روزنامه‌های زنجیره‌ای اصلاحات روز یک‌شنبه را با تمرکز خبری - تحلیلی بر موضوع حاشیه‌ساز حضور علی مطهری در شیراز و تأیید شورای امنیت بر توافق هسته‌ای آغاز نمودند.
محمد جواد ظریف، عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان همچنین در پاسخ به این سؤال روزنامه ایران کهآیا تاکنون از مقامات ارشد نظام بابت رعایت نشدن موارد ابلاغی، «تذکر» گرفته‌اید؟ دستورالعمل مذاکراتی‌تان چیست؛ تصریح کرد «ما همه جزئیات مذاکره را گزارش می‌دهیم و در مواردی هم که نیاز باشد به ما پاسخ داده می‌شود. نمی‌توانم بگویم تذکر یا اخطار، بلکه پاسخ به گزارشی را که ارائه می‌دهیم دریافت می‌کنیم. در این گزارش‌ها بعضاً گفته می‌شود که کاری را مطابق نظرمقامات ارشد انجام بدهیم یا از انجام کار به شکل خاصی صرف‌نظر کنیم و ما نکته‌های مورد نظر آنان را رعایت می‌کنیم. این روند طبیعی است. مجریان سیاست به سیاستگذاران کشور گزارش می‌دهند و بحث و تبادل نظر در سطوح مختلف صورت می‌گیرد و در نهایت سیاستگذاران هم نظرشان را اعلام می‌کنند و مباحث جمع‌بندی می‌شود و این جمع‌بندی، مبنای عمل قرار می‌گیرد. اگر هم نیاز به اصلاح باشد، تصحیح اتفاق می‌افتد. در غیر این صورت، همان تصمیم قبلی ادامه پیدا می‌کند. دیپلمات‌های طرف مقابل هم وضعیت مشابهی دارند. در طول مذاکرات، بارها، دیده شده که هر دو طرف بعد از مشورت با پایتخت‌ها درباره موضوعی، با دیدگاه متفاوتی از موضع قبلی خویش به میز مذاکره بازگشته‌اند و چنین اتفاقاتی در مذاکرات دیپلماتیک؛ مسأله عجیبی نیست.»
روزنامه مردم سالاری
ارگان رسمی حزب مردم سالاری یک‌شنبه را با تیترهای «متن توافق هسته‌ای به قطعنامه شورای امنیت تبدیل می‌شود» و «آماده‌باش همیاران پلیس برای نوروز 94» روانه پیشخوان مطبوعات کشور شده است.
· چرا طرح انرژی هسته‌ای از اسکناس‌ها حذف شد؟
«تغییر نماد انرژی هسته‌ای اسکناس 50000 ریالی می‌تواند نشانه‌ای از این باشد که دولت سعی می‌کند مسئله هسته‌ای را به سطح فنی و کارشناسی بازگرداند» بخشی از جواب جواد قربانی آتانی به چرایی حذف نماد انرژی هسته‌ای از اسکناس‌های جدید 50000 ریالی است.
این روزنامه‌نگار اصلاح‌طلب در صفحه سیاسی روزنامه مردم سالاری نوشت«به نظر می‌رسد با روی کار آمدن دولت یازدهم، به مسائل سیاسی داخلی و خارجی با رویکردی عقلانی‌تر نظر می‌شود. به همین دلیل می‌توان گفت تغییر نماد انرژی هسته‌ای اسکناس 50000 ریالی می‌تواند نشانه ای از این باشد که دولت سعی می‌کند مسئله هسته‌ای را به سطح فنی و کارشناسی بازگرداند و حل بحرانی که بر سر آن ایجاد شده را نیز به عنوان مساله‌ای دیپلماتیک که در حیطه تخصصی کارشناسان روابط خارجی است، از وضعیتی که آن را به حیثیت عمومی دولت گره می‌زند، خارج کند.
