روزنامههای اصلاحطلب روز یکشنبه را با تمرکز خبری بر راهبرد اصلاحات برای انتخابات مجلس دهم آغاز کردند؛ این روزنامههای علاوه بر تکاپو بر چگونگی فعالیت سیاسی در این بزنگاه انتخاباتی، به القای عدم وحدت در جناح رقیب خود پرداختند.
روزنامه مردم سالاری
ارگان رسمی حزب مردمسالاری یکشنبه را با تیترهای «اشد مجازات برای دو مأمور سعودی» و «لبخند دشمنهای قدیمی» روانه پیشخوان مطبوعات کشور شده است.
· منتقدان نه فرزند بیکار دارند و نه چرخ زندگیشان کند میچرخد
منصور فرزامی در سرمقاله روزنامه مردمسالاری به ماهیت شناسی مخالفان تفاهم لوزان پرداخته است؛ وی مخالفان را به دو گروه تقسیم میکند و گروه اول را کسانی میداند که «دلواپس» سنگر جناحی خود هستند و در توصیف آنان مینویسد«از نظر این گروه، هیچ اقدام دولت یازدهم، مطلوب و مقبول و حتی مشروع نیست. چون به زعم این طیف فکری، همه متعلقان و متعلقات خودشان، سفید و از آن دیگران سیاه سیاه است و هیچ تعدیل و تخفیفی هم وجود ندارد.
اینان با نفس مصالحه به ویژه اگر به همت طرف مقابل خودشان باشد مخالفاند. گمان نگارنده بر آن است که اگر در زمان تنظیم «عهد حدیبیه» یا «صلح حدیبیه» هم میزیستند با آن مخالفت میکردند و چه بسا که پیمان صلح امامحسن (ع) با معاویه را هم از اساس مردود میدانستند! این همان نکتهای است که علیرغم ادعا باید به مفهوم «بصیرت» سپرد تا ضرورتهای زمان و مکان و حالات را شناخت. این گروه که نه فرزند بیکار دارند و نه چرخ زندگیشان کند میچرخد و نه مشکل نان گریبان آنها را گرفته است و کاری هم با چرخ زندگی مردم ندارند، با غربیها در بیان، سخت مخالفاند اما تمامیمستندات خود را از زبان و تحلیل غرب میگیرند و آن را چماق میکنند و بر سر تیم هستهای دولت یازدهم میکوبند!»
منصور فرزامی سپس در توصیف گروه دیگری از مخالفان اظهار داشت «کسانیاند که میدانند که هیئتی از خبرهترین و قاطعترین دلسوزان انقلاب و کیان کشور، پشت میز مذاکره نشستهاند. آن چنان که مورد تحسین حتی مخالفان بیرونی خود هستند و نیز میدانند که ضمن تأیید بصیرت و رنجشان، باید نقدشان کرد و موارد مغفول مانده را تذکر داد چون هیچ انسانی، مبرا از غفلت و خطا نیست. این منتقدان، آگاه به مسائل ایران و جهاناند و به عملکردهای ظاهر و خفایای درهم پیچیده غرب در طول تاریخ روابطمان آشنایی کامل دارند و به راز و رمز الفبای سیاست هم آشنا هستند. اینان با شناخت ضرورتهای زمان به خوبی میدانند که در این زمان، وقت «نرمش قهرمانانه» است و هر مذاکرهای، خیانت نیست و همان گونه که سانتریفیوژ میچرخد، چرخ زندگی مردم هم باید بچرخد.»
روزنامه ابتکار
روزنامه ابتکار یکشنبه را به تیترهای «احمدینژاد؛ گسل اصولگرایی» و «اینجا تهران؛ سفارت عربستان» اختصاص داد.
· احمدینژاد بلای اصولگرایان
روزنامه ابتکار در روند پروژه القای عدم وحدت میان جریان سیاسی اصولگرا به بررسی آنچه شکاف میان اصولگرایان میخواند، پرداخته است و یکی از معضلات اصلی این جریان سیاسی را بازگشت احتمالی رئیسجمهور سابق به فضای سیاست داخلی دانست.
