محمود احمدی‌نژاد سخنان هاشمی رفسنجانی را تکذیب کرد؛ روزنامه خانوادگی هاشمی رفسنجانی این اقدام را "تلاش احمدی‌نژادها برای بقای سیاسی" توصیف کرد تا با این «ترفندها» به قدرت بازگردند.

گروه سیاسی مشرق - رسانه‌های مکتوب همواره نقش عمده‌ای در هدایت افکار عمومی و جریان‌سازی رسانه‌ای به عهده دارند که در این بین جایگاه روزنامه‌ها، جایگاه ویژه‌ای است. به همین منظور گروه سیاسی مشرق به تحلیل و بررسی محتوای روزنامه‌های متعلق به جریان اصلاح‌طلب می‌پردازد.

*****

روزنامه‌های اصلاح‌طلب روز دوشنبه را با تمرکز خبری - تحلیلی بر آخرین دور از مذاکرات ایران و ۱+۵ در سال جاری در لوزان سوییس و اعلام حکم فرزند حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی آغاز نمودند.

روزنامه مردم سالاری

ارگان رسمی حزب مردم‌ سالاری دوشنبه را با تیترهای «ایستگاه لوزان و آخرین گام‌های 93 برای توافق نهایی» و «آماده‌باش هوا و زمین و دریا برای 80 میلیون سفر نوروزی» روانه پیشخوان مطبوعات کشور شده است.

· فرجام نامه آن 47 نفر

منصور فرزامی در سرمقاله روزنامه مردم سالاری با دلایل ده‌گانه به فرجام نامه 47 سناتور آمریکایی به ایران پرداخته است و نتیجه آن را استحکام سنگر سرداران دیپلماسی ایران می‌داند.

این روزنامه‌نگار اصلاح‌طلب در بخشی از دلایل خود آورده است«هفتم: ذهنیت حقوقی این 47 نفر است که گویی هنوز نمی‌دانند که قراردادهای بین‌المللی و معاهدات و توافق‌هایی از نوع مذاکرات 1+5 با تغییر دولت‌ها، کان‌لم‌یکن تلقی نمی‌شوند و به قوت حقوقی خود باقی خواهند ماند.

هشتم: اینکه سناتورها و یا هر مقام دیگری باید این را دانسته باشند که هر روز و روزگاری شرایط و ضرورت‌های خاص خود را خواهد داشت و اگر چه ممکن است با انگشتی عقربه ساعت را به عقب برگرداند اما هیچ انگشت و اراده‌ای نمی‌تواند زمان را به عقب برگرداند؛ یعنی، نه ایران امروز، ایران دیروز است و نه آمریکای امروز، آمریکای دیروز. پس «هر که این هردو نداند، عدمش به ز وجود» مهم این است که دنیای امروز با کشف این معما، حقیقت را فهمیده است که چیست.

نهم: ملت آمریکا و صاحبان قلم با تحقیق خود پی ببرند و اعلام کنند که کدامیک از این سناتورهای چهل و هفتگانه، دولت آمریکا را در زمان حاکمیت جمهوری‌خواهان به قربانگاه افغانستان و عراق برده‌اند و حال می‌خواهند دوباره آمریکا را با محتویات روی میزش به مسلخی ببرند که «راهی بس بعید و مقصدی بس خطرناک است و از نوع عراق و افغانستان نیست. تونل وحشتی است که زهره شیر فرو می‌ریزد.»

روزنامه ابتکار

روزنامه ابتکار دوشنبه را به تیترهای «واکنش بازار به توافق احتمالی» و «تهران و واشنگتن در آستانه حل اختلافات مهم» اختصاص داد.

