گروه بینالملل مشرق - حکومت عربستان سعودی در ظاهر همواره حکومتی منسجم و قدرتمند و آرام نشان داده است، اما برخلاف این ظاهر آرام و این اقتدار و انسجام، اختلافات بسیاری خاندان حاکم بر عربستان یعنی آل سعود را فراگرفته است و این جدای از اعتراض های سیاسی و مردمی است که در مناطق مختلف این کشور مشاهده می شود، اعتراض هایی که تنها مناطق شیعی نشین عربستان در «القطیف» و «الاحساء» را در برنمی گیرد، بلکه مناطق سنی نشین را هم در برگرفته است. همچنین برخلاف آنچه بسیاری تصور می کنند، عربستان سعودی شاهد ترورهای سیاسی متعددی بوده است که برخی از آنها موفق و برخی دیگر ناکام بوده اند. آنچه در زیر می آید، نگاهی به مهمترین این ترورهاست.
- ترور «فیصل بن عبد العزیز» به دست برادر زاده اش در سال 1975
ترور «فیصل بن عبد العزیز»، پادشاه وقت سعودی به دست برادر زاده اش در سال 1975 میلادی معروف ترین و مهمترین تروری است که عربستان سعودی شاهد آن بوده است. در صبح یکی از روزهای سال 1975 شاهزاده «فیصل بن مساعد بن عبد العزیز» وارد دفتر سلطنتی می شود و با شلیک چند گلوله از هفت تیرش ملک فیصل را به قتل می رساند.
تحلیل های بسیاری درباره دلایل کشته شدن ملک فیصل به دست برادر زاده اش که نام او نیز فیصل بوده، ارائه شده است. برخی اظهار داشتند که آمریکا و رژیم صهیونیستی در پی کشته شدن ملک فیصل قرار داشته است، در حالی که برخی دیگر از انتقام گیری فیصل از عمویش به خاطر کشتن برادرش شاهزاده «خالد» در منزلش در دهه شصت قرن بیست سخن می گویند که دلیل آن هدایت یک تظاهرات ضد حکومتی و تلاش برای تصرف مقر تلویزیون رسمی عربستان بوده است که توسط نیروهای امنیتی و اطلاعاتی سعودی شاهزاده خالد به همراه 23 نفر از همراهانش کشته می شوند.
اما یک بعد دیگر دلایل و اسباب این ترور نادیده گرفته شده بود و آن این نکته بود که حکومت سعودی پیشتر شاهزاده «مساعد بن عبد العزیز»، پدر شاهزاده فیصل و شاهزاده خالد از فعالیت در عرصه سیاسی و حکومتی و تصدی هرگونه پست رسمی به بهانه جنون و اختلال عقلی منع شده بود.
آنچه معروف است، ان که شاهزاده مساعد پس از کودتای سفیدی که برادر بزرگترش و پادشاه وقت عربستان سعودی «سعود بن عبد العزیز» در سال 1962 میلادی انجام داده بود، مخالف انتقال قدرت به ملک فیصل بود.
همچنین شاهزاده منصور به وجود سن اندک به همراه پدرش در برخی از جنگ هایش مشارکت داشت و پایه گذار تشکیل ارتش سعودی بود به همین دلیل برخی از تحلیلگران او را یکی از گزینه های مهم و مطرح جانشینی با وجود کم سن و سالی و عدم رعایت ترتیب سنی بین فرزندان ذکور عبد العزیز، پس از وی می دیدند، به ویژه آنکه وی منصب وزیری دفاع را نیز تصدی می کرد و دارای روابطی نزدیک و عمیق با انگلیس بود.
روایت های مختلفی درباره مرگ مبهم و پیچیده شاهزاده منصور وجود دارد. یکی از این روایت ها می گوید که پس از مهمانی که شاهزاده «ناصر»، یکی از برادران بزرگش و امیر وقت ریاض ترتیب داده بود، وی به دلیل مسمومیت در اثر نوشیدن بیش از حد مشروبات الکلی جان خود را از دست.
وقتی خبر مرگ شاهزاده منصور را به ملک عبد العزیز دادند، وی به شدت از شاهزاده ناصر خشمگین شد و او را به زندان افکند. در حالی که روایت دیگری می گوید که شاهزاده منصور طی سفرش به پاریس به همراه دو برادر بزرگترش فیصل و خالد و پس از فرود آمدن هواپیما وی بر زمین می افتد و می میرد.
