مقامات ایالات متحده هرگز نگفته‌اند شانس موفقیت بیشتر از 50 درصد است و به طور خصوصی برخی مذاکره‌کنندگان آمریکایی بسیار بدبین‌تر از این هم هستند، در حالی که مذاکرات به سوی مهلت 24 مارس برای رسیدن به یک چارچوب سیاسی پیش می‌رود.
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل روز دوشنبه گفت بشدت مخالف مفاد توافق هسته‌ای بالقوه است. این پیامی است که او زمانی که ماه مارس - مدت کوتاهی قبل از انتخابات اسرائیل - برای سخنرانی در جلسه مشترک کنگره به واشنگتن بیاید و فعالان طرفدار اسرائیل را نیز برای لابی با قانونگذاران بسیج کند، به احتمال زیاد بر آن تاکید خواهد کرد.
نتانیاهو در زمان دیدار از یک شرکت دفاعی در نزدیک تل‌آویو گفت: «این توافقنامه که در حال حاضر بین قدرت‌های بزرگ و ایران تدوین می‌شود برای اسرائیل غیرقابل قبول است. این توافق برای اسرائیل، منطقه و جهان خطرناک است».
فشار نتانیاهو برای از بین بردن توافق موجب تیرگی بیشتر در روابط وی با باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا خواهد شد که دستیابی به توافق هسته‌ای را یکی از اولویت‌های سیاست خارجی خود قرار داده است.
جرالد استاینبرگ، کارشناس علوم سیاسی در دانشگاه بار ایلان نزدیک تل‌آویو گفت: «نتانیاهو معتقد است توافق مورد انتظار، چارچوب تمام تحریم‌ها را نابود می‌کند و به ایران اجازه ادامه دادن به برنامه هسته‌ای غیرقانونی خود را می‌دهد. استراتژی نتانیاهو سعی در استفاده از کنگره جمهوریخواه به صورت مانعی در برابر توافقی بد با ایران است. تنها گزینه دیگر برای او اقدام نظامی خواهد بود که اصطکاک حتی بیشتری با ایالات متحده ایجاد می‌کند».
کشمکش بین‌المللی
ایالات متحده، شرکای مذاکره‌کننده آن (5 کشور) و ایران درباره شرایط یک توافق که قابلیت‌های هسته‌ای ایران را برای جلوگیری از ساخت سلاح‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی محدود کند کشمکش دارند. ایران می‌گوید برنامه هسته‌ای آن کشور تنها برای مقاصد غیرنظامی است.
اوباما در سخنرانی سالانه خود گفت حرکت هر دو حزب در کنگره برای تصویب طرح تحریم‌های بیشتر این تهدید را به همراه دارد که مذاکرات را از مسیر خود خارج کند.
او گفت چنین اقدامی را وتو می‌کند تا به دیپلماسی شانس موفقیت بدهد.
سناتور دموکرات، دایان فاینستاین از ایالت کالیفرنیا روز دوشنبه طرح تحریم‌ها مانند لایحه ارائه شده توسط سناتور جمهوریخواه مارک کرک از ایالت ایلینوی و سناتور دموکرات باب منندز از نیوجرسی را محکوم کرد و این طرح‌ها را جسورانه و خطرناک خواند.
در حالی که کمیته امور بانکی مجلس سنا قرار است روز پنجشنبه درباره طرح کرک- منندز رأی‌گیری کند، فاینستاین رهبری گروهی از سناتورهای دموکرات را در پیشنهاد کردن یک جایگزین غیرالزام‌آور به عهده دارد. قطعنامه او می‌گوید اگر تلاش‌های دیپلماتیک شکست بخورد، مجلس سنا آماده تصویب تحریم‌های بیشتر خواهد بود.
کمیته امور عمومی آمریکا و اسرائیل (آیپک) به قانونگذاران اعلام کرده است تحریم‌های بیشتری برای به‌دست آوردن یک توافق خوب از ایران مورد نیاز است.
باب کورکر، نماینده جمهوریخواه از ایالت تنسی و رئیس کمیته روابط خارجی مجلس سنا، هفته گذشته گفت در حال تهیه پیش‌نویس طرحی است که خواستار بررسی کنگره درباره هر توافقی می‌شود. در حال حاضر، توافق نیاز به تصویب مجلس سنا ندارد هر چند تنها کنگره می‌تواند آنطور که یک توافق خواستار آن خواهد شد، تحریم‌های ایالات متحده علیه ایران را به طور دائم لغو کند.
از بین بردن مذاکرات، هدف برخی قانونگذاران ایالات متحده است که به حمایت از تصویب تحریم‌های بیشتر می‌پردازند. افرادی مانند سناتور تام کاتن، نماینده جمهوریخواه از آرکانزاس و عضو کمیته اطلاعاتی نیروهای مسلح که از سیاست ایالات متحده برای تغییر رژیم در ایران طرفداری می‌کند.
کاتن 2 هفته پیش در «بنیاد هریتیج» - یک گروه سیاستگذاری واشنگتن که منعکس‌کننده دیدگاه‌های محافظه‌کاران و جمهوریخواهان در بسیاری از مسائل است - گفت: «پایان ساختگی مذاکرات، پیامد ناخواسته اقدام کنگره نیست».
ایران نیز تندروهای خودش را دارد. در حالی که آنها از محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه و مذاکره‌کننده ارشد این کشور انتقاد کرده‌اند، تنها نظر مهم، نظر آیت‌الله علی خامنه‌ای رهبر عالی ایران است. مقامات ایالات متحده این پرسش را مطرح کرده‌اند که آیا او موافقت خواهد کرد ایران برای دستیابی به توافق، امتیازات کافی بدهد.
