به گزارش مشرق، حجت‌الاسلام حسن روحانی رئیس‌جمهور کشورمان در همایش تجلیل از اندیشمندان حوزه علوم انسانی در هفتمین جشنواره بین‌المللی فارابی که صبح امروز(شنبه) در محل نهاد ریاست‌جمهوری برگزار شد، ضمن تبریک ایام‌الله دهه فجر به همه آزادی‌خواهان جهان اظهارداشت: ملت ایران بعد از سالیان دراز و شاید قرن‌ها تحمل تحقیر، استبداد در جامعه سلطه استعمار بر کشور، فساد نهادینه شده و عدم حضور و مشارکت مردم در اداره کشور توانستند با یک نهضت و انقلاب عظیم مردمی به رهبری یکی از رهبران بزرگ تاریخی علیرغم مخالفت همه قدرت‌ها و ابرقدرت‌ها به پیروزی برسانند.
وی ادامه داد: در این پیروزی همه اقشار مردم نقش داشتند اما نقش روحانیت و دانشگاه در این زمینه ممتاز بود، در آغاز نهضت اسلامی که از پاییز سال 41 شروع شد روحانیت حوزه‌های علمیه از جمله حوزه علمیه قم، مراجع، بزرگان و در رأس آن امام خمینی در کنار دانشگاهها نقش عمده‌ای در انقلاب ایفا کردند.
روحانی با اشاره به نقش دانشگاه تهران تصریح کرد: نقش دانشگاه تهران را در انقلاب بارزتر می‌بینم نه به این معنا که خود در دانشگاه تهران تحصیل کردم بلکه این دانشگاه از نظر قدمت، تأسیس، اساتید بزرگ، تعداد دانشجو، جایگاهش در مرکز کشور با حضور اساتید و دانشجویان نقش عمده‌ای در انقلاب داشت.
رئیس جمهور با بیان اینکه تاریخ ایران رقم خوردن سرنوشت همه فرزندان ایران است به تشریح تفاوت علوم انسانی با سایر علوم پرداخت و گفت: ما در کشور خود تقسیم‌بندی را در زمینه علوم اسلامی و انسانی و علوم تجربی داریم که ظاهراً اینگونه تقسیم‌بندی شدند که تجلیل از دانشمندان علوم اسلامی و انسانی را به نام معلم ثانی فارابی جشن می‌گیریم و از دانشمندان علوم دیگر در جشنواره‌های دیگری مانند رازی و خوارزمی تقدیر میکنیم.
روحانی با اشاره به گسترش علم و دانش بشری خاطرنشان کرد: روزی همه به یک مدرسه می‌رفتند و همه علوم از جمله تفسیر قرآن، فلسفه به معنای عام کلمه، موسیقی، طبیعیات، شعر، ادبیات فارسی و ادبیات زبان عرب را در همان مدرسه یاد می‌گرفتند، برای نمونه شاهد هستیم بزرگترین لغت‌نامه عربی به دست یک ایرانی تألیف شده است، این نشان می‌دهد که این ملت در تمام علوم سرآمد بوده‌اند.
رئیس‌جمهور شخصیت‌های رازی، فارابی، خوارزمی و ابن‌سینا را شخصیت‌هایی بزرگ خواند و اظهار داشت: ما در حوزه‌های مختلف شخصیت‌های بزرگی را داریم که در علوم مختلف مانند فلسفه، تفسیر و کلام فعالی بودند و یا در شعر و ادبیات با سعدی و حافظ و مولوی‌ها، و در فقه از شیخ طوسی تا شیخ انصاری روبه‌رو هستیم که اکنون به دلیل گسترش علوم تقسیم‌بندی‌هایی در این حوزه صورت گرفته است که در پزشکی و حقوق نیز شاهد آن هستیم.
