ایده این بود که فعالان طوری تربیت شوند که مانند جنبش آپتور در صربستان با استفاده از روش‌های مختلف بتوانند در نقش "پرووکاتور" ظاهر شوند و با ایجاد زمینه برای اغتشاش دانشجویان، دولت را به سرکوب وادار کنند و سپس از این سرکوب به عنوان بهانه‌ای برای تظاهرات‌های عمومی که خودجوش به نظر می‌رسد استفاده شود.

گروه بین‌الملل مشرق- کودتا همواره آخرین راه برای انتقال قدرت و تغییر حکومت در یک کشور چه به دست نیروهای داخلی و چه با تحریک کشورهای خارجی بوده است. البته این ترفند از نظر آمریکا، آخرین راه نیست، بلکه گاهی اولین و راحت‌ترین راه است. "آیرا کورزبان" وکیل "ژان برتراند آریستاید" رئیس‌جمهور اسبق هائیتی، در یکی از سخنرانی‌هایش گفت: "می‌دانید چرا تا کنون در واشنگتن کودتا شکل نگرفته است؟ چون در واشنگتن سفارت آمریکا وجود ندارد."

این اظهارات آقای وکیل البته بیراه نبود چون وی اندکی بعد از آن گفت که موکلش سالها بعد از متهم شدن به تقلب در انتخابات، با کودتایی نظامی به طراحی واشنگتن از قدرت کنار رانده شد.
اقدام دیگر آمریکا علیه رئیس جمهور هائیتی این بود که در روز کودتا (29 فوریه 2004) رئیس جمهور هائیتی را ربود و وی را به خارج از کشور منتقل کرد. آقای آریستاید در گفتگویی با شبکه خبری سی‌ان‌ان در آن زمان گفت که آمریکایی‌ها به او گفته‌اند بهتر است برای جلوگیری از خون‌ریزی بیش‌تر، کشور را ترک کند.

"آریستاید" در این ناملایمات تنها نبود چرا که بسیاری از رهبران کشورهای دیگر در سالهای قبل‌تر یا بعدتر هدف دسیسه هایی مشابه واقع شدند. کشورهای کوبا، کنیا، پاکستان، ونزوئلا و هندوراس در سال‌های قبل یا بعد از وی با گرفتاریهای مشابهی بر سر مسائل انتخاباتی یا ادعاهایی مشابه آن روبه‌رو شدند. در تمامی این کشورها ردپایی از سازمانی مرموز که بازوی آمریکا برای ایجاد اغتشاش و آشوب در کشورها بوده است، دیده می‌شود: "مؤسسه بین‌المللی جمهوری‌خواهان" نامی است که به‌رغم آن‌که کم‌تر مطرح شده نقش مهمی در انقلاب‌های رنگی ایفا کرده است.


"آیرا کورزبان" معتقد است سفارت آمریکا در هر کشوری احتمال وقوع کودتا را بالا می‌برد

در گزارش پیش رو بررسی می‌کنیم چگونه مؤسسه بین‌المللی جمهوری‌خواهان از سال 2004 در راستای طرح براندازی نظام جمهوری اسلامی ایران تلاش کرده است با تقویت مخالفان ایران زمینه‌های براندازی در این کشور را فراهم آورد. مستند زیر نگاهی به فعالیت‌های این مؤسسه در کشورهای دیگر و ایران است.

مؤسسه بین‌المللی جمهوری‌خواهان، سازمانی برای برون‌سپاری براندازی است

بخشی از منابع مالی مؤسسه بین‌المللی جمهوری‌خواهان را کنگره و سازمان "موقوفه ملی دموکراسی" تأمین می کنند، اما روزنامه آمریکایی وال‌استریت‌ژورنال در سال 2009 از قول مقاماتی در وزارت خارجه آمریکا گزارش داد که این وزارتخانه هم از جمله نهادهای دخیل در تأمین مالی مرکز مورد نظر است.

ریاست مؤسسه بین‌المللی جمهوری‌خواهان را از سال 1993، یعنی ده سال بعد از تأسیس آن "جان مک‌کین"، سناتور ضدایرانی و از طرفداران حامی براندازی در ایران بر عهده دارد. نام سناتور "مارک کرک" از نمایندگان تندروی حامی تحریم ایران که چندین طرح تحریمی علیه کشورمان نوشته است نیز در اعضای هیئت رئیسه این مؤسسه دیده می‌شود.