اما بسیاری از تحلیلگران چنین روایت هایی را نمی پذیرند که مرگ شاهزاده منصور را ناگهانی و یک باره بیان می کنند، بلکه اعتقاد دارند که برادران بزرگ ترش وی را به خاطر نفوذ بسیارش و مطرح شدن به عنوان مهمترین گزینه جانشینی پس از ملک عبد العزیز ترور کردند.
- ترور اولین معارض حکومت سعودی در سال 1979 میلادی
اگر قرار باشد، نامی از معارضان سعودی برده شود، بدون تردید فردی چون «ناصر السعید» جایگاه اول را میان معارضان سعودی احراز می کند، چراکه وی بارزترین، معروف ترین و اولین معارض حکومت پادشاهی سعودی شمرده می شود.
ناصر السعید فعالیت های خود را با رهبری انتفاضه کارگری در سال 1953 آغاز کرد که خواستار حمایت از قضیه فلسطینی بود. وی در این اعتراض ها بازداشت و به زندان «العبید» منتقل می شود که یکی از مهمترین زندان های عربستان سعودی به شمار می آمد که به بازداشت معارضان حکومت اختصاص یافته بود.
خواسته ها و مطالبات ناصر السعید در تدوین قانون اساسی برای کشور عربستان و حمایت از آزادی بیان شهروندان و لغو بردگی در این کشور خلاصه می شد.
السعید فعالیت های اعتراضی خود را از مصر آغاز کرد. وی در دهه پنجاه قرن بیست در این کشور اقامت کرد، در دوره ای که «جمال عبد الناصر»، رئیس جمهوری وقت مصر با ملک فیصل، پادشاه وقت عربستان سعودی در رقابت شدید بود و هر دو کشور در یمن می جنگیدند.
عبد الناصر از السعید در مصر استقبال کرد و برنامه ای برای وی در رادیو رسمی مصر تدارک دید که به معارضان خاندان سعودی اختصاص یافته بود. پس از آن السعید طی جنگ یمن راهی این کشور شد و پس از مرگ جمال عبد الناصر وی راهی دمشق و سپس بیروت شد و این شهر پایان کار وی بود.
در واقع در دسامبر سال 1979 میلادی ناصر السعید در بیروت، پایتخت لبنان ربوده شد و تاکنون هیچ خبری از وی در دست نیست. تحلیل ها و گزارش های موجود تاکید می کند که ناصر السعید به دستور مستقیم «فهد بن عبد العزیز»، پادشاه وقت عربستان سعودی ترور شد.
از ناصر السعید چندین کتاب برجای مانده که در آنها به حکومت سعودی حمله می کند. یکی از معروف ترین این کتاب ها، کتاب «حقایقی درباره خشم و غضب سعودی» است.
اما در میان ترورهای موفقی که در بالا ذکر آنها رفت، ترورهای ناموفقی نیز در عربستان سعودی صورت گرفت که در ادامه به مهمترین آنها اشاره می شود.
- ترور ناکام عبد الله بن عبد العزیز در سال 2003
یکی از مهمترین ترورهای ناکام رخ داده در عربستان سعودی، تلاش برای ترور «عبد الله عبد العزیز»، ولی عهد این کشور در سال 2003 میلادی بود. برنامه ریز و تدارک بیننده این ترور «عبد الله السنوسی»، نظامی لیبیایی آن هم به دستور سرهنگ «معمر قذافی»، دیکتاتور وقت عربستان سعودی بود که دلیل آن وقوع درگیری لفظی شدید بین وی با ملک عبد الله بود که در آن زمان ولی عهد عربستان سعودی بود.
بنا به گفته وزیر خارجه اسبق لیبی، سرهنگ قذافی با میلیون ها دلار هزینه مالی این عملیات را تامین کرد، ولی دستگاه اطلاعات عربستان سعودی با همکاری دستگاه های اطلاعاتی کشورهای دیگر از جمله انگلیس ترور را پیش از اجرا کشف کرد و آن را ناکام گذاشت.
- ترور ناکام «سعد الفقیه» و شاهزاده معارض سعودی در سال 2003 میلادی
دکتر «سعد الفقیه» یکی از ارکان و ستون های اصلی جریان معارض در عربستان سعودی شمرده می شود. الفقیه رئیس دفتر سیاسی کمیته دفاع از حقوق مشروع و بنیانگذار جنبش اصلاح طلب عربستان سعودی و همچنین سخنگوی رسمی آن شمرده می شود.