· گفت‌وگوها برای بازگشایی سفارت انگلیس

تلاش‌ها برای بازگشایی سفارت ایران و انگلیس از کانال مجالس این دو کشور پیگیری می‌شود؛ گروه دوستی پارلمانی ایران و انگلیس پیشگام این تلاش دیپلماتیک هستند. گروه سیاسی روزنامه ابتکار در صفحه سیاسی خود در انعکاس این تلاش‌ها نوشت«عباسعلی منصوری آرانی در حاشیه جلسه علنی مجلس به تبیین جزئیات سفر هیات پارلمانی ایران به انگلیس پرداخت و گفت: در این سفر برخورد انگلیسی‌ها با گروه پارلمانی مثبت بود و گفت‌وگوها خیلی سریع و بدون تعارف انجام شد.

رئیس گروه دوستی پارلمانی ایران و انگلیس افزود: سعی کردیم مسائل فی‌مابین و مشکلات موجود را مورد بحث قرار دهیم. در خلال این موارد مسائلی همچون مبارزه با تروریسم، مبارزه با مواد مخدر و همکاری برای ثبات در سطح بین‌الملل مورد بحث قرار گرفت چون انگلیسی‌ها به خوبی می‌دانند که جمهوری اسلامی کشور ثبات‌دهنده است موضوعی که به وضوح در گفتارشان به آن اشاره کردند. این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در مورد مسائل مطرح شده در خصوص بازگشایی سفارت در ایران و انگلیس، گفت: در حال حاضر وضعیت نبود سفارتخانه در این دو کشور مفید نیست و گرفتاری‌های زیادی را برای شهروندان ایجاد کرده است چون سفارتخانه‌ها باید پیگیر موضوعات دو کشور باشند که الان به دلیل بسته شدن سفارتخانه‌ها مشکلات در سطح وزارت امور خارجه پیگیری می‌شود که این وضعیت بسیار کند و غیرمنطقی است.

منصوری آرانی در عین حال که گفت‌وگوها برای بازگشایی سفارت همچنان ادامه دارد. در همین راستا امروز بعدازظهر با کاردار غیرمقیم انگلیس ملاقاتی خواهم داشت البته قرار است وزرای خارجه ایران و انگلیس فردا در بروکسل در موضوعات مختلف دیدار داشته باشند که شاید یکی از موضوعات مورد بحث بازگشایی سفارتخانه‌ها باشد.»

روزنامه اعتماد

روزنامه اصلاح‌طلب اعتماد نیم‌تای بالای صفحه اول خود را به تیترهای «م.ه به حبس محکوم شد» و «آخرین سفر هسته‌ای 93» اختصاص داده است.

· تفاهم سیاسی در لوزان؛ پایان ماراتن هسته‌ای

روزنامه اعتماد در صفحه سیاسی خود خبر از امکان تفاهم سیاسی در آخرین سفر هسته‌ای تیم مذاکره‌کننده کشورمان می‌دهد؛ سارا معصومی در بخشی از این گزارش خبری معتقد است که مقاله در واشنگتن همزمان با مذاکره در لوزان در حال وقوع است و در همین راستا نوشت: «جان کری از شرم الشیخ راهی لوزان شد تا آخرین تیرهای در ترکش را برای به ثمر رساندن مذاکرات هسته‌ای با ایران شلیک کند. همزمان با دوئل دیپلماتیک وزرای امور خارجه ایران و امریکا در سوییس، کاخ سفید هم در جدال مداوم با کنگره‌ای تا دندان مجهز به جمهوری‌خواهانی است که مخالف هرگونه مذاکره با ایران هستند. در تازه‌ترین تحول رخ داده در این خصوص، «دنیس مک دانف» رییس ستاد کارکنان کاخ سفید به سناتورهای جمهوری‌خواه هشدار داد که لایحه نظارت کنگره بر هرگونه توافق نهایی ایران و ۱+۵، «تأثیرات بسیار منفی» بر مذاکرات خواهد گذاشت. به گزارش رویترز، این نامه هشدارآمیز مک دانف درست چند روز قبل از رسیدن مهلت پایان مارس برای رسیدن طرفین مذاکره به یک تفاهم سیاسی در خصوص موضوع هسته‌ای ایران، به سناتورهای جمهوری‌خواه فرستاده شده است. جمهوری‌خواهان کنگره که مخالف مذاکرات هسته‌ای هستند لایحه‌ای را پیشنهاد کرده‌اند که تأیید و نظارت کنگره بر هرگونه توافق نهایی با ایران را ضروری می‌داند. کاخ سفید پیش‌تر اعلام کرده بود که «باراک اوباما» چنین لایحه‌ای را در صورت تصویب نهایی، وتو خواهد کرد. مک دانف ادامه داد که کنگره در نهایت قدرت لغو یا ادامه تحریم‌های ایران را دارد اما هرگونه لایحه‌ای که نمایندگان کنگره به تصویب درآورند، می‌تواند به روند مذاکرات هسته‌ای لطمه وارد آورد. وی در نامه هشدارآمیز خود نوشت: ما معتقدیم که چنین لایحه‌ای احتمالاً تأثیرات بسیار منفی بر روند مذاکرات خواهد گذاشت، تندروها را تقویت می‌کند و با واکنش غیرسازنده از طرف مجلس ایران روبه‌رو خواهد شد و موضع امریکا را از هم‌پیمانان ما در مذاکرات تفکیک می‌کند و یک‌بار دیگر توانمندی ما برای مذاکره برای رسیدن به توافق را زیر سؤال می‌برد.»

