گروه سیاسی مشرق - رسانه‌های مکتوب همواره نقش عمده‌ای در هدایت افکار عمومی و جریان‌سازی رسانه‌ای به عهده دارند که در این بین جایگاه روزنامه‌ها، جایگاه ویژه‌ای است. به همین منظور گروه سیاسی مشرق به تحلیل و بررسی محتوای روزنامه‌های متعلق به جریان اصلاح‌طلب می‌پردازد.
روزنامه‌های زنجیره‌ای اصلاحات روز دوشنبه را با تمرکز بر سخنان رحمانی فضلی در صحن بهارستان آغاز کردند. رحمانی فضلی، وزیر کشور دولت یازدهم، تلاطم‌های چند هفته اخیر را با «عذرخواهی» پایان داد؛ روزنامه‌های اصلاح‌طلب که با موج سواری سیاسی از اظهارات نارسا و مبهم وزیر، رقیب سیاسی خود را عامل پول‌های کثیف دانسته بودند؛ عذرخواهی وزیر کشور را «عقب‌نشینی» و برخی از آن را اشتباهی «راهبردی» تلقی کردند؛ گرچه هیچ‌کدام از روزنامه‌های زنجیره‌ای در برابر اتهامات مختلفی که به جریان رقیب سیاسی خود منتسب کردند مبانی اخلاقی را رعایت نکردند و از اعلام «عذرخواهی» طفره رفتند.
ارگان رسمی حزب مردم سالاری دوشنبه را با تیترهای «آغاز مذاکرات گازی ایران و اروپا در بلغارستان» و «اقتدار نیروی انتظامی به معنای ظلم کردن و حرکت بی‌مهار نیست» روانه پیشخوان مطبوعات کشور شده است.
· سکوت برابر خاطره‌گویی‌ها
بار دیگر شاهد آن هستیم که محمد علی انصاری و دیگر اعضای ستاد بزرگداشت امام خمینی (ره) در برابر خاطره‌گویی‌ها پیرامون امام خمینی (ره) احساس نگرانی و واکنش نشان ندادند و «سکوت» را سرلوحه کار خود قرار داده‌اند.
روزنامه مردم‌سالاری به نقل از حجت‌الاسلام محمدعلی انصاری نوشت «در مکتب امام اولویت مردم هستند، قیم و ولی مردم هستند. به دلیل اینکه هیچ رکنی از نظام را پیدا نمی‌کنید، مگر اینکه از دل مردم باشد. درکی که ما از مکتب سیاسی امام داریم این است که در جمهوری اسلامی انتخاب همه ارکان با مردم است. وقتی چنین نظام منسجمی شکل می‌گیرد؛ مسلم است در این جامعه دو دلی، نفاق و تفرقه نخواهد بود.
انصاری افزود: همزبانی یعنی مردم و حاکمان باید صداقت داشته باشند و به تعبیر رهبری باید با مردم صادقانه برخورد کنیم و حتی در قرآن تأکید شده که جامعه اگر می‌خواهد متعالی باشد؛ باید در اوج صداقت باشد و امام بزرگوارمان نیز بدین مضمون فرمودند که شما صداقت داشته باشید و منافقانه و ریاکارانه با مردم برخورد نکنید. وی دومین عامل مهم را عقلانیت دانست و گفت: بعد از گذشت سی و شش سال از پیروزی انقلاب، تمام سخنان ما باید آمیخته با عقلانیت باشد و به جامعه نشان دهیم که در پس شعارهایی که می‌دهیم تعقل نهفته است. دبیر ستاد بزرگداشت حضرت امام خمینی (ره) افزود: سومین عامل، احترام متقابل است. هیچکس نباید بگوید همه در برابر سخن من سکوت محض باشند. براساس آیه شریفه «و امرهم شوری بینهم»، باید مشورت، گفت‌وگو، تعامل و نقد را تقویت کنیم. وی با ذکر آفاتی برای همدلی و همزبانی گفت: آفت اول تملق است. خدا نکند در جامعه در سطوح مختلف تملق رواج پیدا کند. ضرورتی ندارد در جامعه، انسان‌ها در تعامل با یکدیگر از موضع تملق برخورد کنند. اما توجه داشته باشید که احترام باید وجود داشته باشد.»