بنیاد "موقوفه ملی دموکراسی" که یکی از بزرگ‌ترین بازوهای جنگ نرم آمریکا در سرتاسر کشورهای دنیا است، مؤسسه ملی جمهوری‌خواهان را بازوی اجرایی خود برای دست یابی به اهدافش در سایر کشورها می‌داند. این بنیاد با شعار "آن‌چه برای آمریکا خوب است برای جهانیان هم خوب است" یکی از سازمان‌های فعال آمریکا برای راه‌اندازی انقلاب‌های رنگی در کشورهایی نظیر اوکراین و گرجستان بوده و تلاش آشکاری هم برای تقویت گروه‌های مخالف در ایران کرده است.

موسسه بین‌المللی جمهوری خواهان در سال 1983 در راستای تلاش دولت "رونالد ریگان" رئیس جمهوری وقت آمریکا، برای مقابله با کمونیسم تشکیل شد. هدف دولت ریگان آن بود که با تأمین منابع مالی برای برخی گروه ها به خصوص "موقوفه ملی دموکراسی" سیاستهای آمریکا را به گونه ای که امکان اجرای مستقیم آن وجود ندارد، محقق کند.

آن‌چه موقوفه ملی دموکراسی امروز علنی انجام می‌دهد، سیا قبلاً مخفیانه انجام می‌داد

یکی از موسسان بنیاد موقوفه ملی دموکراسی در سال 1991 زمانی درباره اهداف آن گفت: "بخش زیادی از کارهایی که ما امروز انجام می دهیم را سازمان سیا 25 سال پیش به طور مخفیانه انجام میداد." طرح دولت ریگان به تشکیل دو سازمان منجر شد: موسسه بین‌المللی جمهوریخواهان و موسسه ملی دموکراتیک، اولی منتسب به جمهوریخواهان و دومی به جناح رقیب، یعنی دموکرات ها.

این دو مرکز در ابتدا فعالیت هایشان را بر آمریکای مرکزی و منطقه کارائیب متمرکز کردند، اما بعد از فروپاشی شوروی توجهشان به سمت دولتهای کموونیست اروپای شرقی جلب شد. به عنوان مثال در سال 2000 این دو موسسه با همکاری یک‌دیگر توانستند دولت "میلوشویچ" رئیس جمهور صربستان، را از قدرت خلع کنند. مسئولیت گروه دموکراتها، سازماندهی مخالفان سیاسی متحد در صربستان بود و موسسه بین‌المللی جمهوریخواهان یک جنبش دانشجویی به نام "آپتور" تشکیل داد و به آنها روشهای مبارزه و براندازی نرم را آموزش داد.


جان مک‌کین سناتور ضدایرانی، ریاست مؤسسه بین‌المللی جمهوری‌خواهان را به عهده داشت

بعد از روی کار آمدن دولت جورج دبلیو بوش موسسه بین‌المللی جمهوریخواهان نقش فعالتری نسبت به موسسه رقیب خود پیدا کرد. این موسسه در کشورهای مختلفی از جمله کوبا، هندوراس، هائیتی و لهستان برای سازمان‌دهی مخالفان و تغییر دولت‌ها در راستای منافع واشنگتن دست به کار شد.

در آوریل سال 2002 افشا شد که در ماه‌های قبل از کودتای ناکام علیه "هوگو چاوز" رئیس‌جمهور ونزوئلا، میلیون‌ها دلار از طریق مؤسسه بین‌المللی جمهوری‌خواهان و سازمان‌های مرتبط با آن به گروه‌های مخالف در این کشور انتقال داده شده بود. اعضای مؤسسه بین‌المللی جمهوری‌خواهان چند ماه قبل از اقدام به کودتا، با یکی از رهبران کودتا دیدار می‌کنند و سناتور جان مک‌کین رئیس مؤسسه، بیانیه‌ای تقدیرآمیز برای خلع چاوز از قدرت منتشر می‌کند.