روحانی به ارتباط علوم انسانی و اسلامی اشاره کرد و گفت: کنار هم قرار گرفتن علوم انسانی و اسلامی موجب شناخت انسان و رسالت و فهم و دریافت وی از سنت‌های الهی میشود چراکه همه چیز بر مبنای سنت الهی است و ما باید همه سنت‌ها را بشناسیم و بدانیم همه تحولات بر مبنای سنت الهی است چراکه بر اساس مبانی الهی سنت خداوند تغییر نمی‌کند.
وی با بیان اینکه رسالت علوم انسانی شناخت سنت‌هاست، تصریح کرد: مشکل همین جاست چرا که ما باید بتوانیم بگوییم که بر اساس سنت‌ها چگونه می‌توانیم به انسجام و وحدت برسیم و چه کسی می‌تواند راه دسترسی به وحدت را به ما نشان دهد.
روحانی با اشاره به وجود اقوام گسترده و قومیت‌های مختلف در ایران، گفت: چه کسی باید بگوید که بهترین راه برای ایجاد وحدت در ایران زمین چیست؛ چراکه هیچ چیز با شعار درست نمی‌شود، شعار گاهی لازم است اما برای اینکه راه گم نشود باید در کنار شعارها راه را بیابیم و هدایت الهی به معنای نشان دادن راه و صراط است.
وی با بیان اینکه باید مسیر درست را به مردم نشان دهیم، تصریح کرد: مشکلات دولت‌ها، مسئولین و سیاسیون این است که به این امر بازمی‌گردد، همواره اندیشمندان میزبان سیاستمداران هستند اما یک سیاستمدار در صورتی موفق است که در برابر علم زانو بزنند و تبختر و تکبر در برابر عالمان و علم به نابودی سیاستمدار منجر نمی‌شود بلکه به معنای نابودی تاریخ کشور است و سرنوشت یک کشور نابود میشود.
روحانی خاطرنشان کرد: سیاستمدار ممکن است گاهی قدرت، ثروت و منزلت را در اختیار داشته باشد و از این‌ها سوءاستفاده کند و بخواهد در زمینه علم و دانش مداخله و ارزش‌گذاری کند در حالیکه کار علم را باید به عالمان واگذار کرد و سیاستمداران باید زمینه را تسهیل کنند، در برخی موارد سیاستگذار و نظارت‌کننده باشند.
رئیس جمهور با بیان اینکه مداخله در علم از سوی سیاست نه به نفع سیاست و نه به نفع علم است و هر دو ضرر می‌کنند، تصریح کرد: برخی می‌گویند باید علوم اجتماعی و انسانی بومی و اسلامی شود در حالیکه آیا ما نمیتوانیم از دستاوردهایی که دنیا در زمینه علم و دانش به دست آمده استفاده کنیم و باید بگوییم مداخله در علم از سوی سیاست به نفع دانشگاه نیست.
روحانی با بیان اینکه در گذشته همواره برای کسب علوم انسانی به کشور عراق مراجعه می‌کردیم، خاطرنشان کرد: تا پیش از تأسیس حوزه علمیه قم به دست مرحوم حائری بزرگ حوزه ممتاز شیعه نجف بود و باید بدانیم که حکمت و دانش و علم مرز نمی‌شناسد و باید بتوانیم علم را به دست آورده و از آن استفاده کنیم.
روحانی با بیان اینکه علم و دانش محیط آزاد می‌خواهد، خاطرنشان کرد: ما هم محیط آزاد می‌خواهیم و هم دانشگاه هم دانشجو و هم استاد به چنین امری نیاز دارند چرا که متفقه یا پژوهشگری که علم را درک می‌کند اگر گفته شود که چرا چنین سخنی یا حرفی را زده است راه غلطی را رفته‌ایم و نمیتوانیم راه علم را با سوءظن ادامه دهیم.
وی افزود: ما نیاز به آزادی داریم که شعار استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی که سر می‌دهیم بخشی از آن مربوط به آزادی محیط دانشگاه است چراکه ما نیاز داریم با یکدیگر گفت‌وگو کنیم و با یکدیگر حرف بزنیم.