روزنامه ابتکار دوشنبه را به تیترهای «سوال‌بازی» و «سکوت در جلسه علنی» اختصاص داد.
· سؤال از رئیس‌جمهور کلید خورد
دیروز بهارستان روزی پر جنب‌وجوش را سپری کرد؛ عذرخواهی وزیر کشور و سؤال از رییس‌جمهور. حمید رسایی خواهان حضور حجت‌الاسلام روحانی در صحن بهارستان برای عدم انتشار فکت شیت ایرانی است.
روزنامه ابتکار در راستای کلیدخوردن سؤال از رییس‌جمهور نوشت «پایداری‌ها دست بردار مذاکرات هسته ای نیستند. این بار هم با همین بهانه درصدد اعمال فشار به رئیس جمهور هستند. در حالی که دیپلمات‌ها نگارش متن توافق نهایی را آغاز کرده‌اند دلواپسان اعلام کرده‌اند که می‌خواهند برای طرح سؤال از رئیس جمهور امضا جمع آوری کنند. محمود احمدی نژاد در دوره دوم ریاست جمهوری خود با سؤال نمایندگان مجلس مواجه شده بود. اما دیروز با اعلام جمع آوری امضا برای سؤال از روحانی این ماجرا برای دولت تدبیر و امید یک دوره زودتر شروع شد. فکت شیت همچنان موضوع مورد اعتراض دلواپسان است.
حمید رسایی در گفت‌وگو با فارس، از جمع آوری امضا برای سؤال از رییس جمهور درباره دلایل عدم ارائه جزییات توافقات اخیر به مردم (انتشار فک شیت) خبر داد. وی با اشاره به اینکه علی رغم تاکید رهبر انقلاب مبنی بر ارائه جزییات مذاکرات به مردم و نخبگان، دولت بنایی بر این کار ندارد و همچنان بر مخفی کاری اصرار دارد، اظهار داشت: پیگیری‌های ما نشان می‌دهد که مانع اصلی ارائه جزییات توافقات صورت گرفته هسته‌ای به مردم، شخص آقای روحانی است و وزیر خارجه در این باره تصمیم گیرنده نیست.
اما این اظهارات حمید رسایی در حالی است که علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان درباره منتشر نشدن فکت شیت ایرانی در برنامه نگاه یک تصریح کرد: ما در سازمان انرژی اتمی در قسمت فنی گزاره‌برگی را آماده کردیم و به آقای ظریف دادیم و دوستانمان در وزارت خارجه موارد تحریم و سیاسی را اضافه کردند، با این تصور که قرار است فکت شیت ایران باشد و تقاضاهایی عمومی برای انتشار آن نیز مطرح شد. اما بعداً مسئولان تشخیص دادند با توجه به صحبت‌هایی که توسط مذاکره‌کنندگان و شخص آقای ظریف صورت گرفته است به همه مسائل پاسخ داده شده و معتقدم باید به جمع‌بندی مسئولان اطمینان کنیم، چراکه آن‌ها حاکمیت و منافع ملی را دنبال می‌کنند. صالحی تاکید کرد: حتماً یک دلیل موجه وجود داشته است که مسئولان ضرورت دیده‌اند فکت شیت ایرانی به طور رسمی منتشر نشود چراکه ممکن است از آن سوءاستفاده شود. به هر حال ما در خارج از کشور مخالفانی داریم و همچنین رژیم صهیونیستی سعی دارد مذاکرات را مورد خدشه قرار دهد و از آن‌جایی که به هر حال آن‌چه منتشر می‌شود وجهه رسمی پیدا می‌کند و نگاه دولت محسوب می‌شود.»