روزنامه شرق

روزنامه اصلاح‌طلب شرق صفحه اول خود را به تیترهای «دستور آنی رییس‌جمهور، اخطار اول خودسرها» و «حکم هاشمی صادر شد» اختصاص داد.

· حکم هاشمی صادر شد/ آیا هاشمی اعتراض می‌کند؟

روزنامه شرق در صفحه سیاسی خود به بازتاب اعلام حکم مهدی هاشمی بعد از 27 جلسه رسیدگی در دادگاه پرداخت و در همین راستا نوشت «محسنی ‌اژه‌ای گفته است: «او درباره مسائل امنیتی به حبس محکوم شده و ۲۰ روز برای اعتراض فرصت دارد که اگر اعتراض نکند، حکم قطعی تلقی خواهد شد.»

دیروز اخباری غیررسمی درباره صدور حکم ۱۵ سال حبس برای «مهدی‌ هاشمی» منتشر شد که دفتر سخنگوی قوه قضاییه آن را تأیید نکرد. «علیزاده طباطبایی»، وکیل «هاشمی» هم دیروز گفت: هنوزی حکمی به ما ابلاغ نشده است.»

این روزنامه سپس به رفتارشناسی حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی نسبت به حکم فرزندش پرداخت و نوشت «هاشمی رفسنجانی در گفت‌وگوی هفته گذشته خود با «شرق» درباره پرونده پسرش در صورت صدور حکم گفته بود: «اعتراض می‌کنم، دعوا نمی‌کنم. اگر قاضی به حکم برسد، هیچ حرفی ندارم، چون قانون است و اگر قاضی نرسد و دستور بدهند، طبعاً هرکس هم باشد، اعتراض می‌کند.»

