«امروز مهمترین ابزار جنگ بین قدرتها در دنیا رسانه است و امروز حتی قدرتهای بزرگ هم با رسانهها دارند کار میکنند. امروز تأثیر رسانهها و تلویزیونها و هنرها و این شبکههای عظیم اطلاعرسانى اینترنتی و... از سلاح و از موشک و از بمب اتم بیشتر است. امروز دنیا، یک چنین دنیایی است. روز به روز هم دارند این میدان را گسترش میدهند».
علیرغم سخنان و تاکیدات رهبر انقلاب بر اهمیت رسانه، امروزه کشور ما با وجود پیشرفتهای بسیار در زمینه نظامی، در امر تولید و استفاده از ظرفیتهای رسانهای از رقیبان خود عقبتر بوده و در بسیاری موارد به تقلید صرف اکتفا کرده است. این در حالی است که کشورهای غربی، تولید سلاح رسانهای را مرکز توجه خود قرار دادهاند؛ تا جایی که رژیم صهیونیستی در یکی از مهمترین دانشگاههای خود، یک آزمایشگاه برای تولید انواع سلاحهای رسانهای تاسیس کرده است.
معرفی آزمایشگاه خلاقیتهای رسانهای در فلسطین اشغالی
آزمایشگاه خلاقیتهای رسانهای که به اختصار miLAB نام دارد، یک آزمایشگاه پژوهشی است که به بررسی آینده رسانهها، فنآوری، و تعامل انسان و کامپیوتر میپردازد. این آزمایشگاه در انستیتو IDC Herzliya واقع شده است. این انستیتو نخستین موسسه خصوصی آموزش عالی در رژیم صهیونیستی به شمار میرود که سال 1994 تاسیس شده و هم اکنون بسیاری از فارغالتحصیلان آن، جایگاههای کلیدی در بخشهای دولتی، شرکتهای معتبر و بنگاههای اقتصادی مختلف این رژیم را دارا هستند.
این دانشگاه متشکل از ده دانشکده است که آزمایشگاه خلاقیتهای رسانهای، در دانشکده ارتباطات آن واقع شده و با دانشکده علوم کامپیوتر در تعامل است. اعضای این آزمایشگاه، دانشجویانی هستند که در رشتههای ارتباطات، علوم کامپیوتر و روانشناسی تحصیل میکنند و یا فارغالتحصیل شدهاند. اداره آزمایشگاه نیز از سویی بر عهده اعضای هیات علمی دانشگاه و از سوی دیگر بر عهده تاجران و سرمایهگذاران است. از جمله حامیان مالی و استراتژیک این آزمایشگاه میتوان به مایکروسافت، گوگل و جنرال موتورز اشاره کرد. این آزمایشگاه هم چنین با مراکز تحقیقاتی بینالمللی در زمینه فنآوریهای حوزه رسانه همکاری میکند. اعضای این آزمایشگاه با دانشجویان و اساتید دانشگاه MIT آمریکا نیز در تعامل بوده و از نتایج پژوهشهای آنها استفاده میکنند.
حال این سوال پیش میآید که چنین آزمایشگاهی با این همه تشکیلات و هزینه، چه هدفی را دنبال می کند؟ miLAB در سایت رسمی خود، برقراری ارتباط میان فنآوری و رسانه و نیز ارتباط میان صنعت و دانشگاه را از جمله اهداف خود، عنوان کرده است. هم چنین فعالیت عمده این آزمایشگاه انجام پژوهش در زمینه توسعه نرمافزارهای کاربردی تلفن همراه و طراحی و تولید آزمایشی نرمافزارهایی است که با قرار گرفتن نسخههای اولیه آنها بر روی سایت، تست و عیبیابی آنها از طریق مخاطبان سایت، انجام میپذیرد.
هم چنین طبق ادعای این سایت، بررسی و تحقیق بر روی آینده رسانهها یکی از اهداف این آزمایشگاه به شمار میرود و اسرائیل به دنبال آن است که با تاسیس این آزمایشگاه، آینده رسانهها را در اختیار بگیرد.
چنین به نظر میرسد که نرمافزارهای موبایلی هم چون وایبر، تنها بخشی از نتایج پژوهشهای این آزمایشگاه رسانهای بوده و در آینده شاهد نرمافزارهای متعدد بیشتری خواهیم بود که همگی از دل این آزمایشگاه بیرون آمدهاند.