رئیس‌جمهور با بیان اینکه مطهری و شهید بهشتی از چهره‌های بزرگ انقلاب بودند، تصریح کرد: ما باید از این چهره‌ها بیاموزیم چرا که آنها خوب درس خواندند، خوب علم را فهمیدند و تبیین کردند و باید بدانیم که آنها در زمینه علم چه اقداماتی را انجام دادند و کتاب خدمات متقابل ایران و اسلام شهید مطهری یکی از کتاب‌های خوبی است که نوشته شده است.
روحانی با اشاره به علوم بومی در حوزه علوم اسلامی و انسانی تصریح کرد: چرا نباید از نظر اندیشمندان غرب استفاده کنیم، چگونه ممکن است دانشگاهی کرسی جرم‌شناسی داشته باشد اما از نظرات اساتید برجسته دنیا استفاده نکند چرا که نظریات علمی در دنیا قابل نقد و قابل ابطال است و ما باید در این زمینه به این امر توجه کنیم.
وی با بیان اینکه ما در علومی چون پزشکی در دنیا دست کمی نداریم، تصریح کرد: ما باید تلاش کنیم تا تحقیقات خود را در دنیا کاربردی کنیم و مشکلاتی که در جامعه داریم از جمله طلاق و اعتیاد باید راه‌حل‌هایی برای آن بیندیشیم و برای مثال می‌توانیم به سبک زندگی که مورد تأکید مقام معظم رهبری است اشاره کنیم که باید برای آن راه‌حل‌هایی اندیشیده شود و این امر بر عهده حوزه اندیشمندان علوم اسلامی و انسانی است.
رئیس‌جمهور با بیان اینکه علم اقتصاد از جمله علومی است که به حوزه علوم اسلامی و انسانی برمی گردد، تصریح کرد: باید تلاش کنیم تا در این زمینه‌ها اقدامات مناسبی انجام شود.
روحانی با اشاره به عملکرد تیم مذاکره‌کننده کشورمان در برابر گروه 1+5 گفت: امروز دیپلمات‌های خوبی در اختیار داریم که در برابر 6 کشور دنیا می‌ایستند، حرف حقوقی، سیاسی و فنی می‌زنند، اینکه بگوییم یک دیپلمات تند راه رفت یا کتش کج بود، عینکش چه طور بود که حرف نشد، باید به دیپلمات‌های شجاعمان افتخار کنیم و من مشاهده می‌کنم که آنان نه شب دارند و نه روز و تلاش می‌کنند و تشویق ملی در این امر مؤثر است.
وی با بیان اینکه پیامبر در میان مخلوقات نیزبه این امر نیازمند است تصریح کرد: گاهی در تهران نشسته‌ایم و از یک موضوع صحبت میکنیم اما گاهی در میدان فعالیت هستیم و همه دنیا به ما نظر می کند که مشاهده میکنیم برخی به جای آنکه برای خودمان کف بزنند برای طرف مقابل کف می‌زنند و هنگامی که از آنان سوال میکنیم می‌گویند که انتقاد چیز خوبی است در حالی که باید بگوییم خدا عقل سالم را به بدن سالم می‌دهد.
رئیس‌جمهور با بیان اینکه انتقاد به معنای تهمت‌زدن، هو کردن و تحقیر نیست، خاطرنشان کرد: انتقاد به معنای راه بهتر نشان دادن و دقیق‌تر است و باید به این امر توجه کنیم که برخی به نام انتقاد تخریب، به نام حزب و جناح در صدد ضربه زدن به منافع ملی هستند در حالیکه منافع ملی از اهمیت بالایی برخوردار است و ما باید به این امر توجه کنیم.
