشویی، اختلاس و تبانی شکل می‌گیرد و عدم شفافیت در مبادلات مالی و تبادلات بانکی چالش‌های پیش‌روی بازار غیرمتشکل پولی در کشور است.
رئیس کل بانک مرکزی از برخورد با موسسات مالی غیرمجاز در کشور خبر داد و افزود: ناکارآمدی سیستم‌های اطلاعاتی بین بانک‌ها و عدم نظارت دقیق و همه جانبه در عملیات بانکی در این موسسات باعث بروز چالش‌هایی شده که البته بانک مرکزی پرهیز از اقدامات بازارشکنانه این موسسات را نیز در دستور کار قرار داده و در راستای آن، گام‌های موثری برداشته است.
وی تصریح کرد: راهبرد بانک مرکزی، ارتقای سلامت اداری و مبارزه با پولشویی در سه رکن ساختار، روش‌ها و فناوری است که امیدواریم بتوانیم گام‌های جدی در این زمینه برداریم.
سیف ادامه داد: حسابرسی داخلی و پاسخگویی به شکایات در دستور کار قرار گرفته، این در شرایطی است که بروز شکاف و فاصله میان واقعیت روزمره در حال تحول سیستم بانکی در دنیا را نیز نباید از یاد برد در حالی که هم‌اکنون در ایران روند کاری بانک‌ها بر مدار روابط سنتی قرار گرفته است.
رئیس کل بانک مرکزی اظهار داشت: ظرف چهار سال گذشته 26 میلیون چک برگشتی در کشور وجود داشته که این امر بی‌اعتمادی ایجاد کرده، البته بانک مرکزی به دنبال راهکار مناسبی است که بتواند اعتبار را به سیستم چک در کشور برگرداند.
وی ادامه داد: در این میان، بانک مرکزی سامانه‌های متعددی را طراحی کرده تا بتواند از فساد به صورت سیستمی جلوگیری کند که در این میان، ساماندهی بازار غیرمتشکل پولی از طریق راه‌اندازی برخی سامانه‌ها، در دستور کار قرار گرفته است.
نقش برخی موسساتی در برخی فعالیت‌های سوداگرانه
سیف افزود: برخی موسسات غیرمجاز سهم قابل توجهی را در برخی فعالیت‌های سوداگرانه داشته‌اند؛ به این معنا که گاهی در خرید و فروش مسکن، ارز و طلا وارد شده‌ا‌ند و گاهی هم به احتکار ارزاق عمومی مردم پرداخته‌اند که با پیگیری بانک مرکزی، بخشی از این موسسات ساماندهی و منابع مالی آنها در جهت اهداف نظام بانکی، هدایت و ساماندهی شده است.
سامانه چکاوک در همه استانها فعال می‌شود
رئیس کل بانک مرکزی در ادامه با بیان اینکه سامانه چکاوک در همه استانها فعال می شود ، گفت: نگاه بانک مرکزی به مبارزه با فساد، راهبردی و عمده فسادها ناشی از ضعف ساختاری است.
سیف با برشمردن سامانه های در دست راه اندازی و تدوین بانک مرکزی، افزود: سامانه مدیریت الکترونیک چک یا چکاوک با هدف حذف فیزیکی چک ها در بین شعب و اعمال کنترل های قانونی بر اساس مصوبه شورای پول و اعتبار مراحل خود را طی می کند.
وی گفت: سامانه چکاوک تاکنون در 12 استان اغاز به کار کرده است و تا اسفند به طور سراسری در همه استانها پوشش کامل داده می شود.
سیف افزود: پورتال ارزی ابرسامانه ای بین دستگاهی شامل امور ثبت سفارشی، بازرگانی، گمرک و ارزی بانک مرکزی است که فرایند این امور بین دستگاهی را مدیریت می کند. با راه اندازی این پورتال ارزی، شفاف سازی و نظارت بر واردات و صادرات فرصت هر گونه تبانی را از بین می برد.
رئیس کل بانک مرکزی، سامانه الکترونیکی میان قوه قضاییه و بانک مرکزی را دیگر سامانه در شرف راه اندازی برای جلوگیری از بروز فساد برشمرد و افزود: این سامانه علاوه بر ایجاد اسناد الکترونیکی، زمینه تسریع و تطبیق اسناد بین بانکی را فراهم می کند.
وجود 200 هزار حساب متعلق به وجوه دولت
رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه اقدامات ما در حوزه فناوری در سه شاخه بهم پیوسته پیگیری می شود، گفت: کار اول ما جامعیت و پیوستگی سامانه های الکترونیکی پردازش بانکی است که باید در تمام ابزارها و خدمات حاصل شود.
سیف افزود: کار دوم نیز ساماندهی ماهیت داده ها و اطلاعات است که باید به صورت استاندارد تعریف ، پردازش و نگهداری شود و کار سوم نیز توسعه سازکارهای پردازش انبوه اطلاعات برای اطمینان از اجرای قوانین و مقررات ، کشف سریع و دقیق تخلفات و موارد مشکوک و اقدامات لازم در زمان مناسب است.
وی گفت: پیوستگی میان ساختار ، فرآیند و فناوری در بانک مرکزی در قالب سامانه هایی برنامه ریزی شده است که هر یک به صورت نظام مند و همزمان ابعاد کارکردی و مبارزه با فساد در نظام پولی را هدف گذاری می کند.
سیف با اشاره به برخی از این سامانه ها افزود: سامانه نسیم ، سامانه بانکداری متمرکز الکترونیکی بانک مرکزی است و به منظور همگامی بانک مرکزی با تحولات فناوری و پوشش وظایف ذاتی آن در قانون پولی و بانکی کشور به عنوان بانکدار دولت پیاده سازی شده است.
رئیس کل بانک مرکزی تصریح کرد: با استفاده از امکانات این سامانه می توان تمامی عملیات مربوط به مدیریت حساب های دولتی که بنا به دلایل متعددی از جمله نبود زیرساخت در زمینه بانکداری الکترونیک و سامانه های نوین بانکداری به سایر بانک‌ها واگذار شده بود، دوباره به بانک مرکزی باز می گردد.
وی گفت: بیش از 200 هزار حساب در شبکه بانکی متعلق به وجوه دولت است و نظارت لازم و کافی بر آنها وجود نداشت که ساماندهی خواهد شد، ضمن اینکه تمرکز و یکپارچگی در حساب های دولتی ، رصد و پایش دقیق منابع و مصارف دولت و براورد صحیح و بهنگام درآمدهای دولت از مزایای راه اندازی این سامانه است.
سیف اظهارداشت: سامانه دیگر ، سامانه پیام رسانی مالی الکترونیک است که زیرساختی برای تمام مراودات میان بانک ها از طریق پروتکل های استاندارد مبادلات مالی است.