هدف جنبش اصلاح طلب عربستان سعودی در مراحلی براندازی حکومت سعودی و تاسیس حکومت اسلامی بر پایه شورا و انتقال قدرت بود. پس از اخراج الفقیه از شغلش به دستور پادشاه سعودی، وی راهی لندن شد و در آن اقامت گزید.
براساس اظهارات سعد الفقیه حکومت سعودی در سال 2003 میلادی تلاش کرد، وی را به همراه شاهزاد «سلطان بن ترکی دوم بن عبد العزیز آل سعود» ترور کند که در این امر ناکام ماند. پس از آن حکومت سعودی شاهزاده سلطان را ربود و تحت اقامت جبری در ریاض قرار داد.
- شاهزاده محمد بن نايف بن عبد العزيز: 4 ترور ناکام
شاهزاده «محمد بن نایف بن عبد العزیز»، معاون وقت وزیر کشور عربستان سعودی 4 بار در معرض ترور قرار گرفت که آخرین آنها در سال 2009 میلادی رخ داد و تمام آنها ناکام ماندند.
ترور «فیصل بن عبد العزیز»، پادشاه وقت سعودی به دست برادر زاده اش در سال 1975 میلادی معروف ترین و مهمترین تروری است که عربستان سعودی شاهد آن بوده است. در صبح یکی از روزهای سال 1975 شاهزاده «فیصل بن مساعد بن عبد العزیز» وارد دفتر سلطنتی می شود و با شلیک چند گلوله از هفت تیرش ملک فیصل را به قتل می رساند.
تحلیل های بسیاری درباره دلایل کشته شدن ملک فیصل به دست برادر زاده اش که نام او نیز فیصل بوده، ارائه شده است. برخی اظهار داشتند که آمریکا و رژیم صهیونیستی در پی کشته شدن ملک فیصل قرار داشته است، در حالی که برخی دیگر از انتقام گیری فیصل از عمویش به خاطر کشتن برادرش شاهزاده «خالد» در منزلش در دهه شصت قرن بیست سخن می گویند که دلیل آن هدایت یک تظاهرات ضد حکومتی و تلاش برای تصرف مقر تلویزیون رسمی عربستان بوده است که توسط نیروهای امنیتی و اطلاعاتی سعودی شاهزاده خالد به همراه 23 نفر از همراهانش کشته می شوند.
آنچه معروف است، ان که شاهزاده مساعد پس از کودتای سفیدی که برادر بزرگترش و پادشاه وقت عربستان سعودی «سعود بن عبد العزیز» در سال 1962 میلادی انجام داده بود، مخالف انتقال قدرت به ملک فیصل بود.
- ترور شاهزاده «منصور بن عبد العزیز» به شیوه ای مبهم در سال 1951
شاهزاده «منصور بن عبد العزیز» با اینکه از دیگران برادرانش مانند سعود و فیصل و حتی خالد و فهد کوچکتر بود، اما «عبد العزیز بن سعود»، پدرش و بنیانگذار پادشاهی عربستان سعودی وی را بر تمام آنها ترجیح می داد و به همین دلیل دو منصب وزارتی جنگ و پرواز را توامان به وی سپرد.
همچنین شاهزاده منصور به وجود سن اندک به همراه پدرش در برخی از جنگ هایش مشارکت داشت و پایه گذار تشکیل ارتش سعودی بود به همین دلیل برخی از تحلیلگران او را یکی از گزینه های مهم و مطرح جانشینی با وجود کم سن و سالی و عدم رعایت ترتیب سنی بین فرزندان ذکور عبد العزیز، پس از وی می دیدند، به ویژه آنکه وی منصب وزیری دفاع را نیز تصدی می کرد و دارای روابطی نزدیک و عمیق با انگلیس بود.
وقتی خبر مرگ شاهزاده منصور را به ملک عبد العزیز دادند، وی به شدت از شاهزاده ناصر خشمگین شد و او را به زندان افکند. در حالی که روایت دیگری می گوید که شاهزاده منصور طی سفرش به پاریس به همراه دو برادر بزرگترش فیصل و خالد و پس از فرود آمدن هواپیما وی بر زمین می افتد و می میرد.