او درباره روند پرونده هم گفته بود: «ماحصلی که به من اطلاع داده شده، این است که این‌ها بدون هیچ دلیلی تعداد زیادی اتهام درست کرده بودند. مثلاً همین قضیه استات‌اویل قبلاً سه بار مطرح شده بود و هر سه بار گفتند که هیچ ردی از مهدی هاشمی در آن نیست و هیچ اسمی از مهدی هاشمی در قراردادی که عباس یزدان پناه بست، دیده نمی‌شود. یک‌بار چند گروه ازاینجا فرستادند که برادر آیت‌الله خامنه‌ای هم در جمع آن‌ها بود. مجلسی‌ها و اطلاعاتی‌ها بودند که رفتند و وقتی برگشتند، گفتند: ما چیزی ندیدیم. یک‌بار هم در مجلس تحقیق‌وتفحص گذاشتند. آن‌ها هم کلی کار کردند و به خارج رفتند. این‌ها گزارش‌های کتبی دارد و الان موجود است. همه در دادگاه مطرح شد. آن‌ها هم گفتند که ردپایی ندیدیم.» هاشمی گفته بود: «با این وضع قاضی باید خیلی شجاع باشد که در این فضا رأی بدهد. من نمی‌خواهم دخالت کنم. من از اول به رهبری و رییس قوه قضاییه و همه گفته‌ام. قاضی را نمی‌شناسم و هیچ‌وقت ندیده‌ام. به این‌ها گفتم اگر مهدی جرمی کرده باشد، ترجیح من این است در دنیا جزایش را ببیند و به آخرت نیفتد. چون آخرت خیلی سخت است و اگر جرمی نکرده، این در شأن جمهوری اسلامی نیست که انسانی را که جرم ندارد، به‌دلیل مسائل سیاسی، متهم یا محکومش کنند. من باید از جمهوری اسلامی دفاع کنم. نظر من این است. بنابراین در دادگاه هیچ دخالتی نکردم. با اینکه قاضی روحانی است، من اصلاً ندیده‌ام و نخواسته‌ام ببینم. الان دادگاه تمام شده و مهدی و وکلایش آخرین دفاعشان را به‌صورت لایحه نوشتند که نزدیک دو هزار صفحه و خیلی‌خواندنی است و بعدها می‌تواند یک کتاب شود. ما هم نمی‌خواهیم در کار قوه قضاییه دخالت کنیم. حرف من با همه این‌ها این است که از بالا دستور ندهید و اگر از بالا دستور دادید، خلاف موازین قضایی و شرع است.»

روزنامه آرمان امروز

روزنامه آرمان امروز صفحه اول خود را به تیترهای «پارازیتی که ما داریم هیچ کجا نیست» و «امیدواری بی‌سابقه آمریکا به توافق با ایران» اختصاص داد.

· تکذیب سخنان هاشمی؛ آخرین ترفند برای بقای سیاسی احمدی‌نژاد

محمود احمدی‌نژاد سخنان هاشمی رفسنجانی را تکذیب کرد؛ روزنامه خانوادگی هاشمی رفسنجانی این اقدام را «تلاش احمدی‌نژادها برای بقای سیاسی» توصیف کرد تا با این «ترفندها» به قدرت بازگردند.

گروه سیاسی روزنامه آرمان امروز در این یادداشت به موضع‌گیری‌های حمایتی احمدی‌نژاد نسبت به هاشمی رفسنجانی در دوران استانداری اردبیل و دوران اصلاحات پرداخت و سپس به تغییر جهت 180 درجه وی از سال 1384 تا مقطع زمانی نوشت.

گروه سیاسی روزنامه آرمان امروز در بخش آخرین ترفند برای ماندن احمدی‌نژاد نوشت «در آخرین مورد آیت‌ا... هاشمی در مصاحبه‌ای عنوان کرده بود: «آقای احمدی‌نژاد هم وقتی نامزد شدم (انتخابات 8۴) به من پیام داده بود که اگر شما می‌خواهید، من کنار می‌روم که گفتم نه، حالا که نامزد شدم، هرکسی می‌خواهد، باشد.» و احمدی‌نژاد برای مطرح کردن خودش و تلقین فعال بودنش به اندک طرفدارانش اظهارات آیت‌ا... را تکذیب کرد و نوشت: «اخیراً آقای هاشمی رفسنجانی در مصاحبه‌ای چنین ادعا کرده‌اند که گویا آقای دکتر محمود احمدی‌نژاد برای حضور در عرصه انتخابات سال ۱۳۸۴ به‌نوعی با ایشان هماهنگ کرده یا کسب اجازه نموده است. آحاد ملت بزرگ ایران از تحولات به خوبی آگاه‌اند و روند امور را با دقت زیر نظر دارند و می‌دانند که این ادعا از اساس خلاف واقع و کذب سخن محض است. انتظار دارد که سیاست ورزان حداقل‌های موازین اخلاقی را رعایت کنند.» به هر حال احمدی‌نژاد و یارانش می‌دانند در سپهر سیاسی ایران جایگاه سابق را ندارند و از هر فرصتی باید برای مطرح کردن خود استفاده کنند.»