روزنامه اصلاح‌طلب اعتماد نیم‌تای بالای صفحه اول خود را به تیترهای «آدرس سربسته پول‌های کثیف» و «حذف رقیب را به صندوق رأی بسپارید» اختصاص داده است.
· احمدی‌نژاد برای انتخابات مجلس شرکت نمی‌کند
در چند روز اخیر روزنامه اعتماد تمرکز گفت‌وگوهای سیاسی خود را بر یاران احمدی‌نژاد قرار داده است؛ دیروز مشایی، امروز جوانفکر. گفت‌وگوی دیروز دبیر سرویس احزاب روزنامه اعتماد از سوی سایت‌های نزدیک احمدی‌نژادی به نقل از مشایی تکذیب شد ولی اعضای تحریریه خبر از انتشار فایل صوتی این مصاحبه دادند و از امروز جوانفکر در مصاحبه‌ای کتبی به سؤالات روزنامه اعتماد پاسخ داد.
جوانفکر در پاسخ به این سؤال که آیا مشایی در سفرهای استانی همراه احمدی‌نژاد است؟ اظهار داشت «آقای احمدی‌نژاد در ۲۰ ماه گذشته به معنای مصطلح در دوران ریاست‌جمهوری‌شان، به سفر استانی نرفته‌اند. در تصاویر منتشره از دو، سه استانی که در این مدت سفر کرده‌اند، آقای مشایی دیده نمی‌شوند و شما هم می‌توانید به این عکس‌ها و فیلم‌ها نگاهی بیندازید تا پاسخ سوال‌تان را پیدا کنید.»
جوانفکر همچنین از عدم حضور احمدی‌نژاد در انتخابات آتی مجلس گفت و همچنین در پاسخ به این سؤال که با توجه به اینکه آقای احمدی‌نژاد همیشه تاکید داشتند اصولگرا نیستند فکر می‌کنید برای انتخابات در میان اصولگرایان پذیرفته می‌شوند؛ تصریح کرد «دکتر احمدی‌نژاد هیچگاه نگفته‌اند که اصولگرا نیستند، بلکه گفته‌اند، وارد جریان‌ها و دسته‌بندی‌های سیاسی از جمله جریان سیاسی مدعی اصولگرایی نمی‌شوند.»
روزنامه اصلاح‌طلب شرق صفحه اول خود را به تیترهای «عقب‌نشینی علنی» و «نمایش قدرت موتورسواران پوتین» اختصاص داد.
· دفاع وکیل مهدی هاشمی؛ اسناد منتشرشده ساخته سرویس‌های اطلاعاتی بیگانه است
عباس یزدان‌پناه‌یزدی حلقه مفقوده بسیار از پرونده‌های مهم کشور است. در روزهای اخیر فیلم و اسنادی از وی منتشر شده است که خبر از رخدادهای جدیدی در روند رسیدگی به پرونده‌ها می‌دهد.
روزنامه شرق در حمایت از حامی همیشگی خود نوشت «ماجرای عباس یزدان‌پناه‌یزدی گویا به یک بازی حیثیتی برای جریان اصولگرا و رسانه‌های منتسب به آن تبدیل شده است که هر روز بنا دارند برگ جدیدی از یک ماجرای قدیمی را ورق بزنند. بعد از انتشار فیلم اعترافات عباس یزدان‌پناه‌یزدی در خبرگزاری تسنیم، حالا نوبت به خبرگزاری فارس رسیده است تا بخواهد حکم دادگاه عباس را بر خروجی خود قرار دهد و به این وسیله گفت‌وگوی وکیل مهدی هاشمی با روزنامه «شرق» را تکذیب کند. علیزاده‌طباطبایی، اما در گفت‌وگوی خود با «شرق» گفت که حکم منتشرشده از سوی خبرگزاری فارس بعد از نامه‌ای که عباس یزدان‌پناه، به مقامات عالی رتبه کشور نوشت، منتفی شده و پرونده مختومه شده است. این در حالی است که فارس در گزارش خود مدعی شده پرونده از جنبه جاسوسی همچنان مفتوح است. به گفته علیزاده همچنین مهدی هاشمی به‌دلیل مستندات ناصحیح پرونده عباس، از اتهام ارتبط با دولت‌های بیگانه تبرئه شده است.»