در واقع اگر قرار است مسله‌ای به عنوان خواست عمومی مطرح شود، باید آن را به رأی عمومی نیز گذاشت، آنگاه در صورت جلب اکثریت آرا در خصوص آن مسئله، ابعاد فنی و اجرایی آن دیگر بر عهده متخصصان و متولیان امور است. اما اگر قرار نیست که مسئله ای به رأی عمومی گذاشته شود و دولت به عنوان نماینده مردم در آن مساله ذی صلاح تشخیص داده می‌شود، حرکت‌های ایذایی و پوپولیستی تنها به بغرنج شدن آن مسئله و خارج شدنش از حیطه تخصصی خاص آن منجر خواهد شد. اقدام اخیر دولت یازدهم از درک این امر حکایت دارد و می‌توان گفت این دولت تلاش خواهد کرد در ماه‌های پیش رو رنگ و لعاب پوپولیستی و حیثیتی که در ده سال گذشته به مسئله هسته‌ای ایران زده شده است را هر چه بیشتر بزداید.»
روزنامه ابتکار
روزنامه ابتکار یک‌شنبه را به تیترهای «شاکی کیه؟ متهم؛ متهم هم شاکیه!» و «اطمینان رئیس‌جمهوری به ملت درباره کم‌آبی» اختصاص داد.
· توضیح بعد از حاشیه‌سازی منطقه دستیار ویژه رییس‌جمهور
بار دیگر سخنان علی یونسی، دستیار ویژه رئیس‌جمهور در امور اقوام و اقلیت‌های مذهبی برای کشور حاشیه‌سازی داشت؛ اما این‌بار سخنان وی «منافع ملی» کشور را به خطر انداخت و پازل‌های ایران‌هراسی در منطقه را کامل کرد.
روزنامه ابتکار در صفحه سیاسی خود به انعکاس توضیح علی یونسی نسبت به سخنانش پرداخته است وی در همین راستا نوشت«حجت‌الاسلام علی یونسی با بیان اینکه آنهائی که همیشه مخالف وحدت و امنیت عراق و ایران بوده‌اند و همیشه دنبال این بوده‌اند که بین کشورهای منطقه اختلاف ایجاد شود با جعل و تحریف خبر جوسازی کردند، اظهار کرد: متاسفانه بعضی از دوستان ما هم قبل از اینکه از اینجا بپرسند از حرف آن‌ها موضع گرفتند.
یونسی در ادامه با اشاره به اینکه آنچه که من گفتم دقیقاً طبق متن سخنرانی است و رسانه‌ها آن را دارند، تاکید کرد: آنچه که من گفتم دقیقاً تاکید بر ضرورت همکاری و هماهنگی با کشورهای منطقه در مقابل گروه‌های افراطی داعش و مقابله با نفوذ اسرائیل و کشورهای خارج از منطقه که همیشه دشمن وحدت و منافع کشورهای منطقه بودند، بوده است. یونسی ادامه داد: متاسفانه دوستان در داخل مسئله را جناحی و سیاسی کرده‌اند در صورتی‌که این منافع جمهوری اسلامی است، حالا به دلیل اینکه این حرف‌های اساسی را من گفتم نباید حرف و هدف را مخدوش و صحبت‌های من را تحریف کنند و به خاطر دشمنی با من نباید با منافع ملی دشمن شوند. وی در پایان یادآور شد: توضیح دادن معنایش این نیست که من عقب‌نشینی کردم برای اینکه حرف اشتباهی نگفتیم که عقب‌نشینی کنیم، بلکه تنها حرف‌هایم را توضیح می‌دهم.»
روزنامه اعتماد
روزنامه اصلاح‌طلب اعتماد نیم‌تای بالای صفحه اول خود را به تیترهای «مذاکرات در آستانه بهار» و «قصه آدم‌ها» اختصاص داده است.
