گروه بین‌الملل مشرق- "هیلاری رودهام کلینتون" وزیر اسبق امور خارجه آمریکا در کابینه اول باراک اوباما و همسر "بیل کلینتون" چهل و دومین رئیس‌جمهور آمریکا است. کلینتون که نتوانست در سال 2008 میلادی نامزدی حزب دموکرات را برای شرکت در انتخابات ریاست‌جمهوری به دست آورد، به عنوان یکی از نامزدهای احتمالی انتخابات سال 2016 میلادی در نظر گرفته می‌شود .کلینتون در سال 2016 میلادی، 69 ساله خواهد شد و نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد در صورتی که بخواهد وارد عرصه انتخابات شود و به عنوان نخستین رئیس‌جمهور زن آمریکا انتخاب شود، از حمایت قابل‌توجهی در میان دموکرات‌ها برخوردار خواهد بود.

"این دولت باید برود به جهنم"! این پاسخ قاطع زن جوانی بود که از بلاورس برای شرکت در دوره آموزشی "تِک کمپ" به لیتوانی آمده بود. وقتی از او به عنوان یکی از فعالان حامی دموکراسی پرسیدم که آیا در بازگشت به کشورش نگران عواقب حضورش در اینجا نیست، با این پاسخ روبرو شدم.

"تک کمپ" دوره آموزشی بود که در ژوئن 2011 توسط وزارت امور خارجه آمریکا در محلی در نزدیکی لیتوانی برگزار شد. هدف از برگزاری این دوره آشنا نمودن فعالان مدنی منطقه با چگونگی استفاده از فناوری به منظور پیشبرد اهداف خود و گریز از آزار و اذیت های احتمالی بود. در میان کشورهایی که پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی استقلال یافتند، یکی از سرکوبگرترین حکومت ها متعلق به بلاروس بود. اما آنطور که این زن به من گفت او هیچ ترسی از حکومت نداشت و هم اکنون به لیتوانی آمده بود تا با آموختن تکنیک ها و مهارت های جدید یک قدم از سانسورچی ها و ماموران امنیتی پیش تر باشد. من به شخصه شیوه کار او را می پسندیدم.

حدود 80 فعال مدنی از 18 کشور در یک اتاق کوچک در شهر "ویلنیوس" در کنار یکدیگر جمع شده بودند تا در یک دوره آموزشی دو روزه شرکت کنند. این افراد که اغلب آنها را مخالفان حکومت و بنیانگذاران نهادهای مردمی تشکیل می دادند به دنبال ابزارهای جدیدی بودند تا از طریق آنها دیدگاه های خود را بیان کنند و سانسورها را دور بزنند. در این کارگاه دو روزه گروهی از کارشناسان وزارت امور خارجه حضور داشتند تا به آنها شیوه حفاظت از حریم شخصی در فضای مجازی و چگونگی گذر از سیستم های امنیتی دولتی را بیاموزند. نمایندگانی از توئیتر، فیس بوک، مایکروسافت و اسکایپ نیز در این دوره شرکت کرده بودند.

به گفته برخی از فعالان مدنی، حکومت بشار اسد هشتگ هایی را که مخالفان از آنها در توئیتر استفاده کرده بودند شناسایی کرد و سپس به منظور گمراه نمودن کاربران حامی مخالفان، اقدام به انتشار هرزنامه هایی با پرچسب های مشابه در اینترنت نمود. حال سوال آنها این بود که آیا می توانند از اینگونه اقدامات جلوگیری کنند؟ برخی از فعالان مدنی نیز به دنبال یافتن راهکارهایی بودند تا با بهره گیری از آنها بتوانند در مواقع بحران در کوتاه ترین زمان ممکن مکان راهپیمایی ها و سرکوب‌ها را شناسایی کنند.

همان شب، من به اتفاق هیئت همراه برای شام به یک رستوران محلی در ویلنیوس رفتم. به هنگام صرف شام نظر آنها را درباره اتفاقات آن روز جویا شدم. "الک رأس" مشاور ارشدم، از روند برگزاری دوره آموزشی اظهار خشنودی کرد. در واقع او همان شخصی بود که در سال 2008 به کمپین انتخاباتی اوباما کمک کرد تا به "سیلیکون ولی" (محل استقرار غول های فناوری جهان از جمله اینتل، اپل، گوگل، یاهو و...) و گستره وسیع صنعت فناوری راه یابد و از آن به نفع خود بهره ببرد. پس از اینکه به عنوان وزیر خارجه آمریکا انتخاب شدم از او خواستم تا به وزارتخانه تحت سرپرستی من کمک کند تا با مقتضیات و دگرگونی های قرن 21 همسو شود. با اینکه اطلاعات شخصی من در زمینه فناوری محدود بود به خوبی میدانستم که فناوری های جدید چطور شیوه ارتباط، کار و حتی سرگرمی های مردم در اقصی نقاط جهان را تغییر داده است و به همان نسبت می تواند بر روابط دیپلماتیک موثر باشد.