اما بسیاری از تحلیلگران چنین روایت هایی را نمی پذیرند که مرگ شاهزاده منصور را ناگهانی و یک باره بیان می کنند، بلکه اعتقاد دارند که برادران بزرگ ترش وی را به خاطر نفوذ بسیارش و مطرح شدن به عنوان مهمترین گزینه جانشینی پس از ملک عبد العزیز ترور کردند.
- ترور اولین معارض حکومت سعودی در سال 1979 میلادی
اگر قرار باشد، نامی از معارضان سعودی برده شود، بدون تردید فردی چون «ناصر السعید» جایگاه اول را میان معارضان سعودی احراز می کند، چراکه وی بارزترین، معروف ترین و اولین معارض حکومت پادشاهی سعودی شمرده می شود.
ناصر السعید فعالیت های خود را با رهبری انتفاضه کارگری در سال 1953 آغاز کرد که خواستار حمایت از قضیه فلسطینی بود. وی در این اعتراض ها بازداشت و به زندان «العبید» منتقل می شود که یکی از مهمترین زندان های عربستان سعودی به شمار می آمد که به بازداشت معارضان حکومت اختصاص یافته بود.
خواسته ها و مطالبات ناصر السعید در تدوین قانون اساسی برای کشور عربستان و حمایت از آزادی بیان شهروندان و لغو بردگی در این کشور خلاصه می شد.
عبد الناصر از السعید در مصر استقبال کرد و برنامه ای برای وی در رادیو رسمی مصر تدارک دید که به معارضان خاندان سعودی اختصاص یافته بود. پس از آن السعید طی جنگ یمن راهی این کشور شد و پس از مرگ جمال عبد الناصر وی راهی دمشق و سپس بیروت شد و این شهر پایان کار وی بود.
در واقع در دسامبر سال 1979 میلادی ناصر السعید در بیروت، پایتخت لبنان ربوده شد و تاکنون هیچ خبری از وی در دست نیست. تحلیل ها و گزارش های موجود تاکید می کند که ناصر السعید به دستور مستقیم «فهد بن عبد العزیز»، پادشاه وقت عربستان سعودی ترور شد.
از ناصر السعید چندین کتاب برجای مانده که در آنها به حکومت سعودی حمله می کند. یکی از معروف ترین این کتاب ها، کتاب «حقایقی درباره خشم و غضب سعودی» است.
اما در میان ترورهای موفقی که در بالا ذکر آنها رفت، ترورهای ناموفقی نیز در عربستان سعودی صورت گرفت که در ادامه به مهمترین آنها اشاره می شود.
- ترور ناکام عبد الله بن عبد العزیز در سال 2003
یکی از مهمترین ترورهای ناکام رخ داده در عربستان سعودی، تلاش برای ترور «عبد الله عبد العزیز»، ولی عهد این کشور در سال 2003 میلادی بود. برنامه ریز و تدارک بیننده این ترور «عبد الله السنوسی»، نظامی لیبیایی آن هم به دستور سرهنگ «معمر قذافی»، دیکتاتور وقت عربستان سعودی بود که دلیل آن وقوع درگیری لفظی شدید بین وی با ملک عبد الله بود که در آن زمان ولی عهد عربستان سعودی بود.
- ترور ناکام «سعد الفقیه» و شاهزاده معارض سعودی در سال 2003 میلادی
دکتر «سعد الفقیه» یکی از ارکان و ستون های اصلی جریان معارض در عربستان سعودی شمرده می شود. الفقیه رئیس دفتر سیاسی کمیته دفاع از حقوق مشروع و بنیانگذار جنبش اصلاح طلب عربستان سعودی و همچنین سخنگوی رسمی آن شمرده می شود.
هدف جنبش اصلاح طلب عربستان سعودی در مراحلی براندازی حکومت سعودی و تاسیس حکومت اسلامی بر پایه شورا و انتقال قدرت بود. پس از اخراج الفقیه از شغلش به دستور پادشاه سعودی، وی راهی لندن شد و در آن اقامت گزید.
- شاهزاده محمد بن نايف بن عبد العزيز: 4 ترور ناکام
شاهزاده «محمد بن نایف بن عبد العزیز»، معاون وقت وزیر کشور عربستان سعودی 4 بار در معرض ترور قرار گرفت که آخرین آنها در سال 2009 میلادی رخ داد و تمام آنها ناکام ماندند.