· دستور ویژه رییس‌جمهور برای پیگیری حادثه شیراز
واکنش‌ها به لغو سخنرانی علی مطهری در شیراز همچنان ادامه دارد و حجت‌الاسلام روحانی دستور ویژه برای پیگیری عاملان حمله به علی مطهری را داده است. روزنامه اعتماد در صفحه سیاسی خود در انعکاس این دستور نوشت«حادثه حمله افراد ناشناس به علی مطهری پس از هفت روز به دفتر رییس‌جمهوری کشید و سرانجام با دستور رییس‌جمهوری و وزیر کشور مقرر شد هیاتی عازم شیراز شود.
قائم مقام وزیر کشور در این باره روز شنبه به خبرگزاری ایرنا گفت: «در اجرای دستور رییس‌جمهوری به وزیر کشور جهت رسیدگی به تعرض، اهانت و ضرب و شتم به علی مطهری، نماینده مجلس شورای اسلامی و نیز ایجاد بی‌نظمی در شهرستان شیراز، کمیته‌ای برای رسیدگی به این موضوع امروز از سوی وزیر کشور تشکیل شد.» وی اظهار کرد: «وزیرکشور همچنین اعضای این کمیته را موظف به عزیمت به شیراز برای بررسی حادثه و تحقیق با همکاری مسوولان محلی و شناسایی عاملین، آمرین و مباشرین حادثه کرده است.» قائم مقام وزیرکشور تصریح کرد: «وزیر کشور همچنین در اجرای دستور رییس‌جمهوری مقرر کرد تا قاصرین یا مقصرین نیز شناسایی و به جدیت مطابق قانون با آن‌ها برخورد شود. گزارش موضوع را وزارت کشور جهت اعلام نتیجه قطعی به ریاست‌جمهوری اعلام خواهد کرد» سخنگوی وزارت کشور اظهار داشت: «این کمیته ویژه با مسوولیت دکتر ذوالفقاری معاون امنیتی و انتظامی وزیرکشور، سردار موذنیان رییس دفتر جانشین فرماندهی کل قوا در نیروی انتظامی، دکتر سامانی رییس بازرسی و ارزیابی عملکرد وزارت کشور تشکیل شده است.» امیری با بیان اینکه «وزارت کشور بار دیگر مراتب تأسف عمیق خود را از آنچه در شیراز برای برادر علی مطهری پیش آمده است، اعلام می‌دارد»، گفت: «اینگونه رفتارها خلاف آموزه‌های دینی و حقوق قانونی و مصالح کشور بوده و به جز آب بر آسیاب دشمن ریختن و ایجاد خوراک رسانه‌ای برای رسانه‌های بیگانه سودی به همراه ندارد.»
قائم مقام وزیرکشورهمچنین در پاسخ به این سؤال که با توجه به تحلیل رسانه‌ها و بخشی از افکار عمومی در مورد عملکرد استاندار فارس در حادثه حمله به مطهری و نیز موارد مشابه دیگر در شیراز چه تکلیفی برای این مسوول مشخص خواهد شد، گفت: «هنوز برای پیشداوری درباره استاندار فارس زود است و نباید پیش از رسیدگی به پرونده این حادثه درباره عملکرد استاندار فارس پیشداوری کنیم.» سخنگوی وزارت کشور تاکید کرد: «قرار است هیاتی که شنبه برای بررسی پرونده حادثه شیراز در وزارت کشور تشکیل شده است موضوع حادثه و توضیحات استاندار فارس را بررسی و نتیجه را اعلام کند.»
روزنامه شرق
روزنامه اصلاح‌طلب شرق صفحه اول خود را به تیترهای «توافق هسته‌ای به تأیید شورای امنیت می‌رسد» و «عناصر دموکراتیک فقه شیعه» اختصاص داد.
· پرونده زنجانی تا اطلاع ثانوی محرمانه است
«پرونده بابک زنجانی محرمانه است» یا «پرونده بابک زنجانی محرمانه نیست». عبارت اولی را رییس کمیسیون انرژی مجلس و عبارت دومی را نماینده عضو کمیته پیگیری پرونده زنجانی بر زبان جاری ساخته‌اند.
