به گزارش مشرق، سینا خاتمی افزود: نتایج پژوهش گروهی از محققین ایرانی‌ ساكن در آمریكا، انگلیس و كانادا، بر روی وضعیت خشكی دریاچه ارومیه طی‌ چهار دهه گذشته، به تازگی  در مجله معتبر علمی‌ و تخصصی «پژوهش‌های دریاچه‌های بزرگ» به چاپ رسیده است.

به گفته وی، این پژوهشگران، نتایج یافته‌هایشان را در قالب مقاله‌ای در روزنامه گاردین، با عنوان  چگونه دریاچه بلند‌آوازه‌ی ایران در حال ناپدید شدن است"چاپ كرده اند.

این پژوهشگر منابع آب و هیدرولوژی در دانشگاه ملبورن استرالیا اظهار داشت: در طی‌ چند هفته گذشته پس از انتشار این پژوهش ابتكاری و مستقل، نتایج آن در بسیاری از رسانه‌های خبری و مجازی و در میا‌‌ن انجمن‌های مربوط به محیط زیست و دریاچه‌ها و تالاب‌ها، در بسیار از نقاط جهان، بازتاب ویژه‌ای داشت.

خاتمی تصریح كرد: بر اساس این گزارش دریاچه ارومیه زمانی بزرگترین دریاچه آب شور خاورمیانه و از غنی‌ترین و خاص‌ترین اكوسیستم‌های این منطقه بوده است. بنا به یافته‌های این پژوهش، مساحت سطحی دریاچه در شهریور ۱۳۹۳ قریب به ۱۲ درصد متوسط این مقدار در دهه ۵۰ شمسی‌ بوده است.

وی با اشاره به اینكه یكی‌ از معضلات اساسی‌ پیش روی این محققین، عدم وجود و دسترسی به داده‌های قابل اتكای زمینی‌ (داده‌هایی‌ كه توسط دستگاه‌های اندازه‌گیری نصب شده روز زمین جمع‌آوری می‌شوند) برای ترسیم و تشریح وضعیت دریاچه است گفت:  از این رو، این محققین با تكیه و استناد به تصاویر ماهواره‌ای در پی‌ یافتن میزان افت سطح آب دریاچه در چهار دهه گذشته برآمدند.

این پژوهشگر منابع آب تأكید كرد: روند كاهش ۹۰ درصدی سطح آب دریاچه از دهه ۵۰ شمسی‌ تا كنون، در این پژوهش، مورد بررسی و تشریح تفصیلی قرار گرفته است. به علاوه، به اثرات فراگیر و مهیب ناشی‌ از اضمحلال دریاچه نیز پرداخته شده است.

وی افزود: نابودی زیستگاه پرندگان مهاجر شامل فلامینگو‌ها، پلیكان‌ها، اردك‌ها و و قارها (قسمی از مرغان ماهیخوار)، تخریب یكی‌ از بزرگترین زیست‌بوم‌های آرتمیا درجهان، سخت‌پوستی‌ كه در صنایع پرورش میگو و ماهی مورد استفاده قرار می‌گیرد و زیستن در آب هایی‌ ۸ برابر شورتر از اقیانوس را بر می‌‌تابد. پاره‌ای از پیامد‌های محسوس و ملموس احتمالی‌ كاهش سطح آب دریاچه ارومیه است.

به گفته خاتمی، افزایش توفان های نمك كه محصول خشكی بستر دریاچه بوده و نمك را به سمت زمین‌های كشاورزی برده و موجبات كاهش فرآوری این زمین‌ها را فراهم می‌‌كند و ازدیاد بیماری های چشمی و تنفسی مترتب از كاهش كیفیت خاك، هوا و آب در حوزه آبریز ارومیه از دیگر اثرات خشكیدگی این دریاچه است.

این پژوهشگر منابع آّب یادآور شد: بر اساس این پژوهش، افزایش آگاهی‌ عمومی‌ از معضلاتی چون سوءمدیریت آب و پسماند كه وضعیت كنونی دریاچه ارومیه را به بار آورده‌است، می‌‌تواند اسباب كاهش تقاضای آب و بهبود الگوی مصرف را فراهم آورد. این مهم می‌‌تواند به مدد دست‌اندركاران احیای دریاچه آمده و این روند را تسهیل كند.

به گفته این پژوهشگران، طرح‌های احیاء دریاچه می‌بایست سریعا به اجرا در آید. همچنین طرح‌های پیشنهادی مبنی بر انتقال آب به دریاچه نیازمند بازبینی بنیادین و اساسی‌است. به علاوه افراد و اصنافی كه در طی‌ اجرای طرح‌های احیای دریاچه از كم‌آبی متضرر خواهند شد، می‌‌بایست توسط طرح‌های جبران مافات، منصفانه، مورد حمایت قرار بگیرند.

وی افزود: در این پژوهش آمده است با توجه به عواقب فرامنطقه ای اجتماعی‌ - اقتصادی بحران دریاچه ارومیه، احیای این دریاچه نیازمند مشاركت جدی و فعالانه سازمانهای بین‌المللی است. اما  اگرچه مساعدت‌های مالی و تخصصی این سازمان‌ها در بازگردانی دریاچه به شكوه پیشینش حائز اهمیت است، اما عهده‌دار اصلی‌ این مسئولیت خود ایرانیان هستند

خاتمی اظهار داشت: در این گزارش آمده؛ ایران كشوری عمد‌تاً خشك و نیمه خشك است؛ با این وجود پیشرانی ایران برای توسعه از یك سوی، و پروژه‌های كوته‌بینانه انتقال آب برای تامین نیازهای آبی كشاورزی ناكارآمد و مناطق شهری در حال افزایش از سوی دیگر، هزینه‌های جدی بر منابع آبی كشور تحمیل كرده است. تجربه‌ خشكیدن دریاچه ارومیه و دیگر تالاب‌های كشور، و به طور كلی‌ بحران فراگیر و فزاینده منابع آبی كشور، این درس مهم را برای مسئولین و سیاستگذاران كشور دارد كه محیط‌ زیست می‌‌بایست یكی‌ از اركان ركین تمام طرح‌ها و سیاست‌گذاری‌های اقتصادی، صنعتی و توسعه در هر سطح و جایی‌ از كشور باشد.