گروه سیاسی روزنامه ابتکار با استناد به سخنان عبدالرضا داوری، مشاور رسانهای احمدی نژاد که اظهار داشته بود «ممکن است رقابت و چالش جدی در شهرهای بالای 3 میلیون جمعیت باشد. اما مجموعاً متعقدم اگر نیروهای انقلابی و حامیان احمدینژاد در یک نقطه کانونی متحد شوند به نظرم پیروزی مجلس دهم را به دست خواهند آورد؛ اما خود احمدینژاد برای مجلس برنامهای ندارد.» معتقد است که در فضای سیاسی کشور شاهد مجهول جدید و معادلهای چند مجهولی هستیم و در همین راستا نوشت «با این که خبرها از لیستنویسی احمدینژادیها برای انتخابات مجلس در سراسر کشور حکایت دارد، اصولگرایان در پیچ و خم پازل وحدت و همگرایی هنوز فرصت نکردهاند حتی به این معادله جدید فکر کنند. این در حالی است که بدون در نظر گرفتن طیف نزدیک به احمدینژاد در معادلات اصولگرایان، حتی در صورت رسیدن به سازوکار وحدت، همچنان بخشی از جریان اصولگرایی در همراهی با احمدینژاد ساز خود را کوک خواهد کرد. اصولگرایان اگر میخواهند پس از رسیدن به وحدتی بعید، همچنان با تشتت مواجه نباشند، باید از هماکنون تکلیف خود را با حضور محتمل احمدینژادیها مشخص کنند.»
روزنامه اعتماد
روزنامه اصلاحطلب اعتماد نیمتای بالای صفحه اول خود را به تیترهای «خشم ایران از آل سعود» و «آغاز انتخابات از استانها» اختصاص داده است.
· راهبرد «سه حلقه» اصلاحطلبان برای انتخابات
با معرفی کمیتههای زیرمجموعه کمیته انتخابات شورای هماهنگی جبهه اصلاحات فصل جدیدی از فعالیت زودهنگام اصلاحطلبان برای حضور در عرصه رقابتهای سیاسی برای انتخابات بهارستان آغاز شد.
روزنامه اعتماد در گفتوگو با هدایت آقایی، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران، که حزبش محور فعالیت انتخاباتی اصلاح طلبان را برعهده دارد، به بررسی راهبرد این جناح سیاسی پرداخت. هدایت آقایی شکلگیری مجلسی همانند مجلس سوم وششم را دور از ذهن میداند و همچنین پیرامون الگوی انتخاباتی اصلاحات در انتخابات آتی اظهار داشت «ما باید به صورت نسبی به حداقلها برسیم و اگر بحث بد و بدتر وجود دارد بد را انتخاب کنیم. اما در مورد تاکتیکها باید بگویم که همه این راهبردها و تاکتیکها در زمان عملیاتی شدن مطرح خواهد شد. اصل فعالیت اصلاحطلبان اما تاکید بر اجماع و وحدت است. در واقع این موضوع اصل فعالیتی است که در این مدت صورت گرفته و باز هم بر آن تاکید میشود. در مورد شهرستانها هم حلقههای اول، دوم تا سوم طراحی میشود حتی اگر لازم باشد به بخشی از اصولگرایان معتدل و منطقی نزدیک میشویم تا بتوانیم وارد پارلمان شویم. اگر اصلاحطلبان در شرایطی قرار بگیرند که به دلیل ممیزی قوی بخش عمدهای از نیروهای ما رد صلاحیت بشوند ما هم رایزنیهایی را با اصولگرایان شروع خواهیم کرد.»
عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران به انتقاد از «بی تفاوتی» نسبت به انتخابات مجلس خبرگان پرداخت و در مورد چگونگی فعالیت این جناح سیاسی افزود «به احتمال زیاد در این دوره فعالتر خواهیم شد اما نباید فراموش کنیم که ممیزی هم قویتر خواهد شد. جدی گرفتن انتخابات خبرگان هم به این معناست که راهبردهایی داشته باشیم تا بتوانیم با رایزنیهایی آنها راهی خبرگان کنیم. روی افراد توجه بیشتری داریم و آنها را تقویت میکنیم اما باید این نکته را هم در نظر گرفت که ممکن است این افراد ایدهآلشان نباشند و همان اتفاقی که ممکن است در مجلس دهم رخ بدهد در خبرگان هم اتفاق میافتد، یعنی به صورت نسبی عمل کنند و اگر افراد از جریان اصلاحطلبی نیستند اما افراد معقولتر و منطقیتری باشند.»
روزنامه شرق
روزنامه اصلاحطلب شرق صفحه اول خود را به تیترهای «بازدید قدغن» و «مبارز مصلح» اختصاص داد.