روزنامه شرق در بررسی این اسناد به سراغ علیزاده طباطبایی رفته است؛ وی در این رابطه اظهار داشت «علیزاده‌طباطبایی در گفت‌وگوی جدید خود با «شرق» درباره اقدام جدید خبرگزاری فارس و انتشار تصویر حکم عباس یزدان‌پناه، این مسئله را مشکوک ارزیابی کرده و گفت: این خبرگزاری‌ها به مدارکی دسترسی پیدا کرده‌اند که ما هم که وکیل بودیم تا پایان مراحل پرونده، به آن‌ها دسترسی نداشتیم. او ادامه داد: این اسناد منتشرشده توسط این خبرگزاری‌ها، ساخته سرویس‌های اطلاعاتی بیگانه است و این خبرگزاری‌ها هم فریب این بازی را خورده‌اند.
علیزاده گفت این موضوع در رأی دادگاه مهدی هاشمی اشاره شده و آمده است اسناد و مدارک بعضی از اتهامات مهدی هاشمی توسط طرف مقابل تهیه شده است. طباطبایی با تکذیب گزارش خبرگزاری فارس گفت باوجود حکم صادرشده برای عباس یزدان‌پناه، هیچ قراری برای او صادر نشده و همچنین برای او وثیقه هم تعیین نشده است. او اضافه کرد عباس حتی هنگام خروج از کشور در مرخصی هم نبوده است، بلکه بعد از نامه‌اش به مقامات عالی‌رتبه نظام- به غیراز رئیس‌جمهور- بدون مانع از کشور خارج می‌شود.
او درعین‌حال یادآور شد حکم عباس پس از نامه‌اش به مقام‌های عالی‌رتبه کشور، منتفی شده و پرونده هم مختومه شده است. این در حالی است که فارس مدعی شده این پرونده همچنان مفتوح است. علیزاده همچنین گفت مهدی هاشمی در اتهام همکاری با دولت‌های بیگانه، بنا به همین موضوع پرونده عباس، از اتهام تبرئه می‌شود.»
روزنامه آرمان‌امروز صفحه اول خود را به تیترهای «شاه بیت انتخاباتی شیخ نور» و «مساله پول‌های کثیف هشداری به کاندیداهاست» اختصاص داد.
· «نه» به تندروها، راهبرد انتخاباتی اصلاحات
مرتضی حاجی از اعضای بنیاد باران از اشتراک راهبردی میان اصلاحات و اعتدال سخن می‌گوید و راهبرد انتخاباتی اصلاحات را «نه» به تندروها دانست. این عضو نزدیک به رییس‌جمهور اصلاحات اظهار داشت «به همین دلیل هنگامی که قرار است دولت و ملت با یکدیگر همزبانی و همدلی داشته باشند باید نمایندگان ملت نیز تلاش کنند با سیاست‌های دولت هماهنگ و «یک‌صدا» باشند. به همین دلیل راهبرد مهم و حیاتی که باید مورد توجه قرار بگیرد، تشکیل مجلسی است که به این همدلی و همزبانی پایبند باشد. به‌صورت طبیعی مشخصه اصلی چنین مجلسی فاصله گرفتن از و تندوری‌های سیاسی است. تندروهاعلاوه براینکه فضای مجلس را به هم می‌زنند که سبب نادیده گرفته شدن مطالبات مردم است مانع مهمی هم درجهت تحقق شعار «همدلی و همزبانی دولت و ملت» به‌شمار می‌روند. به همین دلیل مهم‌ترین راهبرد انتخابات مجلس آینده باید مبتنی بر «نه» گفتن به تندروها و عناصر تندرو باشد. مجلس آینده باید به شکل‌های مختلف حامی و پشتیبان سیاست‌های دولت باشد تا مردم و کشور از ناهمسونی بین دستگاه‌های اجرایی و قوای مقننه و مجریه آسیب نبینند.»