مخالفت اسرائیل
قابلیت‌های هسته‌ای که ایران اجازه خواهد داشت حفظ کند، مهم‌ترین بخش از اعتراض اسرائیل است و به طور قطع توسط دشمن دیگر منطقه‌ای ایران یعنی عربستان سعودی نیز زیر نظر قرار دارد که چشم‌انداز توسعه سلاح‌های هسته‌ای خود را در پاسخ به اقدامات ایران مطرح کرده است. هفته گذشته، تامیر پاردو، رئیس سرویس اطلاعاتی موساد زمانی که با یک گروه از سناتورها به رهبری جان مک‌کین، نماینده جمهوریخواه از ایالت آریزونا دیدار می‌کرد بر اعتراض‌های اسرائیل به توافق بد تاکید کرد.
براساس بیانیه‌ای از سیا، رئیس موساد با صراحت گفت شکل گرفتن توافقی بد با ایران، احتمالا منجر به یک مسابقه تسلیحاتی در منطقه می‌شود. در این بیانیه آمده است: ایران بدون فشار بیشتر مانند افزایش تحریم‌ها امتیازات لازم را نمی‌دهد حتی اگر آن در حکم پرتاب نارنجک برای ایجاد یک بحران موقت در مذاکرات باشد. برخی مقامات سابق آمریکا استدلال می‌کنند آمریکا و متحدان آن برای گرفتن امتیاز از ایران باید از مذاکرات خارج شوند.
اختلافات آشکار
در حالی که مقامات ایالات متحده می‌گویند تا زمانی که درباره همه چیز توافق نشود درباره هیچ چیز توافق نشده است، مسائل مورد اختلاف در نشست استماع سنا در هفته گذشته توسط آنتونی بلینکن، معاون وزیر خارجه آشکار بود.
آنچه در کانون این اختلاف قرار دارد این است که اسرائیل خواستار برچیدن بخش‌هایی از زیرساخت‌های هسته‌ای ایران است تا این کشور پس از آن قادر به تولید سلاح‌های هسته‌ای نباشد. بلینکن گفت توافق در حال شکل گرفتن تا آنجا پیش نمی‌رود و بازرسی‌های سرزده موجب افشای تقلب ایران می‌شود.
او در کمیته بانکی مجلس سنا گفت: «هر توافقی باید این اطمینان را به ما بدهد که اگر ایران تصمیم به نقض تعهدات خود گرفت، تولید مواد شکافت‌پذیر کافی برای یک بمب حداقل یک سال طول بکشد».
این سخن نشان می‌دهد ایالات متحده در نظر دارد به ایران اجازه دهد به حفظ قابلیت‌های محدود غنی‌سازی اورانیوم برای انرژی هسته‌ای بپردازد که همچنین یک گام ضروری برای تولید سلاح‌های هسته‌ای است. اسرائیل گفته است ایران نیازی به این فناوری به جز برای حفظ قابلیت بالقوه ساخت سلاح ندارد.
مخالفت نتانیاهو
نتانیاهو روز دوشنبه گفت: «این توافق، توانایی تولید مواد مورد نیاز برای تولید یک بمب هسته‌ای در عرض چند ماه را برای ایران باقی می‌گذارد و بعد از آن، تهران می‌تواند ده‌ها بمب هسته‌ای تولید کند».
بلینکن گفت ایالات متحده و شرکای مذاکراتی آن - چین، فرانسه، آلمان، روسیه و انگلیس - ماه‌ها قبل به این نتیجه رسیدند که اصرار بر تقاضای غنی‌سازی صفر هرگونه فرصت رسیدن به توافق را از بین می‌برد به دلیل اینکه ایران هرگز آن را قبول نمی‌کند.
وی گفت: «من فکر می‌کنم نه تنها برای ما بلکه برای همه شرکای ما روشن شد که ایران به عنوان یک موضوع عملی قصد ندارد برخی از اشکال بسیار محدود غنی‌سازی را رها کند».
این مقام آمریکایی افزود قدرت‌های جهانی هنگامی با توافق موقت فعلی موافقت کردند که ایران برخی از فعالیت‌هایش را متوقف کرد و اذعان کردند ایران برخی از قابلیت‌های غنی‌سازی را حفظ می‌کند.
بلینکن در سخنان خود در مجلس سنا گفت قدرت‌های جهانی می‌توانند با این موضوع موافقت کنند و او این ایده را رد کرد که حملات هوایی، مانند آنچه افرادی در اسرائیل تهدید به آن می‌کنند می‌تواند فعالیت‌های هسته‌ای ایران را در درازمدت خنثی کند.
دیگر مقامات ایالات متحده گفته‌اند که نیروهای اسرائیلی فاقد زرادخانه هوایی و موشکی دوربرد مورد نیاز برای از بین بردن امکانات غنی‌سازی اورانیوم ایران در عمق زمین و دیگر عناصر به طور گسترده پراکنده و به خوبی دفاع شده برنامه هسته‌ای ایران هستند.
این مقامات گفتند قرار دادن برنامه هسته‌ای دور از دسترس، موجب شده کاری که اسرائیل از طریق حملات هوایی در عراق و سوریه انجام داد نیازمند این باشد که ایالات متحده به حمله به ایران ملحق شود.
منبع: وطن امروز