تا ژوئیه 2015، یعنی دومین ضربالاجل تعیین شده برای تمدید توافق موقت، ایران و قدرتهای جهانی قرار است به توافق جامعی برسند که اصول کلی آن تا مارس 2015 نهایی خواهد شد. به گفته اوباما، این زمان فرصتی را برای رسیدن به توافقی که مانع از کامل شدن برنامه هستهای ایران شود فراهم میکند و امنیت آمریکا و متحدانش از جمله اسرائیل را تضمین میکند و همچنین مانع از بروز درگیری در خاورمیانه میشود.
البته رئیسجمهور آمریکا تاکید کرد از آنجا که هیچ تضمینی برای اینکه مذاکرات به توافق بینجامد وجود ندارد آمریکا همچنان همه گزینهها را مدنظر دارد. اوباما در سخنانش با اقدام کنگره برای اعمال تحریمهای جدید علیه ایران شدیدا مخالفت کرد. او هشدار داد این تحریمها به ایجاد اختلاف بین آمریکا و شرکایش در تلاش برای متوقف کردن برنامه هستهای ایران منجر خواهد شد چون آنها با افزایش تحریمها مخالفند.
او صراحتا گفت تصویب تحریمهای جدید علیه ایران را وتو خواهد کرد. تصمیم اوباما که در اظهاراتش نمایان است نشان میدهد او نمیخواهد اشتباهات دولتهای گذشته را تکرار کند. اوباما گفته است دولتهای قبلی در رویارویی با چالشها برای اقدام نظامی عجله کردند و آمریکا را در مبارزه نظامی غیرضروری درگیر کردند در حالی که لزوم ایجاد یک استراتژی گسترده برای بررسی و حل واقعیتهای بینالمللی را نادیده گرفتند. او میگوید سیاست دولت کنونی آمریکا براساس ترکیبی از قدرت نظامی و دیپلماسی است.
جان کری، وزیر خارجه آمریکا گفت اگر توافقی نباشد ایران به پیشرفتهای هستهایاش ادامه خواهد داد و تحریمهای بیشتر سیستم و چارچوب کلی تحریمها را خراب خواهد کرد. او گفت یکی از مقامات ارشد موساد به هیاتی از سنا گفته است اعمال تحریمها در شرایط کنونی مانند پرتاب نارنجک در روند [کنونی مذاکرات] است. جان کری گفته است جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای در چارچوب توافق موجب بهبود اوضاع امنیتی اسرائیل خواهد شد.
سامانتا پاور، نماینده آمریکا در سازمان ملل گفت توافق نهایی تنها در صورتی با ایران امضا خواهد شد که گروه 1+5 متقاعد شوند فعالیتهای هستهای ایران صرفا برای مصارف صلحآمیز است. او گفت اگر مشخص شود رسیدن به توافق غیرممکن است دولت آمریکا مذاکرات را متوقف خواهد کرد و برای اعمال فشار بیشتر با کنگره همکاری میکند. البته پاور با نظر اوباما در این باره که اعمال تحریمهای جدید در شرایط کنونی منجر به متوقف شدن مذاکرات خواهد شد و آمریکا مسؤول ایجاد این بنبست خواهد بود، موافق است. او میگوید در این صورت آمریکا به جای منزوی کردن ایران در نهایت خودش را منزوی میکند و ممکن است فرصت از بین بردن تهدید ایران را با استفاده از راههای صلحآمیز از دست بدهد.
بعید به نظر میرسد دولت آمریکا واقعا بر این باور باشد که تا بهار 2015 توافقی حاصل خواهد شد؛ توافقی که تضمینی برای صلحآمیز بودن فعالیتهای هستهای ایران و مانعی برای پیشرفتهای بیشتر هستهای باشد. احتمالا مقامات دولت آمریکا فکر میکنند میتوانند به توافق جامعی که ساختار آن شبیه توافق موقت است دست یابند. چنین توافقی به ایران اجازه میدهد فعالیتهایش را در چارچوب پارامترهای هستهای موجود احتمالا با نظارتهای بیشتر و دقیقتر حفظ کند. در عمل ایران میتواند گزینه ارتقای توانمندی هستهای را هر زمان که تصمیم بگیرد حفظ کند.
دولت آمریکا احتمالا بر این باور است که چنین توافقی حتی اگر چندان مطلوب هم نباشد میتواند به آمریکا برای ادامه مذاکرات به ایران فرصتی بدهد، در شرایطی که هیچ ترس و نگرانی از پیشرفت برنامه هستهای ایران در آیندهای نزدیک نخواهد بود. دولت آمریکا تا زمانی که مذاکرات ادامه دارد بر موضع خود مبنی بر اینکه تحریمهای جدید ممکن است باعث شود ایران دست از مذاکرات بر دارد سرسختانه اصرار میکند.
در عین حال فشار کنگره برای اعمال تحریمهای بیشتر به منظور برانگیختن مقامات ایران برای انعطافپذیری بیشتر منطقی به نظر میرسد. دعوت از بنیامین نتانیاهو برای سخنرانی در کنگره درباره ایران در حالی که طرحی برای تصویب تحریمهای جدید مطرح است موجب افزایش نگرانیهای دولت آمریکا شده است.
سخنرانی نتانیاهو در کنگره نه فقط باعث افزایش تنش بین دولت آمریکا و اسرائیل شده است بلکه تنش بین اوباما و اعضای دموکرات کنگره را که از اعمال تحریمهای بیشتر علیه ایران حمایت میکنند هم بیشتر کرده است. این نمایندگان برای اینکه نشان دهند با رئیسجمهور هماهنگ هستند حمایتشان از تصویب تحریمهای جدید را تا ماه مارس به تعویق انداختند. نانسی پلوسی، نماینده دموکرات کنگره بهطور غیرمستقیم در اظهاراتش گفته است نتانیاهو در شرایط کنونی نباید این دعوت را قبول میکرد. به تعویق افتادن زمان رایگیری برای تصویب تحریمهای بیشتر فضای مانور را برای دولت آمریکا در قبال ایران بیشتر میکند. این تعویق همچنین تا حدودی تنش بین اسرائیل و دولت آمریکا را کاهش میدهد.
منبع: وطن امروز