· پایان سیاستورزی محسن رضایی
مسعود کاظمی در یادداشت خود در صفحه سیاسی روزنامه شرق به واکاوی روند سیاستورزی محسن رضایی میپردازد؛ وی در این یادداشت معتقد است که دوران سیاستورزی محسن رضایی پس از انتخابات 1392 به پایان رسیده است و محسن رضایی خواهان بازگشت به فعالیتهای نظامی است.
مسعود کاظمی سیاستورزی محسن رضایی را حرکت بین جناحین دانست و در همین راستا نوشت «رضایی میخواست خود را فردی بینابین احزاب و جناحهای سیاسی تعریف کند. استراتژی او معرفی خود بهعنوان خط سوم و متنعمشدن از پایگاه اجتماعی دو جناح سیاسی عمده کشور بود. راهبردی که از اساس اشتباه بهنظر میرسید؛ چراکه موفق نشد جایگاه سابق خود در بین جریان اصولگرا را حفظ کند و اصلاحطلبان نیز هیچگاه نه او را جدی گرفتند و نه به آقا محسن اعتماد کردند. مواضع بینابینی رضایی پس از انتخابات سال ۸۸ نمونه روشنی از رویکرد سیاسی او بود. هرچند در انتخابات ریاستجمهوری سال ۹۲ رضایی نسبت به گذشته جایگاه و رأی بهتری به دست آورد که آن هم با رویکرد تکیه بر اقوام و بهخصوص قوم بختیاری و استانهای زاگرسنشین بود؛ شاید این تنها دستاورد فرمانده اسبق سپاه پاسداران از حضور در عرصه سیاست بود.»
این روزنامهنگار اصلاحطلب سپس خواهان بازگشت نظامیان به جایگاه خود شد و تصمیم محسن رضایی را تعمیم به دیگر فعالان سیاسی که روزگاری در کسوت نظامی بودند، داد و در همین راستا نوشت«محسن رضایی در سالهای نسبتاً طولانی فعالیت سیاسی خود دریافت که مردم ایران (بدون ارزشگذاری خوب یا بد) یک فرد نظامی را همواره و همچنان نظامی میبینند و میدانند. شاید به همین دلیل است که در طول این سالها هرگز هیچکدام از نظامیان سابق نتوانستند در انتخابات پیروز باشند. از سویی دیگر شاید محسن رضایی به این نکته ظریف رسیده که حضور یک فرمانده سابق نظامی در عرصه سیاست و رسانه، حتی میتواند به جایگاه کاریزماتیک او بهعنوان فرمانده اسبق نیز آسیب برساند.
درواقع میتوان اینطور نتیجه گرفت که نظامیان نهتنها در سیاست توفیقی به دست نیاوردند بلکه جایگاه قبلی خود را نیز متزلزل دیدند. بازگشت محسن رضایی به لباس سبزرنگ سپاه در عرصه عمومی هرچند فعلاً برای انتقال تجربه به نسل جدید باشد، شاید بتواند چهره انتخاباتی و سیاسی او را نزد همقطاران سابق، بازسازی کند اما حکایت از موفقنشدن در عرصه سیاسی دارد. نکته مهم این تجربه ناموفق برای محسن رضایی، بهعنوان مهمترین فردی که از جایگاه نظامی وارد سیاست شد را شاید بتوان به دیگران هم تعمیم داد. باید دید سرنوشت سیاسی-نظامی محسن رضایی برای دیگرانی هم که وارد این عرصه شدند، تکرار میشود؟ احتمال دارد این روندِ کند همینجا متوقف شده و دیگران نخواهند تجربه محسن رضایی را خود به دست آورند.»
روزنامه آرمان امروز
روزنامه آرمان امروز صفحه اول خود را به تیترهای «منتظر تحول در ترکیب مجلس دهم باشید» و «راه بخور بخور بسته شده فریاد میزنند» اختصاص داد.