آن شب در صحبت هایمان به این نکته اشاره کردیم که این ابزارها به خودی خود نه مخرب هستند و نه سازنده. همانطور که هم می شود از فولاد در ساخت بیمارستان استفاده کرد و هم در ساخت تانک و یا انرژی هسته ای هم می تواند انرژی مورد نیاز یک شهر را تامین کند و هم موجب ویرانی آن شود، فناوری ها نیز می توانند در خدمت اهداف خوب و بد قرار گیرند. به همین دلیل در اینجا به منظور بهره مندی از مزایای فناوری باید کاملا مسئولانه عمل می کردیم تا احتمال خطرات ناشی از آن را کم کنیم.

فناوری راه حل های جدیدی برای حل مشکلات ارائه داده و به بهبود منافع و ارزش های آمریکایی کمک شایانی کرده است. ما با به خدمت گرفتن فناوری تلفن همراه و رسانه های اجتماعی علاوه بر حفظ حوزه وظایف دولت، مانع از سوء استفاده از اسناد شده و به زنان و جوانان، که معمولا در حاشیه قرار داشتند، قدرت بیشتری دادیم. به شخصه شاهد بودم که چطور اختراعات جدید به مردم کمک کرد تا فقر را پشت سر بگذارند و کنترل بیشتری روی زندگی خود داشته باشند. بطوریکه کشاورزان کنیایی با استفاده از تلفن همراه و فناوری های بانکی مرتبط با آن توانستند 30 درصد بر درآمد خود بیفزایند. همچنین با بهره گیری از همین فناوری ها اطلاعات بیشتری درباره چگونگی مبارزه با آفات کسب کردند.

در بنگلادش، بیش از 300 هزار نفر برای یادگیری زبان انگلیسی از طریق گوشی های تلفن همراه نامنویسی کردند. در حال حاضر، در کشورهای در حال توسعه، حدود 4 میلیارد تلفن همراه وجود دارد که بخش زیادی از آن در اختیار کسانی همچون کشاورزان، رانندگان و فروشندگان قرار دارد. در واقع پیش از این هیچگاه امکان دسترسی به آموزش و فرصت یادگیری برای این دسته از افراد فراهم نبوده است. مطالعات و تحقیقات صورت گرفته نشان می دهد افزایش 10 درصدی ضریب نفوذ تلفن همراه در کشورهای در حال توسعه می تواند سقف تولید ناخالص ملی را 0.6 تا 1.2 درصد افزایش دهد که خود به معنای کسب میلیون ها دلار سود و ایجاد هزاران فرصت شغلی است.

البته ما از آن روی سکه و تاثیرات مخرب انقلاب دیجیتال غافل نبودیم. شبکه اینترنت به واسطه سرعت، تاثیرگذاری و سهولت دسترسی به آن، امکان انجام اقدامات غیرقانونی را در سطح وسیع فراهم کرده است. همانطور که می دانید بخش زیادی از اطلاعاتی که در اینترنت وجود دارد قابل استناد نیست. اما این تنها بخش کوچکی از مشکل است. تروریست ها و گروه های افراطی از اینترنت به منظور ترویج کینه و نفرت، عضو گیری، طراحی و اجرای حملات تروریستی استفاده می کنند. قاچاقچیان انسان با فریب افراد، شیوه جدیدی از برده‌داری را با استفاده از شبکه اینترنت راه اندازی کرده اند. سوء استفاده جنسی از کودکان بیداد می کند. هکرها به شبکه موسسات مالی، فروشگاه ها، شبکه تلفن همراه و ایمیل شخصی افراد نفوذ کرده اند. گروه های جنایتکار و نژادپرستان با بهره گیری از توان جاسوسی خود اقدام به راه اندازی جنگ های سایبری نموده اند. بطوریکه زیرساخت های اصلی چون سیستم کنترل ترافیک هوایی به شدت در مقابل حملات سایبری آسیب پذیر است.