روحانی با بیان اینکه باید ما تحقیقات خود را تحقیقات کاربردی کنیم، تصریح کرد: ما نیاز داریم که در حقوق، اقتصاد و مسائل اجتماعی که در علوم انسانی مطرح است تحقیقاتی را انجام دهیم که این امر با استقلال و آزادی دانشگاهها و حرکت در مسیر گفت و شنود در دانشگاهها میسر میشود و همه باید تلاش کنیم تا به توسعه انقلاب کمک کنیم و ما نیاز به توسعه علم داریم که این امر نه با مداخله دولت بلکه با کمک دولت انجام میشود.
وی ادامه داد: در این پیروزی همه اقشار مردم نقش داشتند اما نقش روحانیت و دانشگاه در این زمینه ممتاز بود، در آغاز نهضت اسلامی که از پاییز سال 41 شروع شد روحانیت حوزه‌های علمیه از جمله حوزه علمیه قم، مراجع، بزرگان و در رأس آن امام خمینی در کنار دانشگاهها نقش عمده‌ای در انقلاب ایفا کردند.
روحانی با اشاره به نقش دانشگاه تهران تصریح کرد: نقش دانشگاه تهران را در انقلاب بارزتر می‌بینم نه به این معنا که خود در دانشگاه تهران تحصیل کردم بلکه این دانشگاه از نظر قدمت، تأسیس، اساتید بزرگ، تعداد دانشجو، جایگاهش در مرکز کشور با حضور اساتید و دانشجویان نقش عمده‌ای در انقلاب داشت.
رئیس جمهور با بیان اینکه تاریخ ایران رقم خوردن سرنوشت همه فرزندان ایران است به تشریح تفاوت علوم انسانی با سایر علوم پرداخت و گفت: ما در کشور خود تقسیم‌بندی را در زمینه علوم اسلامی و انسانی و علوم تجربی داریم که ظاهراً اینگونه تقسیم‌بندی شدند که تجلیل از دانشمندان علوم اسلامی و انسانی را به نام معلم ثانی فارابی جشن می‌گیریم و از دانشمندان علوم دیگر در جشنواره‌های دیگری مانند رازی و خوارزمی تقدیر میکنیم.
روحانی با اشاره به گسترش علم و دانش بشری خاطرنشان کرد: روزی همه به یک مدرسه می‌رفتند و همه علوم از جمله تفسیر قرآن، فلسفه به معنای عام کلمه، موسیقی، طبیعیات، شعر، ادبیات فارسی و ادبیات زبان عرب را در همان مدرسه یاد می‌گرفتند، برای نمونه شاهد هستیم بزرگترین لغت‌نامه عربی به دست یک ایرانی تألیف شده است، این نشان می‌دهد که این ملت در تمام علوم سرآمد بوده‌اند.
رئیس‌جمهور شخصیت‌های رازی، فارابی، خوارزمی و ابن‌سینا را شخصیت‌هایی بزرگ خواند و اظهار داشت: ما در حوزه‌های مختلف شخصیت‌های بزرگی را داریم که در علوم مختلف مانند فلسفه، تفسیر و کلام فعالی بودند و یا در شعر و ادبیات با سعدی و حافظ و مولوی‌ها، و در فقه از شیخ طوسی تا شیخ انصاری روبه‌رو هستیم که اکنون به دلیل گسترش علوم تقسیم‌بندی‌هایی در این حوزه صورت گرفته است که در پزشکی و حقوق نیز شاهد آن هستیم.
روحانی به ارتباط علوم انسانی و اسلامی اشاره کرد و گفت: کنار هم قرار گرفتن علوم انسانی و اسلامی موجب شناخت انسان و رسالت و فهم و دریافت وی از سنت‌های الهی میشود چراکه همه چیز بر مبنای سنت الهی است و ما باید همه سنت‌ها را بشناسیم و بدانیم همه تحولات بر مبنای سنت الهی است چراکه بر اساس مبانی الهی سنت خداوند تغییر نمی‌کند.