مرتضی حاجی سپس از احتمال شکاف در بدنه اصلاحات و دولتی تصریح کرد«هواداران دولت و اصلاح‌طلبان باید دست در دست یکدیگر زمینه را برای تشکیل مجلسی قوی و منسجم فراهم کنند. انتخابات مجلس آینده انتخابات بسیار مهمی است. مردم، بهای رأیی که در انتخابات ریاست‌جمهوری به آقای روحانی دادند را توسط تندروها در مجلس پرداخت کردند. به همین دلیل انتخاب نمایندگانی که تکمیل‌کننده رأی مردم در 24 خرداد باشد و از سیاست‌های دولت تدبیر و امید حمایت و پشتیبانی کند، مساله بسیار مهم و کلیدی برای آینده کشور است.
فکر می‌کنم مجلس آینده، مجلس نسبتاً خوبی خواهد بود که تداوم‌دهنده آرا و نظرات مردم در انتخابات ریاست‌جمهوری باشد و تحقق شعارها و برنامه‌های رئیس‌جمهور منتخب را در آینده ممکن کند. اگر قرار باشد که مجلس، مجلسی باشد که هر روز کارت زرد نشان بدهد، هر روز تهدید به استیضاح باشد، مطمئناً مجلس آینده و حتی کشور به مشکل برمی‌خورد.
مجلس اگر نداند چه وظایفی دارد و در چه جاهایی باید دخالت کند و در چه جاهایی نباید دخالت نکند، معلوم است که نمی‌تواند برنامه‌ریزی درستی برای آینده و حل مشکلات مردم داشته باشد. همچنین از دولتی که مدیران و وزرایش دائماً بخواهند تحت فشار بی‌دلیل مجلس باشند، نمی‌توان توقع داشت به وعده‌هایی که به مردم داده است جامه عمل بپوشاند.»
روزنامه دولتی ایران، صفحه اول خود را به تیترهای «اقتدار پلیس باید همراه با عدالت باشد» و «700 هزار کارگر بیمه می‌شوند» اختصاص داد.
· «خانه احزاب» در آستانه بازگشایی
روزنامه دولتی ایران در گزارشی تحلیلی از بازگشایی خانه احزاب استقبال کرد؛ روزنامه ایران در این گزارش نوشت «احزاب بالاخره خانه‌دار می‌شوند. آن گونه که اعضای کمیته اجرایی احیای «خانه احزاب» خبر داده‌اند، 31 اردیبهشت ماه مجمع عمومی تنها تشکل صنفی احزاب برگزار شده و متعاقب آن «خانه احزاب» بازگشایی می‌شود.
روز گذشته حسین موسوی تبریزی و یدالله طاهرنژاد از اعضای این کمیته در گفت‌وگو با «ایران» تأیید کردند که در جلسه اخیر با معاون سیاسی وزارت کشور، نماینده احزاب اصلاح‌طلب، اصولگرا و مستقل بر سر بازگشایی این تشکل توافق کردند. به گفته طاهرنژاد، اصولگرایان نیز در نهایت موافقت خود را با بازگشایی «خانه احزاب» اعلام کرده‌اند. موسوی تبریزی هم خبر داد ظرف چند روز آینده دولت امکانات ساختمانی برای این تشکل را در نظر خواهد گرفت. «خانه احزاب»؛ تنها تشکل صنفی مستقل احزاب و تشکل‌های سیاسی بود که در سال 79 و در چارچوب تحقق وعده توسعه سیاسی دولت اصلاحات، پایه‌گذاری شد. فلسفه وجودی این تشکل، پیگیری مطالبات صنفی احزاب، فارغ از گرایش‌های سیاسی، همچنین تمرین تعامل و «دموکراسی» بود. ایده‌ای که با استقبال اکثریت مطلق احزاب شناسنامه‌دار مواجه شد و برای نخستین بار احزاب اصلاح‌طلب، اصولگرا و مستقل را زیر یک سقف جمع کرد.»