روزنامه شرق در صفحه سیاسی خود به نقل از امیرعباس سلطانی نوشت «زنجانی از سوی برخی متنفذان سیاسی و اقتصادی در داخل کشور و دانه‌درشت‌ها حمایت می‌شده و این افراد از برخی حمایت‌های مهم برخوردار بوده و امیدواریم این حمایت‌ها چتر امنی برای آن‌ها فراهم نیاورد.» او تاکید دارد که «احضار و شکایت از ما موجب نمی‌شود که در موضوع پیگیری پرونده زنجانی ساکت بنشینیم و این مساله را قبول نداریم که پرونده زنجانی محرمانه است. اتفاقاً پرونده زنجانی نه تنها محرمانه نیست بلکه اطلاع‌رسانی درباره زوایای آن حق ملی هر شهروند ایرانی است و وظیفه نماینده پیگیری وضعیت پرونده این فرد فاسد است.» کمیسیون انرژی و به‌ویژه «کمیته پیگیری پرونده بابک زنجانی» این‌روزها مشغول کارند تا هرطور شده سرنخ و اطلاعات جدیدی از پرونده به دست آورند.
آخرین تیر ترکش کمیسیون انرژی مجلس نهم، فرستادن چهارنامه به چهاروزارتخانه و پرسش درباره پشت‌پرده‌های پرونده زنجانی است؛ ماجرایی که تا این لحظه به نتیجه خاصی نرسیده است. یکی دیگر از اقدام‌های کمیسیون، درخواست از قوه‌قضاییه برای شرکت نماینده‌ای در جلسه کمیسیون انرژی و توضیح درباره پیگیری پرونده بوده؛ تقاضایی که هنوز پاسخی به آن داده نشده است. تغییر هیات‌رییسه کمیسیون انرژی برخی را امیدوار کرده بود که شاید تلاش بیشتری برای تحقیق درباره پرونده زنجانی در دستور کار قرار گیرد اما حالا پیگیری‌های «شرق» نشان از آن دارد که این تغییرات درون کمیسیونی راه به جایی نبرده و ماجرا کماکان در هاله‌ای از ابهام است.
روزنامه آرمان امروز
روزنامه آرمان امروز صفحه اول خود را به تیترهای «دستور روحانی برای بررسی حمله به مطهری» و «لشکرکشی دیپلمات‌ها به لوزان سوئیس» اختصاص داد.
· رضایت هاشمی از روحانی/ خودشان بهار عرب می‌گویند و در اینجا بعضی‌ها تعبیر به «بیداری اسلامی» می‌کنند
روزنامه آرمان امروز به دیدار نزدیک‌ترین حامی خود رفته است. هاشمی‌رفسنجانی از سیاست خارجی دولت حسن روحانی راضی است وی در این رابطه اظهار داشت«تصمیمات ایشان را درست می‌دانم. یکی از مسائل مهمی که باید به شکل کلیدی حل می‌شد، همین تحریم‌ها بود. مساله هسته‌ای هم باید به کلی حل شود و ما با خیال راحت، دنبال استفاده از قدرت فنی کشور در جهت بهره‌برداری دانش هسته‌ای برویم. این یک مساله بسیار مهم برای ما و منشأ بسیاری از اختلافات شده است.
من فکر می‌کنم آقای روحانی مسیر را درست انتخاب کردند. هم وزیرخارجه خوبی انتخاب و هم برنامه خوبی انتخاب کردند. رهبری هم پیش از اینکه به اینجا برسیم، عدم مخالفت مذاکره با آمریکا را که خط قرمز بود، اعلام کردند. البته قبل از دولت آقای روحانی مذاکره با آمریکا طی دو جلسه در عمان شروع شده بود. آن موقع آقای صالحی وزیر خارجه بودند. از این جهت خیالشان راحت شد که رهبری موافقت کردند، چون بدون آمریکا نمی‌شد وارد این بحث شد. راه باز شد و ایشان هم رفت. اگر کند پیش می‌رود، تقصیر دولت نیست، تقصیر طرف مقابل است. بارها در حرف‌هایم گفته‌ام اگر واقعاً حسن‌نیت باشد و مسائل سیاسی در میان نباشد، طی یک روز می‌توانیم حل کنیم.»