وی با بیان اینکه رسالت علوم انسانی شناخت سنت‌هاست، تصریح کرد: مشکل همین جاست چرا که ما باید بتوانیم بگوییم که بر اساس سنت‌ها چگونه می‌توانیم به انسجام و وحدت برسیم و چه کسی می‌تواند راه دسترسی به وحدت را به ما نشان دهد.
روحانی با اشاره به وجود اقوام گسترده و قومیت‌های مختلف در ایران، گفت: چه کسی باید بگوید که بهترین راه برای ایجاد وحدت در ایران زمین چیست؛ چراکه هیچ چیز با شعار درست نمی‌شود، شعار گاهی لازم است اما برای اینکه راه گم نشود باید در کنار شعارها راه را بیابیم و هدایت الهی به معنای نشان دادن راه و صراط است.
وی با بیان اینکه باید مسیر درست را به مردم نشان دهیم، تصریح کرد: مشکلات دولت‌ها، مسئولین و سیاسیون این است که به این امر بازمی‌گردد، همواره اندیشمندان میزبان سیاستمداران هستند اما یک سیاستمدار در صورتی موفق است که در برابر علم زانو بزنند و تبختر و تکبر در برابر عالمان و علم به نابودی سیاستمدار منجر نمی‌شود بلکه به معنای نابودی تاریخ کشور است و سرنوشت یک کشور نابود میشود.
روحانی خاطرنشان کرد: سیاستمدار ممکن است گاهی قدرت، ثروت و منزلت را در اختیار داشته باشد و از این‌ها سوءاستفاده کند و بخواهد در زمینه علم و دانش مداخله و ارزش‌گذاری کند در حالیکه کار علم را باید به عالمان واگذار کرد و سیاستمداران باید زمینه را تسهیل کنند، در برخی موارد سیاستگذار و نظارت‌کننده باشند.
رئیس جمهور با بیان اینکه مداخله در علم از سوی سیاست نه به نفع سیاست و نه به نفع علم است و هر دو ضرر می‌کنند، تصریح کرد: برخی می‌گویند باید علوم اجتماعی و انسانی بومی و اسلامی شود در حالیکه آیا ما نمیتوانیم از دستاوردهایی که دنیا در زمینه علم و دانش به دست آمده استفاده کنیم و باید بگوییم مداخله در علم از سوی سیاست به نفع دانشگاه نیست.
روحانی با بیان اینکه در گذشته همواره برای کسب علوم انسانی به کشور عراق مراجعه می‌کردیم، خاطرنشان کرد: تا پیش از تأسیس حوزه علمیه قم به دست مرحوم حائری بزرگ حوزه ممتاز شیعه نجف بود و باید بدانیم که حکمت و دانش و علم مرز نمی‌شناسد و باید بتوانیم علم را به دست آورده و از آن استفاده کنیم.
روحانی با بیان اینکه علم و دانش محیط آزاد می‌خواهد، خاطرنشان کرد: ما هم محیط آزاد می‌خواهیم و هم دانشگاه هم دانشجو و هم استاد به چنین امری نیاز دارند چرا که متفقه یا پژوهشگری که علم را درک می‌کند اگر گفته شود که چرا چنین سخنی یا حرفی را زده است راه غلطی را رفته‌ایم و نمیتوانیم راه علم را با سوءظن ادامه دهیم.
وی افزود: ما نیاز به آزادی داریم که شعار استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی که سر می‌دهیم بخشی از آن مربوط به آزادی محیط دانشگاه است چراکه ما نیاز داریم با یکدیگر گفت‌وگو کنیم و با یکدیگر حرف بزنیم.
رئیس‌جمهور با بیان اینکه مطهری و شهید بهشتی از چهره‌های بزرگ انقلاب بودند، تصریح کرد: ما باید از این چهره‌ها بیاموزیم چرا که آنها خوب درس خواندند، خوب علم را فهمیدند و تبیین کردند و باید بدانیم که آنها در زمینه علم چه اقداماتی را انجام دادند و کتاب خدمات متقابل ایران و اسلام شهید مطهری یکی از کتاب‌های خوبی است که نوشته شده است.