· نگرانی حجاریان برای ترکیب مجلس دهم
سعید حجاریان از افراد برجسته اصلاحات معتقد است که انقلاب اسلامی غلبه پروژه مدرنیت بر پروژه مدرنیزاسیون است و در تبیینان اظهار میدارد «مدرنیزاسیون در حقیقت فرایندی است که با اراده و نقش کارگزار تاریخ به پیش برده میشود و جوامع را از وضعیت سنتی به وضعیت مدرن متحول میکند. پروژه مدرنیزاسیون اساساً فرایندی برون زا است. این را باید در برابر درون زا بودن پروژه مدرنیته یا مدرنیت قرار داد. مدرنیزاسیون اساساً از بیرون صورت میگیرد یعنی باید عنصر یا عاملی از خارج نظام سنتی بیاید کمک کند که یک کشور از وضعیت سنتی خارج شود و مدرنیزه شود. البته شکل بدوی و خشن آن استعمار است.»
حجاریان در گفتوگو با روزنامه آرمانامروز از تغییر و تحول در ترکیب مجلس سخن گفت و در مورد کیفیت این تحول اظهار داشت «به هر حال با توجه به فعال شدن گروههای اصلاحطلب و میانه رو پس از حضور کمرنگ در انتخابات مجلس گذشته، به نظر نمیرسد که بار دیگر مجلسی با اکثریت اصولگرا همانند مجالس هشتم و نهم تشکیل شود. از طرف دیگر هم اصولگرایان دیگر آن شانس پیروزی در میدان بدون رقیب را ندارند و اینطور به نظر نمیرسد که اعضای جبهه پایداری بتوانند به نتیجه دلخواه خود در انتخابات برسند. واقعیت این است که اکثریت جامعه هم تمایلی برای رأی دادن به آنها ندارند.»
سپس این فعال سیاسی اصلاحطلب در مورد نتایج حاصل از این تغییرات اظهار داشت «مشخص است که با تغییر ترکیب مجلس، حضور نمایندگانی از طیف اصلاحات و اعتدال، نیروهای تندرو به مجلس مانند سابق راه نخواهند داشت و به دنبال آن شاهد همسویی بیشتری میان دولت و مجلس خواهیم بود. مجلس نهم آن تعامل مورد انتظار را با دولت یازدهم ندارد که نمونه آن استیضاح آقای فرجی دانا و نوع مواجهه با گزینههای دیگر بود که به مجلس معرفی شدند.»
روزنامه ایران
روزنامه دولتی ایران، صفحه اول خود را به تیترهای «بخشنامه معاون اول برای کنترل قیمتها» و «جلسه 7 ساعته برای ماندن کیروش» اختصاص داد.
· تجمع اعتراضی مقابل سفارت عربستان
روزنامه دولتی ایران که در شمارگان پیشین خود از همگرایی میان تهران و ریاض برای پیشبرد منافع کشورمان در منطقه سخن میگفت و عدم این همکاری دوجانبه را حاصل تندروی گروه مقابل خود میدانست؛ در صفحه سیاسی خود از تجمعات خودجوش در تهران در اعتراض به رفتار غیراسلامی و غیرانسانی ماموران سعودی نوشت.
روزنامه ایران درباره این اعتراضات نوشت «عتراض مردمی علیه بیحرمتی مأموران فرودگاه جده عربستان نسبت به دو زائر نوجوان ایرانی، از فضای مجازی و رسانهای فراتر رفت. دیروز شماری از مردم تهران در پاسخ به فراخوانی که در شبکههای مجازی منتشر شده بود، مقابل سفارت عربستان سعودی تجمع کردند و خواستار مجازات عاملان این اقدام و عذرخواهی ریاض شدند. به گزارش ایسنا، تجمعکنندگان که اغلب جوان بودند، با شعارهایی تند اعتراض خود را نسبت به این بیحرمتی اعلام کردند. برخی نیز پلاکاردهایی اعتراض آمیز در دست داشتند در این تجمع که نزدیک به 4 ساعت به طول کشید، برخی با سینهزنی خواستار مجازات سریع عاملان تعرض به دو نوجوان ایرانی شدند و در ادامه نیز سرود «ای ایران ای مرز پرگهر» را یکصدا خوانده و پرچمهای ایران را بر بالای سرشان تکان میدادند. همچنین چند پلاکارد با مضامین اعتراض به تعرض به دو نوجوان ایرانی روی دیوار سفارت عربستان نصب شد، گرچه نیروی انتظامی براساس وظایف خود مانع نزدیکی تجمعکنندگان به سفارت عربستان میشد، اما برخی خبرگزاریها از برخورد محدود این نیرو با مردم با هدف پراکنده کردن جمعیت خبردادند. رسانههای خارجی بویژه رسانههای عرب زبان و ترک نیز این تجمع را پوشش دادند.»