رییس مجمع تشخیص مصلحت سپس در پاسخ به این سؤال که بیداری عربی سرانجامی نداشت؛ اظهار داشتند«بیداری واقعاً یک واقعیت است. این واقعیت است که الان به خاطر انفجار اطلاعات و شاهراه بزرگ اطلاعاتی که همه جای دنیا را گرفته و همه می‌توانند از خیلی چیزها مطلع باشند، جوانان، مخصوصاً در کشورهای اسلامی بیدار شده‌اند. هرچند مسن‌ها باقیمانده عمرشان را به همان شکل‌های گذشته می‌گذرانند، اما جوان‌ها قانع نیستند. واقعاً این خواست وجود داشت که در تونس از واژگون‌شدن بساط یک دانشجوی دستفروش شروع شد و یک‌باره انقلاب عظیمی شکل گرفت و حکومت ریشه‌دار آنجا را از پا درآورد و بعد همان شیوه به جای دیگر رسید. مثل دومینویی که وقتی مهره‌ای افتاد، همه پشت‌سر هم می‌افتند.
مردم آمادگی داشتند و این کارها، حاصل بیداری مردم بود. خودشان بهار عرب می‌گویند و در اینجا بعضی‌ها تعبیر به «بیداری اسلامی» می‌کنند. در تفاوت اصطلاح حرفی نداریم که بیداری اسلامی یا بهار عربی باشد. مهم این است که مردم و جوانان مسلمان از حکومت‌هایشان ناراضی بودند. ناسیونالیسم عربی هم در حرکات آن‌ها بود و به سرعت پیش می‌رفت. در همانجا افرادی که ذاتاً یا به خاطر شرایطی، از میانه‌روی خارج می‌شوند، تندروی کردند که زمینه برای تروریست‌ها فراهم شد. در صورتی که لازم نبود تندروی کنند. وقتی آب گل‌آلود شد، تروریست‌ها سراغ اسلحه و خرابکاری رفتند.»
هاشمی رفسنجانی سپس درباره آخرین دیدار خود با رهبرمعظم انقلاب گفت «این‌بار به خاطر مسائل هسته‌ای بود. خدمتشان رفتم که بگویم سخت‌گیری نکنیم و الان شرایطی نیست که اینگونه باشد و می‌خواستم بیشتر توضیح دهم. صحبت‌هایم را کردم و ایشان گفت: دیروز آقای روحانی اینجا بود و راضی رفت.» و سپس نسبت به سطح روابط افزودند «مثل سابق که نمی‌تواند باشد. آن زمان هر لحظه با تلفن یا ملاقات می‌توانستیم درباره مسائل جاری مذاکره کنیم. الان کار آنگونه در بخش ما نیست. ما در اینجا کارهایمان را می‌کنیم و ایشان باید تأیید کنند. ولی آن روابط عاطفی برقرار است. ماهی یک‌بار دورهم می‌نشینیم و حرف‌های طلبگی و امروزی می‌زنیم.»
روزنامه ایران
روزنامه دولتی ایران، صفحه اول خود را به تیترهای «میز نابرابر مذاکره را به تعادل رساندیم» و «خروج از بحران آب با 10 درصد صرفه‌جویی» اختصاص داد.