روحانی با اشاره به علوم بومی در حوزه علوم اسلامی و انسانی تصریح کرد: چرا نباید از نظر اندیشمندان غرب استفاده کنیم، چگونه ممکن است دانشگاهی کرسی جرم‌شناسی داشته باشد اما از نظرات اساتید برجسته دنیا استفاده نکند چرا که نظریات علمی در دنیا قابل نقد و قابل ابطال است و ما باید در این زمینه به این امر توجه کنیم.
وی با بیان اینکه ما در علومی چون پزشکی در دنیا دست کمی نداریم، تصریح کرد: ما باید تلاش کنیم تا تحقیقات خود را در دنیا کاربردی کنیم و مشکلاتی که در جامعه داریم از جمله طلاق و اعتیاد باید راه‌حل‌هایی برای آن بیندیشیم و برای مثال می‌توانیم به سبک زندگی که مورد تأکید مقام معظم رهبری است اشاره کنیم که باید برای آن راه‌حل‌هایی اندیشیده شود و این امر بر عهده حوزه اندیشمندان علوم اسلامی و انسانی است.
رئیس‌جمهور با بیان اینکه علم اقتصاد از جمله علومی است که به حوزه علوم اسلامی و انسانی برمی گردد، تصریح کرد: باید تلاش کنیم تا در این زمینه‌ها اقدامات مناسبی انجام شود.
روحانی با اشاره به عملکرد تیم مذاکره‌کننده کشورمان در برابر گروه 1+5 گفت: امروز دیپلمات‌های خوبی در اختیار داریم که در برابر 6 کشور دنیا می‌ایستند، حرف حقوقی، سیاسی و فنی می‌زنند، اینکه بگوییم یک دیپلمات تند راه رفت یا کتش کج بود، عینکش چه طور بود که حرف نشد، باید به دیپلمات‌های شجاعمان افتخار کنیم و من مشاهده می‌کنم که آنان نه شب دارند و نه روز و تلاش می‌کنند و تشویق ملی در این امر مؤثر است.
وی با بیان اینکه پیامبر در میان مخلوقات نیزبه این امر نیازمند است تصریح کرد: گاهی در تهران نشسته‌ایم و از یک موضوع صحبت میکنیم اما گاهی در میدان فعالیت هستیم و همه دنیا به ما نظر می کند که مشاهده میکنیم برخی به جای آنکه برای خودمان کف بزنند برای طرف مقابل کف می‌زنند و هنگامی که از آنان سوال میکنیم می‌گویند که انتقاد چیز خوبی است در حالی که باید بگوییم خدا عقل سالم را به بدن سالم می‌دهد.
رئیس‌جمهور با بیان اینکه انتقاد به معنای تهمت‌زدن، هو کردن و تحقیر نیست، خاطرنشان کرد: انتقاد به معنای راه بهتر نشان دادن و دقیق‌تر است و باید به این امر توجه کنیم که برخی به نام انتقاد تخریب، به نام حزب و جناح در صدد ضربه زدن به منافع ملی هستند در حالیکه منافع ملی از اهمیت بالایی برخوردار است و ما باید به این امر توجه کنیم.
روحانی با بیان اینکه باید ما تحقیقات خود را تحقیقات کاربردی کنیم، تصریح کرد: ما نیاز داریم که در حقوق، اقتصاد و مسائل اجتماعی که در علوم انسانی مطرح است تحقیقاتی را انجام دهیم که این امر با استقلال و آزادی دانشگاهها و حرکت در مسیر گفت و شنود در دانشگاهها میسر میشود و همه باید تلاش کنیم تا به توسعه انقلاب کمک کنیم و ما نیاز به توسعه علم داریم که این امر نه با مداخله دولت بلکه با کمک دولت انجام میشود.