روزنامه ایران

روزنامه دولتی ایران، صفحه اول خود را به تیترهای «تدابیر نوروزی برای شهروندان» و «آخرین حلقه مذاکراه هسته‌ای در سال 93» اختصاص داد.

· روایت نزدیک‌ترین حزب به رییس‌جمهور از ائتلاف‌های نانوشته سیاسی

غلامعلی دهقان، سخنگوی حزب اعتدال‌وتوسعه در یادداشتی در روزنامه دولتی ایران به ائتلاف‌های نانوشته میان دو جریان اصولگرا و اصلاح‌طلب به دلیل آسیب‌های دولت احمدی‌نژاد پرداخت و در همین راستا نوشت «تحول جریان موسوم به «میانه‌رو» بود؛ جریانی که خود را میانه دو جریان اصلاح‌طلب و اصولگرا تعریف می‌کرد و پس از مدتی به این جمع‌بندی رسید که در عرصه فرهنگ و اندیشه نگاه بازتری داشته باشد.

دگرگونی‌ها و دگردیسی‌های این عرصه سبب شده ائتلاف جریان‌های مختلف سیاسی، چندان دور از انتظار نباشد و در آینده نه چندان دور شماری از اصولگرایان نیز به این ایده بپیوندند، زیرا بخشی از جریان اصولگرا با درک درست از شرایط زمانی و مکانی، نشان داده‌اند که می‌توانند به اصلاح‌طلبان میانه‌رو و اعتدال‌گرایان ملحق شوند. به همین دلیل، شاهدیم محمدرضا عارف اصلاح‌طلب به اندازه ناطق نوری میانه‌رو از کابینه روحانی دفاع می‌کند. همچنین علی اکبر ولایتی که هیچ گاه در اردوگاه اصلاح‌طلبی نبوده نیز نگاه مشابهی به دولت دارد. به عبارت دیگر ضرورت‌های جامعه ایرانی در عمل، ائتلاف نانوشته‌ای را شکل داده است که اصلاح‌طلبان معتقد به ساختار فعلی، میانه‌روهای عملگرا و اعتدالی و بخشی از اصولگرایان واقع‌بین، اعضای این ائتلاف هستند. از سوی دیگر باید توجه داشت واقعیت جامعه امروز ایران شاهد حضور و نقش‌آفرینی دو نگرش فکری است که یکی در قامت «اعتدال» و دیگری در کسوت «افراط» ظاهر شده است.

این دو نگرش، وجوه افتراق متعددی در عرصه‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی دارد و گاه بیم آن می‌رود جامعه را دچار گسست کنند. یک جریان فکری با جهان‌بینی تهاجمی به مناسبات بین‌المللی، تعاملات اقتصادی و مراودات فرهنگی می‌نگرد که نمونه تام و تمام آن در دولت نهم و دهم دیده شد. این جریان، تعامل مثبت و سازنده با کشورهای جهان را نمی‌پذیرد، در اقتصاد به عدالت توزیعی می‌اندیشد، نگاه تنگ‌نظرانه‌ای به مسائل اجتماعی دارد و به شکاف نسلی بی‌توجه است. متولیان فکری این نحله با وجود رهنمودهای رهبر فقید انقلاب و استدلال‌های تئوریسین‌های انقلاب از جمله شهید مطهری- که معتقد بودند اسلام را باید با مقتضیات زمان و مکان دید- به تحولات و ضروریات زمان امروز، کاری ندارند و فارغ از همه کس و همه چیز راه خود را می‌روند و کار خود را می‌کنند و هیچ انعطاف و تغییر مثبتی را برنمی‌تابند. فرجام ناخوشایند این ایدئولوژی و استراتژی، در کارنامه پایانی دولت هشت ساله احمدی‌نژاد دیده شد و مشکلات سنگینی برای ملت و دولت روحانی به میراث گذاشت. این جریان هم از عقبه قابل توجهی در فرهنگ سیاسی ما برخوردار است و هم قسمت عمده‌ای از سنت ایران را نمایندگی می‌کند و با بخشی از اقتصاد نیز گره خورده است.»