مؤسسه بین‌المللی جمهوری‌خواهان از سال 2006 تلاش برای براندازی نرم در ایران را آغاز کرد

آرام آرام و هم‌راستا با فعال‌تر شدن سیاست دولت جورج دبلیو بوش برای براندازی در ایران، مؤسسه بین‌المللی جمهوری‌خواهان، تهران را هم در مدار توجه قرار می‌دهد. بنا به گزارش پایگاه خبری "راو استوری" مؤسسه بین‌المللی جمهوری‌خواهان از سال 2006 تلاش برای براندازی نرم در ایران را آغاز کرد، اما برخی از اعضای این مؤسسه از مدت‌ها قبل تلاش در این زمینه را آغاز کرده بودند.

به عنوان مثال در سال 2004 اسکات کارپنتر که بعداً از اعضای مؤسسه بین‌المللی جمهوری‌خواهان شد رئیس طرحی به نام "مشارکت خاورمیانه" زیر نظر وزارت خارجه آمریکا بود. کارپنتر در همان سال در مصاحبه‌ای با روزنامه "نیویورک‌سان" گفته بود تلاش دارد با گروه‌های مخالف در داخل ایران ارتباط برقرار کند.

وی گفت: "ما به دنبال راه‌هایی هستیم که با گروه‌هایی در داخل ایران کار کنیم. قصد داریم مخالفان و فعالان ایرانی را به کنفرانسهای منطقه‌ای دعوت کنیم. من دارم با افرادی که در داخل ایران آشنا دارند صحبت می‌کنم." کارپنتر ماه مارس سال 2006 در ایجاد "دفتر امور ایرانیان" که بنا به شواهد بسیار از جمله گزارش روزنامه نیویورک‌تایمز، کریستین ساینس مانیتور و برخی رسانه‌های دیگر برای ایجاد تغییر در نظام ایران ایجاد شده بود، نقش داشت.

موضوعی مهم‌تر درباره احتمال تلاش مؤسسه بین‌المللی جمهوری‌خواهان برای براندازی نرم در ایران را پایگاه خبری آسیا تایمز افشا کرد. بنا به گزارش این پایگاه خبری در سال 2005 سه نفر از اعضای جنبش دانشجویی "آپتور" اقدام به برگزاری کارگاهی با موضوع حقوق بشر برای فعالان ایرانی در دوبی کردند و به آن‌ها همان روش‌هایی را آموزش دادند که مؤسسه بین‌المللی جمهوری خواهان 5 سال پیش‌تر با آموزش آن‌ها، دولت میلوشویچ در صربستان را سرنگون کرده بود.

نظام ایران قرار بود از روی الگوی صربستان، با مقدمه اغتشاشات دانشجویی سرنگون شود

یکی از کسانی که در این کارگاه شرکت کرده بود درباره آن چنین گفت: "این‌طور که من متوجه شدم، ایده این بود که فعالان به گونه‌ای تربیت شوند که همانند جنبش آپتور در صربستان با استفاده از روش‌های مختلف بتوانند در نقش "پرووکاتور" ظاهر شوند و با ایجاد زمینه برای اغتشاش دانشجویان، دولت را به سرکوب وادار کنند و سپس از این موضوع به عنوان بهانه‌ای برای ایجاد تظاهرات‌های عمومی که خودجوش به نظر می‌رسد استفاده کنند."

در مقاله آسیا تایمز اشاره‌ای به هویت آمریکایی‌هایی که نظارت بر این دوره‌های آموزشی را به عهده داشته‌اند نشده است، اما می‌توان با توجه به شباهت روشهایی که مؤسسه بین‌المللی جمهوری‌خواهان برای دانشجویان صرب‌تبار فراهم می‌کرده این مؤسسه را دست‌کم یکی از مؤسسات فعال در برگزاری این کارگاه ها دانست.

سال‌ها بعد، در اکتبر سال 2009 روزنامه وال‌استریت ژورنال گزارش داد وزارت خارجه آمریکا چندین سال برای مؤسسه بین‌المللی جمهوری‌خواهان امکانات مالی فراهم می آورده تا فعالان ایرانی را آموزش دهد و آن‌ها را به فعالان همفکرشان در اروپا و سایر نقاط دنیا وصل کند.

سناتور جان مک‌کین، رئیس مؤسسه بین‌المللی جمهوری‌خواهان در سال 2010 جایزه دموکراسی سالانه مؤسسه بین‌المللی جمهوری‌خواهان را به "جنبش سبز" اهدا کرد، به امید آن‌که بتواند فتنه از قبل طراحی شده را به بار بنشاند، اما هیچ یک از این اقدامات سودی نداشتند.