بدون شک، ایجاد تعامل میان صنعت و دانشگاه، نمیتواند هدف نهایی این آزمایشگاه به شمار آید؛ همان طور که علم ارتباطات نشان میدهد، وظیفه و هدف نهایی هر رسانهای تاثیرگذاری بر مردم و سوق دادن آنها در جهتی است که صاحبان و سیاستگذاران هر رسانه، به دنبال آن هستند. رسانههای جدید و از جمله نرمافزارهای موبایل هم از این قاعده مستثنی نیستند. اگرچه ظاهر رسانههای جدید بر خلاف رسانههای سنتی، دموکراتیک و مشارکتی به نظر میرسد؛ با این حال مواردی از جاسوسی و یا تلاش برای تغییر افکار عمومی از سوی آنها به اثبات رسیده است. حتی اگر این موارد را هم در نظر نگیریم و هدف سرگرمی را در راس اهداف این رسانههای جدید تعاملی به حساب آوریم، نتیجه آن چنین خواهد بود که رسانههای جدید با سرگرمسازی مخاطبان خود، این بار به جای آن که به مردم تحمیل کنند که "به چه فکر کنند" و "چگونه فکر کنند"، به آن ها تحمیل خواهند کرد که به بسیاری از امور اصلا "فکر نکنند" !
حضور متخصصین ارتباطات و روانشناسی در راس این آزمایشگاه بیانگر آن است که مردم و تاثیرگذاری بر آنها، در مرکز توجه سازندگان نرمافزارها قرار دارد. متخصصین این دو رشته، انجام پژوهشهایی در زمینه ویژگیهای فردی و جمعی انسانها در تعاملها و ارتباطاتهایشان بر عهده دارند که متخصصان علوم کامپیوتر از نتایج آنها برای تولید نرمافزارهای رایانهای و تاثیرگذاری بیشتر آنها استفاده میکنند. در نهایت نیز تجار و سرمایهگذاران ضلع دیگر این مثلث را تشکیل میدهند که تجاریسازی نرمافزارها را بر عهده دارند.
تحلیل عملکرد این آزمایشگاه رسانهای و تولید نرمافزارهای موبایلی به صورت کاملا مهندسیشده و برنامهریزی شده، علاوه بر آن که قدرت و اهمیت رسانهها در جهان امروز را نشان میدهد، میتواند به عنوان الگویی برای انجام پژوهش و تولید نرمافزار رسانهای در داخل، مورد استفاده قرار گیرد. یکی از دلایلی که رسانههای داخلی ایران، از جمله نرمافزارهای موبایلی بومی، در جنگ نرم و مقابله با نمونههای خارجی خود آن طور که باید موفق نبودهاند، انجام ندادن پژوهشها و استفاده نکردن از متخصصان در مرحله پیش تولید است؛ در نتیجه شبکههای اجتماعی و نرمافزارهای موبایلی داخلی، همان مدل غربی را الگو قرار داده و مطابق قانون جرائم رایانهای در داخل پیاده کردهاند. تعامل سهگانه متخصصان ارتباطات و رسانه، متخصصان علوم کامپیوتر و نرمافزار و نیز سرمایهگذاران و تجار، میتواند به عنوان راهبردی در جهت موفقیت بیشتر تولیدات رسانهای داخلی، موثر واقع شود.
غیر از وایبر، این آزمایشگاه محصولات دیگری هم دارد. یک بازی ویدئویی برای آموزش رقص به نام ویرتوزو؛ ویرتوزو یک بازی آموزش رقص است که توسط این آزمایشگاه تولید شده و روی کنسول کینکت اجرا میشود. خاصیت مهم این بازی آن است که به زنان و مردان پیر این اشتیاق را میدهد که در سالن رقص این بازی، با حرکات واقعی خود، آواتارشان را به حرکت در آورند. علیالظاهر این بازی برای آن ساخته شده است تا به پیرمردان و پیرزنان کمک کند تا از لحاظ فیزیکی تحرک بیشتری داشته باشند و به کسانی که به سختی راه میروند کمک کند تا تعادل خود را بیشتر حفظ کنند.
اجرای این بازی با کمک سنسورهای حرکتی کنسول کینکت انجام میشود. این سیستم با مقایسه حرکات کاربر با حرکات ذخیره شده در دیتابیس خود، عمل شبیهسازی خود را انجام میدهد.