· روایت ظریف از نحوه رابطه با مقامات ارشد نظام
گفت‌وگوی روزنامه دولتی ایران با محمدجواد ظریف ساعت 6:45 در وزارت خارجه صورت می‌گیرد. محمد جواد ظریف در پاسخ به این سؤال کهکانال‌های ارتباطی شما با مقامات ارشد نظام و نحوه رد و بدل اطلاعات چگونه است؟ اگردر اثنای مذاکرات نیاز به مشورت داشته باشید این مشورت چگونه انجام می‌شود؛ اظهار داشت«روش‌های مختلفی وجود دارد؛ ما در پایان هر دور از مذاکرات، گزارش دقیقی از مباحث رد و بدل شده به مقام‌های ارشد نظام ارائه می‌دهیم. گاهی اگر لازم باشد گزارش حضوری می‌دهیم.
گاهی هم که در خارج از کشور هستیم، اطلاعات در صورت لزوم؛ هنگام مذاکره منتقل می‌شود و اگر نیاز باشد، دستورالعمل دریافت می‌کنیم. البته در بسیاری موارد چارچوب‌هایی کلی برای پیشبرد بحث وجود دارد که گاهی کفایت می‌کند؛ مثلاً دربسیاری موارد که طرف مقابل، زیاده‌خواهی‌هایی طرح می‌کند، نیاز به سؤال کردن از مقام‌های ارشدمان نیست زیرا پیشاپیش مشخص است که به علت نامنطبق بودن این زیاده‌خواهی‌ها با منافع ملی و مواضع کشورمان، بلافاصله باید مطالبات زیاده‌خواهانه آنان را رد کنیم. گاهی هم مواضع طرف مذاکره به گونه‌ای است که به تبادل نظر احساس نیاز می‌کنیم و اگر ضرورت ایجاب کند برخی از اعضای تیم مذاکره‌کننده به پایتخت بازمی‌گردند و موضوع را به مقامات ارشد می‌رسانند و دیدگاه‌های آنان را به تیم مذاکره منتقل می‌کنند. در مجموع؛ شیوه‌های گوناگونی برای رد و بدل کردن اطلاعات با مقامات ارشدمان داریم که متناسب با نوع نیاز از آن‌ها بهره می‌بریم.»
عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای کشورمان همچنین در پاسخ به این سؤال کهآیا تاکنون از مقامات ارشد نظام بابت رعایت نشدن موارد ابلاغی، «تذکر» گرفته‌اید؟ دستورالعمل مذاکراتی‌تان چیست؛ تصریح کرد «ما همه جزئیات مذاکره را گزارش می‌دهیم و در مواردی هم که نیاز باشد به ما پاسخ داده می‌شود. نمی‌توانم بگویم تذکر یا اخطار، بلکه پاسخ به گزارشی را که ارائه می‌دهیم دریافت می‌کنیم. در این گزارش‌ها بعضاً گفته می‌شود که کاری را مطابق نظرمقامات ارشد انجام بدهیم یا از انجام کار به شکل خاصی صرف‌نظر کنیم و ما نکته‌های مورد نظر آنان را رعایت می‌کنیم. این روند طبیعی است. مجریان سیاست به سیاستگذاران کشور گزارش می‌دهند و بحث و تبادل نظر در سطوح مختلف صورت می‌گیرد و در نهایت سیاستگذاران هم نظرشان را اعلام می‌کنند و مباحث جمع‌بندی می‌شود و این جمع‌بندی، مبنای عمل قرار می‌گیرد. اگر هم نیاز به اصلاح باشد، تصحیح اتفاق می‌افتد. در غیر این صورت، همان تصمیم قبلی ادامه پیدا می‌کند. دیپلمات‌های طرف مقابل هم وضعیت مشابهی دارند. در طول مذاکرات، بارها، دیده شده که هر دو طرف بعد از مشورت با پایتخت‌ها درباره موضوعی، با دیدگاه متفاوتی از موضع قبلی خویش به میز مذاکره بازگشته‌اند و چنین اتفاقاتی در مذاکرات دیپلماتیک؛ مسأله عجیبی نیست.»